تغییر مواضع ترکیه و نزدیکی به ایران

به گزارش بلاغ، روزنامه رأی‌الیوم چاپ لندن در این زمینه نوشت: احمد داود اوغلو نخست‌وزیر ترکیه در تهران به دنبال یافتن راه برون رفت از بن‌بست سوریه است. دولت ترکیه خود را گرفتار بن‌بست خطرناکی می‌بیند که ممکن است بر اقتصاد و اوضاع منطقه‌ای این کشور تاثیر منفی بگذارد. آنکارا برای بیرون آمدن از چنین تنگنایی در وهله اول به کشور ایران متوسل شده است. 

داود اوغلو به منظور انعقاد قراردادهای تجاری با ایران برای جبران ضرر و زیان‌های سنگین حاصل از تحریم اقتصادی آنکارا از سوی ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه بار سفر به ایران بست.

به نوشته رأی‌الیوم، دولت ترکیه هم‌اکنون با وضعیت رو به وخامت داخلی و شدت گرفتن مخالفت‌های سیاسی در نتیجه کاهش یافتن آزادی‌ها و افزایش اقدامات خشونت‌آمیز و انفجارها در آنکارا و استانبول به ویژه در مناطق توریستی و راهبردی روبرو است. در واقع آنچه که دولت ترکیه را بیش از هرچیز دیگری نگران کرده آن است که این کشور روسیه را از دست داد بدون آنکه آمریکا و اروپا را در کنار خود ببیند.

وقتی رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه از آمریکا خواست تا میان کشورش و کردها یکی را برگزیند، واشنگتن کردها را برگزید و با تمامی طرحهای آنکارا درخصوص ایجاد منطقه بی‌طرف در درون مرزهای سوریه مخالفت کرد و حاضر نشد تا حزب اتحادیه دمکرات کردستان سوریه را در فهرست سازمان‌های تروریستی بگنجاند.  

ترکیه با توجه به موارد یاد شده امیدوار است بتواند ظرف دو سال آینده میزان مبادلات تجاری خود با ایران را از 10 به 30 میلیارد دلار افزایش دهد و از سوی دیگر تهران و آنکارا هر دو از تلاش آمریکا برای ایجاد کشور کردستان که از ایران آغاز شده و از عراق گذشته و تا سوریه و ترکیه امتداد خواهد یافت، نگران هستند.

روزنامه السفیر لبنان نیز خاطر نشان کرد: ایران به علت موقعیت برترش، می‌تواند به ترکیه برای  بازیابی توازن  خود کمک کند اما لازمه کمک ایران این است که آنکارا تصمیم بگیرد موضع سیاسی خود را تغییر دهد و در اولویت‌های ژئوپلیتیک خود براساس شرایط جدید در منطقه خاورمیانه بازنگری کند.

ترکیه به رهبری اردوغان در مقابل مجموعه‌ای از تهدیدات که موجب شکل‌گیری بحران‌های داخلی برای ترکیه شده و خصومت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی با حزب «عدالت و توسعه» تقریبا تنها مانده است بدون آن که راهبرد روشنی در سوریه و عراق داشته باشد.

روزنامه العرب نیز در تحلیل سفر داود اوغلو می‌نویسد: این سفر برای افزایش تبادل تجاری با ایران حتی به طور نسبی بود تا آثار محاصره اقتصادی روسیه را که اقتصاد این کشور را تهدید می‌کند کاهش دهد. این تلاش ترکیه در زمانی صورت می‌گیرد که آنکارا آماده است تا اگر تغییر موضعش در قبال بشار اسد به بهبود روابط با تهران کمکی کند این کار را انجام دهد. سفر داود اوغلو به ایران در زمان سختی برای اردوغان صورت می‌گیرد زیرا مواضعش در موضوع سوریه مشکلات زیادی برای این کشور ایجاد کرده است به خصوص دشمنی وی با روسیه، اصرار به دخالت نظامی برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع در مرزهای سوریه و گلوله‌باران گروه‌های کرد.

 العرب در عین حال می‌افزاید: مواضع رئیس‌جمهور ترکیه در قبال ایران متناقض است زیرا از یک سو هر گاه بخواهد به عربستان نزدیک شود به ایران حمله می‌کند و از سوی دیگر هرگاه پای منافع اقتصادی در میان باشد به تهران نزدیک می‌شود. این دوگانگی مواضع ترکیه، هرگونه اعتبار این کشور نزد عربستان را نیز از بین برده است به ویژه پس از عقب‌نشینی اردوغان از حمایت علنی از دخالت نظامی ریاض در یمن.

شبکه خبری اسکای‌نیوز از حمله گسترده فعالان سعودی در شبکه اجتماعی توییتر نسبت به سفر احمد داود اوغلو نخست‌وزیر ترکیه به ایران خبر داد و نوشت: فعالان سعودی  شبکه اجتماعی در توییتر، داود اوغلو را به دلیل سفر به تهران، آن هم در شرایطی که روابط عربستان با ایران بحرانی است و ریاض تلاش می‌کند جلوی نفوذ منفی ایران در منطقه را بگیرد، مورد حمله قرار دادند.

در این میان خبرگزاری روسی اسپوتنیک معتقد است: سفر نخست‌وزیر ترکیه در حالی است که دو کشور با وجود روابط تجاری نزدیک، بر سر ماجرای سوریه اختلاف نظر دارند. در عین حال، نباید فراموش کرد روابط دو کشور با همه فراز و نشیب‌های خود طی چندین قرن هیچوقت نه قطع و نه کم شده است و همیشه اتباع ایران وترکیه بدون روادید می‌توانستند میان دو کشور تردد کنند. ترکیه شریک تجاری اول ایران است.

در همین حال نخست‌وزیر ترکیه تاکید کرد کشورش خواهان تقسیم سوریه نیست و با مسئولان ایرانی درخصوص تداوم حضور سوریه به عنوان یک کشور قوی در منطقه توافق کرده است.

به گزارش خبرگزاری آناتولی ترکیه، داود اوغلو  در فرودگاه استانبول گفت: آتش‌بس در سوریه همچنان «شکننده» است.

وی تاکید کرد: نمی‌خواهیم که سوریه به کشورهای کوچک تبدیل شود و برای اینکه این امر (تقسیم) انجام نشود، با مسئولان ایرانی در جریان سفرم به تهران توافق کردیم که حضور سوریه به عنوان یک کشور قوی ادامه یابد.
اوغلو تصریح کرد: توافقنامه سایس پیکو منطقه را 100 سال پیش تقسیم کرد و لازم است که اجازه تقسیم جدیدی را ندهیم.

گفتنی است که جمهوری اسلامی ایران از تغییر مواضع ترکیه نسبت به مسائل منطقه و مخصوصا سوریه استقبال می‌کند و ضمن تاکید بر ضرورت آتش‌بس، بسیاری از مسائل جانبی آن، به ویژه نقض پی در پی آتش‌بس از سوی گروههای تکفیری تحت حمایت آمریکا و آل‌سعود را برنامه‌ای از قبل طراحی شده برای اهداف بعدی قدرت‌ها از جمله تغییر جغرافیای سیاسی در سوریه و تجزیه آن می‌داند که متاسفانه به نظر می‌رسد دولت روسیه نیز در این ماجرا جانب احتیاط را آنگونه که انتظار می‌رفت رعایت نکرده و بعید نیست در چنبره فریب آمریکا افتاده و آسیب ببیند.

تاکید داود اوغلو بر حفظ تمامیت ارضی سوریه در ملاقات با مسئولان ایرانی و تکرار آن پس از بازگشت به آنکارا در صورتی که با تغییر مواضع پیشین ترکیه نسبت به مسائل منطقه همراه باشد می‌تواند بستر مناسبی برای همکاری تعیین‌کننده دو کشور همسایه فراهم آورد.