به گزارش
بلاغ؛ مردی که با وقف خود و تمام زندگیاش، توانست اثری خلق کند که تا قیامت بر سر بشریت بویژه مسلمانان و علیالخصوص شیعیان دارای حق هدایت و رستگاری شد.
اثری که در پی وقتگذاری و تلاش شبانهروزی یک عمر از علامه امینی برای نسلهای پس از او باقیماند، بدون تردید و بگواه اظهارات بزرگان اسلام، مورد عنایت ویژه اهلبیت علیهمالسلام است و میتواند هرگونه شکاف و اختلاف بین مذاهب اسلامی بویژه مابین اهل سنت را حل و فصل کند؛ چراکه با استناد به منابع وثیق اهل سنت توانست موضوع امامت را به اثبات برساند، همان موضوعی را که دشمنان اسلام توانستند از آن عامل وحدت، سوژه تفرقه و اختلاف ایجاد کنند.
عبدالحسین امینی معروف به علامه امینی(۱۳۲۰-۱۳۹۰ق)، نویسنده کتاب الغدیر، فقیه، محدث، متکلم، مورخ، نسخهشناس و از علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری بود. علامه امینی از ٢٢ سالگی برای تحصیل علوم اسلامی به نجف رفت و از سید ابوالحسن اصفهانی، میرزا محمدحسین نایینی، محمدحسین غروی اصفهانی و شیخ عبدالکریم حائری یزدی، اجازه اجتهاد دریافت كرد.
علامه امینی علاوه بر نگارش آثار مهم علمی، کتابخانه امیرالمؤمنین(ع) را در نجف تاسیس کرد که حاوی ۷۰ هزار نسخه خطی و ۵۰۰ هزار عنوان کتاب است. شهداء الفضیلة، «سیرَتُنا و سنَتُنا سیرةُ نبیِنا و سنتِه»، «تفسیر سوره حمد» و «أدبُ الزائرِ لِمَن يَمَّمَ الحائر» در شرح آداب زیارت امام حسین (ع) از دیگر آثار اوست.
امینی معتقد بود اجتهاد [در دنیای جدید] از حیطه قدرت فرد خارج است و باید هیئت فتوای مقتدر، شجاع و زمانشناس تشکیل شود. او منتقد بسیاری از محافل و مجالس مذهبی به دلیل بیاطلاعی و ناآگاهی بسیاری از گویندگان حدیث و معارف دینی بود. امینی معتقد بود زیارت ائمه و امامزادگان، بر خلاف آنچه هماکنون در بین شیعیان دیده میشود، باید بازده جدی پرورشی داشته باشد؛ از این رو، یکی از کارهای نخستین او، چاپ یکی از معتبرترین متون زیارتی شیعه به نام کامل الزیارات بود.
سید ابوالحسن اصفهانی در تقریظ بر کتاب شهداء الفضیلة، علامه امینی را پرچمدار دانش، ادب و قهرمان جنبش فکری اسلامی دانسته است. محمدسعید دحدوح، از عالمان اهل سنت ساکن حلب، در بخشی از نامهاش به علامه امینی، او را وارث راستین روش و اخلاق آل محمد(ص) معرفی کرده است.
عبادت بسیار زیاد، تقوا و زهد از ویژگیهای اخلاقی علامه امینی دانسته شده است؛ به صورتی که تا آخر عمر خانه شخصی در نجف نداشت و در خانه اجارهای زندگی میکرد.
تالیفات این علامه شهیر متعدد است اما آنچه که در رأس آثار او قرار دارد، مجموعه فاخر الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب است.
این کتاب در اثبات امامت و خلافت بلافصل امیرالمومنین با استناد به واقعه غدیر و بررسی سند و دلالت حدیث غدیرتالیف شده است. عبدالحسین امینی گفته است: چهل سال از عمر خود را برای نوشتن این کتاب یازده جلدی صرف کرده و برای بررسی منابع واقعه غدیر، در کتابخانههای عراق، ایران، هند، سوریه و ترکیه، به مطالعه، نسخهبرداری و پژوهش پرداخته است. به گفته سید جعفر شهیدی به نقل از خود امینی، او برای تالیف الغدیر، ده هزار جلد کتاب را از ابتدا تا انتها خوانده است.
علامه امینی، در سال ۱۳۵۵ق، کتاب «شهداء الفضیله» را منتشر کرد. این کتاب، حاوی زندگینامه ۱۳۰ تن از عالمان مسلمان و شیعه از قرن چهارم تا چهاردهم هجری است که به شهادت رسیدهاند. برخی تالیف این اثر را در واکنش به استعمار انگلیس و با هدف آموزش شجاعت و ایستادگی در برابر بیگانگان دانستهاند. امینی برای نوشتن این کتاب، از کتابخانههای عراق و ایران بهره برد
دیگر آثار علامه امینی
1. تحقیق و تعلیق بر کتاب کامل الزیارات اثر ابن قولویه. در سال ۱۳۵۶ق در نجف چاپ شد
2. ادب الزائر لمن یمّم الحائر، شرح آداب زیارت امام حسین(ع). در نجف چاپ شد.
3. سیرتنا و سنتنا سیرة نبینا و سنته، بحث مستند درباره ولایت و محبت خاندان پیامبر(ص) و گزارش بُعد تاریخی عزاداری عاشوراست. او در این کتاب، با استناد به منابع اهل سنت، عزاداری و گریه برای امام حسین(ع) را سنت نبوی میداند و شیعه را در این امر پیرو پیامبر معرفی میکند.
4. اعلام الانام فی معرفه الملک العلام، در توحید، به فارسی.
5. شهداء الفضیلة
6. تفسیر سوره حمد. فصل اول این کتاب در تفسیر سوره است و فصل دوم، در تحلیل و بیان ظرائف آن. این کتاب در ۱۳۹۵ق در تهران چاپ شد.
7. تفسیر آیه «ولله الاسماء الحسنی»
8. تفسیر آیه «و کنتم ازواجا ثلاثة»
9. تفسیر آیه عالم ذر
10. تفسر آیه «قالوا ربنا امتنا اثنتین»
11. ثمرات الاسفار
12. رساله در علم «درایه»
13. رساله در نیت
14. ریاض الانس (در ۲ جلد، هر جلد ۱۰۰۰ صفحه، توصیف و معرفی کتابها و نسخههای خطی که مؤلف دیده است.
15. حاشیه بر رسائل شیخ انصاری
16. حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری
17. رسالهای در حقیقت زیارات (در پاسخ علمای پاکستان)
18. العترة الطاهرة فی الکتاب العزیز. (تفسیر گونهای است شامل بیان مبادی فلسفه سیاسی در اسلام، یعنی متضمن شرح آیاتی است از قرآن کریم، که درباره خاندان پیامبر(ص)، نازل شده است و دارندگان حق اولویت و مولویت را به اوصاف شناسانده است.
19. نظرة فی كتاب منهاج السنة النبویة این کتاب در حقیقت بخشی از جلد سوم کتاب الغدیر است که به سبب آنکه موضوع آن پاسخهای علامه امینی به شبهات ابن تیمیه در کتاب منهاج السنه است به صورت مستقل با این عنوان چاپ شده است.
20. السجود علی التربة الحسینیه عند الشیعة الامام.
حضرت علامه امینی علاوه بر جهاد علمی، با فعالیتهای اجتماعی مراتب دغدغه خود به رفع مشکلات مردم را بروز میداد. تأسیس کتابخانه امیرالمؤمنین(ع) یکی از آن خدمات است.
کتابخانه عمومی امیرالمومنین نجف، ۱۸ ذیالحجه ۱۳۷۹ق، توسط علامه امینی و با حضور آقابزرگ تهرانی افتتاح شد. این کتابخانه ۵۰۰ هزار عنوان کتاب در زبانهای مختلف و حدود ۷۰ هزار عنوان کتاب خطی دارد. امینی کتابهای موجود در کتابخانه خود را که پنج تا شش هزار جلد بود، به این کتابخانه اهدا کرد. فرزندش محمدهادی امینی هم هزار جلد از کتابهای خود را در اختیار این کتابخانه گذاشت
علامه امینی در جریان جمعآوری احادیث و اسناد مرتبط با نگارش کتاب الغدیر، از کتابخانههای مختلف جهان اسلام دیدار کرد. بزرگترین کتابخانه نجف در زمان او، تنها چهار هزار جلد کتاب داشت و همین نقص او را بر آن داشت تا کتابخانهای عظیم در نجف برپا کند. او در جمادی الاولی سال ۱۳۷۳ق در ۵۳ سالگی، به تهیه کتابها مشغول شد.
سرانجام علامه امینی پس از عمری تلاش و کوشش وصفناپذیر در ۱۲ تیر ۱۳۴۹ش • ۲۸ ربیعالثانی ۱۳۹۰ق رخ از جهان برکشید و به ملکوت اعلاء پیوست.