4 خبر جالب و ویژه 20 فروردین 1401

وال استریت ژورنال: ایران تخصص دور زدن تحریم‌ها را به روسیه می‌آموزد
تهران متخصص دور زدن تحریم‌های غرب است و می‌تواند این تجربه را به مسکو بیاموزد.
روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی قابل تامل نوشت: مهمترین تجربه‌ای که تهران می‌تواند با مسکو به اشتراک بگذارد، تخصص در دور زدن تحریم‌های غرب است. طبق گزارش‌ها، ایران در حال گفت‌وگو با کرملین در مورد همکاری با یکدیگر برای دور زدن محدودیت‌هایی است که هر دو با آن رو‌به‌رو هستند. اگر آمریکا و متحدانش می‌خواهند این نوع همکاری‌ها را محدود کنند، باید از اشتباهاتی که هنگام اعمال تحریم‌ها برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای مرتکب شدند، درس بگیرند.
ایران به روسیه برای دور زدن تحریم‌های غرب کمک خواهد کرد. تکنیک‌های ایران برای دور زدن تحریم‌ها بسیار پیچیده، حرفه‌ای و گسترده است. ماه گذشته فاش شد که تهران یک «سیستم بانکی و مالی مخفی برای مدیریت ده‌ها میلیارد دلار تجارت سالانه که تحت تحریم‌های تحت رهبری ایالات متحده ممنوع شده است» ایجاد کرده است.
تهران می‌تواند به مسکو هم بیاموزد که چگونه این معماری مالی را ایجاد کند یا می‌تواند به عنوان رابط کرملین عمل کرده و تجارت پنهانی از طرف روسیه را تسهیل کند. ترکیب تخصص روسیه و ایران در فعالیت‌های مالی می‌تواند پیچیده‌ترین و گسترده‌ترین شبکه دور زدن و بی‌اثر کردن تحریم‌ها را در جهان ایجاد کند. اگر تحریم‌های غرب تاثیر خود را از دست بدهد، فشار بر مسکو برای پایان دادن به حمله به اوکراین و سایر تهدیدها هم کاهش می‌یابد و این ابزار مهم فشار دیگر کارایی خود را از دست خواهد داد.
وال استریت ژورنال در ادامه می‌نویسد: اولین اقدام در برخورد با ایران این است که موسسات مالی اصلی این کشور از جمله بانک مرکزی ایران را «بانک‌دار مرکزی تروریسم» نامید. کنگره باید به طور قانونی برای محافظت از سیستم‌های مالی آمریکا و همچنین سیستم بین‌المللی مداخله کند.
این تحلیل در حالی منتشر می‌شود که بانک مرکزی ایران هم اینک مورد تحریم‌های مصوب کنگره قرار دارد و طبیعتاً یک حربه کُند شده را دوبار نمی‌توان به کار بست!
پیش‌بینی رشد 50 درصدی؛ خبرآنلاین: بورس از رکود خارج می‌شود
خبرگزاری وابسته به برخی مدیران دولت سابق از قول کارشناسان پیش‌بینی کرد: دوره رکود بازار سرمایه تمام شده و شاخص کل بورس امسال رشد 50 تا 80 درصدی را تجربه می‌کند.
یک کارشناس اقتصادی گفت: اگر متوسط بیست ساله را در نظر بگیریم شاخص کل بورس در سال جاری ۵۰ تا ۶۰ درصد رشد خواهد کرد و اگر اقبال بیشتر شود ممکن است این رشد به ۸۰ درصد برسد.
خبرآنلاین با اشاره به افزایش شاخص بورس در چند روز اخیر، از قول یک کارشناس اقتصادی نوشت: دوره رکود در بازار سرمایه به اتمام رسیده است. در همه بازارها ما یک دوره رونق و یک دوره رکود داریم، بازار سرمایه از مرداد ماه ۱۳۹۹ وارد رکود شده و این رکود تا بهمن ماه سال گذشته ادامه داشته و به عبارتی بازار سرمایه نزدیک به یک سال و هشت ماه در رکود به سر می‌برده است. در حال حاضر رکود بازار سرمایه به اتمام رسیده است و اگر بیست سال گذشته بازار را مورد مطالعه قرار دهیم به این نتیجه می‌رسیم که بازار سرمایه همواره یک و نیم تا دو سال در رکود بوده است و سپس برگشت خورده است. از طرفی بازار سرمایه نسبت به بازارهای رقیب جذابیت بیشتری دارد و با توجه به ثبات نرخ ارز و قیمت‌های بالای طلا و رکود حاکم شده در بازار مسکن، بازار سرمایه بیشترین جذابیت را دارد.
در نتیجه سال ۱۴۰۱ برای بازار سرمایه سال خوبی خواهد بود و این نوید می‌رود که از ابتدای امسال با توجه به اینکه مسئله بودجه نیز حل شده و سایر سیاست‌های اقتصادی شفاف است بازار مثبت شود و بازگردد و شرکت‌های صادرات محور بازار سرمایه نیز به دلیل بحران اوکراین و روسیه رشد‌های چشمگیری را داشته‌اند و فروش و سود خیلی خوبی را پیش رو دارند و مطمئن باشید امسال سال بورس است.
اگر متوسط بیست ساله را در نظر بگیریم شاخص کل بورس در سال جاری ۵۰ تا ۶۰ درصد رشد خواهد کرد و اگر اقبال بیشتر شود ممکن است این رشد به ۸۰ درصد برسد.
انضباط مالی دولت: توقف استقراض و تسویه بدهی 54 هزار میلیاردی
دولت سیزدهم ضمن حرکت به سمت حاکمیت انضباط مالی موفق شد 54 هزار میلیارد تومان از استقراض‌های انجام گرفته توسط دولت دوازدهم را تسویه کند.
در این زمینه روزنامه جام جم نوشت: دولت سیزدهم در حالی در ابتدای شهریورماه ۱۴۰۰، روی کار آمد که نه تنها بخش زیادی از ظرفیت انتشار اوراق و استقراض دولت استفاده شده بود، بلکه ۵۴ هزار میلیارد تومان تنخواه نیز در ماه‌های ابتدایی سال، به مصرف رسیده بود و کسری بودجه بزرگی که از ابتدا در دل قانون بودجه وجود داشت، فشار سنگینی را برای تأمین هزینه‌های جاری و عمرانی دولت ایجاد می‌کرد. با این حال در ۲۹ اسفند دولت موفق شد بدهی دولت قبل به بانک مرکزی را تسویه کند؛ یکی از موضوعات بسیار مهم برای کاهش تورم و کاهش نقدینگی سرگردان در کشور، انضباط مالی دولت است.
سیاست‌های اقتصادی دولت سیزدهم در این حوزه تاکنون مسیر درستی را طی کرده و تلاش داشته‌است هم زمینه عدم استقراض جدید برای پرداخت هزینه‌های جاری را فراهم آورد و هم بدهی‌های گذشته از دولت پیشین را تسویه کند.
الان هر ماه حدود ۱۰هزار میلیارد تومان سررسید اوراقی است که دولت‌های گذشته واگذار کردند و دولت سیزدهم باید پرداخت کند.همچنین بخشی از بدهی‌ها هم معوقه بوده و این بدهی‌های معوقه اثری نامطلوب بر اقتصاد کشور می‌گذارد. تسویه این بدهی‌ها و نظم بخشی به حوزه پولی کشور، کمک شایانی را به ثبات اقتصادی و انضباط مالی می‌کند.
روزنامه ایران نیز در گزارشی خاطرنشان کرد: دولت فعلی 54 هزار میلیارد تومان را که توسط دولت قبل استقراض و خرج شده بود، تسویه کرد.
دولت دوازدهم درابتدای سال گذشته به‌دلیل افت شدید درآمدهای مالیاتی و نفتی خود با اتکای بالا به تنخواه منابع بودجه را تأمین کرد. رقمی که به 54 هزارمیلیارد تومان می‌رسید و همین رقم تأثیر منفی زیادی بر متغیرهای اعتباری مانند پایه پولی و نقدینگی داشته است. سقف استفاده دولت از تنخواه گردان خزانه براساس قوانین و مقررات رقمی بالغ بر 41.2 هزار میلیارد تومان بود ولی براساس مصوبه شماره 33604/ت 58740 ه مورخ 29 خردادماه 1400 هیأت دولت، این رقم به مبلغ 54 هزار و 950 میلیارد تومان افزایش یافت و دولت با استفاده از ظرفیت همین مصوبه، توانست کسری بودجه در خردادماه را جبران کند.
بدین ترتیب درحالی دولت سیزدهم کار خود را آغاز کرد که ضمن افت شدید درآمدهای اصلی بودجه از جمله مالیات و صادرات نفت، تمام تنخواه پیش‌بینی شده نیز توسط دولت قبل خرج شده بود. بنابراین دولت سیزدهم باید مسیر متفاوتی را برای تأمین کسری بودجه شدید 1400 درپیش می‌گرفت.
برهمین اساس نخستین گزارش‌ها از عملکرد بودجه در نیمه دوم سال حاکی از بهبود شرایط داشت، درآمدهای مالیاتی رو به افزایش گذاشت و صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی نیز رکورد شکست. بدین ترتیب دست دولت سیزدهم در محدود‌ترین شرایط باز شد و در نهایت درآخرین روز از سال گذشته موفق شد تا ضمن تراز کردن منابع و مصارف بودجه، تنخواه 54 هزار میلیارد تومانی هزینه شده توسط دولت قبل را نیز به‌صورت نقدی تسویه کند. اتفاق مهمی که تأثیرآن را می‌توان درنزولی شدن شاخص تورم و پایه پولی جست‌و‌جو کرد.
هرچند خبر صرف تسویه کامل 54 هزارمیلیارد تومان استقراض دولت قبل از بانک مرکزی به تنهایی مثبت و نشانه اقدامات کارای دولت سیزدهم است، ولی نحوه تسویه این مبلغ نیز از اهمیت خاصی برخوردار است.
نگاهی به سخنان وزیراقتصاد نشان می‌دهد که تسویه تنخواه 54 هزارمیلیارد تومانی با اتکا به افزایش بیش از 100 درصدی درآمدهای مالیاتی، افزایش 2.5 برابری وصول درآمدهای نفتی و چهاربرابر شدن صادرات نفت انجام شده است. درواقع درمدت شش ماهی که دولت سیزدهم سکان هدایت اقتصاد و بودجه کشور را برعهده داشت، تغییری معنادار در اعداد و ارقام بودجه ایجاد کرد. در حالی که عملکرد بودجه در پنج ماه ابتدایی سال گذشته حاکی از عدم تحقق درآمدها و منابع بودجه بود، دولت سیزدهم توانست از طریق رشد درآمدهای پایدار و واقعی هم منابع و مصارف بودجه را تراز کند و هم بدهی دولت قبل به بانک مرکزی را بپردازد.
نیویورک‌تایمز: آمریکا از موضع ضعف درباره برجام مذاکره می‌کند
روزنامه نیویورک‌تایمز تأکید کرد: آمریکا در مذاکرات هسته‌ای وین برای احیای توافق برجام، در موضع ضعف قرار دارد.
این روزنامه می‌نویسد: برخلاف آنچه گفته می‌شود، مذاکرات وین ارتباط مستقیم با تحولات اوکراین دارد. جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده فکر می‌کند که از یک توافق تازه با ایران، چه چیزی به دست خواهد آورد؟ یک سال پیش، پاسخ به این پرسش برای دولت آمریکا روشن به‌نظر می‌رسید. اما اکنون، در جهان متفاوتی زندگی می‌کنیم، جهانی که روسیه و چین، قطعا خیرخواه آمریکا نیستند و جهانی که سعودی‌ها و اماراتی‌ها به تلفن جو بایدن آن هم در هنگامه بدترین بحران ژئوپولیتیک قرن 21، جواب نمی‌دهند. اینجاست که چه بسا دولت آمریکا باید پیش از امضای دوباره برجام، کمی دقیق‌تر به پیامدهای گسترده‌تر توافق تازه با ایران بیندیشد.
تا اینجا، چنین اتفاقی رخ نداده و گفته می‌شود که توافق با ایران تقریبا به سرانجام رسیده و تنها معطل چانه‌زنی‌های دقیقه آخر بر سر حذف سپاه پاسداران از فهرست تحریم گروه‌های ‌تروریستی است، حال آنکه واشنگتن خود می‌گوید که این گروه مسئول قتل صدها آمریکایی است.
برخلاف نظر آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا که می‌گوید رخدادهای اوکراین هیچ ارتباطی با گفت‌وگوهای وین ندارد، باید گفت که اینها کمابیش با هم ربط دارند، چه تاکتیکی و چه راهبردی. آمریکا حتی با ایران گفت‌وگوی مستقیمی هم ندارد و ایرانی‌ها، آمریکا را به اتاق راه نمی‌دهند، اما دولت آمریکا با کمال شگفتی موافقت می‌کند و متکی به میانجی‌هاست. یکی از این میانجی‌ها، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه است که اوایل همین ماه گفت که «خیلی صادقانه بگویم که ایران در گفت‌وگوهای وین، خیلی بیشتر از آنچه انتظار داشت، دریافت کرد، خیلی بیشتر.» شاید اولیانوف بزرگنمایی هم کرده باشد اما مسکو، با یا بدون توافق، قادر به ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای در ایران خواهد بود بی‌آنکه تحریم‌های جنگ اوکراین، مانع آن شوند و پکن که قراردادی 25 ساله و شراکتی چهارصد میلیارد دلاری با ایران دارد، قادر خواهد بود به تجارت لوکس خود بدون کمترین نگرانی‌ای از تحریم‌های آمریکا ادامه دهد.
روشن نیست که توافق تازه هسته‌ای با ایران، به هیچ‌کدام از دو هدفی که سال پیش وعده داده شد، یعنی توافقی طولانی‌تر و محکم‌تر، دست یابد. نمی‌گوییم هیچ دستاوردی نخواهد داشت و چنانچه توافق به سرانجام برسد، دولت آمریکا به سختی تلاش خواهد کرد تا نشان دهد که این توافق یک پاسخ خوب و کافی به مشکلی است که دیگر گزینه‌هایش همه بدتر بوده‌اند. البته تأکید هم خواهد کرد که چنانچه ایران به سراغ بمب هسته‌ای برود، همه گزینه‌ها روی میز خواهند بود.
مشکل این است که هیچ‌کس در منطقه، این استدلال و نیز تضمین‌های امنیتی آمریکا را باور ندارد و به همین دلیل به تلفن‌های کاخ سفید جواب نمی‌دهد. دستیابی به چنین توافقی، یک شکست راهبردی است هنگامی که تأثیری بیش از به تاخیر انداختن یک بحران و در مقابل تقویت فوری دشمنانمان ندارد. ایران همین چند روز پیش با موشک‌های بالستیک، عراق را هدف قرار داد و در ژانویه هم گروه حوثی مورد حمایت ایران با موشک و پهپاد به ابوظبی حمله کرد. حال وقتی که تهران با میلیاردها دلار درآمد نفتی، سرحال شود، همسایگانش چه احساسی خواهند داشت؟
واقعیت این است که امروزه چالش اصلی ژئوپولیتیک پیش روی ایالات متحده همان ذهنیتی است که دوست و دشمن به آن رسیده‌اند: اینکه آمریکا ضعیف، بدون اعتماد به نفس، آشفته و دچار شکاف است. ضرورت دارد که دولت باید، به فوریت پیام این قدرت را ارسال کند. توافقی با ایران که در قیاس با توافق پیشین، ما را ضعیف‌تر و خفیف‌تر می‌کند، پیام وارونه‌ای می‌دهد آن هم در لحظه‌ای که نمی‌توانیم یک پسرفت دیگر را تحمل کنیم.