تلاش دشمنان در جهت مسخ ارزش‌ها بویژه حماسه درس‌آموز عاشورا بواسطه وجود انرژی تحرک‌بخش در آن است که بدون محدودیت‌پذیری: زمان و مکان، همواره برانگیزاننده و انقلاب‌افرین است. بدین جهت، دشمنان برای مصونیت‌بخشی به خود، قرن‌هاست برای ایجاد انحراف در باورهای مردم، سعی دارند این حماسه بی‌بدیل تاریخ را دچار آسیب کنند.
۱
به گزارش بلاغ؛ مهم‌ترین و اساسی‌ترین گام در راه تحقق اهداف و حکمت عزاداری امام حسین(ع) و حفظ سلامت این عزاداری‌ها، آشنایی با آفات و آسیب‌هایی است که پایه و اساس سیره سیدالشهداء و عزاداری‌ها را تهدید می‌کند، و مسخ ارزش‌ها و تأثیرات تخریبی خود را به همراه دارد! بنابراین دشمنان آگاه با استفاده ابزاری از دوستان ناآگاه و بعضاً مأمور، همواره به دنبال تحریف فرهنگ اصیل عاشورا و مسخ ارزش‌های سازنده و تکامل بخش آن هستند و خواهند بود!.
کوتاه سخن در این ارتباط این است که هر چیزی که با حکمت و هدف عزاداری یعنی جهل‌زدایی از جامعه اسلامی و مبارزه با ظلم و ستم و نیز با ویژگی‌های مجالس عزاداری هدفمند یعنی خدامحوری، ارائه تحلیل‌های واقع‌بینانه از حادثه عاشورا و بهره‌گیری صحیح از عواطف و احساسات مردم نسبت به اسلام و اهل‌بیت(ع) و تقویت بعد رفتاری و سلوکی عزاداران حسینی در تضاد باشد، از آفت‌های مجالس عزاداری سیدالشهداء به حساب می‌آید که در اینجا به مهم‌ترین آنها می‌پردازیم.
مهم‌ترین آفات مجالس عزاداری
1- تحریف اهداف عزاداری
یکی از مصادیق تحریف عزاداری امام حسین(ع) تحریف اهداف آن است. حکمت عزاداری با حکمت شهادت امام حسین(ع) یکی است. بنابراین اگر به جای جهل زدایی و احیا و تقویت ارزش‌های اسلامی، اهداف عزاداری سالار شهیدان در پاکسازی گنهکاران از گناه خلاصه شود، در واقع اهداف شهادت امام حسین(ع) و عزاداری برای ایشان تحریف شده است. یعنی دقیقاً همان تحریفی که در آیین مسیحیت درباره حضرت عیسی(ع) تحقق یافت.
2-استناد به منابع غیر معتبر
تاریخ عاشورا و حوادث کربلا بیشتر از بسیاری از موضوعات دیگر دارای منابع معتبر و قابل استناد است. و مرثیه‌سرایان و مداحان و ذاکرین اصولاً نیازی به استفاده از منابع غیر معتبر ندارند. شهید مطهری در این زمینه می‌گوید: اگر کسی تاریخ عاشورا را بخواند، می‌بیند از زنده‌ترین و مستندترین و از پرمنبع‌ترین تاریخ‌ها است. مرحوم آخوند خراسانی فرموده بود: آنها که به دنبال روضه نشنیده می‌روند، بروند روضه‌های راست را پیدا کنند که آنها را احدی نشنیده است. (حماسه حسینی، ج 1، ص 56) بسیاری از مطالب بی‌اساس و دروغی که موجب وهن اسلام و اهل بیت(ع) است، و متأسفانه به عنوان ذکر مصیبت مطرح می‌گردد، ریشه در منابع غیرمعتبر دارند. از این رو منبع‌شناسی نخستین شرط ذاکران و مرثیه‌سرایان راستین تاریخ و فرهنگ تکامل بخش عاشورا است و کسانی که فاقد این شرط هستند، هر چقدر هم که با اخلاص و صادق باشند شایستگی لازم را برای ذکر مصیبت امام حسین(ع) و اهل بیت(ع) ندارند!
3- گزارش‌های ذلت‌بار
امام حسین(ع) مظهر عزت الهی و عاشورا، جلوه‌گاه حماسه و عزت حسینی و شعار دشمن شکن «هیهات مناالذله» میراث گرانبهای او است. در منابع معتبر گزارش شده که امام حسین(ع) ضمن سخنرانی حماسی در روز عاشورا خطاب به سپاه دشمن فرمود: این بی‌نسب پسر بی‌نسب، مرا میان دو چیز قرار داده است: بین شمشیر و خواری! خواری از ما دور است و خداوند آن را برای ما نمی‌پذیرد، و نیز پیامبرش و مؤمنان و دامن‌هایی پاک و پاکیزه و جان‌هایی عزتمند و نفس‌هایی خوددار که اطاعت از فرومایگان را برمرگی کریمانه مقدم نمی‌دارند.(لهوف، سید ابن طاوس، ص 155) بنابراین هر گزارشی از تاریخ عاشورا که حاکی از پذیرش ذلت توسط امام حسین(ع) باشد، دروغ بوده و ساخته و پرداخته دشمنان اسلام است. مانند: طلب آب از شمر ملعون هنگام شهادت، و یا درخواست رفتن به بلاد دیگر برای مصون ماندن و یا اینکه دستم را در دست یزید ابن معاویه بگذارم تا میان من و خودش حکم کند!
4- غلو
متاسفانه گزارش‌های ذلت‌بار شامل: پایین آوردن مقام و شأن اهل بیت(ع) از جایگاه واقعی آنها و غلو و بالا بردن آنها از جایگاه و مقام واقعی، هر دو آفت در برخی مجالس مرثیه‌سرایی مشاهده می‌شود.
باید دانست کسانی که در مجالس عزاداری، اهل بیت(ع) را جایگزین خدا می‌کنند و به آنان مقام خدایی می‌دهند، و به جای خدا محور کردن مجالس امام حسین(ع) و پیوند دادن دل‌ها به خدا از طریق اهل بیت(ع) که ابواب الهی هستند، مردم را به علی‌اللهی، حسین‌اللهی و زینب‌اللهی و... شدن دعوت می‌کنند و آگاهانه یا ناآگاهانه در خدمت اهداف دشمنان قسم‌خورده اسلام و اهل بیت(ع) قرار می‌گیرند.
5- دروغ و جعل
زشت‌ترین و خطرناک‌ترین دروغ‌ها، دروغ بستن به خداوند متعال، پیامبر خدا(ص) و اهل بیت(ع) است که از گناهان کبیره شمرده شده و موجب بطلان روزه نیز می‌گردد. مرثیه‌سرایانی که بدون سند معتبر، دروغ‌ها و جعلیاتی را به خدا و اهل بیت(ع) نسبت می‌دهند، نه تنها خادم و ذاکر امام حسین(ع) نیستند، بلکه بایدبدانند که کار آنها گناه کبیره به حساب می‌آید و موجب پایمال شدن آثار و برکات نهضت مقدس حسینی می‌گردد. حقیقتا برای بسیاری از مردم، باور کردن این قضیه سخت است که روضه‌خوانی، به دروغ مرثیه‌سرایی کند، ولی در نهایت تاسف، باید به این واقعیت تلخ یعنی دروغ‌پردازی و اضافه کردن جعلیات برخی روضه‌خوانان و مرثیه‌سرایان اعتراف کرد و بر این مصیبت بزرگی که تاریخ عاشورا بدان مبتلا گردیده، بیش از مصیبت خود عاشورا باید گریست!
6- بدعت در نحوه عزاداری
آسیب‌هایی را که تاکنون برشمردیم، آفاتی هستند که محتوای مجالس عزاداری سیدالشهداء را تهدید می‌کنند، اما شماری از آفات مربوط به شکل، چگونگی، شیوه و روش عزاداری می‌شوند. از نظر فقهی، عبادات اعم از واجب یا مستحب، توقیفی هستند، بدین‌معنا که اصل عبادت و چگونگی آن، باید توسط ادله شرعی اثبات شود، در غیر این‌صورت، عملی که به عنوان عبادت انجام می‌شود، بدعت محسوب می‌گردد، و نه‌تنها مطلوب نیست، بلکه ممنوع و حرام است! استحباب عزاداری برای سالار شهیدان، بر پایه ادله قطعی، ثابت است و با عنایت به آثار و برکات فردی و اجتماعی آن، از بزرگ‌ترین عبادات محسوب می‌گردد. اما درباره چگونگی انجام گرفتن این عبادت، معیار عزاداری‌های مرسوم در عصر صدور روایات مربوط به این عزاداری است، بلکه می‌توان گفت: اطلاق این روایات، شامل انواع عزاداری‌های مرسوم در اعصار مختلف نیز می‌شود، مشروط بر اینکه عنوان عزاداری بر آنچه رایج شده، صدق کند، و موجب وهن مکتب اهل‌بیت(ع) نگردد و یا همراه با انجام دادن عملی نامشروع نباشد!
بنابراین آنچه در برخی از مجالس عزاداری به تدریج مرسوم شده مانند: استفاده از شمایل اهل‌بیت(ع)، قمه‌زنی، زنجیرزنی‌های غیرمتعارف، استفاده از ادوات و موسیقی‌های نامناسب و... بدعت در عزاداری محسوب می‌شود، و موجب وهن مکتب تشیع و مسخ ارزش‌ها می‌باشد.
کوتاه سخن در این ارتباط این است که هر چیزی که با حکمت و هدف عزاداری یعنی جهل‌زدایی از جامعه اسلامی و مبارزه با ظلم و ستم و نیز با ویژگی‌های مجالس عزاداری هدفمند یعنی خدامحوری، ارائه تحلیل‌های واقع‌بینانه از حادثه عاشورا و بهره‌گیری صحیح از عواطف و احساسات مردم نسبت به اسلام و اهل‌بیت(ع) و تقویت بعد رفتاری و سلوکی عزاداران حسینی در تضاد باشد، از آفت‌های مجالس عزاداری سیدالشهداء به حساب می‌آید که در اینجا به مهم‌ترین آنها می‌پردازیم.
مهم‌ترین آفات مجالس عزاداری
1- تحریف اهداف عزاداری
یکی از مصادیق تحریف عزاداری امام حسین(ع) تحریف اهداف آن است. حکمت عزاداری با حکمت شهادت امام حسین(ع) یکی است. بنابراین اگر به جای جهل زدایی و احیا و تقویت ارزش‌های اسلامی، اهداف عزاداری سالار شهیدان در پاکسازی گنهکاران از گناه خلاصه شود، در واقع اهداف شهادت امام حسین(ع) و عزاداری برای ایشان تحریف شده است. یعنی دقیقاً همان تحریفی که در آیین مسیحیت درباره حضرت عیسی(ع) تحقق یافت.
2-استناد به منابع غیر معتبر
تاریخ عاشورا و حوادث کربلا بیشتر از بسیاری از موضوعات دیگر دارای منابع معتبر و قابل استناد است. و مرثیه‌سرایان و مداحان و ذاکرین اصولاً نیازی به استفاده از منابع غیر معتبر ندارند. شهید مطهری در این زمینه می‌گوید: اگر کسی تاریخ عاشورا را بخواند، می‌بیند از زنده‌ترین و مستندترین و از پرمنبع‌ترین تاریخ‌ها است. مرحوم آخوند خراسانی فرموده بود: آنها که به دنبال روضه نشنیده می‌روند، بروند روضه‌های راست را پیدا کنند که آنها را احدی نشنیده است. (حماسه حسینی، ج 1، ص 56) بسیاری از مطالب بی‌اساس و دروغی که موجب وهن اسلام و اهل بیت(ع) است، و متأسفانه به عنوان ذکر مصیبت مطرح می‌گردد، ریشه در منابع غیرمعتبر دارند. از این رو منبع‌شناسی نخستین شرط ذاکران و مرثیه‌سرایان راستین تاریخ و فرهنگ تکامل بخش عاشورا است و کسانی که فاقد این شرط هستند، هر چقدر هم که با اخلاص و صادق باشند شایستگی لازم را برای ذکر مصیبت امام حسین(ع) و اهل بیت(ع) ندارند!
3- گزارش‌های ذلت‌بار
امام حسین(ع) مظهر عزت الهی و عاشورا، جلوه‌گاه حماسه و عزت حسینی و شعار دشمن شکن «هیهات مناالذله» میراث گرانبهای او است. در منابع معتبر گزارش شده که امام حسین(ع) ضمن سخنرانی حماسی در روز عاشورا خطاب به سپاه دشمن فرمود: این بی‌نسب پسر بی‌نسب، مرا میان دو چیز قرار داده است: بین شمشیر و خواری! خواری از ما دور است و خداوند آن را برای ما نمی‌پذیرد، و نیز پیامبرش و مؤمنان و دامن‌هایی پاک و پاکیزه و جان‌هایی عزتمند و نفس‌هایی خوددار که اطاعت از فرومایگان را برمرگی کریمانه مقدم نمی‌دارند.(لهوف، سید ابن طاوس، ص 155) بنابراین هر گزارشی از تاریخ عاشورا که حاکی از پذیرش ذلت توسط امام حسین(ع) باشد، دروغ بوده و ساخته و پرداخته دشمنان اسلام است. مانند: طلب آب از شمر ملعون هنگام شهادت، و یا درخواست رفتن به بلاد دیگر برای مصون ماندن و یا اینکه دستم را در دست یزید ابن معاویه بگذارم تا میان من و خودش حکم کند!
4- غلو
متاسفانه گزارش‌های ذلت‌بار شامل: پایین آوردن مقام و شأن اهل بیت(ع) از جایگاه واقعی آنها و غلو و بالا بردن آنها از جایگاه و مقام واقعی، هر دو آفت در برخی مجالس مرثیه‌سرایی مشاهده می‌شود.
باید دانست کسانی که در مجالس عزاداری، اهل بیت(ع) را جایگزین خدا می‌کنند و به آنان مقام خدایی می‌دهند، و به جای خدا محور کردن مجالس امام حسین(ع) و پیوند دادن دل‌ها به خدا از طریق اهل بیت(ع) که ابواب الهی هستند، مردم را به علی‌اللهی، حسین‌اللهی و زینب‌اللهی و... شدن دعوت می‌کنند و آگاهانه یا ناآگاهانه در خدمت اهداف دشمنان قسم‌خورده اسلام و اهل بیت(ع) قرار می‌گیرند.
5- دروغ و جعل
زشت‌ترین و خطرناک‌ترین دروغ‌ها، دروغ بستن به خداوند متعال، پیامبر خدا(ص) و اهل بیت(ع) است که از گناهان کبیره شمرده شده و موجب بطلان روزه نیز می‌گردد. مرثیه‌سرایانی که بدون سند معتبر، دروغ‌ها و جعلیاتی را به خدا و اهل بیت(ع) نسبت می‌دهند، نه تنها خادم و ذاکر امام حسین(ع) نیستند، بلکه بایدبدانند که کار آنها گناه کبیره به حساب می‌آید و موجب پایمال شدن آثار و برکات نهضت مقدس حسینی می‌گردد. حقیقتا برای بسیاری از مردم، باور کردن این قضیه سخت است که روضه‌خوانی، به دروغ مرثیه‌سرایی کند، ولی در نهایت تاسف، باید به این واقعیت تلخ یعنی دروغ‌پردازی و اضافه کردن جعلیات برخی روضه‌خوانان و مرثیه‌سرایان اعتراف کرد و بر این مصیبت بزرگی که تاریخ عاشورا بدان مبتلا گردیده، بیش از مصیبت خود عاشورا باید گریست!
6- بدعت در نحوه عزاداری
آسیب‌هایی را که تاکنون برشمردیم، آفاتی هستند که محتوای مجالس عزاداری سیدالشهداء را تهدید می‌کنند، اما شماری از آفات مربوط به شکل، چگونگی، شیوه و روش عزاداری می‌شوند. از نظر فقهی، عبادات اعم از واجب یا مستحب، توقیفی هستند، بدین‌معنا که اصل عبادت و چگونگی آن، باید توسط ادله شرعی اثبات شود، در غیر این‌صورت، عملی که به عنوان عبادت انجام می‌شود، بدعت محسوب می‌گردد، و نه‌تنها مطلوب نیست، بلکه ممنوع و حرام است! استحباب عزاداری برای سالار شهیدان، بر پایه ادله قطعی، ثابت است و با عنایت به آثار و برکات فردی و اجتماعی آن، از بزرگ‌ترین عبادات محسوب می‌گردد. اما درباره چگونگی انجام گرفتن این عبادت، معیار عزاداری‌های مرسوم در عصر صدور روایات مربوط به این عزاداری است، بلکه می‌توان گفت: اطلاق این روایات، شامل انواع عزاداری‌های مرسوم در اعصار مختلف نیز می‌شود، مشروط بر اینکه عنوان عزاداری بر آنچه رایج شده، صدق کند، و موجب وهن مکتب اهل‌بیت(ع) نگردد و یا همراه با انجام دادن عملی نامشروع نباشد!
بنابراین آنچه در برخی از مجالس عزاداری به تدریج مرسوم شده مانند: استفاده از شمایل اهل‌بیت(ع)، قمه‌زنی، زنجیرزنی‌های غیرمتعارف، استفاده از ادوات و موسیقی‌های نامناسب و... بدعت در عزاداری محسوب می‌شود، و موجب وهن مکتب تشیع و مسخ ارزش‌ها می‌باشد.
پربيننده ترين
شنبه ۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۰۰
جمعه ۳۱ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۱:۰۰
چهارشنبه ۲۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۲:۵۲
دوشنبه ۲۷ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۱:۵۲
دوشنبه ۲۷ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۸:۱۴
شنبه ۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۴
پنجشنبه ۳۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۰
سه شنبه ۲۸ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۲