عراق در پرتگاه سرنوشت

به گزارش بلاغ؛ عراق روزهای حساسی را پشت سر می‌گذارد. انتخابات پارلمانی عراق که قرار بود به عاملی برای ثبات این کشور تبدیل شود، به عاملی برای افزایش اختلاف‌ها و شکاف‌های سیاسی تبدیل شده است. چندین موضوع سبب شد انتخابات به عاملی بی‌ثبات کننده و تهدیدکننده در عراق تبدیل شود: نخستین موضوع، بی‌اعتمادی حاکم بر ساختار قدرت و همچنین بر جامعه عراقی است.

اعتماد لازم میان شخصیت‌ها و نهادهای قدرت، میان گروه‌های سیاسی با هم و گروه‌های سیاسی با حاکمیت عراق و همچنین میان مردم و حاکمیت عراق وجود ندارد. این بی‌اعتمادی در صحنه انتخابات اخیر پارلمانی به نمایش گذاشته شد و 59 درصد مردم عراق ترجیح دادند پای صندوق‌های رأی حاضر نشوند. این بی‌اعتمادی در روزهای اخیر نیز پس از ترور نافرجام مصطفی الکاظمی، نخست وزیر اثبات شد و هر شخصی یا گروهی، دیگری را به این عملیات نافرجام ترور متهم می‌کند و حتی برخی بر این باور هستند که این عملیات توسط نزدیکان نخست وزیر و با اطلاع وی انجام شده است.

دومین موضوع، قدرت‌طلبی است. قدرت‌طلبی شخصیت‌ها و گروه‌های عراقی عاملی است تا این کشور در جهت همگرایی سیاسی به خصوص میان گروه‌های دارای هویت نزدیک به هم حرکت نکند. همین موضوع نیز سبب می‌شود انتخابات به عاملی با کارکرد منفی برای این کشور تبدیل شود. سومین موضوع نیز غلبه هویت‌های خرده ملی بر هویت ملی در گرایش های سیاسی گروه‌ها و شخصیت‌های عراقی است. به عبارت دیگر، گروه‌های عراقی منافع فرقه‌ای خود را بر منافع ملی ارجحیت می‌دهند و همین نیز سبب می‌شود فرایند چینش قدرت با چالش‌های جدی در این کشور مواجه شود.

مجموع این عوامل سبب شد انتخابات به عاملی تهدیدکننده و نه ثبات بخش در عراق تبدیل شود. از یک سو نیروهای امنیتی که باید حافظ امنیت باشند با معترضان درگیر می‌شوند، درگیری‌ که به کشته و زخمی شدن ده ها شهروند عراقی منجر شده است و از سوی دیگر، نخست وزیر عراق با ترور نافرجامی مواجه می‌شود که البته هنوز مشخص نیست عاملان این ترور چه کسانی بودند.

با شدت گرفتن این وضعیت ناامن، نمایندگان هیئت هماهنگی گروه‌های شیعه عراق، «برهم صالح» رئیس‌جمهور، «مصطفی الکاظمی» نخست‌وزیر و «فائق زیدان» رئیس شورای عالی قضایی، نشست مشترکی را برگزار کردند که در این نشست در خصوص سه موضوع «هدف قرار دادن تظاهرکنندگان»، «حمله به منزل مصطفی الکاظمی» و «اعتراض به نتایج انتخابات» رایزنی و پنج توافق حاصل شد. توافقاتی که  گامی مهم برای عبور عراق از تنش‌های درونی کنونی است اما در عین حال برای موثر واقع شدن، نیاز به این است که دیگر گروه‌های عراقی نیز منافع ملی را بر منافع حزبی و همچنین همگرایی را بر واگرایی سیاسی ارجحیت دهند.