کمک به نیازمندان به‌جای حج

به گزارش بلاغ؛ برپایی هر امری با توجه به ارزش و اهمیتی که دارد قطعاً هزینه درخور خود را دارد. شکی نیست که خدمت به مردم و رسیدگی به مشکلات آنان خصوصا مستمندان و نیازمندان از امور مهم و اساسی شمرده می‌شود و باید مورد توجه همگان خصوصاً افرادی که دارای نقش و اثر در این زمینه هستند قرار گیرند، اما در جامعه اسلامی و شیعی امور مهم فراوانی (اعم از واجب و مستحب) وجود دارند که به هر کدام در جا و در زمان خود و به فراخور آن باید توجه و رسیدگی شود و توجه و عنایت به یک امر نباید ما را از رسیدگی به امور دیگر بازداشته و یا غافل کند و این همان آموزه‌ای است که از مکتب اهل بیت آموخته‌ایم.

حج و اعمال و مراسم حج مانند نماز و روزه و سایر عبادات و امور مهم دیگر (مانند کمک به فقرا و...) یکی از دستورات دین است که دارای کارکردهای فردی و اجتماعی فراوانی بوده و به جا آوردن آن بر مسلمان توانمند و دارای شرط در طول عمرش یک بار واجب می‌باشد و قطعاً اهمیت آن کمتر از اموری که در سؤال به آن اشاره شده نیست و مصالحی برای حاجی در آن نهفته است که انجام اعمال خوب دیگر نمی‌توانند جایگزین آن شوند همان‌گونه که اعمال نیکوی دیگر نمی‌توانند جای نماز را بگیرند؛ مثلاً کسی نماز نخواند و در وقت نماز کار کند و هزینه‌اش را به فقیر بدهد و یا هنگام نماز به جای نماز کارهای خیر دیگر انجام بدهد، پس هر سخن را جا و هر نکته را مکانی باید.
بر اساس آموزه‌های اسلامی و دینی وظیفه داریم هر کار و تکلیفی را در جای خویش و به فراخور خود انجام دهیم و انجام حج واجب نیز نباید ما را از انجام دیگر تکالیف و امور خیریه بازداشته و یا غافل کند، همین‌طور توجه به امور دیگر نباید ما را از زیارت خانه خدا و اعمال ارزشمند و آثار مترتب بر آن‌، ‌که به برخی از آنها اشاره می‌شود بازدارد، چرا که آن مؤمن واقعی کسی است که به همه‌ وظایفش به خوبی عمل کند.
فلسفه حج
هر ساله صدها هزار نفر مسلمان از مشرق و مغرب جهان یک اجتماع باشکوه و بزرگی را تشکیل می‌دهند تا در تهذیب اخلاق خود بکوشند و در کنار مرکز توحیدی یعنی کعبه در سایه توجه به خداوند اختلافات نژادی، طبقاتی، سیاسی و تجملات را که فاصله‌های عمیقی میان آنها ایجاد کرده کنار بگذارند و به مشکلات اجتماعی و سیاسی یکدیگر برسند، نیز درس همکاری و همفکری و نظم و وحدت و اتحاد بخوانند و در مقابل دشمنان دین و نیروی مرموز استعمار جبهه یگانه بگیرند.
هدف اسلام از مراسم حج این است و برای تحقق بخشیدن به این هدف مقدس، آداب و دستورات متین و دقیقی قرار داده، با این دستورات می‌خواهد انسان را از جهان ماده جدا کرده و در محیطی پُر از معنویت فرو برد. تشخّص‌های مادی، جنگ و جدال‌ها، هوس‌های جنسی، لذات مادی و خیلی از درخواست‌های نفسانی را کنار بگذارد و به یک نوع ریاضت مشروع الهی دست بزند و دل و قلب خود را از صمیم جان متوجه خداوند کند و خواهش‌های نفس حتی مشروع آن را تا مدتی ـ در حال احرام ـ فراموش کند و فارغ از همه چیز به راز و نیاز با خداوند توانا و بلندمرتبه بپردازد و توشه‌ای برای خود برچیند، همچنین نیروی معنوی خود را تقویت کند تا در رویارویی با خواهش‌های نامشروع نفس و وسوسه‌های شیطان در دیگر روزها هم بتواند مقابله کند و تسلیم آنها نشود و مسیر بندگی را همچنان بپیماید.
به این مطلب در روایات اشاره شده، به طور مثال امام رضا(ع) که از اسرار حج سؤال شده بود فرمودند: «سیر و حرکت به سمت خداوند متعال، به سختی انداختن بدن و منع آن از شهوات نفسانی، خضوع و خشوع و خاکسار شدن در گرما و سرما و...» انجام اعمال چه واجب و چه مستحب باید آراسته و بی‌آلایش و به دور از زیاده‌روی و اسراف باشد و حج جایی است که مؤمنان می‌توانند از مصارف و مخارج بی‌رویه و اضافی خودداری کرده و به جای صرف مبالغ زیاد و بی‌مورد (که متاسفانه رایج است) آن را در جای بهتر و امور مهم‌تر که به صلاح دین و دنیا است هزینه کنند.