به گزارش
بلاغ، دانه کلزا دارای 25 تا 55 درصد روغن، 18 تا 24 درصد پروتئین و 12 تا 20 درصد پوست است که رقم اصلاحشده کلزا، کانولا نامیده میشود و روغن آن بهدلیل اسیدهای چرب اشباعنشده و فاقد کلسترول، از کیفیت تغذیهای بالایی برخوردار است، ویژگیهای خاص گیاه کلزا و سازگاری آن با شرایط آبوهوایی در بیشتر نقاط کشور باعث شده توسعه کشت این گیاه بهعنوان نقطه امیدی برای تأمین روغن خام مورد نیاز کشور و رهایی از وابستگی بهشمار رود.
فصل رشد کلزا با سایر دانههای روغنی معمول از جمله پنبه، سویا و آفتابگردان متفاوت بوده و در زمانی که ظرفیت واحدهای روغنکشی خالی است این دانه برداشت میشود، کشت کلزای پاییزه به دلیل تولید گلهای زرد رنگ بسیار جذاب برای زنبور عسل است و در مواقعی که هیچ گلی در منطقه نیست سبب توسعه زنبورداری میشود، کلزا با تولید مقدار قابل توجه میتواند در تامین خوراک دامها در زمان کمبود علوفه نقش مؤثری داشته باشد.
* بهرهمندی از بذرهای کشورهای پیشرفته برای افزایش تولید کلزامعاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران درباره شروع کشت محصول کلزا در ایران و مازندران، اظهار کرد: کشت این محصول از سال 71 آغاز شده که در آن زمان سطح زیر کشت آن در مازندران یک هکتار و تولید یکونیم تن در هکتار همراه بوده که در سالهای بعد، گسترش یافته بهطوری که در سال 85 سطح زیرکشت این گیاه به 34 هزار و 500 هکتار و عملکرد دو تن در هکتار رسیده است.
عزیزالله شهیدیفر اضافه کرد: بعد از سال 85 سطح زیرکشت این محصول بهدلیل نامناسب بودن نحوه خرید و قیمتگذاری، نپرداختن به موقع پرداختیها به کشاورزان و متنوع نبودن ارقام، کاهش یافته بهطوری که در سال زراعی جاری به 4 هزار و 100 هکتار رسیده است.
وی افزود: استفاده از تکنولوژی روز دنیا و بهرهمندی از بذرهای کشورهای پیشرفته، از جمله برنامههای در دستور کار جهاد کشاورزی برای افزایش سطح زیرکشت کلزا است.
* پرداخت بهموقع مطالبات کلزاکارانبه گفته شهیدیفر، سازمان جهاد کشاورزی مازندران برای افزایش تولید و سطح زیرکشت در نظر دارد با تأمین نهادههای کود و سم مورد نیاز، بذور، قیمت و نحوه خرید مناسب، پرداخت بهموقع مطالبات کلزاکاران و تهیه ارقام زودرس نسبت به افزایش کشت این محصول اقتصادی در استان گام بردارد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران، خاطرنشان کرد: قیمتگذاریهایی که طی 10 سال اخیر برای محصول کلزا در نظر گرفته میشد، قابل رقابت با سایر محصولات کشاورزی و دارای توجیه اقتصادی برای کلزاکاران نبوده که این امر باعث شده سطح زیرکشت آن کاهش یابد.
این مسئول با بیان اینکه بیش از 85 درصد روغن مورد نیاز کشور وارداتی است، گفت: کلزا گیاهی است با روغن 40 درصدی که جزو باکیفیتترین روغنها در دنیا محسوب میشود.
* کارخانجات روغنکشی متولی خرید کلزاشهیدیفر درباره کمبود ادوات تخصصی کاشت، داشت و برداشت کلزا و پایین بودن افت برداشت ناشی از کمباینهای غلات برای زراعت این محصول که در سالهای گذشته وجود داشته است، بیان کرد: طی چند سال اخیر ساماندهی ناوگان محصولات کشاورزی از جمله گندم، برنج و سویا برای رفاه حال کشاورزان انجام شده و استفاده از ادوات تخصصی برداشت کلزا هم از اقدامات خوبی بوده که در حال انجام است.
وی در پاسخ به این سئوال که دایر نبودن مراکز خرید در آغاز برداشت از جمله مشکلات کلزاکاران بوده است، گفت: امسال شرکت دانههای روغنی و سازمان تعاون روستایی عهدهدار خرید این محصول از کشاورزان هستند و مراکز خرید که از قبل تعیین شده، هر کیلو کلزا را با قیمت 2 هزار و 200 تومان از کشاورزان خریداری میکند.
* معرفی ارقام جدید کلزا در مازندرانمدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی مازندران درباره سطح زیر کشت کلزا در مازندران، اظهار کرد: امسال 4 هزار و 100 هکتار از زمینهای کشاورزی استان زیر کشت کلزا رفته که پیشبینی میشود بیش از 8 هزار تن تولید این محصول را داشته باشیم و برداشت کلزا نیز از نیمه دوم اردیبهشتماه در مازندران آغاز شود.
* مسائل بازرگانی بازدارنده افزایش سطح زیر کشت کلزاحسن عنایتی تصریح کرد: مراکز خرید کلزا در شهرهایی که کشت این محصول انجام میشود، دایر شده و در شهرهایی که کشت این محصول کم است، مراکز سیار در نظر گرفته شده تا نسبت به خرید کلزا از کشاورزان اقدام کنند.
وی مسائل بازرگانی از قبیل مراکز، قیمت و شیوه خرید را از عوامل کاهش سطح زیر کشت کلزا عنوان کرد و با بیان اینکه در حال حاضر ارقام op، هایولا 401 و 308، ظفر و آرجی اس از ارقام رایج کشت کلزا است، بیان کرد: به دنبال ارقامی هستیم که مقاومت بیشتری داشته باشند و معرفی ارقام جدید کلزا که زودرستر از ارقام رایج هستند در دستور کار قرار دارد.
* کشت کلزا پایداری محصولات زراعی را بههمراه داردمدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی مازندران، کلزا را زراعت مهم برای تناوب محصولات زراعی از لحاظ اقتصادی دانست و افزود: کلزا محصولی است که در تناوب با بیشتر محصولات قرار میگیرد که ناگزیریم به سمت گیاه دانه روغنی کلزا برویم.
عنایتی گفت: کلزا زراعتی است که مدیریتپذیری بالایی دارد و میتواند جایگزین بیشتر محصولات باشد و پایداری تولید در محصولات زراعی را به همراه دارد؛ 80 درصد نیاز کشور به دانههای روغنی از دیگر کشورها تأمین میشود.
توسعه زراعت کلزا در زمینهای شالیزاری بهمنظور استفاده بهینه از امکانات آبی و خاکی است که بلااستفاده رها میشود و کلزا نهتنها جایگزین زراعت دیگری نمیشود بلکه باعث بهبود سیستم کشت شالیزار نیز شده که با تولید ارقام جدید و کاهش میزان مواد مضر در روغن و کنجاله کلزا سیر صعودی توسعه کشت آن شدت گرفته، بهطوری که سرعت رشد تولید آن بعد از معرفی ارقام جدید از تمام دانههای روغنی بیشتر است.
یادآور میشود دانههای روغنی تأمینکننده روغن خام داخلی شامل سویا، آفتابگردان و پنبه دانه بوده و سایر دانههای روغنی سهم ناچیزی را تشکیل میدهند و با وجود این که کلزا سالها قبل وارد ایران شد و تحقیقاتی روی آن انجام شده ولی سطح زیر کشت آن افزایش قابلتوجهی نداشته است.