به گزارش بلاغ، چند سال قبل سر کلاس اقتصاد مالی، استاد از فرنگ برگشته که نمی توانست به روانی ما فارسی صحبت کند یک سوال ساده مطرح و گرد و خاکی در کلاس دکترا به پا کرد و البته هیچ کدام از ما هم نتوانستیم خود را از شر فضای غبارآلود پیرامون رها کنیم و به جواب درست برسیم.
سوال این بود که مشکل بازار سرمایه کشور چیست و چرا شاهد رونق پایدار و البته بازدهی معقول و ریسک قابل کنترل نیستیم. سال 94 بورس مثل الان فراگیر نبود اما اکثر ما درگیر آن بودیم. خلاصه پاسخ ها شروع شد. یکی از تصمیمات ناظر بازار (سازمان بورس) گفت و یکی مداخله دولت و دیگری نامعلوم بودن سرنوشت مذاکرات هسته ای و وضعیت نرخ سود بانکی و .... خلاصه این قدر از این موارد گفتیم و هیچ کدام مقبول نیفتاد که هم ما خسته شدیم و هم استاد.
استاد بعد از این ماراتن نفسگیر در مسیر خاکی و بیراهه برای یافتن علت العلل مشکل، برگشت و فقط یک کلمه گفت: «تولید». گفت که اگر تولید محور اقتصاد باشد و شرکت ها از نظر فرایند تولیدی خود بتوانند بدون دغدغه کار کنند، سایر موارد موضوعیت نخواهد داشت. در واقع بورس آینه اقتصاد است و اقتصاد یعنی تولید.
واقعیت این است که در کشور با وجود محرز بودن بسیاری از مسائل و مشکلات و موانع تولید، همواره سراغ بیراهه ها می رویم و هرچه می رویم جز گرد و غبار کورکننده ایجاد نمی شود. اگر بورس را به تبلیغات باد کنیم برنامه ای برای گسیل نقدینگی به بخش مولد نداشته باشیم، جز رفت و برگشت نقدینگی و گرد و خاک کورکننده و گمراه کننده، هیچ عاید اقتصاد نخواهد شد. اگر مدت ها درگیر مذاکره و رفع تحریم باشیم (که به جای خود لازم و ضروری است) اما یک راهبرد ساده در خصوص رفع موانع داخلی پیش روی تولید نداشته باشیم، راه به جایی نمی بریم و بعد برای توجیه مسیر غلط مجبوریم گرد و خاک به پا کنیم و آدرس غلط بدهیم.
اگر برنامه ها بر محور تولید تنظیم نشود، به راحتی به بیراهه می رویم. اگر پای حرف یک شرکت تولیدکننده یا یک استارت آپ یا شرکت دانش بنیان ننشینیم و نفهمیم که چگونه تامین اجتماعی به پر و پای تولید می پیچد و قوانین سوسیالیستی این نهاد تا چه حد با فضای چابک و حرف های مورد نیاز اکوسیستم نوآوری و تولید دانش محور بیگانه است، نمی توانیم حرف از حمایت تولید و تولید دانش بنیان ها بزنیم. یا این که در حمایت از تولید دانش بنیان حرف بزنیم اما ندانیم که بوروکراسی موجود در نهادهایی که برای حمایت از نوآوری شکل گرفته اند تا چه میزان می توانند آسیب زا باشند (اگرچه نهادها و تشکیلات شکل گرفته حول معاونت علمی، چندین مرتبه از بوروکراسی سنتی در وزارت کشاورزی و صنعت چابک تر و سالم ترند). چه آن که وقتی اصل ماجرا به حاشیه برود خود سیاست گذار هم در گرد و غبار حاشیه سازی ها گم خواهد شد و حتی در صورت صدق نیت در گرد و غبار مسیر را نخواهد یافت.
اما اگر محور را باز بشناسیم و بدانیم که هر زمانی برای پیشرفت باید کدام معیار و کدام هدف را بنگریم، مشکلات زیادی حل خواهد شد. چندین سال است که به برکت شعار سال، دوباره ذهن هایمان حول تولید می آید و از فضای فکری مردمی که دنبال سود نجومی در بورس یا بیت کوین و ... هستند دوباره متوجه ستون اقتصاد می شود. همچنین دولتمردانی که بیشتر از کارکردن، عادت به گرد و خاک به پاکردن در رقابت های سیاسی دارند حداقل در حد چند روز اول سال متوجه اصل ماجرا می شوند. کاش قدر استادهایی را که شفاف می اندیشند و درگیر حاشیه ها نمی شوند و در مسیرهای سخت، حول راهبرد اصولی و اصلی ثابت قدم هستند و گرد و خاک فرو می نشانند بدانیم.
جواد غیاثی
سوال این بود که مشکل بازار سرمایه کشور چیست و چرا شاهد رونق پایدار و البته بازدهی معقول و ریسک قابل کنترل نیستیم. سال 94 بورس مثل الان فراگیر نبود اما اکثر ما درگیر آن بودیم. خلاصه پاسخ ها شروع شد. یکی از تصمیمات ناظر بازار (سازمان بورس) گفت و یکی مداخله دولت و دیگری نامعلوم بودن سرنوشت مذاکرات هسته ای و وضعیت نرخ سود بانکی و .... خلاصه این قدر از این موارد گفتیم و هیچ کدام مقبول نیفتاد که هم ما خسته شدیم و هم استاد.
استاد بعد از این ماراتن نفسگیر در مسیر خاکی و بیراهه برای یافتن علت العلل مشکل، برگشت و فقط یک کلمه گفت: «تولید». گفت که اگر تولید محور اقتصاد باشد و شرکت ها از نظر فرایند تولیدی خود بتوانند بدون دغدغه کار کنند، سایر موارد موضوعیت نخواهد داشت. در واقع بورس آینه اقتصاد است و اقتصاد یعنی تولید.
واقعیت این است که در کشور با وجود محرز بودن بسیاری از مسائل و مشکلات و موانع تولید، همواره سراغ بیراهه ها می رویم و هرچه می رویم جز گرد و غبار کورکننده ایجاد نمی شود. اگر بورس را به تبلیغات باد کنیم برنامه ای برای گسیل نقدینگی به بخش مولد نداشته باشیم، جز رفت و برگشت نقدینگی و گرد و خاک کورکننده و گمراه کننده، هیچ عاید اقتصاد نخواهد شد. اگر مدت ها درگیر مذاکره و رفع تحریم باشیم (که به جای خود لازم و ضروری است) اما یک راهبرد ساده در خصوص رفع موانع داخلی پیش روی تولید نداشته باشیم، راه به جایی نمی بریم و بعد برای توجیه مسیر غلط مجبوریم گرد و خاک به پا کنیم و آدرس غلط بدهیم.
اگر برنامه ها بر محور تولید تنظیم نشود، به راحتی به بیراهه می رویم. اگر پای حرف یک شرکت تولیدکننده یا یک استارت آپ یا شرکت دانش بنیان ننشینیم و نفهمیم که چگونه تامین اجتماعی به پر و پای تولید می پیچد و قوانین سوسیالیستی این نهاد تا چه حد با فضای چابک و حرف های مورد نیاز اکوسیستم نوآوری و تولید دانش محور بیگانه است، نمی توانیم حرف از حمایت تولید و تولید دانش بنیان ها بزنیم. یا این که در حمایت از تولید دانش بنیان حرف بزنیم اما ندانیم که بوروکراسی موجود در نهادهایی که برای حمایت از نوآوری شکل گرفته اند تا چه میزان می توانند آسیب زا باشند (اگرچه نهادها و تشکیلات شکل گرفته حول معاونت علمی، چندین مرتبه از بوروکراسی سنتی در وزارت کشاورزی و صنعت چابک تر و سالم ترند). چه آن که وقتی اصل ماجرا به حاشیه برود خود سیاست گذار هم در گرد و غبار حاشیه سازی ها گم خواهد شد و حتی در صورت صدق نیت در گرد و غبار مسیر را نخواهد یافت.
اما اگر محور را باز بشناسیم و بدانیم که هر زمانی برای پیشرفت باید کدام معیار و کدام هدف را بنگریم، مشکلات زیادی حل خواهد شد. چندین سال است که به برکت شعار سال، دوباره ذهن هایمان حول تولید می آید و از فضای فکری مردمی که دنبال سود نجومی در بورس یا بیت کوین و ... هستند دوباره متوجه ستون اقتصاد می شود. همچنین دولتمردانی که بیشتر از کارکردن، عادت به گرد و خاک به پاکردن در رقابت های سیاسی دارند حداقل در حد چند روز اول سال متوجه اصل ماجرا می شوند. کاش قدر استادهایی را که شفاف می اندیشند و درگیر حاشیه ها نمی شوند و در مسیرهای سخت، حول راهبرد اصولی و اصلی ثابت قدم هستند و گرد و خاک فرو می نشانند بدانیم.
جواد غیاثی