تاریخی‌ترین رکود مسکن

به گزارش بلاغ،  بازار مسکن در 3 سال اخیر در رکود عمیقی فرو رفته و به گواه مسکن‌سازان وزارت راه‌وشهرسازی به عنوان متولی ساخت مسکن نتوانسته از پس رکود عمیق برآید.

وزارت راه تقریبا هیچ طرحی را اجرایی نکرد و فقط سقف وام مسکن را افزایش داد. افزایش سقف وام مسکن نیز مورد استقبال چندانی واقع نشد، چراکه میزان اقساط وام‌های هنگفت با جیب مردم همخوانی نداشت.

در این بین کاهش سود بانکی نیز موجب شده به جای اینکه پول‌های راکد از بانک‌ها به تولید منتقل شود، مالکان خانه‌ها به فکر افزایش اجاره‌بها و کاهش میزان رهن بیفتند. کاهش سود بانکی تاثیر مستقیم روی بازار اجاره‌بها داشته و کارشناسان تاکید می‌کنند این اتفاق مدیریت نشده و در نتیجه میزان اجاره‌بها را افزایش خواهد داد.

بیگدلی، کارشناس مسکن و رئیس انبوه‌سازان قم در یک برنامه تلویزیونی که با حضور مسؤولان وزارت راه‌وشهرسازی انجام شد به این مسائل اشاره کرد و رکود فعلی را عمیق‌ترین رکود بازار مسکن توصیف کرد. بیگدلی با بیان اینکه بخش مسکن در تاریخی‌ترین و عمیق‌ترین رکود قرن اخیر فرو رفته و اثری از خارج شدن از رکود نمی‌بینیم، گفت: دستگاه‌ها دست به دست هم داده‌اند تا این رکود ادامه پیدا کند، در حالی که در تمام دنیا صنعت ساختمان، صنعت پیشران است.

این صحبت بیگدلی با واکنش مظاهریان، معاون وزیر راه‌وشهرسازی همراه شد که معتقد بود بیگدلی انبوه‌سازان را خوب نمایندگی نمی‌کند.

مظاهریان افزود: آقای بیگدلی انتظارشان این است که افزایش قیمت‌ها وحشتناک اتفاق بیفتد تا بتوانند خانه‌های خود را بفروشند. انبوه‌سازان طیف شریفی هستند که قصد ندارند قیمت‌ها جهش پیدا کند. وزارت راه‌وشهرسازی هم اجازه نمی‌دهد قیمت مسکن در اختیار سوداگران قرار بگیرد.

در ادامه رضایی، رئیس کمیسیون عمران مجلس به دفاع از بیگدلی پرداخت و گفت: بحث آقای بیگدلی این است که مسکن باید از رکود خارج شود. ایشان باید به عنوان انبوه‌ساز به ما بگوید آیا ساخت‌وساز مسکن نسبت به سال قبل بیشتر شده است یا نه؟

مجتبی بیگدلی هم پاسخ داد: متاسفانه نه‌تنها چنین اتفاقی نیفتاده، بلکه هیچ اقدام عملی از طرف سیستم دولتی نمی‌بینیم. او سپس خطاب به مظاهریان گفت: از شما که شخصیت علمی هستید بعید است اینگونه صحبت کنید. ما دوست داریم یک بازی برد- برد رقم بخورد و به دنبال مسائل دیگر نیستیم.

معاون وزیر راه‌وشهرسازی در بخش دیگری از اظهارات خود درباره تاثیر کاهش سود بانکی به 15 درصد در بخش خرید و فروش و اجاره مسکن گفت: 2 اتفاق در خرداد 95 افتاد؛ یکی اینکه تورم تک رقمی شد و به 8/9 درصد رسید و دیگر اینکه نرخ سود کاهش قابل توجهی داشت و به 15 درصد رسید. این امر باعث شد افرادی که سرمایه‌های خود را در بانک گذاشتند به سرمایه‌گذاری در بازارهای دیگر از جمله مسکن توجه کنند. از اثرات این 2 اقدام مثبت، افزایش معاملات و افزایش جزئی در قیمت بود که قیمت مسکن حدود 5 درصد افزایش یافت.

مظاهریان ادامه داد: در اجاره هنوز آمار قطعی ارائه نشده است. اما شاید به این سمت برویم که مالکان از مبلغ ودیعه بکاهند و به اجاره اضافه کنند.

در ادامه رضایی به عنوان منتقد سیاست‌های دولت در بخش مسکن اظهار کرد: ما تقریبا 2 میلیون واحد مسکونی در کشور کم داریم. دوستان سود تسهیلات را پایین آوردند اما استنباطم این است که حرکت جدی در بخش مسکن نمی‌بینیم. اگر بخواهیم بگوییم مسکن از رکود خارج شده باید تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده را ارزیابی کنیم که آمارها افزایش تعداد پروانه‌ها را نشان نمی‌دهد.

او بیان کرد: کاهش سود تسهیلات می‌تواند به رونق مسکن منجر شود. البته افزایش قیمت هم می‌تواند در پی داشته باشد، ولی سود تسهیلات هم باید کاهش یابد. در غیر این صورت کمکی به بخش مسکن نکرده‌ایم.

عقبایی هم به عنوان رئیس اتحادیه املاک در پاسخ به این سوال که چرا با وجود کاهش سود بانکی به 15 درصد، معادل 30 هزار تومان اجاره در مقابل یک میلیون تومان ودیعه کاهش نمی‌یابد، گفت: دریافت اجاره‌بها موضوع جدیدی نیست که بگوییم در سال‌های اخیر ایجاد شده است، بلکه در دهه‌های گذشته این اتفاق افتاده و عموما مالکان رویکردشان از اجاره دادن منازل کسب درآمد و تامین معاش بوده است. افرادی هم که رویکردشان دریافت ودیعه بوده این مبالغ را بیشتر در جهت تامین بخشی از هزینه خرید مسکن اختصاص داده‌اند. اینکه بگوییم موجری پول پیش را به بانک ببرد و سود بگیرد نمی‌تواند ملاک باشد.

وی با بیان اینکه کاهش سود بانکی حرکت موثری است که می‌تواند منجر به رونق مسکن و ساخت‌وساز شود، افزود: چون کاهش نرخ سود بانکی مصادف شده با زمان اصلی نقل‌وانتقال مستاجران، تا حدودی حساسیت‌ها بیشتر شده است. شاید اگر زمان دیگری انجام می‌شد این حساسیت را ایجاد نمی‌کرد. این احتمال هم وجود دارد که بعضی‌ها  که رویکرد سوداگرانه دارند بخواهند از این شرایط سوءاستفاده کنند، ولی نظر من این است که کاهش نرخ سود بانکی اثری در اجاره‌بها ندارد و مستاجران این دغدغه را نداشته باشند.

همچنین رضایی اظهار کرد: مساله مهم این است که یک راهکار پیدا کنیم تا مسکن از رکود خارج شود و به جوانان کمک کنیم تا صاحب خانه شوند.

وی افزود: روز اولی که دولت کارش را شروع کرد، آقای آخوندی طرح جامع مسکن را مطرح کردند و بعد ادامه پیدا نکرد. من صحبتم این است که باید سیاست‌مان را در حوزه مسکن مشخص کنیم. الان تولیدکننده و خریدار تکلیفش مشخص نیست. کاهش سود به شرطی برای تولیدکننده می‌ارزد که بازار مسکن را ثابت کنیم.
 
کاهش سود بانکی، اجاره‌بها را افزایش داد
رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی کشور با بیان اینکه کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی نخستین تاثیر خود را در بازار مسکن و اجاره‌بها گذاشته تاکید کرد: دولت اعتباراتی که برای تقویت بنگاه‌های اقتصادی در نظر گرفته در کارهای زودبازده که سرمایه‌بر و زمانبر نیست هزینه کند. فتح‌الله بیات بخشنامه کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی را به فال نیک گرفت اما تاکید کرد نرخ بهره‌ها باید بیشتر از چند درصد کاهش یابد.
 
 وی افزود: با توجه به رکودی که گریبانگیر کارخانه‌ها و بنگاه‌های اقتصادی شده این حرکت مثبت و تاثیرگذار است اما باید نمود داشته باشد و امیدواریم که شاهد کاهش بیشتر درصد بهره‌ها باشیم.

بیات متذکر شد: اگر این اتفاق بیفتد، پول‌های بلوکه شده‌ای که به اسم سرمایه و سپرده در بانک‌هاست خارج شده و به بخش تولید یا مسکن می‌رود.

رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی کشور با اشاره به تاثیر کاهش نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات بانکی اظهار کرد: نخستین تاثیری که کاهش نرخ سود بانکی داشته در بازار مسکن بوده است اکثر خانه‌های اجاره‌ای رهن داده نمی‌شود و بیشتر مالکان فشار خود را برای گرفتن اجاره از مستاجران گذاشته‌اند تا کسری سودی را که از بانک‌ها می‌گرفتند از طریق مستاجران جبران کنند. به اعتقاد وی اگر نرخ تسهیلات بیشتر کاهش یابد سرمایه‌گذاری در بانک‌ها به صرفه نخواهد بود و بازار مسکن و تولید را به رونق خواهد رساند.