به گزارش
بلاغ؛ در جبهه شمالی این بنا که قله خرونرو با ارتفاع حدود 3650 متر از سطح آبهای آزاد قرار دارد، بیشتر ساختار بنا دیده میشود و شکلی، که منوچهر ستوده اولین توصیف کننده این بنا در کتابش آن را به مانند عقابی تشبیه کرده است، بالهایش را بر روی کوهستان گشوده است.
این بنا از سال 1385 اولین مطالعات رسمی باستان شناسیاش را آغار کرد و دادههای مهمی در بنا از لحاظ شناخت معماری و همچنین دوره شناسی سفال و غیره به دست آمد، که تاریخی احتمالی این بنا را که دوره اسلامی میدانستند به دوران ساسانی برگرداند در سال 1386 نیز برای اولین بار بعد از هزار و پانصد سال داربست به این بنا نصب شد و اولین اقدامات مرمتی و حفاظتی این بنا اتفاق افتاد.
این بنا تا حدی رو به شناخت بود که در سال 1389 مراسم جشن خورشید در خرداد ماه در آن برگزار شد و بهمناسبت حدود سه سال کاوش های باستان شناسی و اقدامات مرمتی قدردانی از مردان روستای کنگلو گردیده شد.
همچنین در سال 1391 آخرین فصل کاوش و مرمت اتفاق افتاد و به نوعی این بنا در ایران معرفی بیشتری شد.
این بنا با ساختاری ارگ مانند در سه طبقه و دو باله توپر و دو برج توپر از لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده است؛ از طبقه سوم فقط قسمت شمالی آن باقی مانده و طبقه دوم آن کاملاً از لحاظ ساختاری واضح است و در هر طبقه شاهد یک پنجره هستیم.
این بنا در گذشته در یک طبقه و بعدها دو طبقه دیگر بر آن افزوده شد و دو باله و برج که شکلی خاص دارد، که در شمال کشور به این صورت طرحی وجود ندارد.
بنا، رو به شمال است و دیواره صخره جبهه جنوبی آن رو به درهای است که حدود 370 متر ارتفاع دارد؛ دره زیر این بنا زرشک دره است که رود آریم از آن میگذرد.
تنها مسیر دسترسی به بنا از جبهه شمالی بوده و پیادهرویای حدود 1400 متری از جادهای که مشرف به روستا میشود نیاز است. این بنا از سه جبهه قابل دسترس نیست.
در سال 1391 آخرین اقدامات مرمتی این بنا صورت گرفت و با حمایت میراث فرهنگی استان مازندران و اهالی روستای کنگلو این نگین بیبدیل در مازندران و ایران حفاظت شد.
حدود ده سال از آن روزها میگذرد و این روزها نه تنها حفاظتی از آن نمیشود، بلکه دستخوش یادگاری نویسی و حفاریهای غیر مجاز شده است.
یادگاری نویسی، که در اصلاح تخصصی آن را وندالیسم میگویند، نوعی بروز توحش و بیفرهنگی است که از انسانها سر میزند؛ این توحش با نوشتن نام و نام خانوادگی، نام شهر، و تاریخ و روز توحش معمولاً دیده میشود. عدهای با گچ و زغال و عدهای با میخ و هر چیزی سوراخ کننده دیوارها را زخمی و مجروح میکنند.
برای مثال ملات اندود بر جای مانده در جبهه شمالی بنای کنگلو بیش از 15 قرت عمر دارد و نامش میراث فرهنگی است.
متاسفانه در ده سال اخیر یادگاری نویسیهایی بر روی این دیوارهها دیده میشود که تاسف برانگیز است؛ نمیتوان به میراث فرهنگی خرده گرفت؛ چراکه این مسئله یک مسئله اجتماعی و انسانی محسوب میشود.
مطالعاتی که انجام گرفته نشان میدهد افرادی که این یادگاریها را بر بناهای تاریخی تحمیل میکنند، بیماران روانی هستند که در حال مقابله با جهان اطراف خود هستند.
نوعی وحشیگری بیدلیل که نشات آن از دوران کودکی و عدم تربیت خانوادگی است. این مسئله مسئلهای جهانی است که نه فقط در ایران بلکه در تمام جهان دیده می شود. اما آیا نمیشود ننوشت؟.
این ابنیه تاریخی نشان دهنده دورانی از تاریخ، نشان دهنده دقت استادان و بنایان دوران خود، نشان دهنده تفکر پدران و مادران ما میباشند. این ابنیه بدون نوشتههای بی فرهنگانه ما بر رویشان زیباتر و معنادارتر هستند. آیا نمیشود پرسید نباید بنویسم؟.
برای مرمت این بنا زنان روستای کنگلو و مردان قدرتمندشان کیسه کیسه گچ و ماسه، داربست و ابزار کار را بردند تا این بنا اصالت خود را حفظ نماید و امروز بی فرهنگان به راحتی تکهای گچ بر میدارند و نام کثیفشان را بر روی این ابنیه حک میکنند. ضخامت این اندودها اگر روزی 6 سانتیمتر بوده با این کار به 4 سانتیمتر میرسد و کم کم از دیوار ریخته و زشتترین شکل خود را میگیرد.
این مطالب را بیان کردم که بگویم به خاطر فرهنگ، به خاطر میراث فرهنگی، به خاطر کوهستان و سوادکوه و بیشتر از همه به خاطر مردمان کنگلو، دیگر بر روی این بنا ننویسید. هر روز هر که به این بنا برود ناسزا و فحش تحویل شما و شهرتان میدهد.
محمد کشاورز دیوکلایی دانش آموخته تکنولوژی شیمی مرمت و آثار تاریخی