به گزارش
بلاغ، کار مهمترین عاملی است که حیات بشر، عزت و سربلندی هر فرد و اجتماعی بستگی به میزان وجود آن دارد. کار مفهوم عامی است که شامل کلیه فعلوانفعالات و هر حرکتی میشود که از جسم و حتی روح انسان سرچشمه میگیرد.
کاهش بهرهوری در جهان اسلام
هماکنون در این دنیای پیشرفته، مهمترین موضوع کارشناسان مسائل اجتماعی و اقتصادی جهان؛ مسئله کار و ارتقاء میزان بهرهوری است که در این راستا به بهبود کیفیت کار و وضع قوانین کارگر و کارفرما میاندیشند و تمام مساعی خود را برای فرهنگسازی کار و تعمیم آن به جامعه بکار گرفتهاند.
اما در جامعه ما، که اعتقادات و حاکمیت قرآن و همچنین منابع پرفیض احادیث و روایات ائمه اطهار (ع) و احکام عملی بهصورت مؤکد به موضوع کار، قوانین و روابط متقابل کارگر و کارفرما نظر داشته، کار مورد کمتوجهی قرار گرفته است تا جایی که در شاخصها و آمارهای جهانی درصد بیکاری جوامع اسلامی و پائین بودن ساعات کار مفید این کشورها، آنها را بهعنوان کشورهای در حال بحران معرفی کرده است.
اثرات منفی بیکاری
شکی نیست که بیکاری در روحیه و رفتار انسان اثرات منفی فراوانی دارد. امام علی(ع) بیکاری را سخت مورد نکوهش قرارداده و میفرمایند: (من تصر فی العمل ابتلی بالهم) هر کس در کار سستی و کوتاهی کند به اندوه و غصه گرفتار میشود.
امام در این روایت کار را مایه نشاط و شادابی دانسته و بیکاری و کاهلی را مایه اندوه میشمارد.
و یا در حدیثی دیگر میفرمایند: کسی که به استقبال کارها برود، بینا و آگاه خواهد شد و کسی که به کار پشت کند و توجه ننماید، حیران خواهد شد. که در این روایت سرگردانی و تحیر نتیجه بیکاری است و مشکلات روحی دیگری نیز به دنبال خواهد داشت، خصوصاً اگر تمام تکیهگاهها و حتی رحمت الهی را از دست بدهد و از آن مایوس شود.
امام علی (ع) در خصوص فقر میفرماید: هو الموت الاکبر: یعنی فقر، مرگ بزرگ است و همین کلام امام (ع) قبح مطلب را بهخوبی بیان کرده و عواقب آن را گوشزد کرده است.
تکدیگرایی ثمره بیکاری
فقر و بیچارگی مهمترین عارضهای است که به علت بیکاری و کمکاری در جامعه به وجود میآید و به دنبال آن فقر و ذلت و از دست دادن شخصیت اجتماعی و فردی در جامعه عارض میشود.
یکی از مشاغل کاذب و قبیح از دیدگاه امام علی(ع) گدایی و دست دراز کردن پیش دیگران است و امام علی(ع) آنقدر این مطلب را ظریف بیان نموده که با هیچ زبان و تعبیری قابلمقایسه نیست آنجا که میفرماید: بیکاری و در نتیجه نیاز به دیگران، شرف و عزت آدمی را نابود میسازد.
بیشک یکی از زشتترین و منفورترین اعمال و رفتار در تمامی جوامع بشری و در همه اعصار، اظهار نیاز و گدایی نزد همنوعان خود است و تردیدی نیست که مضرات و عواقب سوء این عمل علاوه بر انحرافات فردی به جامعه نیز سرایت میکند و بهخودیخود میتواند منشاء نابودی و فنا باشد و زندگی فردی و اجتماعی که متضمن شرف و حیثیت اوست و در صورت نابودی این پایگاه دیگر چیزی برای ادامه حیات باقی نمیماند بهوسیله گدایی و دست نیاز دراز کردن پیش دیگران از بین میرود.
بیکاری عامل فساد در جامعه
یکی از عارضههای منفی بیکاری اشاعه فساد در جامعه است. امام علی (ع) در همین زمینه میفرمایند: «ان یکن الشغل مجهده فاتصال الفراغ مفسده» اگر کار کردن باعث زحمت و خستگی است، بیکاری مایه و عامل فساد است.
برای مبارزه با فساد اجتماعی یکی از راههای مناسب، ایجاد اشتغال و رونق دادن به بازار کار است.
اصلیترین علت بیکاری جوانان
یکی از جوانان تحصیلکرده در گفتوگو با خبرنگار ما دربارهی علت اصلی بیکاری جوانان در کشور ما گفت: علل بیکاری جوانان در جامعه امروز به عوامل مختلفی بستگی دارد که نوسانات اقتصادی، عدم توزیع مناسب درآمد و امکانات، عدم جذب نیروی کار در مراکز تولیدی و صنعتی، عدم تناسب بین رشد جمعیت و فرصتهای شغلی، ضعف قوانین و مقررات، اتخاذ برخی سیاستهای غلط و فقدان آموزشهای متناسب با نیاز بازار کار از شاخصترین این عوامل به شمار میرود.
محمدرضا جنت بوداغی کارشناس ارشد مکانیک افزود: مهمترین دلیل گسترش بیکاری جوانان، پذیرش بیشازحد دانشجو بدون در نظر گرفتن بازار کار رشتههای تحصیلی و عدم تناسب آموزشها با نیاز بازار کار است.
رقیه علیزاده فارغالتحصیل رشته معماری با بیان مشقتهای این رشته برای بانوان، خاطرنشان کرد: فقدان مهارت از اصلیترین علل بیکاری است.
وی با بیان اینکه آموزشهای مهارتی و فنی و حرفهای افراد را برای احراز شغل و حرفه و پذیرش کسبوکار آماده میکند، یادآور شد: متاسفانه در سالهای اخیر فرهنگ مدرکگرایی جای خود را به فرهنگ کار و مهارتآموزی داده است.
بیکاری سر منشا همه عوارض
فقر و بیچارگی مهمترین عارضهای است که به علت بیکاری و کمکاری در جامعه به وجود میآید و به دنبال آن فقر و ذلت و از دست دادن شخصیت اجتماعی و فردی در جامعه عارض میشود.
تنآسایی و کاهلی دور کن بکوش و زرنج تنت سور کن
که اندر جهان گنج بیرنج نیست کسی را که کاهل بود گنج نیست
همه کالبد مرد را کوشش است اگر بخت بیدار در جوشش است
«فردوسی»