به گزارش
بلاغ، یک هفته که برای تبلیغات نامزدها آغاز شد، اغلب کاندیداها که از هفتهها و حتی ماههای قبل فعالیت آشکار و نهان خود را شروع کرده بودند، در نخستین ساعت تبلیغات رسمی، پروژههای این یک هفته خود را آغاز کردند تا بتوانند از این فرصت برای سبد آراء خود برگههای بیشتری را تدارک ببینند.
بیدارسازی و آگاهیبخشی هدف تبلیغات است
راهنمایی افراد برای شناخت حق از باطل و شناساندن بهترین راه و مسیر حرکت فردی و اجتماعی جهت انتخاب گزینه اصلح، از مسائل مهمی است که به عنوان امر به معروف مورد توجه اندیشمندان مسلمان و فقهای شیعه قرار دارد.
با توجه به فعالیتهای ضابطهمند تبلیغاتی با هدف بهترین تصمیمگیری برای تغییر وضع نامطلوب اجتماعی به تدبیر صحیح امور اجتماعی از مهمترین نیازمندیهای جوامع بشری به حساب میآید، بدیهی است گام برداشتن برای چنین هدفی، نه تنها مطلوب و مورد رضایت حق تعالی است، بلکه ضرورت عقلی و شرعی آن اجتنابناپذیر میباشد.
امام خمینی(ره) در این باره میفرمایند: همه حق تبلیغات صحیح برای خود یا کاندیداهای خود یا دیگران را دارند و هیچ کس نمیتواند جلوگیری از این حق نماید.
برای شرکت گسترده مردم در انتخابات، از دو جهت نیار به تبلیغات است، یکی تبلیغ و تشویق مردم به احساس وظیفه و شرکت در انتخابات، دیگری شناخت صحیح و معرفی افراد انتخاب شونده، تا رأیدهندگان از روی بصیرت وارد عمل شوند و بتوانند فرد اصلح را انتخاب کنند.
برای دنیای دیگران، دنیا و آخرت خودمان را خراب نکنیم
بدیهی است هرگونه تبلیغ و آگاهسازی مخاطب (چه نسبت به اصل حضور در انتخابات و چه نسبت به توانمندیها و صلاحیتهای کاندیداها) میبایست بر محور اصول پذیرفته شده فقه و حقوق اسلامی و مطابق با ارزشهای اخلاقی دین باشد. عدم رعایت موازین شرعی در تبلیغات انتخاباتی، موجب ضایع کردن حقالناس و نارضایتی خداوند متعال است.
متاسفانه در برخی مواقع دیده میشود که حتی اخلاق و حقوق شرعی شهروندان و حقالناس در عرصههایی همچون تبلیغات انتخاباتی رعایت نمیشود و این برخلاف اصول دینی و اسلامی است.
در منطق اسلامی، قدرت و عزت و آبرو و خوشنامی و امکانات، انحصاراً برای خدمت به مردم و حرکت دادن خود و جامعه و کشور در راه نظام اسلامی و رسیدن به آرمان بلندی است که تمام مردم جهان نیازمند آن هستند. امام خمینی(ره) میفرمایند: گر احتمال بدیهم بواسطه تبلیغات انتخاباتی ما اسلام و جمهوری اسلامی در ضرر است، باید آن جور تبلیغاتی که خطرناک است دست از آن برداریم... گاهی با اسم اسلام بیا با توهم اسلامیبودن، یک اموری انجام میگیرد که بر خلاف اسلام است.
با توجه به اینکه تبلیغات در اندیشه اسلامی برای معرفی و بیان خوبیها و تشویق و ترغیب افراد به نیکی و انتخار نیکسیرتان برای حفظ و تقویت تعالیم اسلام خواهد بود، پیروی از اصول اخلاقی دین، بر کاندیداها و هواداران آنان ضروری است. بنیانگذار جمهوری اسلامی در این باره اظهار میدارند: سعی کنید تبلیغات انتخاباتی شما در چهارچوب تعالیم و اخلاق عالیه اسلام انجام شود . از کارهایی که با شئونات اسلام منافات دارد، جلوگیری گردد. باید توجه داشت که هدف از انتخابات در نهایت حفظ اسلام است.
بنابراین، منطق تبلیغات و حتی شیوه برگزاری انتخابات در کشور ما با کشورهای غربی متفاوت است و بر همین اساس ما باید در عملکرد انتخاباتی خود از اصول اخلاقی خاص پیروی کنیم.
انتخابات در کشور ما باید مسابقه خدمت به خلق خدا باشد نه مسابقه برای کسب قدرت و این منطق انتخابات اسلامی است، همانگونه که شهید مظلوم بهشتی فرمود: ماشیفتگان خدمتیم نه تشنگان قدرت.
در ادامه، برخی ضوابط دینی ویژه فعالیتهای تبلیغاتی و اخلاق صحیح رقابتهای سیاسی را با هم مرور میکنیم:
اخلاص و اسلام خواهی
برمبنای این اصل قرآنی که انسانها همواره در حال امتحان الهی هستند، سازوکارخای عملی مربوط به تبلیغات انتخاباتی یکی از میادین آزمون انسانها و مشخص شدن میزان تقوا و خدامحوری یا نفسپرستی کاندیداها و هواداران آنها میباشد. میزان خلوص و پاک سیرتی افراد و یا آلودگیهای قلبی و درونی انسانها در دوران انتخابات به راحتی نمایان میشود.
امام خمینی(ره) این حقیقت اجتنابناپذیر را چنین گوشزد کرده است: ...آن کسی که تبلیغ میکند برای خودش یا برای غیر، این آزمایشاش همانجاست... تویی که فعالیت میکنی و تبلیغ میکنی برای انتخابات، تبلیغ خودت را میکنی یا تبلیغ برای اسلام میکنی؟. اگر برای رسیدن به مجلس است، دلت میخواهد مجلس بروی... شما تبلیغ برای خودت میکنی که همان تبلیغ برای شیطان است چون حب نفس دارد.
قانونمداری
رعایت قوانین مختلف در جوامع که بر مبنای مصلحت عمومی افراد وضع شده است، همواره ضامن کنترل و تنظیم رفتارهای فردی، اجتماعی و سیاسی یک جامعه است و تخلف از آن موجب ایجادد اختلال و برهم زدن نظم عمومی جامعه خواهد شد. از آنجا که توجه به اصل رعایت نظم و مقررات از تعالیم اخلاقی و حقوقی اسلام است، مورد توصیه و تاکید فقهای شیعه قرار گرفته است.
انحرافات همیشه به تدریج در یک رژیم وارد میشود و در آخر، رژیمی را ساقط میکند. لازم است همه به طور اکید به مصالح اسلام و مسلمین توجه کنیم و به قوانین، هرچند مخالف نظر و سلیقه شخصمان باشد، احترام بگذاریم.
بنیانگذار جمهوری اسلامی با ارج نهادن به حقوق سیاسی نامزدهای انتخاباتی، به منظور تبلیغ و معرفی خویش به مردم، فرمودهاند: لازم است تبلیغات موافق مقررات دولت باشد.
حضرت آیتالله امام خامنهای در لزوم تبعیت از قانون در همه امور فرمودهاند: ...بنده به خیلی از این قوانینی که در مجلس تنظیم میشود، اعتقادی ندارم و آنها را قبول ندارم، ولی وقتی قانون شد، بنده هم به صورت یک قانون عمل میکنم و مخالفت نمیکنم.
مسئله مراعات مقررات و عدم تخلف از قانون در فتوای فقهای بزرگوار نیز به صراحت آمده است. چیزی که در جامعه مفسده به بار آورد و یا باعث اختلال نظام اجتماعی شود، حرام است و حرمتش از دیدگاه فقهاء قطع نظر از عظم و کبرش جزو بدیهیات و ضروریات اسلام است.
رعایت حرمت شخصیتها
از آنجا که حرمت شخصیتهای اجتماعی همه مومنان، به ویژه افراد ممتاز، بر همه لازم است و چنین شخصیتهایی اعم از حوزوی و دانشگاهی، بخشی از سرمایههای ملت محسوب میشوند و هزینههای هنگفتی از بیتالمال صرف شده تا این سرمایهها آماده فعالیتهای سازنده برای کشور شدهاند، حفظ حرمت و جایگاه اجتماعی آنها از وظائف همه هموطنان است.
متاسفانه در برخی موارد در تبلیغات انتخاباتی، با تاثیرپذیری از ادبیات رفتاری و رسوم ناپسند متداول در غرب، حرمت شخصیتها از طرف برخی افراد مورد هتاکی و تخریب واقع شده است؛ در حالی که گناه شکستن حرمت آنها از گناه شکستن حرمت کعبه زیادتر است. امام صادق(ع) فرموده است: احترام مومن از احترام کعبه زیادتر است.
در تبلیغات انتخاباتی، اگرچه نقادی اندیشهها با هدف آشکارشدن نقاط قوت و ضعف و مشخص شدن گفتار حق از باطل امری ضروری است و موجب افزایش شناخت و آگاهی مردم برای انتخاب واقعی و شایسته میشود، اما نقد صاحبان اندیشه و ذکر نامشان موجب برخی تخلفات شرعی شده و چه بسا این کار موجب موضعگیریهای شخصی گردد.
قضاوتهای عادلانه
در آیه 8 سوره مائده قرآن کریم آمده است: دشمنی با گروهی، شما را به بیعدالتی نکشاند، عدالت را پیشه کنید که آن به تقوی و پرهیزکاری نزدیکتر است.
انسانها در رفتار و عملکردهای سیاسی اجتماعی خویش دارای ظرفیتها و توانمندیهای مختلف هستند. همچنین میزان تقوای افراد در ایفای مسئولیتهای واگذارشده به آنان نیز سهم به سزایی خواهد داشت.
از این رو لازم است هنگام قضاوت در کارها و عملکردهای آنان، از دائره انصاف و عدالت بیرون نرفته و از قضاوتهای ظالمانه و گناهآلود پرهیز کرد. براساس اوامر قرآن، نه تنها در قضاوت نسبت به دوستان و نیروهای خودی، بلکه در قضاوت نسبت به دشمنان نیز میبایست عدالت را پیشه ساخت زیرا این عمل نشان از تقوای درون دارد.
بنابراین، نادیده گرفتن زحمات و فعالیتهای شایسته نمایندگان و مسئولان در دورههای پیشین و زیر سئوال بردن کارهای خوب و مثبت افراد و به اصطلاح سیاهنمایی دیگران، عملی بر خلاف تقوا و از آداب منفی سیاستبازان دنیاطلب است. تشکر از زحمات مسئولان و خدمتگزاران گذشته، وظیفهای منطقی و مورد رضایت پروردگار بوده و نشان از روحیه شکرگزاری از خداوند متعال است.
اصول اخلاقی اسلام و عقل سلیم بشری رفتارهای خارج از عدل و انصاف را مغایر با روح تقوا و خدامحوری دانسته است. چه بسا زیر سئوال بردن دستاندرکاران قبلی نظام، به انکار و زیر سئوال بردن طرحها و مصوبات و قوانین قبلی آن سیستم حکومتی و نظام اسلامی منجر شود.
انتهای پیام/