گرم شدن زمین میتواند همه چیز و حتی دوام سازهها را تحت تاثیر قرار دهد و حوادث دهشتباری را دامن بزند که تصورش وحشتناک است و عجیب آنکه همهمان بدون توجه و تعمق از کنار چنین حادثه قریبالوقوع بیتوجه میگذریم و حاضر نیستیم به روز خود بیاوریم.
۰
به گزارش بلاغ؛ دادههای تاریخی متعددی در دست است که نشان میدهد گرمای اخیر در ۲۰۰۰ سال گذشته، بیسابقه بوده است.
دانشمندان میگویند ۷۰۰ نمونه از گزارشهای مربوط به تغییرات درجه حرارت را با استفاده از مدلهای رایانهای شبیهسازی کرده و به این جمعبندی و توافقنظر رسیدهاند که زمین در ۲۰۰۰ سال اخیر چنین گرمایی را تجربه نکرده است. این نتیجهای است که اجتماع علمی دانشمندان در سراسر جهان بر سر آن توافق نظر دارند، در منابع علمی معتبر به آن اشاره شده است و بهدور از آرای فعالان شرکتهای نفتی و باورمندان به نظریههای توطئهای است که در رسانهها تلاش میکنند بحث گرمایش جهانی را موضوعی سیاسی، اقتصادی و غیرعلمی جلوه دهند.
گرمایش جهانی باعث گرمای بیسابقه شده است
روزهاست که بخشهای عمده جهان، با گرمای بیسابقهای دست و پنجه نرم میکنند؛ درجه گرمای نفسگیری که این روزها بسیاری را بیحال و آزرده کرده است.
اكنون شواهد گردآوری شده از چهارگوشه جهان حاكی از آن است كه تغییرات آب و هوایی حاصل از گرم شدن زمین می تواند منجر به افزایش وقوع رویدادهایی نظیر زمین لرزه، فوران های آتشفشانی و نیز لغزش بستر اقیانوس ها (كه خود باعث وقوع سونامی های عظیم خواهد شد) شود. هرچند چنین اتفاقی پیش از این نیز چندین بار در طول تاریخ زمین تكرار شده است اما نكته وحشتناك آن است كه ما هم اكنون دقیقاً در آستانه تكرار مجدد چنین واقعه ای قرار گرفته ایم. البته هیچ یك از دانشمندان وقوع زلزله سوماترا را حاصل از گرم شدن زمین نمیدانند اما عموم آنها معتقدند كه در صورت ادامه روند فعلی تغییرات آب و هوایی زمین، نه تنها باید منتظر روزهایی گرمتر بلكه باید در انتظار وقوع زلزلهها، آتشفشانها و سونامیهای بیشتری هم باشیم.
اما دانشمندان بیکار ننشسته و در تلاشند معمای بزرگ را حل کنند؛ آیا ارتباطی بین موجهای بیسابقه گرما و گرمایش جهانی وجود دارد؟.
اجازه دهید برای پاسخ به این سوال، نخست سراغ آمارهای گذشته برویم. گزارشهای پیشین از وضعیت گرما نشان میدهد در تابستان سال ۱۳۸۲/ ۲۰۰۳، درجه حرارت در بخشهای جنوبی کشور فرانسه به مرز بالای ۴۴ درجه سانتیگراد رسید و این موج گرما باعث شد در آن زمان بیش از ۷۰ هزار نفر در قاره اروپا جان خود را از دست بدهند. محققان در آن برهه تاریخی اعلام کردند تغییرات اقلیمی باعث تقویت اثرات ناشی از گرما شده است.
موج گرمای بعدی در سال ۱۳۹۷/ ۲۰۱۸ به مدت سه ماه قاره اروپا را سوزاند. اتحادیه اروپا در این زمینه یک ارزیابی سریع انجام داد و نتیجه این بود که این اتفاق بدون تاثیرات ناشی از فعالیتهای انسانی نمیتوانسته رخ دهد و این در اصل اشاره به همان عوامل انسانی موثر بر پدیده گرمایش جهانی دارد. محققان در آن زمان به این جمعبندی رسیدند که اگر متوسط درجه حرارت جهانی، دو درجه سانتیگراد از سطوح پیش از دوران صنعتی افزایش پیدا کند، اتفاقاتی مشابه این از سال ۲۱۰۰ میلادی به بعد هر ساله رخ خواهد داد.
اما اتفاقی که امسال از اواخر خرداد در اروپا رخ داد، اتفاقی نادر است؛ زیرا اقلیمشناسان انتظار داشتند این گرمای طاقتفرسا در بازه زمانی کوتاهتری رخ دهد؛ حال آنکه نهتنها دوره آن طولانیتر شده بلکه در عین حال شدت آن هم به شکل چشمگیری افزایش یافته است.
در هفتم تیر امسال، درجه حرارت در یکی از شهرهای جنوبی پاریس به مرز 45/9 درجه سانتیگراد رسید و این اتفاقی است که پیشتر در این کشور رخ نداده و بیسابقه بوده است.
دادههای هواشناسی نشان میدهد کشورهای آسیایی هم از اواسط اردیبهشت ۹۸ به بعد، بهواسطه یکی از طولانیترین و ماندگارترین امواج گرما متحمل سختی شدهاند. در خرداد سال جاری درجه حرارت در دهلینو به مرز ۴۸ درجه سانتیگراد رسید و این بالاترین درجه حرارتی بوده که تاکنون در پایتخت هندوستان ثبت شده است. در ۳۱ خرداد امسال دولت هندوستان اعلام کرد دستکم ۱۸۰ نفر بهواسطه دلایل مرتبط با افزایش گرما جان خود را در این کشور از دست دادهاند.
پیشبینی هوا برای پنج سال آینده
سازمان جهانی هواشناسی (WMO) گزارش پیشبینی آب و هوای خود را برای پنج سال آینده منتشر کرده است که حاوی اخبار چندان خوبی نیست و حتی میتوان گفت وحشتناک است.
مطالعه جدید سازمان جهانی هواشناسی هشدار میدهد که زمین طی ۵ سال آینده در گرمترین دوره ثبت شده خود قرار خواهد گرفت.
هشدار سازمان جهانی هواشناسی همراه با این پیشبینی است که ۹۸ درصد احتمال دارد که حداقل یکی از سالها طی پنج سال آینده شاهد گرمترین دمای ثبت شده زمین باشیم.
دانشمندان هشدار میدهند که بیش از یک پنجم کره زمین ممکن است تا پایان این قرن در معرض دمای بسیار خطرناک قرار گیرند.
زمین به نقطه جوش رسیده است
«آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل پس از تأیید اینکه ژوئیه (ماه جاری) گرمترین ماه ثبت شده در جهان بوده است، گفت دوران «گرمایش زمین» به پایان رسیده و در عوض دوران «به جوش آمدن زمین» فرا رسیده است. به گزارش گاردین، گوترش هشدار داد: «تغییرات اقلیمی همینجاست. وحشتناک است و این تازه آغاز راه است.»
دبیرکل سازمان ملل میگوید هنوز امکان محدود کردن افزایش دمای جهانی و جلوگیری از بدترین حالت تغییرات اقلیمی وجود دارد. اما این امر «فقط با اقدام چشمگیر و فوری اقلیمی» ممکن میشود. گوترش که در یک کنفرانس مطبوعاتی صحبت میکرد، همچنین هشدار داد: «بشریت بر صندلی داغ نشسته است. تابستان امسال برای بخشهای وسیعی از آمریکای شمالی، آسیا، آفریقا و اروپا، تابستان بیرحمانهای بوده.
زمین در گرمترین ماه تاریخ خود!
به گزارش خبرگزاری صداوسیما به نقل از پایگاه اینترنتی فیز؛ «گاوین اشمیت» اقلیمشناس ارشد ناسا گفت: «تیر-مردادماه سال ۱۴۰۲ (جولای ۲۰۲۳) احتمالاً گرمترین ماه تاریخ زمین برای صدها و یا شاید هزاران سال گذشته است.»
در ۱۵ تیرماه ۱۴۰۲ در ساعت ۲۳:۳۶ به وقت ایران، زمین در مدار خود به نقطهای رسید که در دورترین فاصله از خورشید قرار دارد. درواقع مانند این است که سیاره ما اکنون در بالای یک تپهی گرانشی قرار گرفته و سپس تا ۱۲ دی ۱۴۰۲ شروع به سقوط به سمت خورشید میکند. در آن زمان، سیارهمان در نزدیکترین فاصله به خورشید قرار خواهد گرفت.. پساز آن، چرخه از نو شروع میشود و زمین با حرکت در مدارش از خورشید دورتر میشود تا زمانیکه بار دیگر به بیشترین فاصله از خورشید برسد.
تاثیر منفی گرما بر زیرساختها
تحقیق گروهی از دانشمندان در شیکاگو نشانمیدهد جابهجایی زمین در زیر مناطق شهری میتواند برای ساختمانها و زیرساختها مشکل ایجادکند و روی دوام و عملکرد آنها تاثیر بگذارد.
«جزایر گرمایی زیرسطحی» عنوان تغییرات اقلیمی زیرزمینی و در واقع گرمشدن زمین زیر پای انسانهاست که در اثر این پدیده و گرمای آزادشده از ساختمانها و حملونقل زیرزمینی مانند سیستمهای مترو بهوجودمیآید. «الساندرو روتا لوریا» نویسنده اصلی این مطالعه میگوید هرچه شهر متراکمتر باشد، تغییرات آبوهوایی زیرزمینی شدیدتر است و یک چالش بالقوه برای عملکرد و دوام سازههاست چون تغییر شکل بیش از حد زمین میتواند باعث کجشدن و ترکخوردگیهای بالقوه شود.
به گزارش یورونیوز، دما روی خاک، سنگها و مصالح ساختمانی تاثیرمیگذارد و اینها در اثر تغییرات دما تغییر شکل میدهند. برای مثال زیر ساختمانها هنگام گرم شدن میتواند منقبض شود و نشست ناخواسته اتفاقبیفتد. تغییر شکلهای ناشی از تغییرات آب و هوایی زیرزمینی از نظر بزرگی نسبتا کم هستند اما بهطور مداوم توسعه پیدا میکنند. با گذشت زمان، آنها میتوانند بر عملکرد زیر ساختهای عمرانی مانند پایههای ساختمان، دیوارهای حائل آب، تونلها و ... اثر بگذارند.
تغییرات آبوهوایی زیرزمینی، طبق مطالعات انجام شده در ۲۵ سال گذشته میتواند باعث مسائلی مانند آلودگی آبهای زیرزمینی یا مشکلات راهآهن زیرزمینی شود زیرا مسیرها را مستعد کمانش میکند یا باعث میشود مسافران بهدلیل گرمای بیش از حد بیمار شوند. با این حال آثار این موضوع بر زیرساختهای عمرانی تا قبل ازمطالعه جدید، بررسی نشدهبود. کمانش در علم مقاومت مصالح، به رفتاری گفته میشود که معمولاً از عضو تحت فشار (ستون، دیوار برشی، ...) سر میزند.
این تحقیق در ماه جاری در مجله «مهندسی ارتباطات» منتشر شد. در این تحقیق ۱۵۰ حسگر دما در سراسر منطقه شیکاگو هم در بالا و هم در زیر زمین و در مکانهای مختلف مانند تونلها و گاراژهای خودرو نصب شد.
دادهها طی سه سال جمع آوری شد و نتایج نشان داد که زمین در منطقه دارای ساختوساز تا ۱۰ درجه سانتیگراد گرمتر از زمین زیر پارک است.تکلیف ساختمانهای نوساز در آینده مشخص است چون در ساخت آنها از فناوری و قوانین ساختوساز مدرن استفاده میشود.
ساختمانهای قدیمی بیشتر مستعد مشکلات تغییرات زیرزمینی هستند. راهی که دانشمندان پیشنهاد میدهند اعمال عایق حرارتی در محوطههای زیرزمینی ساختمانها، برای به حداقل رساندن میزان گرمای اتلافی وارد شده به زمین است.