به گزارش
بلاغ به نقل از
خط امید بهشهر، پژوهش یکی از اساسیترین نیازها برای نیل به پیشرفت و توسعه همه جانبه یک کشور است و قدرت و استقلال هر کشوری بر پژوهش و تولید علم استوار است، بنابراین نوع و سطح فعالیتهای پژوهشی یکی از شاخصهای اصلی توسعه و پیشرفت محسوب میشود.
موفقیت در تمام فعالیتهای مربوط به توسعه از جمله صنایع، کشاورزی و خدمات به نحوی به گسترش فعالیتهای پژوهشی بستگی دارد، پژوهش یکی از محورهای مهمی است که ضامن پیشرفت و توسعه پایدار در کشور به شمار میآید، اگر پژوهشی صورت نگیرد، دانش بشری افزایش نخواهد یافت و دچار سکون و رکود خواهد شد.
بدون انجام پژوهش، امور آموزشی نیز از پویایی و نشاط لازم برخوردار نخواهد بود، ازاین رو یکی از عوامل اساسی پیشرفت در کشورهای پیشرفته، توجه خاص به امر پژوهش است.
اصولاً پیشرفت و توسعه، ارتباط مستقیمی با تحقیقات علمی دارد و رشد و توسعه کشورهای پیشرفته در نتیجه سرمایهگذاری در بخش پژوهش است، حجم وسیع پژوهشهای علمی در کشورهای پیشرفته صنعتی گویای این واقعیت است.
کشور عزیز ما نیز از این امر مستثنی نیست و نخواهد بود و برای ایجاد و حفظ تحول علمی در خود باید به سمت احیای پژوهش حرکت کند.
به اعتراف بسیاری از کارشناسان و رسانه های معتبر بین المللی در این زمینه، جمهوری اسلامی ایران جزو کشور های پیشرو در سال های اخیر بوده است.
به عنوان نمونه؛ مجله معتبر "نیوساینتیست " (New scientist) در فوریه سال 2010 میلادی نوشت: "شاید سال 2010 برای چینیها سال ببر باشد، اما به نظر میرسد كه از لحاظ علمی، سال 2010 سال ایران خواهد بود."
این نشریه با اشاره به یافتههای یک گزارش در مورد روند علمی در جهان عنوان كرد: "تولید علم در ایران، یازده برابر میانگین جهان و سریعتر از هر كشور دیگری است."
استناد نیوساینتیست به گزارش موسسه كانادا یی "ساینس متریكس" (science-metrix) است كه در آن خبر از "تغییر ژئوپولتیكی در تولید علم جهان" داده شده است، به گزارش این موسسه، رشد علم در خاورمیانه سریع و مقدار آن حدود چهار برابر میانگین جهان است كه ایران و تركیه پیشتاز این رشد سریع علمی هستند، ساینس متریكس خاورمیانه را منطقهای نامید كه كه از این پس باید چشمها به آن دوخته شود.
در خلاصه این گزارش آمده است: «ایران در دو دههی گذشته، زیرساختهای علمی را به سرعت فراهم آورده و امروز با استفاده از آن به جایگاه فعلی در تولید علم دنیا رسیده است.»
"ساینتس متریكس" در بخش دیگری از گزارش خود با اشاره به هشت سال دفاع مقدس افزود: "اوجگیری رشد علمی در ایران از از سال 1990 آغاز شده است و این، روندی غیرعادی برای كشوری است كه به تازگی جنگ را پشت سر گذاشته است." به نوشته این گزارش، "در واقع رشد علمی ایران از كشورهای روسیه، هند، برزیل و چین (موسوم به پنج قدرت در حال ظهور در جهان) نیز سریعتر بوده است."
حمایت همهجانبهی غرب از عراق در طول جنگ علیه ایران باعث شد، تا رژیم این كشور از برتری تكنولوژیكی نسبت به ایران برخوردار باشد؛ لذا ایران بعد از جنگ با عراق متوجه شد باید در تولید علم خودكفا شود.
بنابر یافتههای گزارش ساینتس متریكس، درصد رشد پیشرفتهای علمی ایران در حوزههای استراتژیک مانند فیزیک و شیمی هستهای بوده است، همچنین، شاخصها علمی در بهداشت عمومی و حوزههایی همچون روانشناسی، پزشكی اطفال و زنان، بیولوژی و دیگر بخشهای پزشكی نیز رشد كرده است، این گزارش تاكید میكند كه در صورت استفادهی مناسب و سازنده از این تولیدات علمی، كیفیت زندگی ایرانیان افزایش پیدا خواهد كرد.
این تنها یک نمونه قدیمی از اعترافات رسانه ها و مجامع معتبر بین المللی درباره ی روند رو به رشد تولید علمی ایران بود.
اما نکته ی مهمی که در جامعه دانشگاهی باید به آن توجه شود، لزوم یکپارچگی تولید علم است و یکپارگی به معنای حضور تمامی دانشگاههای کشور در این جهاد است.
متاسفانه چندسالی است که در اکثر دانشگاهها شاهد افول جایگاه پژوهش هستیم، طوری که اساتید و دانشجویان و حتی خود دانشگاه ها برای امر پژوهش، اهمیتی قائل نیستند.
پایان نامه ها، به عنوان یکی از مهمترین پژوهش هایی که یک دانشجو در دوران تحصیل خود انجام می دهد، گرفتار غفلت مسئولین دانشگاهی و اساتید شده و در بازار سودجویی عده ای غرق می شوند.
شاید از دلایل فروش پایان نامه بتوان به انتخاب رشته غلط دانشجویان و به تبع آن عدم رغبت در ادامه تحصیل در آن رشته نام برد.
عدم آموزش صحیح در دانشگاهها و عدم رشد مناسب علمی دانشجو یکی از دلایل میل دانشجو به خرید پایان نامه می باشد و در واقع بهتر است بگوییم بدلیل همان آموزش غلط، یک نیروی ناکارآمد برای محیط کار تربیت می شود.
نکتهی دیگر استفاده از روشهای آموزشی منسوخ شده و غلط است که همچنان در محیط های آموزشی کشور قربانی می گیرد.
استفاده از روشهایی که دانشجو را از پژوهش دور نگه می دارد و صرفا از او یک ماشین حفظی جات می سازد.
در کنار این دلایل باید به معایب این پدیده هم پرداخت، معایبی که به عنوان تهدید، اعتبار علمی کشورمان را می تواند خدشه دار کند.
سلامت دانشگاهها و رتبه ی علمی آنها و به تبع آن آمار علمی کشور و رشد آن در مراکز معتبر به مرور مخدوش شده و از اعتبار خارج می گردد و اصل رشد علمی در چشم مردم نیز از اعتبار می افتد.
همچنین با ادامه دار بودن این مشکل، به مرور افراد صاحب انگیزه و جویای علم که در دانشگاهها حضور دارند انگیزهی ادامه فعالیت خود را از دست می دهند.
در صورت ادامه ی این روند علاوه بر اینکه، به اصل ایجاد پیوند بین صنعت و دانشگاه لطمه وارد می شود، اعتماد صنعت نیز به دانشگاه کم شده و در نتیجه صنعتگران برای تامین نیازهای خود به کشورهای دیگر روی می آورند.
متاسفانه شهرستان بهشهر نیز از این اتفاق شوم علمی در امان نمانده و شاهد بیش از 10 موسسه فروش پایاننامه در بهشهر هستیم، به طوریکه در یکی از پاساژهای این شهرستان چهار مرکز انجام پایان نامه دانشجویی فعالیت می کنند.
نکته قابل توجه اینجا است که موسسات فوق با نام موسسه تایپ و تکثیر اقدام به نوشتن و فروش پایان نامههای دانشگاهی در مقاطع لیسانس، ارشد و بعضا دکتری می کنند اما دستگاه متولی برخورد با این گونه اعمال غیر علمی، مشخص نیست.
البته باید به این نکته اشاره کرد در سال های اخیر به همت شورای عالی انقلاب فرهنگی سند نقشه جامع علمی کشورتهیه شده و اکنون چهار سال از زمان اجرای برنامه 15 ساله ی آن می گذرد.
انتظار می رود مراکز نظارتی و تصمیم گیرنده بر آموزش عالی کشور مانند وزارت علوم، شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس شورای اسلامی و شخص رییس جمهور بر روند فعلی دستگاه آموزش عالی کشور توجه بیشتر داشته و اهتمام بیشتری در اجرای سند نقشه جامعه علمی کشور ورزند.