با وجود آگاهی و اعتراف به نقش ویژه و منحصر بفرد مطالعه و کتابخوانی در توسعه هر کشور، عدم برنامه ریزی اساسی برای نهادینه سازی مطالعه، وضعیت کتابخوانی در کشورمان را نگران کننده کرده است.
۰
ه گزارش بلاغ، شخصیت هر فرد را مجموعه ی صفات و فضایلی تشکیل می دهند که نشان دهنده اوصاف و کمالات وی هستند و "مطالعه" و "کتابخوانی"، ار برجسته ترین صفات برای تحصیل کمالات عالی انسانی به ویژه در نظرگاه اسلام و جوامع اسلامی است و ایرانیان از دیرباز بخصوص پس از ظهور اسلام در مقوله کتاب و تولید و نشر آن، دارای جایگاه شایسته و ممتازی بوده اند.
امروزه بر هیچ دولتی پوشیده نیست که عادت دادن جامعه به مطالعه و نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی در میان اقشار مختلف به ویژه کودکان و نوجوانان، در گرو ایجاد امکانات و فرصت هایی در میان خانواده ها، نظام آموزشی، ساختارهای سخت و نرم اجتماعی و ایجاد مرکزی قدرتمند برای رصد مرتب وضعیت مطالعه و کتابخوانی در کشور و اجرای برنامه های هوشمند و مبتکرانه برای رده های مختلف سنی، صنفی، تحصیلی، جنسیتی و... با اختیارات لازم از سوی آن مرکز است.
بر اساس آنچه که اعلام شده، اگر آمار ۸ تا ۱۸ دقیقه سرانه کتابخوانی کشورمان در مقابل ۹۰ دقیقه سرانه روزانه کتابخوانی ژاپنی ها، تأسف دلسوزان و والدین مان را فراهم می آورد، بدان سبب است که در کشورمان تاکنون، علیرغم تأکیدهای همیشگی و مؤکد مقام معظم رهبری، عزم ملی برای رویکرد جدی به مطالعه و کتابخوانی به دور از شعارگرایی به وجود نیامده و همواره با مدح و ستایش از کتاب و کتابخوانی، چیزی جز برخورد فانتزی با آن در عمل به چشم نیامده است.
باید پذیرفت آمارهایی که برای شاخص هایی همچون: سرانه فضای کتابخانه ای، سرانه کتاب، مطالعه و... در ایران اسلامی ارائه می شود، به هیچ وجه پاسخگوی کشوری در تراز جمهوری اسلامی به عنوان ام القرای جهان اسلام، که باید رشد و تعالی خود را به حدّ انتظار دنیای اسلام برساند، نیست.
تجربه جهانی گویای این واقعیت است که رشد و توسعه تمدّن ها، ریشه در رشد فکری و فرهنگی هر جامعه دارد و بدون رشد فرهنگ کتاب خوانی در جامعه، نمی توان به رشد تمدنی دست یافت. باید اعتراف کرد که علیرغم رشد رسانه های متنوع جمعی، تاکنون هیچ رسانه ای نتوانسته است نقشی را که کتاب در تمدّن سازی و رشد آن ایفا کرده است، داشته باشد.
برای بهبود و فراگیر کردن کتابخوانی در کشورمان، نیاز به یک جهاد است.
کار باید از پایه شروع شود و بچه ها را با کتاب مأنوس کرد، هر چند اراده چندانی برای این موضوع اساسی در آموزش و پرورش و آموزش عالی وجود ندارد.
مجموعه نظام آموزشی کشور باید بر محور "کتابخوانی" و "کتاب پژوهی" سازماندهی شود.
تولید محتوا برای مخاطبان مختلف، مستلزم نیازسنجی مبتنی بر راهبردهای ارشادی کشور است که به موازات آن، باید برای تربیت و پرورش نویسندگان و تولیدکنندگان نیازهای مطالعاتی و فکری اقشار مختلف جامعه از سوی دولت اقدام لازم و شایسته صورت پذیرد.
با نگاه تخصصی به حوزه پرتنوع کتاب و کتابخوانی، این نتیجه حاصل می شود که ارتقای مطالعه مفید محصول تلاش های مستمر و فراوانی در بخش های گوناگونی است که تعیین روز کتابخوانی در ۲۴ آبان ماه هر سال و با گرامیداشت نام و سیره حضرت علامه طباطبایی (اعلی الله مقامه الشریف) و تجلیل از نقش تعیین کننده کتابداران فرهیخته و دلسوز و زحمت کش، تنها بهانه و یادآوری ملی برای توجه جدی تر به یکسال عملکرد گذشته و برنامه ریزی دقیق تر یکسال پیش روی در زمینه "یار مهربان" است که به راستی رمز آشناسازی نسل کنونی با هویت بالنده تاریخی شان و تثبیت این هویت بی مثال فرهنگی، منوط به برداشتن موانع موجود از مسیر مطالعه و کتابخوانی جامعه است.