در پس هر باید و نبایدی که در قانون آمده تجربیاتی ارزشمند از نسل‌های مختلف وجود دارد. در این میان اصل تفکیک قوا که در تمام کشورهای جهان اصلی پذیرفته شده است نیز با اتکا بر تجربیاتی در نظام‌های حکمرانی پدیدار شده که متضمن عدم تداخل وظایف و مسئولیت‌های ارکان مختلف نظام است.
۰
به گزارش بلاغ؛ رهبر انقلاب، در دیدار تصویری خردادماه سال ۱۴۰۰ به نمایندگان مجلس فرمودند که «یکی از آسیب‌ها ورود نمایندگان در مسائل اجرایی است؛ فرض بفرمایید وارد شدن در اینکه مدیرکل فلان تشکیلات در شهر ما یا در استان ما مثلاً فرض کنید که چه کسی باشد، چه کسی نباشد؛ استاندار، فرماندار و از این قبیل. حالا یک وقت در مواردی یک حالت اضطراری ممکن است
رخ بدهد که آن موارد استثنایی را من کاری ندارم، امّا به طور معمول نمایندگان محترم از این مسائل اجرایی باید کناره بگیرند، وارد شدن در این مسائل و با مسئول اجرایی در این زمینه گفت‌وگو کردن و توافق کردن و امثال اینها خطراتی دارد؛ از این بایستی اجتناب بشود.»
مقام معظم رهبری در دیدار چهارم خرداد امسال با نمایندگان مجلس نیز با اشاره به توصیه سابق خود به نمایندگان مبنی بر پرهیز از دخالت در انتصابات خاطرنشان کردند: «رئیس‌مجلس گفتند بعضی از نمایندگان از این توصیه دلخور شده‌اند، در حالی‌که این توصیه به مصلحت خود شما است چرا که اگر در یک منطقه با پیشنهاد یا فشار یک نماینده، مسئولی منصوب شود اما عملکرد او مطلوب نباشد، مشخص نیست باید از چه کسی بازخواست شود. یکی از مسائل مهم در قانون اساسی بحث تفکیک قوا است و هر کسی باید به وظایف خود عمل کند، البته همواره به دولتی‌ها نیز توصیه کرده‌ایم از مشورت و نظرات نمایندگان استفاده کنند.»
رهبرانقلاب پیش از آنکه بار رهبری جامعه را به دوش بکشند در پست‌ها و مسئولیت‌های مختلف اجرایی و تقنینی حضور داشتند و بر همین اساس است که ایشان یکی از مهم‌ترین دلایل را برای عدم دخالت نمایندگان در انتصاب‌ها ایشان خود بیان کرده‌اند. طبق قانون مسئول انتصاب مدیران در مجموعه‌های ذیل هر وزارتخانه‌ای شخص وزیر است. حالا اگر شخصی با دخالت نماینده‌ای به مدیریتی برسد و عملکرد او مطلوب و مقبول نباشد طبق قانون مسئول آن انتصاب شخص وزیر است اما وقتی آن مدیر با نظر وزیر انتخاب نشده آیا می‌توان از او بازخواست کرد؟
یکی از مهم‌ترین وظایف مجلس نظارت است. اگر نظارت مجلس در مسیر درست و صحیح خود قرار گیرد قطعا ثمرات آن بسیار زیاد خواهد بود. اگر مدیر مجموعه‌ای که با اعمال نظر نماینده‌ای به آن مسئولیت رسیده هیچ وقت هدف نظارت آن نماینده قرار خواهد گرفت؟ بعید است که نماینده‌ای با اعمال نظارت در حیطه آن مدیر خود را زیر سؤال ببرد.
یک سؤال مهم در این باره این است که اساسا برخی نمایندگان به چه دلایلی ممکن است به وزیری برای انتصاب شخص مورد نظر خود در یک پست فشار بیاورند؟.
اول آنکه ممکن است آنها بگویند برای آن پست فردی کاربلد و پاکدست را سراغ دارند. البته این بهترین حالت است که این حالت نیز به دلایل متعدد آفت زا و آسیب آفرین است. دلایلی که 2نمونه از آنها را در سطرهای بالا ذکر کردیم.
در حالت دوم ممکن است نماینده‌ای در هنگام انتخابات مجلس وامدار شخص یا اشخاص یا یک جریان سیاسی شده باشد و پس از حضور در مجلس باید به طریقی برای جبران آن کوشش کند.
در حالت سوم ممکن است دخالت در انتصاب‌ها به منظور گماشتن افراد خانواده و نزدیکان و آشنایان در مسئولیت‌های مختلف باشد.
در حالت چهارم ممکن است نماینده‌ای این دخالت در انتصاب‌ها را به منظور حضور افراد هم حزبی و هم جناحی خود در مسئولیت‌های باارزش انجام دهد.
حالت پنجم این است که ممکن است این دخالت و فردی که معرفی می‌شود بعدها زمینه‌ساز برخی منافع اقتصادی برای آن نماینده باشد و...
البته که به جز اینها ممکن است حالت‌های دیگری نیز وجود داشته باشد اما چنان‌که دیدیم به جز یک مورد نخستین بقیه موارد زشت و زننده است. در مورد حالت نخست هم باید عنوان کرد که نیت خیر نمی‌تواند از عملی نادرست قبح‌زدایی کند. ضمن آنکه اگر به سخنان رهبرانقلاب دقت کنیم ایشان می‌فرمایند دولتمردان از مشورت و نظرات نمایندگان استفاده کنند.
شاید بتوان گفت اصلی‌ترین دلیل برای نادرست بودن دخالت در انتصاب‌ها موضوع «حق الناس» است. به این معنی که فردی که سبب حضور او در آن مسئولیت شده در تمام کاستی‌های مدیریتی و ضعف‌ها و سوءمدیریت‌های او سهیم خواهد بود.
شفافیت کیمیایی است که صرف حضورش باعث رفتن بسیاری از تیرگی‌ها و کژی‌ها و کاستی‌ها می‌شود. در این باره نیز باید گفت برخی نمایندگانی که در ادوار گوناگون مجلس به وزیری برای انتصاب فردی فشار آورده‌اند اگر در برابر گزینه شفافیت قرار می‌گرفتند یحتمل شفافیت را برنمی‌تافتند. به این معنی که مردم نیز بدانند که فلان مدیر یا مسئول با سفارش یا فشار آنها به آن پست دست یافته است. این موضوع خود گویای آن است که حتی خود نمایندگان نیز در بطن و ضمیر خویش می‌دانند که این روش کاری چندان پسندیده نیست.
نکته مهم دیگر آن است که تجربه نشان داده که اکثر قریب به اتفاق افرادی که با دخالت دیگران به پست یا مسئولیتی رسیده‌اند افرادی نابلد، کم تجربه، بدون شناخت کافی، فاقد تحصیلات مفید به حال آن مسئولیت و... بوده‌اند. چرا که اکثرا برای چنین افرادی نیاز به سفارش و یا فشار وارد کردن به قوه مجریه برای رساندن‌شان به صندلی مدیریتی هست. صدالبته که قطعاً افرادی هم بوده‌اند که با نیت خیرخواهانه و با تصور اینکه گزینه مورد نظرشان بهترین گزینه برای تصدی آن مسئولیت هست به این روش روی آورده‌اند اما چنان‌که گفته شد آفات این کار از فوایدش بیشتر است.
با توجه به تاکیدات موکد رهبرمعظم انقلاب در مورد عدم دخالت نمایندگان در انتصاب‌ها و نیز توجه به این موضوع که این روش و منش‌کاری آفت‌زا، زایل‌کننده جایگاه نظارتی مجلس، پر رونق شدن بازار رانت، دور ماندن مدیران توانمند اما بدون حامی در مجلس از عرصه مدیریتی و... باید خود مجلس و کمیسیون شوراها و امور داخلی آن دست به کار شوند و برای ریشه‌کن کردن این عادت ناپسند مواردی را به آئین نامه مجلس اضافه کنند که مطابق آن تنبهی سخت برای فردی که همچنان بر آن شیوه و روش حرکت می‌کنند در نظر گرفته شود.
از طرفی دیگر هر وزیری در حیطه کاری خود اگر با فشار از جانب نماینده‌ای برای پست دادن به فردی رو‌به‌رو شد با شفاف کردن موضوع و نیز ارجاع آن به هیئت رسیدگی به رفتار نمایندگان زمینه‌ساز معرفی این دست افراد به جامعه و نیز رسیدگی به عمل نادرست او دیگر شاهد تجاوز مسئولی از حدود و اختیارات و وظایف و تکالیف قانونی نباشیم.
علی قربان‌نژاد
رهبرانقلاب پیش از آنکه بار رهبری جامعه را به دوش بکشند در پست‌ها و مسئولیت‌های مختلف اجرایی و تقنینی حضور داشتند و بر همین اساس است که ایشان یکی از مهم‌ترین دلایل را برای عدم دخالت نمایندگان در انتصاب‌ها ایشان خود بیان کرده‌اند. طبق قانون مسئول انتصاب مدیران در مجموعه‌های ذیل هر وزارتخانه‌ای شخص وزیر است. حالا اگر شخصی با دخالت نماینده‌ای به مدیریتی برسد و عملکرد او مطلوب و مقبول نباشد طبق قانون مسئول آن انتصاب شخص وزیر است اما وقتی آن مدیر با نظر وزیر انتخاب نشده آیا می‌توان از او بازخواست کرد؟
یکی از مهم‌ترین وظایف مجلس نظارت است. اگر نظارت مجلس در مسیر درست و صحیح خود قرار گیرد قطعا ثمرات آن بسیار زیاد خواهد بود. اگر مدیر مجموعه‌ای که با اعمال نظر نماینده‌ای به آن مسئولیت رسیده هیچ وقت هدف نظارت آن نماینده قرار خواهد گرفت؟ بعید است که نماینده‌ای با اعمال نظارت در حیطه آن مدیر خود را زیر سؤال ببرد.
یک سؤال مهم در این باره این است که اساسا برخی نمایندگان به چه دلایلی ممکن است به وزیری برای انتصاب شخص مورد نظر خود در یک پست فشار بیاورند؟.
اول آنکه ممکن است آنها بگویند برای آن پست فردی کاربلد و پاکدست را سراغ دارند. البته این بهترین حالت است که این حالت نیز به دلایل متعدد آفت زا و آسیب آفرین است. دلایلی که 2نمونه از آنها را در سطرهای بالا ذکر کردیم.
در حالت دوم ممکن است نماینده‌ای در هنگام انتخابات مجلس وامدار شخص یا اشخاص یا یک جریان سیاسی شده باشد و پس از حضور در مجلس باید به طریقی برای جبران آن کوشش کند.
در حالت سوم ممکن است دخالت در انتصاب‌ها به منظور گماشتن افراد خانواده و نزدیکان و آشنایان در مسئولیت‌های مختلف باشد.
در حالت چهارم ممکن است نماینده‌ای این دخالت در انتصاب‌ها را به منظور حضور افراد هم حزبی و هم جناحی خود در مسئولیت‌های باارزش انجام دهد.
حالت پنجم این است که ممکن است این دخالت و فردی که معرفی می‌شود بعدها زمینه‌ساز برخی منافع اقتصادی برای آن نماینده باشد و...
البته که به جز اینها ممکن است حالت‌های دیگری نیز وجود داشته باشد اما چنان‌که دیدیم به جز یک مورد نخستین بقیه موارد زشت و زننده است. در مورد حالت نخست هم باید عنوان کرد که نیت خیر نمی‌تواند از عملی نادرست قبح‌زدایی کند. ضمن آنکه اگر به سخنان رهبرانقلاب دقت کنیم ایشان می‌فرمایند دولتمردان از مشورت و نظرات نمایندگان استفاده کنند.
شاید بتوان گفت اصلی‌ترین دلیل برای نادرست بودن دخالت در انتصاب‌ها موضوع «حق الناس» است. به این معنی که فردی که سبب حضور او در آن مسئولیت شده در تمام کاستی‌های مدیریتی و ضعف‌ها و سوءمدیریت‌های او سهیم خواهد بود.
شفافیت کیمیایی است که صرف حضورش باعث رفتن بسیاری از تیرگی‌ها و کژی‌ها و کاستی‌ها می‌شود. در این باره نیز باید گفت برخی نمایندگانی که در ادوار گوناگون مجلس به وزیری برای انتصاب فردی فشار آورده‌اند اگر در برابر گزینه شفافیت قرار می‌گرفتند یحتمل شفافیت را برنمی‌تافتند. به این معنی که مردم نیز بدانند که فلان مدیر یا مسئول با سفارش یا فشار آنها به آن پست دست یافته است. این موضوع خود گویای آن است که حتی خود نمایندگان نیز در بطن و ضمیر خویش می‌دانند که این روش کاری چندان پسندیده نیست.
نکته مهم دیگر آن است که تجربه نشان داده که اکثر قریب به اتفاق افرادی که با دخالت دیگران به پست یا مسئولیتی رسیده‌اند افرادی نابلد، کم تجربه، بدون شناخت کافی، فاقد تحصیلات مفید به حال آن مسئولیت و... بوده‌اند. چرا که اکثرا برای چنین افرادی نیاز به سفارش و یا فشار وارد کردن به قوه مجریه برای رساندن‌شان به صندلی مدیریتی هست. صدالبته که قطعاً افرادی هم بوده‌اند که با نیت خیرخواهانه و با تصور اینکه گزینه مورد نظرشان بهترین گزینه برای تصدی آن مسئولیت هست به این روش روی آورده‌اند اما چنان‌که گفته شد آفات این کار از فوایدش بیشتر است.
با توجه به تاکیدات موکد رهبرمعظم انقلاب در مورد عدم دخالت نمایندگان در انتصاب‌ها و نیز توجه به این موضوع که این روش و منش‌کاری آفت‌زا، زایل‌کننده جایگاه نظارتی مجلس، پر رونق شدن بازار رانت، دور ماندن مدیران توانمند اما بدون حامی در مجلس از عرصه مدیریتی و... باید خود مجلس و کمیسیون شوراها و امور داخلی آن دست به کار شوند و برای ریشه‌کن کردن این عادت ناپسند مواردی را به آئین نامه مجلس اضافه کنند که مطابق آن تنبهی سخت برای فردی که همچنان بر آن شیوه و روش حرکت می‌کنند در نظر گرفته شود.
از طرفی دیگر هر وزیری در حیطه کاری خود اگر با فشار از جانب نماینده‌ای برای پست دادن به فردی رو‌به‌رو شد با شفاف کردن موضوع و نیز ارجاع آن به هیئت رسیدگی به رفتار نمایندگان زمینه‌ساز معرفی این دست افراد به جامعه و نیز رسیدگی به عمل نادرست او دیگر شاهد تجاوز مسئولی از حدود و اختیارات و وظایف و تکالیف قانونی نباشیم.
علی قربان‌نژاد
پربيننده ترين
جمعه ۷ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۰۰
پنجشنبه ۶ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۰۰
پنجشنبه ۶ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۸:۲۲
چهارشنبه ۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۶:۰۲
چهارشنبه ۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۶:۴۹
سه شنبه ۴ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۲۳
يکشنبه ۲ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۷
شنبه ۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۴