چه در این شهر و چه در هر جای دنیا که باشی، محبت این خاندان، حد و مرزی نمی‌شناسد، بسیارند کسانی که درد دل خود را فرسنگ‌ها دور از مشهدش زیرلب زمزمه کرده‌اند و مرحمی شده بر دل‌های بی‌قرارشان.

به گزارش بلاغ، در سال 183 ق با شهادت امام موسی کاظم علیه السلام ، امامت امام رضا علیه السلام شروع شد. آن حضرت 35 سال بیشتر سن نداشت که زمام امور امامت را به دست گرفت و هدایت و راهنمایی فکری و اعتقادی جامعه اسلامی را عهده دار شدند.
 
امام علی ‌بن موسی‌الرضا (علیه السلام) هشتمین امام شیعیان از سلاله پاک رسول خدا و هشتمین جانشین پیامبر مکرم اسلام می‌باشند. امام علی بن موسی الرضا علیه السلام در یازده ذیقعده 148 ق در شهر مدینه به دنیا آمد. پدر بزگوار آن حضرت، امام موسی کاظم علیه السلام نام مبارک او را «علی» گذاشت.
 
 امام رضا علیه السلام در سن 35 سالگی عهده‌دار مسئولیت امامت و رهبری شیعیان گردیدند و حیات ایشان مقارن بود با خلافت خلفای عباسی که سختی‌ها و رنج بسیاری را بر امام رواداشتند و سرانجام مأمون عباسی ایشان را در سن 55 سالگی به شهادت رساند.
 
نام مبارک ایشان علی و کنیه آن حضرت ابوالحسن و مشهورترین لقب ایشان "رضا" به معنای "خشنودی" می‌باشد. امام محمد تقی (علیه السلام) امام نهم و فرزند ایشان سبب نامیده شدن آن حضرت به این لقب را اینگونه نقل می‌فرمایند: "خداوند او را رضا لقب نهاد زیرا خداوند در آسمان و رسول خدا و ائمه اطهار در زمین از او خشنود بوده‌اند و ایشان را برای امامت پسندیده‌اند و همینطور (به خاطر خلق و خوی نیکوی امام) هم دوستان و نزدیکان و هم دشمنان از ایشان راضی و خشنود بود‌ند." یکی از القاب مشهور حضرت "عالم آل محمد" است. این لقب نشانگر ظهور علم و دانش ایشان می‌باشد.
 
پدر بزرگوار ایشان امام موسی کاظم (علیه السلام) پیشوای هفتم شیعیان بودند که در سال 183 ﻫ.ق. به دست هارون عباسی به شهادت رسیدند و مادر گرامیشان "نجمه" نام داشت.
 
امامت امام رضا علیه السلام
در سال 183 ق با شهادت امام موسی کاظم علیه السلام ، امامت امام رضا علیه السلام شروع شد. آن حضرت 35 سال بیشتر سن نداشت که زمام امور امامت را به دست گرفت و هدایت و راهنمایی فکری و اعتقادی جامعه اسلامی را عهده دار شدند. امام موسی کاظم علیه السلام در فرصت های مختلف به معرفی امام رضا علیه السلام به عنوان امام و وصی بعد از خود می پرداخت و از یاران و شاگردان خود بر این امر مهم گواهی می گرفت. مدت امامت آن حضرت بیست سال طول کشید که هفده سال آن در مدینه و سه سال آخر آن در خراسان سپری شد.در سال 183 ق با شهادت امام موسی کاظم علیه السلام ، امامت امام رضا علیه السلام شروع شد
 
امام رضا علیه السلام پنج سال آخر امامت خویش را در دوران خلافت مأمون عباسی سپری کرد. مأمون عباسی که پس از قتل برادر خود، امین به عنوان هفتمین خلیفه عباسی بر مسند خلافت نشسته بود، از چند جهت ارکان حکومت خود را در خطر می دید. نخست، از طرف علویان و طرف دارانشان که از حکومت عباسیان دلی پرخون داشتند و در هر فرصتی پرچم مخالفت برمی افراشتند؛ دوم از سوی عباسیان؛ زیرا مأمون برادر خود امین را کشته و سر بریده او را بر نیزه زده بود که این کار موجب رنجش بسیار عباسیان شده بود. گفتنی است عباسیّان امین را خلیفه رسمی و مشروع پس از هارون می دانستند؛ سوم از سوی ایرانیان و خراسانیان که به صورت فطری و باور اعتقادی طرف دار و دوستدار خاندان رسالت بودند.
 
مأمون عباسی که خلافت خود را از چند طریق مورد تهدید می دید، تصمیم به آوردن امام رضا علیه السلام از مدینه به مَرْو گرفت تا با پیشنهاد خلافت یا ولایت عهدی به امام رضا علیه السلام ، مقداری از فشارها و تهدیدهای احتمالی از سوی علویان و ایرانیان را فرو نشاند و مردم با دیدن حضور امام رضا علیه السلام در دستگاه خلافت مأمون، از شورش و مخالفت منصرف شوند. مأمون در اجرای این تصمیم، چندین نامه و پیام دعوت به امام رضا (ع) فرستاد. امام رضا علیه السلام این دعوت ها را رد می کرد، ولی مأمون با اصرار و پافشاری بسیار، امام علیه السلام را ناگزیر کرد که به سوی خراسان حرکت کند. مأمون گروهی را به فرماندهی «رَجاء بن ابی ضحّاک» مأمور آوردن امام رضا علیه السلام و همراهانشان از راه بصره و اهواز و فارس کرد.
 
 
 شهادت جان سوز امام رضا(ع)
مأمون که برای حفظ حکومت خود امام رضا علیه السلام را از مدینه به مرو آورده بود و با ترفندهای خود و اطرافیان به اهداف خود نرسیده بود، وقتی که رفتار و قاطعیت آن حضرت را دید، دریافت که گفتار و رفتار آن حضرت در نهایت موجب ضعف و تزلزل حکومت او می شود و از سوی دیگر عباسیّان همواره در مورد ولایت عهدی امام رضا علیه السلام مأمون را تهدید می کردند و به او هشدار می دادند. در نتیجه وی تصمیم گرفت که آن حضرت را به گونه ای از میان ببرد. ولی کاملاً مراقب بود که این عمل به طور کاملاً محرمانه انجام گیرد تا مسئله جدیدی برای حکومتش پیش نیاید. لذا با مسموم کردن آن حضرت به هدف خود رسید. امام علیه السلام در روز آخر صفر بر اثر زهر مسموم و دعوت حق را لبیک گفت و به اجداد پاکش پیوست.
 
مردم و دوستداران آن امام وقتی که خبر شهادت حضرت را شنیدند ازدحام کردند و گفتند که مأمون با نیرنگ امام علیه السلام را کشته است. مأمون شخصی را نزد مردم فرستاد و گفت تشییع جنازه به فرصتی دیگر موکول شده است. مأمون از ترس این که آشوبی برپا شود مردم را با این ترفند متفرق کرد و دستور داد جنازه آن حضرت را شبانه غسل دادند و به خاک سپردند.

زندگی امام رضا (ع) کتابی مملو از اوراق انسان‌ساز است
 
کارشناس امور مذهبی در گفت و گو با خبرنگار ما با اشاره به اتصاف امام رضا(ع) به "عالم آل محمد" گفت: هرکدام از انبیاء و ائمه اطهار علیهم السلام تجلی یکی از صفات خدای باری تعالی برروی زمین هستند.
 
حجت الاسلام سید محمد حسینی به با اشاره به اینکه امام رضاعلیه السلام به عنوان عالم آل محمد(ص) ملقب هستند به تشریح این ویژگی ایشان پرداخت و گفت: هرکدام از انبیاء و ائمه اطهار علیهم السلام تجلی یکی از صفات خدای باری تعالی برروی زمین هستند؛ وجود نازنین علی بن موسی الرضا(ع) به عنوان عالم آل‌محمد(ص) معرفی می‌شوند که علت عمده آن هم آنگونه که در تاریخ ثبت و ضبط شده و از زبان امام کاظم(ع) مطرح شده، این است که دوره امام رضا(ع) دوره‌ای است پر از شبهه‌ها، فرقه‌ها، مکاتب و دوره‌ای است که پس از دانشگاه امام صادق(ع) واقع شده و گسترش علم در این دوره خواه ناخواه شرایطی را درست کرد که سؤالات، شبهات و دانش طلبی زیادی را به دنبال داشت.
 
حسینی افزود: بنابراین امام رضا(ع) پاسخگوی این سوالات و شبهات، به ویژه شبهاتی بودند که مأمون عباسی مطرح می‌کرد. مأمون عباسی بزرگان ادیان و مکاتب و همه آنهایی را که در شبهه افکنی ید طولایی داشتند، جمع می‌کرد به امید آنکه بتواند امام(ع) را سرکوب کند، اما ایشان به لطف خدای تعالی اوج قدرت علمی و الهی خودشان را آنچنان نشان می‌دادند که تمام حاضرین به علم ایشان اذعان می‌کردند و قانع شده مجلس را ترک می کردند. براین اساس همانطور که امام موسی کاظم(ع) خطاب به فرزندان خود می فرمود: برادر شما علی بن موسی الرضا عالم آل محمد است، از او بپرسید و هرآنچه را او می‌گوید، حفظ کنید. ایشان به عنوان عالم آل محمد ملقب شده‌اند.
 
کارشناس امور مذهبی در ارتباط با ثواب بالای زیارت امام رضا(ع) و برابری آن با چندصد حج عمره مقبول تصریح کرد: براساس روایات و احادیث، ثواب زیارت دو امام نسبت به ثواب زیارت سایر ائمه عجیب‌تر و بسیار بیشتر مطرح شده و ثواب زیارت این دو امام بزرگوار با ثواب زیارت دیگر ائمه علیهم السلام قابل مقایسه نیست؛ اول ثواب زیارت حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و دوم ثواب زیارت امام رضا(ع) است. در مورد ثواب زیارت ایشان روایت شده است که فرموده‌اند: «کمن زار الله فی عرشه» کسی که امام حسین و امام رضا علیهماالسلام را زیارت می‌کند، مانند کسی است که خدا را در عرش زیارت کند.
 
وی اضافه کرد: شاید تفسیر این حدیث اینگونه باشد که بهترین راه رسیدن به قله کمالات و مراتب عالی انسانیت، تمسک به این دو امام بزرگوار است. از طرفی دیگر در روایات و احادیث ثواب زیارت امام رضا(ع) با ثواب حج و عمره مقایسه می‌شود. در این مقایسه یک مطلب عمیق معرفتی نهفته است؛ حج یک مظهر و ظاهر عبودیتی و بندگی دارد، مثلاً کسی که به حج می‌رود لباس خاصی دارد، اعمال خاصی را انجام می‌دهد وآداب و رسوم خاصی دارد.اما باطن این عبودیت، چیزی جز ولایت اهل بیت علیهم السلام نیست؛ لذا از این رو ثواب زیارت امام رضا(ع) را برابر با چندصد حج قرار می دهند که متوجه شویم مهم باطن حج است. ولادت امیرالمؤمنین علی(ع) در خانه کعبه نیز نمونه مشابهی از این مقایسه است. کعبه تجلی عبادت است و خداوند مکان تولد امیرالمؤمنین را درون خانه کعبه قرار می‌دهد تا به عالمیان بگوید عبادت یک حقیقت و روح اساسی به نام ولایت دارد.
 
حجت الاسلام حسینی ادامه داد: امام رضا(ع) در حدیث سلسلة الذهب می‌فرماید: کلمة لااله الله حصنی.(کلمه لا اله الله حصن و دژ من است). از طرف دیگر در حدیثی قدسی داریم که فرموده است: ولایة علی بن ابیطالب حصنی: ولایت علی بن ابیطالب حصن و دژ من است. جمع بین این دو حدیث چه مفهومی دارد؟ خداوند که دو راه و دو دژ ندارد. بنابراین مفهوم این دو حدیث آن است که حقیقت بندگی و توحید چیزی غیر از ولایت نیست و مردم باید به باطن عبادت و حج توجه کنند.
 
این کارشناس امور مذهبی در ادامه با توجه به ثواب زیارت امام رضا به بیان ویژگی‌های زائر واقعی و زیارت مقبول پرداخت و گفت: امام رضا(ع) به این سؤال پاسخ گفته‌اند و هنگامی که از ایشان سؤال شد منظور از عبارت عارفاً بحقه که در زیارت شما آمده، چیست فرموده است یعنی کسی که به زیارت من می‌آید مرا امام مفترض‌الطاعه بداند. بسیاری از کسانی که به زیارت امام رضا علیه السلام می‌روند، زیارت حداقلی دارند و ایشان را به عنوان یک انسان کریم، مهربان، دلسوز و کسی که بیمار ما را شفا می‌دهد زیارت می کنند، این نگاه نگاه خوبی است، ولی نباید امام را در این نگاه حداقلی خلاصه کرد، بلکه بالاتر از همه اینها باید ایشان را به عنوان امام و خلیفة الله بر روی زمین زیارت کنیم. اگر ما امام رضا(ع) را به این شکل زیارت کنیم، ان شاء الله آن ثوابی را که برای زیارت ایشان ذکر شده است، خواهیم برد.
 
حجت الاسلام حسینی در پایان به مقایسه این مطلب با علت غیبت امام زمان(عج) پرداخت و توضیح داد: نگاه ما به ظهور حضرت مهدی(ع) نیز یک نگاه حداقلی است؛ نگاه ما این است که ایشان ظهور کنند و مشکلات ما را حل کنند اما امام زمان هنگامی ظهور خواهند کرد که این نگاه ما تغییر کند و به عنوان امام، خواهان ظهور ایشان باشیم، نه به عنوان رافع مشکلات. باید رافع مشکلاتی را بخواهیم که امام باشد.
 
 چه در این شهر و چه در هر جای دنیا که باشی، محبت این خاندان، حد و مرزی نمی‌شناسد، بسیارند کسانی که درد دل خود را فرسنگ‌ها دور از مشهدش زیرلب زمزمه کرده‌اند و مرحمی شده بر دل‌های بی‌قرارشان.

عمل صالح؛ عامل نجـات

مدیرکل تبلیغات اسلامی مازندران نیز گفت: باید درس های اخلاقی و سلوک تحسین برانگیز امام رضا (ع) را در زندگی فردی و اجتماعی مان گسترش دهیم.

حجت‌الاسلام ناصر شکریان با اشاره به چگونگی حضور ایشان در ایران، اظهار کرد: حضور امام هشتم در ایران به دلیل تحمیل ولایت عهدی از سوی مامون، خلیفه عباسی بوده است؛ امام رضا (ع) به الزام و اجبار از مدینه به سمت خراسان حرکت داده شدند و تا زمان شهادت‌شان حدود سه سال در ایران و در خراسان استقرار داشته اند و پس از شهادت‌شان، حرم و بارگاه مطهرشان برپا شده است.

وی افزود: حضور سه ساله امام رضا (ع) در خلال سال های ۲۰۱ تا ۲۰۳ هجری بوده است و در مسیر سفر تاریخی خود از مدینه به خراسان، از خوزستان وارد ایران شده اند و صحنه های شورانگیزی در استقبال از ایشان در استان خوزستان صورت گرفته است، به همین دلیل رهبر انقلاب اسلامی در سخنرانی تاریخی خود در اهواز، خوزستان را دروازه ورود تشیع به ایران معرفی کردند.

شکریان با اشاره به ویژگی های بارز امام رضا (ع)، تصریح کرد: زهد و ساده زیستی، اخلاق پسندیده و سلوک نیکو، عبادت و تقوای الهی و علم و دانش، ویژگی های بارز ایشان هستند.

وی گفت: به دلیل بزرگی امام هشتم و مهندسی دقیق سیاسی امام رضا (ع)، انسجام و نظام مندی مدیریتی خود را مدیون حضرت علی بن موسی الرضا (ع) هستیم.
مدیرکل تبلیغات اسلامی مازندران با اشاره به شرایط شیوع کرونا و لزوم پرهیز از برگزاری تجمعات، بیان کرد: اینکه به حرم و حریم رضوی مشرف شویم سعادت بزرگی است اما ارتباط ما با اولیای دین و رهبران الهی مان منحصر به حضور در حرم شان نیست؛ چنانکه قرن ها از زیارت مزار شماری از ائمه بزرگوارمان ممنوع و محروم بوده ایم اما هیچگاه ارتباط مان با آن انوار پاک، قطع نبوده است. امروز هم به دلیل شیوع کرونا و نظر به ضرورت حفظ جان و سلامتی مردم، شرایط ویژه و محدودیت هایی برقرار است اما ارتباط قلبی مان را حتی بیشتر از گذشته با امام رئوف حضرت علی بن موسی الرضا (ع) برقرار و محفوظ کرده ایم.

این مسئول بیان کرد: امام رضا (ع) تمام عمر، به عبادت، بندگی و نشر معارف دین و مبارزه با کژی ها و انحراف های اعتقادی و سیاسی سپری کرده است. زندگی امام رضا (ع) کتابی نورانی و مملو از اوراق درخشان و انسان ساز است.

وی در خصوص چگونگی استفاده از ظرفیت وجود حرم امام رضا (ع)، تصریح کرد: امام خمینی (ره) فرمودند، آستان قدس پایتخت ایران است؛ حقیقت مطلب این است که از زمان حضور امام رضا (ع) در ایران، تابش خورشید رضوی جغرافیای ما را گرما و حیات بخشیده است. قرن های متمادی است معرفت دینی، علم و دانش، جهاد و حماسه و فرهنگ اهل بیت از خراسان نه تنها به ایران بلکه به عالم انتقال یافته است. حتی امروز رهبر معظم انقلاب اسلامی را باید نعمتی از برکات خراسان دانست و قدر شناخت.

شکریان ادامه داد: آنچه اهمیت دارد این است که قابلیت و ظرفیت خود را برای بهره مندی از معارف رضوی افزایش دهیم و تلاش کنیم درس های اخلاقی و سلوک تحسین برانگیز آن بزرگوار را در زندگی فردی و اجتماعی مان گسترش دهیم.
 
انتهای پیام/