روزه‌داری، گام بلند برای غلبه بر کرونا/ رمز پیروزی ایرانیان امساک از آلودگی‌های دنیایی است

به گزارش بلاغ، پزشکان معتقدند که روزه داری در یک ماه سیستم بدن را بازسازی می کند. سلول هایی که درون دستگاه گوارش هستند از ریزش بالایی برخوردارند، چون به مدت یک ماه سیستم گوارشی بدن کم تر فعالیت دارد ، در حال استراحت است و امکان تجدید این سلول ها وجود دارد، هم چنین میزان متابولیسم افزایش یافته و سوخت و ساز بدن را تحت تاثیر قرار می دهد، در نتیجه میزان فعالیت های متابولیسمی به حد نرمال می رسد. بنابراین دستگاه گوارش بعد از ماه رمضان بهتر به فعالیت خود ادامه می دهد.
 
کوتاه سخن در اهمیت ماه مهمانی خداوند
خداوند متعال، در قرآن کریم درباره ماه رمضان می فرماید؛ رمضان است ماهی که در آن براى راهنمایى مردم و بیان راه روشن هدایت و جدا ساختن حق از باطل، قرآن نازل شده است. این که ماه رمضان براى روزه گرفتن انتخاب شده به این جهت است که این ماه بر سایر ماه ها برترى دارد. این برتری از آن رو است که قرآن در آن نازل شده است. قرآنی که کتاب هدایت و راهنماى انسان ها است و با دستورات و قوانین خود روش هاى صحیح را از ناصحیح جدا کرده و سعادت انسان ها را تضمین نموده است.

رسول خدا (ص) در ضمن خطبه ای در فضیلت ماه رمضان می فرماید: مردم ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به شما رو کرده است، ماهى است که پیش خدا بهترین ماه است؛ روزهایش بهترین روزها، و شب هایش بهترین شب ها، و ساعاتش بهترین ساعات. ماهى است که در آن دعوت شدید به مهمانى خدا ... نفس هاى شما در آن تسبیح است و خواب شما در آن عبادت؛ کردارتان در آن پذیرفته و دعایتان مستجاب. بهترین عمل در این ماه دوری از محارم خداى عز و جل است.

روزه و افزایش دگرخواهی اجتماعی
از نتايج بارز روزه، برانگيختن حس همدردي نسبت به مستمندان و همنوعان تنگدست است، آنانکه زندگي آسوده اي دارند و رنج فقر و طعم گرسنگي و تشنگي را نچشيده اند . ممکن است از حال مستمندان غافل بمانند و روزه وسيله اي است که آنان را از غفلت مي رهاند و رنج مستمندان را به ياد آنان مي آورد تا به دستگيري فقيران همت گمارند و به درد دل آنان برسند.

هشام از حضرت صادق علیه السلام علت روزه را پرسید امام فرمود: "خداوند روزه را واجب کرد تا غنی و فقیر با هم مساوی باشند و بدان جهت که غنی رنج گرسنگی را لمس نکرده تا به فقیر رحم کند و هر وقت چیزی خواسته قدرت به دست آوردن آن را داشته است، خدا خواسته است که میان بندگانش یکنواختی به وجود آورد و خواسته است ثروتمندان طعم گرسنگی را بچشند و اگر جز این بود ثروتمند بر مستمند و گرسنه ترحم نمی کرد".

روزه و آراستگی روح و جان
امام صادق علیه السلام می فرمایند: "هرگاه روزه بودی می باید گوش و چشمت نیز از حرام و همچنین اعضای بدنت از هر کار زشت روزه باشد و از هر بیهوده گویی بپرهیزی و خدمتکارت را نیازاری و وقار روزه دار به خود گیری و تا بتوانی سخنی جز خدا به زمان نرانی".
روزه در ساختن فرد صالح و اجتماع مطلوب بسیار موثر است، در تهذیب و تزکیه نفس و رهاندن انسان از روزمرّگی تأثیر به سزایی دارد.

فواید طبی و بهداشتی روزه به حدی است که شاید نیاز به بیان و توضیح نداشته باشد و از جمله آن فواید طبی این است که تعداد دفعات وعده غذایی معمول مردم سه وعده است و تقریباً در همه ساعات دستگاه گوارش به هضم، جذب و دفع غذا مشغول است. روزه باعث می شود که از یک سو این اعضاء استراحت کنند و از فرسودگی در امان بمانند و نفس تازه بگیرند و از سوی دیگر ذخایر چربی که زیان‌های مهلکی دارند تحلیل رفته و کاسته شوند و به عبارتی استراحت کرده و نیروی و انرژی تازه بگیرند.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در همین رابطه فرموده است : «صوموا تصحوا». روزه بگیرید تا سالم بمانید.
 
افزایش ایمنی بدن با روزه داری
روزه داران حداقل مواد غذایی را دریافت می کنند، این کار باعث فعال شدن سیستم ایمنی بدن می شود. اما نباید در مصرف غذا بعد از افطار زیاده روی کنند و  باید برنامه غذایی صحیحی را برای ماه رمضان خود داشته باشن
 
سعید ناطقی، متخصص بیماری‌های قلب و عروق در خصوص تاثیر روزه‌داری در ایام کرونا اظهار می‌دارد: تاکنون مقاله ای که به صورت علمی به این نتیجه رسیده باشد که روزه سیستم ایمنی بدن را پایین می آورد ندیده ام و به عکس معتقدم روزه کاملاً می تواند به سود سیستم ایمنی بدن باشد چرا که بنابراین فرضیه که احتمال ابتلا به کرونا در افراد روزه دار بیشتراز سایر افراد است، مطلبی علمی به نظر نمی رسد. علاوه بر اینکه از منظر اجتماعی نیز روزه از این منظر که از تعاملات انسانی به طور محسوسی می کاهد حتی می تواند در انجام پروتکل‌های وزارت بهداشت نیز مفید باشد. البته این موضوع در خصوص افرادی است که سالم هستند و افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند و یا به جهت سن و یا سایر جهات مستعد این بیماری هستند به طور طبیعی اینگونه نخواهند بود.
توصیه‌های روزه داری در ایام کرونا
علیرضا مرندی، رئیس فرهنگستان دانشگاه علوم پزشکی با اعلام نظرات خود به بیوت آیات عظام در خصوص روزه داری در ایام کرونا به توضیحات زیر پرداخته است:
روزه داری در بحران ویروس کرونا روزه داری ماه مبارک رمضان یکی از ارکان پنجگانه اسلام است که با قصد قربت و بندگی آفریدگار برای تکامل انسان فریضه واحب برای تمام مسلمانان است. در سال جاری علاوه بر بیماران و مسافرینی که از روزه داری معذورند، با توجه به بحران ویروس کرونا موضوعات خامسی در مورد سلامت انسان در روزه داری ماه مبارک رمضان مطرح می‌شوند که پرداختن به آن‌ها برای امت اسلامی کشور عزیزمان ضروری است.

لازم بذکر است تبعیت محض از توصیه‌های ستاد مبارزه با بیماری کرونا لازم و ضروری است. پزشکان متفق‌القول هستند که نخوردن غذا به طور متناوب مانند روزه داری اسلامی نه تنها عارضه‌ای در افراد سالم ایجاد نمی‌کند بلکه سبب تقویت ایمنی بدن، کاهش پاسخ‌های التهابی زیان بار و بهبود واکنش بدن در موارد استرس می‌شود؛ لذا کلیه افراد سالم کمتر از ۶۵ سال با رعایت موارد زیر می‌توانند روزه بگیرند:
۱- رعایت کلیه توصیه‌های بهداشتی به منظور پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا مانند رعایت فاصله‌های اجتماعی، شست‌وشوی مکرر دستها، پرهیز از نزدیک شدن به بیماران کرونایی
۲- نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب در فاصله افطار تا سحر
۳- استفاده از نبولایزر و یا جوشاندن آب در ظروف در باز به منظور مرطوب نگهداشتن نسبی محیط منزل
۴- کاهش مصرف چای و قهوه و مواد شیرین و افزایش مصرف سبزیجات و میوه جات در فاصله افطار تا سحر
۵- پرهیز از محیط‌های گرم و خشک در افراد سالمند (۶۵ سال و بیشتر)، عوامل مساعد کننده ابتلا به بیماری کرونا به ویژه دیابت قندی، افزایش فشار خون چاقی مفرط، بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان و بیماری‌های مزمن ریوی شایع هستند و در صد قابل توجهی از سالمندان به علت کمی مراقبت‌های سلامت، از وجود این بیماری‌ها در خود بی اطلاعند.

بیماری کرونا تعارضی با روزه‌داری ندارد
 مسعود عباسپور متخصص تغذیه و رژیم درمانی شیوع بیماری کرونا را تداخلی در روزه‌داری ندانست و گفت: تغذیه همانند روزهای عادی باشد با این تفاوت که، صبحانه در افطار، ناهار به سحر و شام در زمان شام خورده شود.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار بلاغ با اشاره به اینکه روزه اصولا برای سلامتی مفید است، اظهار کرد: با وجود ماه رمضان، پر خوری را کنار می گذاریم، بیشترین مشکلات معده بخاطر پرخوری است و در این ماه معده و بدن آرام می گیرد و استراحت می کند.

وی با بیان اینکه باید در ماه رمضان تغذیه سالم داشته باشیم، عنوان کرد: هیچ وعده غذایی نباید حذف شود، حذف کردن یک وعده بخاطر زمان طولانی روزه، متابولیسم بدن را کم می کند و نه تنها موجب کم شدن وزن نمی شود؛ بلکه عضلات را از بین خواهد برد؛ چرا که زمانی بدن نیاز به مواد غذایی و قند دارد و اگر به آن نرسد از عضلات می گیرد.

متخصص تغذیه و رژیم درمانی شیوع بیماری کرونا را تداخلی در روزه‌داری ندانست و اظهار کرد: تغذیه همانند روزهای عادی باشد با این تفاوت که، صبحانه در افطار، ناهار به سحر و شام در زمان شام خورده شود.

وی خوردن مواد قندی مصنوعی را مضر خواند و تاکید کرد: زولبیا و بامیا کمتر مصرف شود، افطاری سبک داشته باشید و در فاصله افطار تا سحر مایعات زیاد مصرف کنید.

عباسپور تصریح کرد: کسانی که انسولین استفاده می کنند و یا اشخاصی که مشاغل سخت دارند، مجبورند ساعت زیادی کار کنند، بخاطر افت قند و با توجه به اینکه با کمبود مایعات مواجهه می شوند می توانند روزه نگیرند.

وی ادامه داد: افرادی که دیابت کنترل شده دارند، در شرایط نرمال هستند و تغذیه درستی را رعایت می کنند، روزه داری مشکلی برایشان ایجاد نخواهد کرد.

متخصص تغذیه و رژیم درمانی در پایان خاطرنشان کرد: ماه رمضان کمک می کند بدن استراحت کند، چربی هایی که در طول سال جمع شده است، از بین برود و به همین خاطر برای سلامت بدن مفید است، با رژیم غذایی بد و حذف یک وعده این فرصت را برای بدن تبدیل به ضرر نکینم.

توصیه‌های لازم برای بیماران زمینه‌ای
از طرف دیگر براساس شناخت کنونی پزشکان صاحب‌نظر از ویروس کرونا به نظر می‌آید که افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای نظیر فشار خون بالا، بیماری قلبی، سرطان و با دیابت بیش از دیگران در معرض ابتلای شدید به این ویروس هستند.

نظر به اینکه در افراد مسن ابتلا به این ویروس ممکن است باعث نوع شدید بیماری شود لذا با احتمال ضرور برای آن‌ها و توصیه می‌شود در صورتی که دسترسی به پزشک ندارند علاوه بر رعایت توصیه‌های بهداشتی به منظور پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا آن‌هایی که مطمئن نیستند روزه برای آن‌ها ضرر ندارد احتیاطا از انجام این فریضه الهی پرهیز نموده و آن را پس از اطمینان از اتمام همه‌گیری این بیماری قضا نمایند، مگر اینکه با نظر پزشک متخصص اطمینان از بی ضرر بودن روزه برای آن‌ها حاصل شود.

افراد دچار لاغری بسیار شدید و چاقی مفرط نیز در فاصله گذاری‌ها و رعایت توصیه‌های بهداشتی احتیاط بیشتری نمایند. بیماری دیابت عامل مساعد کننده عمده برای ابتلا به ویروس کرونا است و لذا توصیه می‌شود فقط آن گروه از بیماران دیابتی اقدام به روزه داری نمایند که سن کمتر از ۶۵ سال داشته و تحت درمان و مراقبت نزدیک پزشک باشند با رژیم غذایی با متفورمین، آکاربوز، گلوتازون، و گروه گلیپتین‌ها (مهار کننده‌های ۴-DDP) بوده، قند خون ناشتای کمتر از ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر و با هموگلوبولین A. ۱ c. کمتر از ۷ دارند و آموزش پذیر و متعهد به پایش منظم قند خون هستند و اصول حفاظتی و پیشگیری توصیه شده ستاد بحران کرونای کشوری را به دقت رعایت می‌نمایند.

بیماران دچار فشار خون در صورتی روزه بگیرند که فشار خون آن‌ها در کنترل مطلوبه، یعنی فشار بالا (سیستولیک) کمتر از ۱۴۰ میلیمتر جیوه و فشار پائین (دیاستولیک) کمتر از ۸۰ میلیمتر جیوه باشد بیمارانی که پیوند اعضا شده‌اند نباید روزه بگیرند، روزه گرفتن برای بیماران پیوند قرنیه بلامانع است در بیمارانی که مبتلا به سایر بیماری‌ها هستند و قبلا روزه داری برای آن‌ها منعی نداشته است،

روزه‌داری در شرایط بحران ویروس کرونا متفاوت از سال‌های دیگر نیست و در موارد خاص با نظر پزشک متخصص اقدام نمایند در مورد بیمارانی که مبتلا به ویروس کرونا شده و بهبود یافته‌اند توصیه می‌شود حداقل تا ۶ هفته اقدام به روزه داری نکنند که این مدت نیز متناسب با شرائط بیمار قابل کاهش است.