مشهور است که واژهٔ سیزده به در به معنای «در کردن نحسیِ سیزده» است. اما وقتی به معانی واژهها نگاه کنیم، برداشت دیگری از این واژه میتوان داشت. «در» به جای «دره و دشت» میتواند جایگزین شود. به عنوان مثال، علامه دهخدا، واژهی «در و دشت» را مخفف «دره و دشت» میداند.
چو هر دو سپاه اندر آمد ز جای تو گفتی که دارد در و دشت پای
آخرین روز تعطیلات، مهمان طبیعت باشیوژم
پس با نگاهی کلی میتوان گفت واژهی «سیزده به در» به معنای «سیزدهم به سوی در و دشت شدن» است که همان معنی بیرون رفتن و در دامان طبیعت سرکردن را میدهد.
در گذشته مادران و پدران ما، سبزههای نوروزی خود را در این روز به صحرا میبرده و برای احترام به زمین و گیاه، آن را در آغوش زمین میکاشتهاند. اما امروزه ما آن را به سوی یکدیگر پرتاب میکنیم و طبیعت را پر از زبالههای حاصل از تفریحمان میکنیم.
13 فروردین، طبیعتکشی نکنیم
سيزده به در روز طبيعت است اما اگر روز چهاردهم فروردين سری به پارکها و يا فضای سبز اطراف شهرها بزنيد، متوجه میشويد كه سيزدهم فروردين هر روزی میتواند باشد جز طبيعت. مردمی كه از صبح از خانه بيرون آمدهاند آنقدر زباله و آشغال از خودشان در طبيعت به جا گذاشتهاند كه باوركردنی نيست.
در سالهای اخير انجمنهای حمايت از محيط زيست برای رفع اين مشكل اقداماتی كردهاند اما هنوز راه به جايی نبرده است.
امیدواریم که همانند نیاکان فرهیختهمان که طبیعت برایشان اهمیت فراوانی داشته تا آنجا که یک روز از سال را برای بزرگداشت طبیعت نامگذاری کردهاند، ما هم بتوانیم در این روز به جای آلوده کردن محیط زیست، از آن محافظت کنیم.
چه کنیم هم ما و هم طبیعت بهرهمند و راضی باشیم
میتوان روز 13 فروردین را بهجای آنکه گام در مسیر تخریب محیط زیست برداریم، قدمی بلند برای حفظ آنچه از گذشته به ما رسیده است، برداشته و برای حفاظت از محیط زیست همراه شویم .
1- از بردن ظروف یکبار مصرف و رها کردن آن ها در طبیعت خودداری کنید.
2- از رها کردن مواد غذایی اضافه در طبیعت خودداری کنید.
3- حتما کیسه حمل زباله همراه خود داشته باشید و زباله های اطراف خود را جمع آوری کنید.
4- از شکستن شاخ و برگ و آتش زدن درختان خودداری کنید.
5- برای تهیه آتش از ذغال یا کپسول های گاز استاندارد مسافرتی و با رعایت نکات ایمنی استفاده کنید.
6- اگر آتشی روشن کرده اید حتما از خاموش شدن آن مطمئن شوید.
7- در محدوده رودخانه ها و مسیر مسیل ها اتراق نکنید که احتمال سیلاب ناگهانی در این فصل زیاد است.
8- در صورت وقوع رعد و برق به هیچ وجه زیر درختان و دکل های آهنی پناه نگیرید.
9- ماهی های قرمز را در رودخانه و برکه ها رها نکنید، احتمال انتقال بیماری آن ها به آبزیان می رود.
10- ظروف را برای شستن به منزل بازگردانید و از استفاده از مواد شوینده در جویبارها و رودخانه ها بپرهیزید.
11- به جای شکار حیوانات و چیدن گل ها و گیاهان، فقط از آن ها عکس بگیرید.
12- از سلفی گرفتن در مکان ها و موقعیت های خطرناک بپرهیزید!
13- جمع آوری پسماندهای تولید شده و انتقال آن به مکان های مخصوص زباله یکی از راهکارهای مهم پیشگیری از آلایندگی محیط زیست در روز طبیعت است.
همچنین سوزاندن درخت و تهیه چوب و هیزم و ذغال از منابع ملی، ممنوع است و بر این اساس قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع با متخلفان و مجرمینی که به محیط زیست در معنای کلی آن خسارت وارد کنند به طور جدی برخورد خواهد شد.
بر اساس قانون اساسی کشور و اصل 50 این قانون وظیفه صیانت و نگهداری از طبیعت بر عهده عموم مردم است.