به گزارش بلاغ، صنعت کشاورزی از بسترهای مهم و راهبردی برای تولید و خودکفایی در بسیاری از کشورهای دنیا به شمار می‌رود و کشورهای مختلف با داشتن مزیت نسبی در تولید برخی از محصولات کشاورزی، توانسته‌اند جایگاه تعریف شده و روشنی برای خود، چه برای تأمین نیازهای داخلی و چه صادرات فراهم نمایند.
   
با توجه به اهمیت روزافزون این مبحث و رابطه مستقیم آن با امنیت غذایی جامعه، مقامات رسمی در حال رسیدن به این نکته هستند که شبکه عظیم و گسترده فرآوری غذا و تولید مواد فیبری، توزیع و فروش کالاهای کشاورزی، هدفی بالقوه و حتی قطعی برای دشمنی است که می‌خواهد عوامل زیستی را برای هدف‌های اقتصادی، سیاسی یا جنایتکارانه بکار گیرد.
  
حتی تهدید به حمله می‌تواند اعتماد مصرف‌کننده را از بین برده، تجارت کالا را به مخاطره اندازد و موجب بروز تلفات اقتصادی شود و حمله بیولوژیکی به مواد غذایی یا تاسیسات کشاورزی، چه توسط کشورهای دشمن باشد یا تروریست‌ها یا خیانتکاران، می‌تواند نتایج ویران کننده‌ای داشته باشد.
  
تروریسم‌و تبعات ناشی از آن، شوم‌ترین رویداد تاریخ بشر می‌باشد که از دیرباز تاکنون، گریبانگیر جوامع انسانی بوده است.
  
گروه‌های تروریستی چند سالی است که تغییر رویه داده‌اند و برای کاهش اثرات منفی ترور فیزیکی، اقدام به استفاده از ترورهای فیزیکی آرام نموده‌اند و اینجاست که واژه بیوتروریسم معنای واقعی خود را تعریف می‌کند.
  
بیوتروریسم بخشی از تحرکات تروریستی است که هدف‌گذاری خود را متوجه تهدید پنهان و خطرناک حیات فردی و جمعی می‌نماید.
  
بیوتروریسم از این جهت پنهان عمل می‌کند که تحرکات آن متوجه سلامت فردی و اجتماعی است و تلاش دارد نوعی تحرک تهدید کننده وضعیت سالم زندگی بشر را مورد توجه قرار دهد و تهدیداتی روزافزون از طرف گروه‌های تروریستی علیه تحقیقات تولید و فرآوری مواد غذایی وجود دارد.
  
حمله تروریستی علیه محصولات غذایی می‌تواند به دلیل هزینه‌های جلوگیری و ریشه‌کن سازی بیماری و از بین بردن محصولات آلوده موجب خسارات اقتصادی برای افراد، شرکت‌ها و دولت شود.
  
تروریسم کشاورزی زیرشاخه‌ای از بیوتروریسم است که در آن نابودی محصولات کشاورزی، آلوده‌سازی فرآورده‌های دامی‌و لبنی، آلودگی صنایع شیلات‌و آبزیان مورد هدف تروریست‌ها و سازمان‌های وابسته قرار دارد.
  
اثرات تخریبی ناشی از بکارگیری تروریسم کشاورزی در اقتصاد، امنیت ملی و فراملی کشورها، به مراتب از اثرات مخرب ناشی از بکارگیری جنگ افزارهای متعارف که در اختیار سازمانهای نظامی و شبهه نظامی قرار دارد، بیشتر می‌باشد.
   
با توجه به اهمیت این نوع حملات به واحدهای کشاورزی و رابطه مستقیم آن با امنیت غذایی جامعه، فلذا در این یادداشت سعی شده است مروری اجمالی براین واژه ، اهداف تروریسم غذایی و رهنمودهای امنیتی برای فراوری کنندگان مواد غذایی پرداخته شود.
  
بر اساس مطالب برگرفته شده از وب سایت انستیتو کنترل مواد شیمیایی و بیولوژی، کشور فرانسه در زمینه طاعون نشخوارکنندگان بزرگ، کشور ژاپن بر روی عوامل شاربن، تب برفکی و همچنین ایالت متحده آمریکا بر روی عوامل بیماری مشمشه و نیوکاسل مطالعات گسترده‌ای را به عنوان سلاح‌های بیولوژیک انجام داده‌اند، هر چند بنظر می‌رسد با امضای کنوانسیون منع سلاح‌های بیولوژیک در دهه ۱۹۷۰ این برنامه‌ها متوقف شده باشد، ولی ادامه این تحقیقات در برخی از کشورها سبب نگرانی می‌شود.
   
جنگ زیستی پدیده‌ای نو نیست در واقع در سرتاسر تاریخ مثال‌های بسیاری از استفاده عوامل بیولوژیکی مهلک و ناتوان‌کننده وجود دارد که علیه دشمن بکار برده‌اند.
   
دو هزار سال قبل رومیان اجساد را داخل چاه آب می‌انداختند تا آب را ناپاک سازند و دشمن نتواند از آن  بهره گیرد، در قرن چهاردهم در محاصره کافا، تاتارها جسدهای آلوده به طاعون را با منجنیق به داخل شهرهای حصاردار می‌انداختند تا بیماری در آنجا شیوع یابد.
 
بیوتروریسم کشاورزی و غذایی با وجود آسان بودن و کم‌خطر بودن مراحل اجرایی آن تعدادی اندک در سطح بین‌المللی گزارش شده است و در یک دوره ۱۰۰ساله تنها ۲۲۲ حادثه مربوط به بیوتروریسم وجود دارد که ۲۴ مورد از حملات تائید شده است.
   
با توجه به اهمیت این موضوع در ادامه به اهداف تروریسم غذایی اشاره خواهیم نمود که عبارتند از: بکارگیری مواد غذایی به‌عنوان ابزاری جهت افزایش مرگ و میر در جمعیت‌های غیرنظامی، بکارگیری غذا به عنوان ابزاری جهت دستیابی به اهداف سیاسی، خرابکاری‌های ناحیه‌ای، محدود و یا حمله به افراد خاص به منظور انتقام‌گیری، تهدید سلامت دام‌ها یا گیاهان برای کاهش دسترسی به غذا یا از بین بردن کیفیت مواد غذایی، حذف ماده غذایی و یا ترکیب ویژه با روش خاص در کشاورزی، جلوگیری از وارد کردن و یا تجارت محصولات رقابتی در مفهوم تروریسم اقتصادی.
     
پنج هدف بالقوه تروریسم بیولوژیکی غذایی عبارتند از: کشتزارها، دامپروری‌ها، کالاهای غذایی در مراحل فرآیند یا توزیع، غذاهای آماده موجود در بازار، و تجهیزات کشاورزی شامل کارخانه‌های تغییر و تبدیل، تجهیزات انبارداری.
  
امروزه نگرانی در مورد تروریسم غذایی، در مرحله اول یعنی در مورد کشتزارها و دام‌ها متمرکز شده است و یادآوری این موضوع مهم که حملات تروریسم غذایی ممکن است علیه مواد غذایی مورد مصرف انسان یا علیه تجهیزات آزمایشگاه‌های تحقیقاتی باشد که موجبات ناراحتی سازمان‌های افراطی را فراهم کرده‌اند.
    
برای مقابله با تروریسم کشاورزی و غذایی نیازمند بررسی و تعیین نقاط آسیب‌پذیر کشاورزی در برابر حمله‌های بیولوژیک، توجه ویژه انجمن‌های غذایی کشور به موضوع بیوتروریسم، تعیین فهرست آفات‌و بیمارگرهای بالقوه خطرناک‌و همچنین راه‎اندازی شبکه های پایش، بازرسی، ردیابی و کشف عوامل زیان‌بار می‌باشیم.
   
در پایان این یادداشت که برگرفته از مقاله‌ای با عنوان مشابه از همین پژوهشگر است ذکر این موضوعات ضروری است که به دلایل متعددی اگروتروریسم راحت‌تر و بهتر از بیوتروریسم و حملات ضد انسانی است چرا که نیازمند تکنولوژی‌های پیشرفته نیست، دیرتر شناسایی می‌شود، امنیت فرد به خطر نمی‌افتد، به سادگی قابل حمل و نقل و انتشار می‌باشد، عکس‌العمل انتقامی به شکل مقابله به مثل در زمینه اگروتروریسم خیلی امکان‌پذیر نیست، به راحتی قابل انکار است، نمی‌توان صددرصد فردی را محکوم نمود و به جای کشتن انسان‌های بی‌گناه، حیوانات و مزارع را هدف قرار می‌دهد پس یکی از اقدامات پیشگیرانه جهت حذف بیوتروریسم‌ها یافتن جایگزین‌های مناسب برای ایفای نقش آنها در پروسه کاشت، داشت و برداشت و حمل نقل و تولید ماده غذایی است.
   
همچنین حذف عوامل بیوتروریسم وابسته به یک چرخه متوالی کنترل، بازرسی و پیشگیرانه بوده و نمی‌تواند فقط در انحصار یک استاندارد خاص باشد بلکه حمایت سیاسی، مالی و فکری تمام دولت‌ها را می‌طلبد.
  
  
منابع: