به گزارش بلاغ به نقل از قائم آنلاین، در تاریخ معاصر ایران، تاکنون پنج همه‌پرسی (رفراندوم) برگزار شده‌ است که نخستین بار آن در سال ۱۳۳۲ برای انحلال یا ابقای دوره هفدهم مجلس شورای ملی، و آخرین آن در سال ۱۳۶۸ برای بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اجرا شد.

در قانون اساسی مشروطه (۱۲۸۵)، همه‌پرسی مطرح نشده‌ بود و جایگاه قانونی نداشت، با این وجود در زمانی که این قانون جاری بود (تا ۱۳۵۷) دو همه‌پرسی در ایران برگزار شد (۱۳۳۲ و ۱۳۴۰) و سومین همه‌پرسی (۱۳۵۸) در زمانی برگزار شد که قانون اساسی مشروطه با برپایی انقلاب، منسوخ شده‌ بود و هنوز قانون اساسی جدیدی تصویب نشده‌بود، همه‌پرسی چهارم (مجددا ۱۳۵۸) برای تصویب قانون اساسی و همه‌پرسی پنجم (۱۳۶۸) برای بازنگری در آن بود. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۵۸ و بازنگری ۱۳۶۸)، همه‌پرسی بخشی از «حق حاکمیت ملت» است و در اصول ۱، ۶، ۵۹، ۹۹، ۱۱۰، ۱۲۳، ۱۳۲ و ۱۷۷ در خصوص آن مواردی مطرح شده‌است.

مطابق قانون همه‌پرسی در جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۸)، همه‌پرسی به پیشنهاد رئیس‌جمهور ایران یا ۱۰۰ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و تصویب حداقل دو سوم مجموع نمایندگان مجلس انجام خواهد شد که برگزاری آن بر عهده وزارت کشور است و نظارت و تأیید آن توسط شورای نگهبان قانون اساسی انجام می‌شود پس از تأیید نتایج، با امضای رئیس‌جمهور ایران نتیجه آن برای اجرا ابلاغ می‌شود.

اما حسن روحانی رئیس جمهور ایران روز ۲۲بهمن سال ۹۶ و در جریان سخنرانی خود به مناسبت سالگرد انقلاب اسلامی ایران با اشاره به ضرورت استفاده از ظرفیت های قانونی همچون اصل ۵۹ قانون اساسی، اظهار کرد: «اگر جايی ما با هم بحث داريم بايد به اصل ۵۹ قانون اساسی مراجعه كنيم، اصل ۵۹ قانون اساسی می‌گويد در برخی موارد قانونگذاری و اعمال قوه مقننه در مسائل مهم اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سياسی، مراجعه به آرای مستقيم مردم است، اگر در دو مساله اختلاف نظر داريم، جناح‌ها اختلاف دارند، دعوا و شعار ندارد، صندوق آرا را بياوريم و طبق اصل ۵۹ قانون اساسی هر چه مردم گفتند، به آن عمل كنيم، اين ظرفيت قانون اساسی ما است و بايد به ظرفيت‌های قانون اساسی مان عمل كنيم».

روحانی سه سال پیش نیز در نخستین کنفرانس اقتصاد از همه پرسی و به عنوان راهکار مناسب برای حل مشکلات سخن گفته بود، با توجه به این سخنان رئیس جمهور در این زمینه مخالفان و موافقان زیادی وجود دارد که در این گزارش به بررسی سخنان آن می‌پردازیم.

شکرالله رضازاده شرمه عضو شورای مرکزی جبهه مردمی نیروهای انقلاب مازندران در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما در این مورد اظهار کرد: دولت از آنجایی که خود ارکان کشور را در اختیار دارد باید از بحث‌های حاشیه‌ای بپرهیزد یعنی نباید به شرایط تنش در فضای سیاسی کشور دامن بزند به نظر می‌رسد با توجه به اینکه دولت خود باید منادی دور کردن کشور از فضای سیاسی باشد اما با این صحبت‌ها در زمینه رفراندوم موجب می‌شود تا فضای تنش ایجاد شود.

وی افزود: رئیس‌جمهور در شرایطی رفراندوم را مطرح می‌کند که این موضوع از نظر مردم قابل دریافت است چراکه هنگامی باید رفراندوم برگزار کرد که موضوع اصلی برای مردم قابل دریافت نباشد.

عضو شورای مرکزی جبهه مردمی نیروهای انقلاب مازندران، بیان کرد: امروز تمامی مردم در حال لمس مشکلات معیشتی هستند و موضوع نخست کشور را همگان می‌دانند که مشکلات اقتصادی است و رهبری نیز دائما به این موضوع می‌پردازد و مسئولان را دائما به این موضوع دلالت و سفارش می‌کند و حال جای سوال است که چرا رئیس جمهور رفراندوم را مطرح می‌کند، اما به نظر می‌رسد دولت با بیان رفراندوم به دنبال رفع تکلیف از مسئولیت خود است درحالیکه دولت وظیفه دارد به مشکلات مردم توجه کند.

این مسئول خاطرنشان کرد: جای تامل است برای کسی که در این مملکت حدود ۴۰ سال مسئولیت داشت و مسئولیت‌های قابل تاملی در زمینه جانشین ستاد جنگ، دبیر شورای امنیت ملی، نماینده رهبری در شورای امنیت ملی و رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام بود چرا در روزی که زن و مرد این مملکت به بیرون می‌آیند و در یک رفراندوم غیررسمی در حمایت از نظام فریاد می‌زنند حال نیاز به چه رفراندومی است؟ حا آنکه همین حضور پرشور مردم ایران در راهپیمایی عظیم ۲۲ بهمن خود یک رفراندوم تماشایی ملت است.

رضازاده تصریح کرد: اگر دولت اندکی به وظایف خود توجه کند بخش بزرگی از مشکلات آنان حل می‌شود و با توجه به آنکه مردم بارها اعلام کردند که مشکلات اقتصادی دارند و هنگامی که مردم ایران با توجه به تمامی نارضایتی در زمینه مشکلات اقتصادی باز هم وارد خیابان‌ها می‌شوند و خیابان‌ها را به لرزه در آوردند و اکنون ما به دنبال کدام رفراندوم هستیم.

وی عنوان کرد: با توجه به آنکه تمامی رسانه‌های اصلاح‌طلب و اصول‌گرا عنوان کردند که مردم بر یک موضوع اتفاق نظر دارند و آن اینکه ما در حمایت از نظام و رهبری متفقیم اما مشکلات اقتصادی داریم و حال دولت از آنجایی که ارکان در دستش است و هر چند قوایی از جمله قوه قضائیه نیز باید در زمینه اطاعه دادرسی برخی از پرونده‌هایی که مورد توجه افکار عمومی است پاسخگو باشند و یا مجلس باید درباره بسیاری مصوباتش پاسخگو باشد اما آقای روحانی بسیاری از ارکان اجرایی در دستان شما است و شما باید صدای مردم را اندکی بشنوید و اگر دولت بخشی از صدای ملت را بشنود قسمت اعظمی از مشکلات مردم حل می‌شود.

عضو شورای مرکزی جبهه مردمی نیروهای انقلاب مازندران، بیان کرد: مطرح کردن رفراندوم موجب شد تا رسانه‌های معاند هنگامی که حضور تماشایی ملت را مشاهده کردند اما آنان از یک بهانه رفراندوم استفاده و حضور تماشایی مردم را له کردند.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: آقای رئیس جمهور اگر دغدغه و صداقتی وجود دارد باید به سراغ حل مشکلات مردم بروید تا کمی از دغدغه‌های آن‎ها کم شود، نه اینکه با پرداختن به حاشیه‌ها از اصل موضوع قافل شوید و مردم را درگیر حواشی کنید.

مهدی آباد فعال و تحلیلگر علوم سیاسی در گفت‎و‎گو با خبرنگار ما اظهار کرد: مردم در روز ۲۲ بهمن ماه رفراندوم عمومی و بیعت دوباره با انقلاب اسلامی بستند و در این هنگام سخن از رفراندوم مطابق با اصل ۵۹ قانون اساسی زده می‌شود چندان قابل درک نیست و بجا نبود چراکه اگر این سخن جای دیگری عنوان می‌شد جای توجه داشته اما این عنوان در آن روز چندان از نظر زمان و مکان درست نبود.

وی افزود: اصلا رفراندوم و اصل ۵۹ همه پرسی هنگامی انجام می‌شود که مملکت در یک بن‌بست سیاسی قرار گیرد و یا ارکان نظام وفاقی صورت نگیرد که در این حالت تصمیم بر عهده خود مردم گذاشته می‌شود تا آنان نظر دهند اما آنچه که موجب شده تا رئیس جمهور رفراندوم را در شرایط کنونی عنوان کردند برای همه جای سوال دارد و اینکه در حال حاضر مملکت در چه بن‌بست و مشکلی قرار دارد که رئیس جمهور کشورمان صحبت از رفراندوم می‌کنند.

آباد تصریح کرد: پس از انقلاب حدود سه مرحله رفراندوم برگزار شد که در مرحله نخست بحث جمهوریت اسلامی و در مرحله دوم نیز در هنگام تصویب قانون اساسی بود و در مرحله سوم نیز بعد از فوت امام برای اصلاح قانون اساسی صورت گرفت و پس از ان توسط افراد مختلف مطرح شد و بیشترین بحث رفراندوم در سال‌های نخست اصلاحات پیگیری شد که از جمله آن همه پرسی در زمینه نظارت استصوابی، نظارت شورای نگهبان، ولایت مطلقه و چگونگی انتخاب ولی فقیه بوده و در آن سال‌ها بسیار صحبت شد و پس از آن چندان صحبتی نشد و همچنین در یک الی دو سال گذشته در زمینه برجام بود که این موضوع مطرح شد که در رفراندومی از خود مردم سوال شود که آیا به برجام و توافق هسته‌ای اعتقاد دارند یا نه؟

این فعال علوم سیاسی خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد با توجه به مشکلات اقتصادی که در چند هفته اخیر در کشور حکم‎فرما است که از جمله آن افزایش قیمت دلار و اقلام غذایی شاید دولت برای انحراف مردم این سخن را بیان کردند و به نظر می‌رسد بحث رفراندوم آقای روحانی چندان جدی نیست و شاید از این روش دولت به دنبال رفع تکلیف برای حل مشکلات اقتصادی به دنبال شوی سیاسی است.

به گزارش قائم آنلاین، رفراندوم را می‎توان تنها یک بهانه‎ای دانست تا مردم با آن درگیر شوند و مشکلات بسیار زیاد معیشتی، گرانی و بیکاری از نظر مردم فراموش شود و به حواشی بپردازند.

جناب رئیس جمهور ای کاش کمی صدای ملت را بشنوید تا کمی از فشارهای وارده به ملت شریف ایران کم شود، ملتی که در همه جا و همه‎ی زمان‎ها به همگان نشان دادند چقدر پای انقلاب و رهبری ایست می‎کنند و حاضرن حتی در مقابل دشمنان نیز جان دهند.