فرمان مستقیم خداوند برای امت واحده، احیای امربمعروف و نهی از منکر است که اگر ترک شوند، اشرار و فاسقان بر جامعه حاکم خواهند شد. اواخر ماه گذشته سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر از ابلاغ قانون حجاب و عفاف به نهادهای کشور خبر داد اما نمیتوان به نتیجه رسیدن چنین مسئله مهمی را بدون توجه به همراهی مردم در کنار مسئولان این امر متصور شد.
به گزارش بلاغ؛ مدتهاست که رواج برخی ناهنجاریها در سطح جامعه از جمله رواج بدحجابی و بیحجابی و موارد دیگر، باعث ناراحتی مردم مومن و خانوادههای دغدغهمند و برهم زدن نظم و آرامش روانی جامعه شده است.
در این ماجرا هم شاهد پشتپرده یا آشکار افرادی سودجو، مغرض، فرصتطلب هستیم و هم شاهد رفتار غافلانه عدهای نسبت به مصادیق حیا و حجاب در جامعه اسلامی هستیم. یکی از راههای رفع این مشکل و اصلاح رفتار برخی از غافلان در کنار لزوم برخورد با جریانات هدفمند پشت پرده، استفاده از ابزار امر به معروف و نهی از منکر دلسوزانه و عالمانه و همگانی است.
حجتالاسلام خانمحمدی سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر میگوید: اجرای مرحله اول طرح جامع عفاف و حجاب از سوی وزارت کشور ابلاغ شده و مسئولیت قرارگاه اجرایی آن هم با عنوان «ستاد ۲۱ تیرماه» به ستاد امر به معروف و نهی از منکر ابلاغ شده است. مرحله اول اجرای قانون عفاف و حجاب از دستگاههای دولتی آغاز و در مراحل بعد همه جامعه را دربر میگیرد.
هرچند این اقدامات لازم و ضروری است اما نمیتواند کافی باشد چراکه براساس تجربه میتوان گفت که احتمال موفقیتآمیز بودن چنین طرحهایی به تنهایی خیلی بالا نیست و باید در مباحث اعتقادی جامعه از توجه به کانونهای موثر و نقش ویژه مردم و خانوادهها غافل نشویم.
لزوم توجه بیش از پیش به احیای امر به معروف و نهی از منکر در کانونهای آموزشی و تربیتی مانند خانواده، مدارس، آموزشگاهها و... با کمک سیاستهای قوی و هدفمند و برنامهسازی قدرتمند در صداوسیما میتواند در این امر بسیار موثر باشد.
البته موضوع بیحجابی یکی از مصادیق معضلات اجتماعی است و میتوان به موارد متعدد دیگری نیز اشاره کرد.
رهبر معظم انقلاب میفرمایند: خلافهای فراوانی در جامعه انجام میشود که همه آنها را میتوان در موارد نهی از منکر ذکر کرد؛ مانند خلافهای اقتصادی، خلافهای سیاسی، خلاف در کار اداری، خلافهای فرهنگی. اینها همه خلاف است. کسی غیبت میکند، کسی دروغ میگوید، کسی توطئه میکند، کسی مسخره میکند، کسی کمکاری میکند، کسی ناراضیتراشی میکند، کسی مال مردم را میدزدد، کسی آبروی مردم را بر باد میدهد. اینها همه منکر است. در مقابل این منکرات، عامل بازدارنده، نهی است؛ نهی از منکر. بگویید: «آقا، نکن». این تکرار «نکن»، برای طرف مقابل، شکننده است با عواملی که محیط را از شکل اسلامی خارج میکنند، مقابله کنید».
ایشان میفرمایند: «بارها گفتیم نهی از منکر زبانی جایز و واجب و وظیفه همه است و در هیچ شرایطی هم ساقط نمیشود؛ اما آنجایی که نوبت اجرا و عمل برسد، همه باید طبق قوانین عمل کنند.»
به گفته رهبر انقلاب، «عاملی که جامعه را اصلاح میکند همین نهی از منکر زبانی و تکرار آن است.»
اما نباید فراموش کرد که در کنار دعوت زبانی و رفتاری درصورتی که افرادی مغرض و از روی دشمنی با عقاید ارزشمند و ارزشهای جامعه اقدام به هنجارشکنی کنند باید با آنها برخورد و از آمران به معروف و ناهیان منکر دفاع شود.
اهمیت واجب فراموششده در آموزههای دینی و کلام بزرگان
مسئله امر به معروف و نهی از منکر یکی از موارد مهم و بسیار مورد تاکید قرآن کریم و حضرات چهارده معصوم(علیهمالسلام) و بزرگان دین است که فراوانی موارد سفارش به انجام و احیای آن نشان میدهد جزئی از واجبات دین و یک وظیفه عمومی است.
در روایات لزوم امر به معروف و نهی از منکر در جوامع اسلامی هم تراز با لزوم وجود تقوا برای انسان مورد تاکید قرار گرفته است و همچنان که تقوا مانند ترمزی برای انسان او را از ورود به مبادی خطرناک و گناه نگه میدارد، امر به معروف و نهی از منکر نیز در جامعه اصلاحگر است و از ورود جامعه به مبادی خطرناک و خروج از اطاعت الهی کمک میکند، چنانکه در داستانهای قرآنی نیز بارها مثالهایی از جوامعی مانند قوم لوط و... زده شده است که بهواسطه نافرمانی از دستورات الهی گرفتار بلا و عذاب الهی شده و از رحمت الهی دور شدهاند.
متاسفانه علیرغم تاکیدات فراوانی که در این زمینه در جوامع اسلامی از جمله جامعه خودمان وجود دارد. این امر مهم مورد غفلت واقع شده است و لازم است که تمامی افراد جامعه اسلامی از مردم عادی گرفته تا مسئولین در راستای احیای این فریضه دینی گام بردارند.
عامل تضمینکننده حیات طیبه نظام اسلامی
قرآن کریم میفرماید: «الَّذينَ إِن مَكَّنّاهُم فِي الأَرضِ أَقامُوا الصَّلاهًَْ وَآتَوُا الزَّكاهًَْ وَأَمَروا بِالمَعروفِ وَنَهَوا عَنِ المُنكَرِ وَلِلهِ عاقِبَهًُْ الأُمورِ- همان کسانی که هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا میدارند، و زکات میدهند، و امر به معروف و نهی از منکر میکنند، و پایان همه کارها از آن خداست!
رهبر معظم انقلاب میفرمایند: همه مردم باید وظیفه امر به کار خوب و نهی از کار بد را برخود فرض بدارند چراکه این عمل تضمینکننده حیات طیبه نظام اسلامی خواهد بود.
همچنین بنیانگذار انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) در اردیبهشتماه سال 1359 در تبیین اهمیت امر به معروف و نهی از منکر عبارتی فرمودهاند که بسیار تامل برانگیز و هشدار دهنده است: «امروز اگر ماهم امر به معروف و نهی از منکر نکنیم، باید بدانیم با اینکه انقلاب کردهایم و در قدم اول پیش رفتهایم، عقب خواهیم ماند و دچار لعنت خدا خواهیم شد».
احیای « امر به معروف و نهی از منکر»
ضامن استمرار نسل حماسهساز «سلام فرمانده»
این روزها شاهد ظهور صحنههای زیبایی از دینداری و پاکی در قالب برنامههای مختلف در کشورمان هستیم. اگر قرار است قدر نعمتی همچون این جمعیت بیشمار کودک، نوجوان و جوانی که با حضور گسترده در تجمعاتی مانند «سلام فرمانده» حماسه جهانی برای «انتقال پیام ظهور منجی» را ساخته، با این سرود اعتقادی همصدا شدند و در حسرت ظهور مولایشان اشک ریختند، دانسته شود و امیدوار به استمرار اعتقادات پاک این نوجوانان و جوانان باشیم، اگر قرار است قدر این سرمایههای عظیم انقلابی که به همت خانوادهها و والدین معتقد در اختیار این نظام مقدس قرار گرفتهاند دانسته شود و سالها بعد تبدیل به عناصری خنثی و بیتفاوت نسبت به حوادث اطراف و هنجارشکنیهای دور و برشان نشوند لازم است؛ این «کلید اسرارآمیز» حفظ یکپارچگی و حرکت جامعه اسلامی به سمت کمال یعنی همان «احیای امر به معروف و نهی از منکر» از سایه غفلت و فراموشی خارج شده و در میان مردم گسترش یابد.
در این میان در کنار مردم، مسئولانی که خداوند به آنها قدرت و موقعیت داده است نیز باید به شایستگی در هر لحظه با انجام درست وظایف خود آمر به معروف و ناهی از منکر باشند.
مسعود بهرامیزاده