او، شرایط حاکم بر اقتصاد آب و برق را مسئله مهمی برشمرد و ادامه میدهد: متاسفانه به دلایل مختلف و تاریخی، در کشور از ابزار اقتصادی برای مدیریت آب و برق بهره کامل و کافی برده نشده؛ این در شرایطی است که در اغلب کشورها اقتصاد مهمترین اهرم تنظیمگری آب و برق است؛ در این زمینه اجرای طرحهایی مانند هدفمندسازی یارانهها و مشابه آن برای حوزههای آب ضروری به نظر میرسد.
3 سال سخت صنعت آب و برق
وزیر نیروی سابق با تاکید بر اهمیت «فرهنگ مصرف» در مدیریت آب و برق، میگوید: در برخی از کشورها از جمله ایران به لحاظ تاریخی و نیز عدم دستیابی به پارامترهای اقتصادی شاهد رشد مصرف آب و برق هستیم. همچنین وجود «محدودیتهای مالی» دولت در راستای سرمایهگذاری زیرساختهای آب و برق، دیگر معضل صنعت آب و برق است. صنعت آب و برق، سه سال سخت را به دلیل حاکم شدن خشکسالی بر اقلیم کشور پشت سرگذاشت، البته در سال جاری خوشبختانه بارشهای خوبی در ماههای فروردین و اردیبهشت رخ داد که تا حدودی محدودیتها را جبران کرد.
محرابیان به اتمام بسیاری از پروژههای مسکوت مانده و نیمه تمام گذشته صنعت آب و برق در دولت سیزدهم اشاره کرده و میافزاید: با استفاده از ظرفیت کارشناسان وزارت نیرو برنامهای را به مجلس شورای اسلامی ارائه کردیم که برنامه شامل دو بخش پروژههای «سختافزاری و سازهای» و پروژههای «مدیریتی و نرمافزاری» در حوزه آب و برق میشود.
نوینسازی در مدیریت منابع آب کشور
وزیر نیروی سابق ادامه میدهد: مدیریت منابع آب در کشور به صورت سنتی انجام میشد به این صورت که مدیریت این امر از مرتبه بارش تا مصرف صورت میگرفته، این در حالی است که مدیریت جو با استفاده از علوم نوین، موضوعی است که در دستورکار بسیاری از کشورهای توسعه یافته قرار گرفته و از این رو دولت سیزدهم در ابتدای فعالیت خود لایحهای را در چارچوب قانون بودجه تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد و در نهایت سازمان توسعه و بهرهبرداری فناوریهای نوین آبهای جوی تاسیس شد.
به گفته محرابیان، سازمان توسعه و بهرهبرداری فناوریهای نوین آبهای جوی این امکان را فراهم میکرد که در چارچوب سیاستهای حاکم در معاونت آب و آبفای وزارت نیرو بتوان آبهای جوی را نیز مدیریت کرد.
افزایش اجرای پروژههای آبرسانی
وزیر نیروی دولت سیزدهم میگوید: در آغاز فعالیت دولت سیزدهم برنامه آبرسانی به ظرفیت 700 میلیون مترمکعب به مجلس شورای اسلامی ارائه و عمدتا پروژههایی را شامل میشد که یا نیمهتمام بودند یا هنوز عملیات اجرائی آن آغاز نشده بود. این در شرایطی بود که در ادامه ملاحظه شد نیاز کشور بیش از برنامهای بود که در آغاز دولت به مجلس ارائه شده بود چرا که بیش از 300 شهر دارای تنش آبی در کشور
وجود داشت.
محرابیان با بیان اینکه حجم پروژههای آبرسانی در دولت سیزدهم افزایش قابل ملاحظهای یافت، ادامه میدهد: دولت تا پایان عمر قانونی خود نتوانست برنامههای خود را به ثمر برساند و اکنون گزارش سهسالهای ارائه میشود که ذیل آن بسیاری از پروژهها آغاز شده و در مراحل اجرائی است؛ به ویژه بسیاری از پروژههای بنابر ضرورت آغاز شده و هماکنون در حال طی مراحل اجرا و تکمیل است.
تحقق برنامههای 4 ساله آبرسانی
وی اضافه میکند: گزارشی که ارائه میشود درخصوص پروژههایی است که به طور کامل به اجرا رسیده است. 700 میلیون مترمکعب پروژه آبرسانی در آغاز دولت سیزدهم برنامهریزی شد اما یک میلیارد و 480 میلیون مترمکعب محقق شده است؛ به عبارتی 211 درصد برنامه چهارساله طرحهای آبرسانی دولت سیزدهم امروز تکمیل شده و به بهرهبرداری رسیده است.
وزیر نیروی دولت سیزدهم با اشاره به رفع تنش آبی 239 شهر طی فعالیت دولت سیزدهم، میافزاید: شبکههای آبیاری و زهکشی در حوزههای درون سرزمینی و مرزی اجرائی شد. در پروژههای مرزی که از سال 1389 و 1390 آغاز شد رهبر معظم انقلاب در دولت گذشته اعتبار بسیار خوبی را به این پروژهها تخصیص داده بودند اما این اعتبارات برای تکمیل پروژهها کافی نبود و مجموع این پروژهها با پیشرفت حدود 75 درصد سالیان سال مسکوت و تعطیل
مانده بود.
محرابیان میگوید: طی مشورت با شهید خدمت آیتالله رئیسی و مذاکره با رهبر معظم انقلاب، مقرر شد تقاضای اعتباری برای تکمیل این پروژهها صورت گیرد که در نهایت یک میلیارد یورو برای این امر تخصیص یافت و خوشبختانه همه پروژههای مرزی در اقصی نقاط کشور فعال شد.
وی با اعلام اینکه در مجموع 125 هزار هکتار شبکه آبیاری و زهکشی طی این سه سال برنامهریزی و اجرائی شده است، اضافه میکند: عملیات اجرائی 47 هزار هکتار شبکه آبیاری و زهکشی تا پایان مرداد ماه تکمیل شد و حدود 130 هزار هکتار با توجه به تزریق اعتبار از محل پروژههای مرزی در آستانه بهرهبرداری قرار دارد. عمده پروژههای شبکههای آبیاری و زهکشی مرزی که پیشرفتهای 95 تا 98 درصد دارند تا پایان سال جاری تکمیل میشوند.
وزیر نیروی دولت سیزدهم میگوید: در موضوع جمعآوری و تصفیه فاضلاب ظرفیت یک میلیون و 200هزار متر مکعب طی چهار سال برنامهریزی شده بود که امروز 717 هزار مترمکعب محقق شده که معادل 60درصد برنامه چهارساله است.
آبرسانی به 6100 روستا در 3 سال
محرابیان، موضوع آبرسانی روستایی را یکی از چالشهایی عنوان میکند که دولت سیزدهم، در آغاز فعالیت خود با آن مواجه شد به طوری که در موضوع آبرسانی روستایی در بسیاری از روستاها برای نخستین بار با تأمین منابع آبی جدید در دستور کار قرار گرفت.
او توضیح میدهد: در ابتدای امر آبرسانی به هشتهزار روستا در نظر گرفته شد اما در ادامه این عدد به 10 هزار روستا افزایش یافت و به این منظور همه ظرفیتهای کشور به کار گرفته شد و در نهایت 6100 روستا به طور کامل طی سه سال آبرسانی شد و سایر روستاها طی جداول زمانبندی در حال تکمیل است.
وزیر نیروی دولت سیزدهم با اشاره به اینکه مدیریت توامان آب و برق ظرفیت جدیدی را برای صنعت آب و برق باز کرد از تدوین نقشه آب کشور برای نخستین بار با مصوبه شورای عالی آب خبر میدهد و میافزاید: این سند بزودی در شورای عالی امنیت ملی به عنوان یک سند مهم و قانونی به تصویب میرسد.
محرابیان درباره اهمیت بازتخصیص آب صنایع از محل آبهای نامتعارف اعم از دریا و پساب بهداشتی تصفیه شده و نگاه ویژه دولت سیزدهم در استفاده از آبهای نامتعارف، میگوید: استفاده از آب دریا برای حوزه صنایع و شرب از برنامههای مهم دولت سیزدهم و وزارت نیرو بوده است. در زمینه استفاده از منابع آب دریا پروژههای انتقال آب رفسنجان، یزد به بهرهبرداری رسید و برخی مثل اردکان و کرمان در آستانه بهرهبرداری است.
تلاش برای کاهش ناترازی برق
او با بیان اینکه برای رفع ناترازی برق، توسعه صنعت برق و مدیریت مصرف در دستور کار قرار گرفت، ادامه میدهد: 40 هزار مگاوات ارتقاء ظرفیت در دستور کار قرار گرفت که 30 هزار مگاوات در قالب توسعه صنعت برق شامل نیروگاههای وزارت نیرو، صنایع بزرگ و تجدیدپذیر و 10 هزار مگاوات در مدیریت مصرف بوده است.
وزیر نیروی دولت سیزدهم با اشاره به برنامهریزی انجام شده برای افزایش 10 هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی وزارت نیرو میگوید: از این رقم 8288 مگاوات به بهرهبرداری رسیده است و حدود پنج هزار مگاوات نیروگاه با میزان پیشرفت 50 درصد داریم که امکان تکمیل آنها وجود دارد و تأمین مالی این پروژهها بهترین حمایت دولت از وزیر نیرو است.
محرابیان با تاکید بر حمایت مالی صندوق توسعه ملی از احداث نیروگاه برای تأمین انرژی صنایع و بخشهای دیگر، میافزاید: در نیروگاه صنایع 10 هزار مگاوات برنامهریزی شده که حدود 1700 مگاوات آن به بهرهبرداری رسیده است و شش هزار مگاوات آن در مراحل اجرائی قرار دارد.
جراحی اقتصادی در صنعت آب و برق
وی با بیان اینکه در این سه سال جراحی عمیق اقتصادی انجام شده است، تصریح میکند: ابتدا علاوهبر ایجاد تقاضا برای برق تجدید پذیرو اصلاح قانون، صنایع مکلف شدند پنج درصد برق خود را بخش تجدیدپذیر تأمین کنند و در شورای عالی انرژی با حمایت شهید رئیسی ادارات هم مکلف شدند 20 درصد برق خودشان را از بخش تجدیدپذیر تأمین کرده و یا توسعه دهند که این موارد تقاضای قابل توجهی برای توسعه صنعت تجدید پذیر ایجاد کرد.
وزیر نیروی دولت سیزدهم با بیان اینکه تابلوی سبز در بورس انرژی ایجاد شد و تقاضا برای سرمایهگذاری به شدت افزایش یافت، ادامه میدهد: قرارداد 12هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر با بهترین سرمایهگذاران کشور منعقد شد. محرابیان با اشاره به برنامهریزی انجام شده برای مدیریت 10 هزار مگاوات در حوزه مصرف، اضافه میکند: این برنامه به طورکامل انجام شد. هرچند در حوزه تولید با نارساییهایی با توجه به عدم توسعه صنعت برق در طول سنوات گذشته مواجه بودیم اما در مدیریت مصرف با استفاده از شیوههای مختلف موفقیتهایی در بخش اداری، صنعتی و کشاورزی کسب شده و ضرورت دارد در طول سالهای آتی تکمیل شود.
او با بیان اینکه خرید و فروش برق در بورس انرژی به صورت نقد انجام میشود، میافزاید: طبق قانون، وزارت نیرو در سال پنجم برنامه مکلف شده است 60 درصد انرژی توزیعی را در بورس انرژی خریداری کند که هم اکنون بالای 60 درصد خرید و فروش در بورس انرژی انجام میشود.