دولتمردان یازدهم بارها اعلام کردند که با اجرای برجام بسیاری از پولهای بلوکه شده کشور که در آن سوی مرزها قرار دارد، آزاد خواهد شد. اما با وجود این وعدهها هنوز میزان قابل توجهی از این پولها وارد کشور نشده است. از زمان توافق برجام در تیرماه سال 94 تا روز اجرای آن در 27 دی ماه سال گذشته روایتهای متفاوتی از میزان پولهای بلوکه شده کشور از سوی دولتمردان مختلف ایران و برخی از مسئولین آمریکایی مطرح شد، اما هنوز رقم شفافی در این زمینه از سوی هیچ کدام از مسئولان کشور تایید نشده است.یکی از منابعی که بعد از برجام انتظار ورود سریعتر آن به اقتصاد کشور وجود داشت، منابع کشور در موسسات مالی و بینالمللی است که ایران در آنها سهام دارد. بسیاری از این موسسات در دوران تحریمها به دلیل فشارهای نابهجای قدرتهای بینالمللی از جمله آمریکا، تمایلی به همکاری با ایران نداشتند. یکی از این موسساتی که میتوانست بعد از برجام به اقتصاد کشور سود زیادی برساند بانک جهانی است. بانک جهانی ذاتا وظیفه دارد که به کشورهای در حال توسعه برای رونق اقتصادی وام و تسهیلات اعطا کند.
این بانک با گذشت 115 روز از اجرای برجام هنوز هم تمایلی به همکاری با ایران ندارد. خبرگزاری فرانسه هفته گذشته در گزارشی در این خصوص مدعی شد که بانک جهانی به دلیل فشار آمریکا همچنان سیاست دوری گزیدن از اقتصاد ایران را در دستور کار خود قرار میدهد. این بانک از سال 2005 پروژهها و فعالیتهای خود را در اقتصاد ایران متوقف کرده و مدعی شده که ایالات متحده به عنوان بزرگترین سهامدارش برای از سرگیری مناسبات با ایران پیامهای ضد و نقیضی میدهد. این در حالی است که بانک جهانی در این سالها به کشورهای زیادی وام و تسهیلات داده است اما دست ایران از این تسهیلات کوتاه شده است.اما اجلاس بهاره چند هفته قبل بانک جهانی به عنوان نخستین اجلاس این بانک در دوران پسابرجام از اهمیت فراوانی برای از سرگیری روابط میان ایران و بانک جهانی و بازپسگیری منابع بلوکه کشور در این نهاد داشت. با این وجود علی طیبنیا وزیر اقتصاد ایران ترجیح داد که در این اجلاس شرکت نکند و معاونش را به جای خودش به واشنگتن مقر این نهاد بفرستد. همه ساله هیئتی متشکل از مسئولان بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و برخی از نمایندگان مجلس با صرف هزینه فراوان برای شرکت در اجلاس صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی به پایتخت آمریکا سفر میکنند.
امسال هم محمد خزاعی رئیس سازمان سرمایهگذاری خارجی، به همراه کارشناسان و مترجمین سازمان سرمایهگذاری در این اجلاس شرکت کردند. اگرچه وزیر اقتصاد در اجلاس امسال حاضر نشد، اما انتظار میرفت که معاون وی بتواند با استفاده از فضای پسابرجام، بخشی از منابع بلوکه کشور را به وسیله رایزنیهای خود با مقامات بانک جهانی آزاد کند.اما خلاف این انتظارات خزاعی و هیئت همراهش 24 ساعت بیشتر طاقت حضور در واشنگتن را نداشتند و بعد از یک روز کاری حضور در پایتخت آمریکا، با اخذ ویزای نیویورک به محل قبلی خدمت محمد خزاعی در مقر سازمان ملل متحد رفتند.بهانه معاون طیبنیا برای این سفر و ترک اجلاس بانک جهانی هم دیدار با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در نیویورک و سخنرانی در اجلاس تامین مالی توسعه سازمان ملل بوده است.یکی از اهداف حضور مدیران کشورها در اینگونه اجلاسها لابیگری با مقامات و مدیران سایر کشورهاست. با این تفاسیر معلوم نیست در این اقامت یک روزه در واشنگتن که هزینه زیادی هم برای حضور کارشناسان و مترجمین در آن صورت گرفته، چه چیزی عاید اقتصاد کشور شده است؟
در هر حال به نظر میرسد هم بانک جهانی ایران را سر کار گذاشته و هم نماینده رسمی جمهوری اسلامی تلاشی را برای بازپسگیری پولهای بلوکه شده و دریافت وامهای کمبهره از بانک جهانی انجام نداده است.