معرفی بخش مرکزی شهرستان جویبار

بخش مرکزی جویبار با وسعت تقریبی 180کیلومترمربع و با دو دهستان سیاهرود و حسن‌رضا دارای 41 روستا و آبادی و جمعیت 21 هزار 747 نفر(سرشماری سال 1390) است. همچنین تعداد 38 روستا دارای جمعیت بالای 20 خانوار بوده و ازخدمات شوراهای اسلامی برخوردار هستند و همچنین 33 دهیاری نیز در این روستاها تاسیس و از خدمات بهینه و اعتبارات دولتی استفاده می‌کنند.

این بخش دارای ویژگی‌ها و استعدادهای پیدا و پنهان ممتازی در حوزه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است که در صورت شناسایی بهینه و به فعلیت درآمدن آن‌ها زمینه رشد و توسعه پایدار را میسر می‌سازد.

رفاه اجتماعی، رونق اقتصادی، عمران و آبادانی روستاها با مشارکت خوب روستایی‌ها درکنار حمایت دولت و تزریق به‌ موقع اعتبارات زیربنایی می‌تواند حل کننده بسیاری از مشکلات باشد که در این مجال کوتاه فقط به برخی شاخصه‌های توسعه اشاره می‌شود.

الف) توانمندی‌ها:

1-اجتماعی و فرهنگی:

شهرستان جویبار یکی از قطب‌های مهم و تاثیرگذار اجتماعی و فرهنگی استان است و با تقدیم 300 شهید والامقام نقش ستودنی در طول دوران دفاع مقدس ایفا کرد که 219 شهید والامقام از بخش مرکزی این شهرستان به مقام شهادت رسیدند.

سرداران بزرگی هم‌چون سرلشکر خلبان پرویز ذبیحی، ذات الله صابریان، شعبانعلی فکوری، علی محفوظی، ذبیح الله عالی، سید مطیع مطیعی و ... از افتخارات مردم این دیار قهرمان پرور است. شاید تأثیر پذیری از همین الگوهای بی بدیل انسانی و ستاره‌های فروزان ایثار و از خودگذشتی و غیرت بود که جوانان این دیار مصمم‌تر از قبل پای در میدان جوان‌مردی و پهلوانی گذاشته و امروز جویبار مزین است به عنوان پایتخت کشتی ایران و جهان.

پهلوانان حماسه  آفرینی همچون رضایزدانی،کمیل قاسمی، مسعود اسماعیل پور، عزت الله اکبری و پیشکسوتانی همچون مرحوم حسینعلی نوروزیان، سبحان روحی، برادران واگذاری، یعقوب نجفی جویباری و مهدی حاجی زاده همه از افتخارات این شهرستان هستند.

به‌ همین خاطر و بدلیل حضور سه قهرمان جویباری در المپیک 2012 لندن بود که اولین دوره مسابقات کشتی آزاد جام باشگاه‌های جهان به جویبار همیشه قهرمان واگذار شد تا بار دیگر شایستگی خویش را به رخ جهانیان کشانده و به عنوان پایتخت کشتی دنیا دست پیدا کند.

البته شخصیت‌های بزرگ و دانشمندان مطرحی هم در زمینه های علمی و فرهنگی از جمله پروفسور نادر مدانلو، آیت الله معلمی، مرحوم آیت الله شیخ جواد منتظری، دکتر بامداد جویباری و ده‌ها عالم فرزانه ونخبه علمی از توانمندی‌ها و افتخارات جویبار و بخش مرکزی است.

لازمبه ذکراست، استقرار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، دانشگاه پیام نور، هنرستان کشاورزی ودامپروری از مهمترین مراکز علمی وتحقیقاتی بخش مرکزی این شهرستان است.

2- اقتصادی:

2 - 1 ) کشاورزی:

بر اساس آخرین آمارهای موجود بخش مرکزی دارای بیش از 12 هزار و هفتصد هکتار از اراضی کشاورزی بوده، که بیش از 45 نوع محصول متنوع زراعی و باغی در این زمین‌ها تولید و با کیفیت عالی روانه بازارهای مصرف داخلی می‌شود.

مهمترین محصول استراتژیک منطقه برنج است که در سطح نزدیک به 6 هزار هکتار سالانه برنج تولید می شود، همچنین گندم، کلزا، سویا، مرکبات و محصولات سیاه ریشه، سبزی و صیفی نیز از تولیدات کشاورزان سخت کوش این دیار است.

خرید به موقع و تضمینی محصولات کشاورزی بخصوص گندم و رشد 31 درصد قیمت تضمینی نسبت به مدت مشابه سال قبل، افزایش اعتبارات مربوط به مکانیزاسیون کشاورزی و سیستم آبیاری قطره ای درکنار بیش از سه هزار هکتار از اراضی شالیزاری یکپارچه سازی شده و 150 کیلومتر کانال لاینیگ بتونی در کنار اهتمام کشاورزان سخت کوش این منطقه، باعث افزایش ضریب کشت و بالارفتن میزان تولید و ارتقاء کیفی محصول شده است.

شاید به جرأت بتوان گفت که کشاورزان سخت کوش این دیار جز پیشگامان کشت مجدد برنج بوده‌اند که سالانه بیش از سه هزار هکتار از زمین‌های شالیزاری به کشت مجدد برنج اختصاص می‌یابد. لذا اهتمام کشاورزان این بخش در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی مدنظر مقام معظم رهبری ستودنی است.

2 - 2 ) دام و طیور:

شهرستان جویبار به عنوان مرکز طیور استان و یکی از قطب‌های مهم مازندران در تأمین گوشت سفید و قرمز و دیگر محصولات دامی است چرا که وجود 173 واحد مرغداری گوشتی و 13 واحد مرغ مادر، رشد دامداری و مرغداری صنعتی جویبار را در تولید پروتئین و محصولات دامی افزایش داده است.

همچنین طبق آمارهای رسمی بیش از دو هزار و 500 واحد دامداری در جویبار سالانه 26 هزار تن شیر خام،دو هزار 600 تن گوشت قرمز و 15 هزار تن گوشت سفید را تولید و روانه بازار مصرف می کنند.

تولید 20 میلیون جوجه یک‌روزه (24/4 درصد از از سهم استان مازندران می‌شود) از دیگر توانمندی‌های بخش مرکزی جویبار است، این تولیدات زمینه اشتغال بیش از 3 هزار نفر را فراهم کرده است.

لازم به ذکر است که بیش از 50 درصد از این واحدها در بخش مرکزی جویبار مستقر است.

2 - 3) آب‌بندان‌ها:

شاید یکی از شاخصه‌های مهم اقتصادی جویبار وجود آب‌بندان‌های بی‌شمار باشد که دارای کارکردهای چهار گانه هستند. همچنین بیش از 51 قطعه آب‌بندان در جویبار با وسعت سه هزارهکتار وجود دارد که بیش از 55 درصداز آب مورد نیاز اراضی کشاورزی این شهرستان را تأمین می کند که در صورت لایروبی و بازسازی به‌موقع به جرأت می‌توان گفت تا سطح 70 درصد زمین‌های زیر کشت را تحت پوشش قرار خواهد داد.

در بخش مرکزی نیز 31 قطعه آب‌بندان با مساحت دو هزار و 400 هکتار وجود دارد که ضمن تأمین منابع آبی بیش از هزار و 200 هکتار از اراضی شالیزاری یکی از منابع مهم اقتصادی جویبار به شمار می‌رود.

از کارکردهای مهم و اقتصادی آب‌بندان‌ها پرورش ماهیان گرم‌آبی است که در بسیاری از روستاها علاوه برتأمین پروتئین بازار داخلی،نقش مهمی در تأمین منابع مالی اجرای پروژه‌های روستایی برعهده دارد و تاکنون بسیاری از طرح‌های عمرانی و زیربنایی برخی از روستاها از طریق همین منابع ارزشمند اقتصادی و مشارکت‌های مردمی اجرا شده است. از دیگر کارکردهای این استخرهای طبیعی، درکنار تأمین آب کشاورزی وپرورش ماهی می‌توان به تبدیل شدن آن‌ها به پناه‌گاه و زیستگاه میلیون‌ها گونه نادر از پرندگان آبزی اشاره کرد که در فصل زمستان حیات وحش بسیار زیبا و دلپذیری را پیش روی مسافران و گردشگران به‌ویژه دوستداران محیط زیست ایجاد می کند.

همچنین رویش انواع نادر گیاهان و موجودات آبزی هم می‌تواند زمینه ایجاد پژوهشکده مطالعات اکولوژیک شمال کشور را در این آب‌بندان‌ها ایجاد کند، و در پایان اینکه اغلب این آب‌بندان‌ها می تواند بستری مناسب برای جذب گردشگر در طول سال باشد.

لازم به ذکر است که ایجاد راه مناسب ارتباطی واستقرار امکانات رفاهی و گردشگری از طریق سرمایه گذارای بخش خصوصی یکی دیگر از کارکردهای آب‌بندان است که متأسفانه به دلیل عدم تولی‌گری واحد، ناهماهنگی بین دستگاهی و ...باعث بروز بسیاری از مشکلات اجتماعی و منازعات منطقه ای شده است.

اما در مجموع و در یک حساب سرانگشتی درآمد سالانه این آب‌بندان‌ها در زمینه پرورش ماهی، رقمی بالغ بر 50 میلیارد ریال است که به روستاها اختصاص پیدا می‌کند که باید در این زمینه برنامه ریزی بهتری انجام شود./ع