تاریخ انتشاردوشنبه ۱۳ ارديبهشت ۱۴۰۰ - ۱۲:۴۱
کد مطلب : ۴۵۰۹۵۳
رئیس جمهور روزی صریحا می گفت مسئولیت مذاکرات با من است و محمد جواد ظریف نیز همواره با دست باز و اختیارات بی‌سابقه به مذاکرات رفته است، حال امروز آیا می توان ادعا کرد که دولت و وزارت خارجه تنها و تنها مجری بوده و نتیجه هر چه شد، به دلیل سیاست گذاری نهادهای بالادستی است؟
۰
plusresetminus
مسئولیت برجام ضعیف برعهده کیست؛ مجریان یا نهادهای سیاست‌گذار؟
به گزارش بلاغ، پس از سخنرانی روز گذشته رهبر معظم انقلاب و بیانات ایشان پیرامون سیاست خارجی و اظهارات اخیر وزیر امور خارجه، تحلیل های مختلفی در برخی محافل سیاسی مطرح شد.
ایشان در سخنرانی خود ضمن گلایه از برخی اظهارنظرهای مطرح شده پیرامون موضوع سیاست خارجی کشور، تاکید کردند که مساله سیاست خارجی در هیچ کجای دنیا در سطح وزارت امور خارجه تعیین نمی شود، بلکه در مجامع بالادستی تعیین و وزارت امور خارجه به عنوان مجری عمل می کند.
 
برخی جریانات سیاسی بعد از این بیانات رهبرانقلاب تلاش کردند اینگونه القا کنند که با توجه به مجری بودن، وزارت خارجه، مسئولیتی در برجام و مذاکرات متوجه دولت نیست و در واقع انتقادات سال های گذشته از تیم مذاکره کننده دولت، بی اساس است.
 
در اینجا می توان به چند مورد اشاره کرد:
 
*مجری همواره دارای اختیاراتی است؛ اختیاراتی که به او اجازه می دهد در چهاچوب های تعیین شده اقدام کند و کار را پیش ببرد؛ حال اگر مجری خارج از چهارچوب عمل کرد چه اتفاقی رخ می دهد؟ آیا مسئولیت آن را تعیین کننده چهارچوب است یا ضعف اجرا کننده؟
 
در ماجرای برجام رهبر معظم انقلاب از ابتدا تاکید کردند که به مذاکرات خوش بین نیستند، این پرتکرار ترین کلید واژه بیانات ایشان در دوران مذاکرات هسته ای بود؛ در نهایت اما به اصرار دولت در قالب چهارچوبی پذیرفته شد که با طرف های غربی مذاکرات صورت بگیرد.
 
همین تعیین چهارچوب دست دولت را برای مذاکره مستقیم با آمریکایی ها بازگذاشت و البته در هر مقعطی که خروجی از چهارچوب صورت می گرفت، تذکر جدی به تیم داده می شد؛ شاهد مثال این ماجرا گفت و گوی نیم ساعته محمد جواد ظریف با جان کری وزیر امور خارجه وقت آمریکاست؛ بر اساس چهارچوب قرار نبود که ظریف در قالب یک دیدار دو جانبه، در مدت زمانی 30 دقیقه ای با وزیر امور خارجه آمریکا دیدار کند.
 
این مورد شاید کوچکترین مثال برای این موضوع باشد که مجریان ممکن است از حدود تعیین شده خروج کنند.
 
*در ادامه مذاکرات برجام و در آستانه رسیدن به توافق، تاکیدات رهبر معظم انقلاب به سمت دیگری سوق پیدا کرد؛ ایشان با تاکید بر لزوم گرفتن تضمین و رعایت شروطی در همین رابطه، 9 شرط را به رئیس جمهور به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی (یعنی نهاد بالادستی تعیین کننده چهارچوب سیاست خارجی کشور) ابلاغ می کنند.
 
بعد از پایان هیجانات تصویب و اجرای برجام در سال 94، موضوع منتفع شدن جمهوری اسلامی و در واقع زندگی مردم از این توافق، به موضوع اصلی تبدیل شد؛ آمریکایی ها برای عمل به تعهدات خود تعلل می کردند و طرف ایرانی نیز که تمامی تعهدات خود را انجام داده بود در برخورد با تعلل آمریکا، قاطع نبود.
 
تیم مذاکره کننده حتی با جمله عجیب «نقص فاحشی در برجام رخ نداده است»، به استقبال تحریم های جدیدی که در زمان اوباما و در سال 95 اعمال شد، رفت.
 
در ادامه مشخص شد در بسیاری از موارد تضمین های لازم از آمریکایی ها و اروپایی ها گرفته نشده است؛ آنها به راحتی می توانستند تحریم هایی را برگردانند که در دستورالعمل رهبرانقلاب و ابلاغ شده به شورای عالی امنیت ملی، باید برای بازنگشتن آنها، تضمین عملی گرفته می شد.
 
مجریان یعنی رئیس جمهور و شخص محمدجواد ظریف تاکید کرده بودند که ممکن نیست اوباما یا رئیس جمهور بعدی آمریکا تحریم ها را برگرداند و اگر هم برگرداند کسی آنرا اجرا نمی کند!
 
ضعف مجری مذاکرات که سعی می کرد واقعیت های میدان مذاکره را جور دیگری در داخل جلوه دهد تا بتواند بخشی از جامعه را با توافق همراه کند، حالا عیان شده و نمی توان به راحتی از زیر بار آن خارج شد.
 
اصرارهای رئیس جمهور و تیم سیاست خارجی دولت، عامل اصلی قانع شدن مشروط سیاست گذاران بالادستی با مذاکرات و برجام شد؛ همانطور که علی اکبر صالحی در سال 90 اصرار کرد که می تواند با مذاکره با آمریکایی ها مشکلات را تا حدودی بر طرف کند؛ مذاکراتی که در عمان برگزار شد و نتیجه چشم گیری به همراه نداشت.
 
اما اختیارات ویژه اعطا شده به تیم سیاست خارجی دولت تدبیر و امید، فراتر از همه اختیاراتی بود که به گذشتگان داده شده بود؛ آزادی عمل تا حدی وجود داشت که وزیر امور خارجه رسما عبور از برخی خطوط قرمز را به اطلاع مقام معظم رهبری می رساند؛ این یعنی برای باقی نماندن هیچ عذر و بهانه ای از سوی مجری، سیاست گذاران ارشد بیشترین اختیار را به وی داده اند و بازترین چهارچوب را در اختیارش گذاشته اند.
 
حال سوال اینجاست که آیا رئیس جمهور که روزی صریحا می گفت مسئولیت مذاکرات با من است و یا محمد جواد ظریف که با دست باز به مذاکرات رفته بود، می تواند ادعا کند که تنها و تنها مجری بوده و نتیجه هر چه شد، به دلیل سیاست گذاری نهادهای بالادستی است؟
 
انتهای پیام/
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما