کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

مطالبه شفافیت از مجلس تا مردم؛

آیا مجلس یازدهم از شفافیت «عقب‌نشینی» کرده است؟

7 بهمن 1399 ساعت 16:21

آیا مجلس یازدهم از شفافیت «عقب‌نشینی» کرده و یا هم‌چنان بر آن مصمم است؟ این پرسشی است که بعد از عدم تصویب نهایی طرح در صحن علنی پیش آمده و مجلس لازم است جدیت خود را برای تحقق این وعده به نحوی نشان دهد.


به گزارش بلاغ، «عقب نشینی نمایندگان اصولگرا از شفافیت آرا» این تیتر برگزیده اکثر منتقدان مجلس درباره اظهارات تازه الیاس نادران در برنامه جهان آرا است که «صادقانه» گفته بود تحقق این موضوع «کار سختی» است اما به هر حال مجلس یازدهم با علم به این دشواری  وعده شفافیت آرا را داده است.

این نماینده مجلس یازدهم در گفت‌وگوی تلویزیونی اخیر خود گفت: «صادقانه می‌گویم کار سختی است که طرح شفافیت آرای نمایندگان به تصویب برسد، مشکل جدی است. خود من موافق شفافیت آرا هستم ولی بعید می‌دانم عامه نمایندگان موافق باشند و این هم به نقض سیستم انتخاباتی و عدم حزبی بودن بر می‌گردد.»

* آیا وعده شفافیت آرا بدون توجه به دشواری‌ها داده شد؟

دشواری تصویب طرح شفافیت آرای نمایندگان اما موضوع تازه‌ای نیست و این دشواری را در مجلس دهم در هنگام رای گیری نهایی طرحی که امضای 160 نماینده را با خود به همراه داشت مشاهده کردیم؛ دو فوریت این طرح فقط از سوی 57 نماینده تائید شد و بعد از کش و قوس‌های زیاد در نهایت در مجلس قبل بی نتیجه ماند و مجلس یازدهم با علم به آن دشواری و پیچیدگی بود که شعار شفافیت آرای نمایندگان را داد و به عنوان یکی از طرح‌های جدی از همان ابتدا در دستور کار قرار داد.

مجلس یازدهم قطعا نمی تواند تجربه مجلس دهم را درباره طرح شفافیت آرا تکرار کند چرا که شفافیت مطالبه ای است که خود نمایندگان این دوره برای موکلان خود ایجاد کرده‌اند و در صورتی که نتواند این راه دشوار را تا حصول به نتیجه طی کند، به اعتماد مردم نیز لطمه وارد خواهد شد و این آسیبی است که بر آسیب های فقدان روال شفاف تصمیم گیری در مجلس اضافه خواهد شد.

 * طرح شفافیت در مجلس روی زمین نمانده است

پیگیری اخبار مربوط به رسیدگی به طرح شفافیت آرای نمایندگان در مجلس یازدهم نشان می‌دهد که نمی توان به سادگی درباره عقب نشینی مجلس از این شعار خود حرف زد چرا که این طرح اکنون روال قانونی خود را در مجلس طی می‌کند و تاخیر چند هفته‌ای برای در دستور کار صحن قرار گرفتن آن را هنوز می‌توان طبیعی قلمداد کرد.

در روزهای اخیر هم جمعی از نمایندگان در نامه‌ای به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس اولویت بخشی به رسیدگی طرح شفافیت آرای نمایندگان در صحن علنی را خواستار شده اند. در این نامه یادآوری شده است: «همانگونه که استحضار دارید طرح شفافیت آرای نمایندگان نخستین طرحی که در مجلس یازدهم با امضای ۱۷۶ تن از نمایندگان تهیه شد، همچنان در نوبت رسیدگی صحن علنی قرار دارد و به دلیل اولویت موارد اعاده شده از شورای نگهبان یا طرح‌ها و لوایح فوریتی متعدد فرصت مطرح شدن نیافته است.

با عنایت به وعده انتخاباتی اکثر نمایندگان انقلابی به مردم درباره شفافیت آرا و نیز مطالبه اکثریت بدنه انقلابی مردم از مجلس یازدهم، مستند به تبصره یک ماده۱۰۰ آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، خواهشمند است رسیدگی به گزارش کمیسیون آیین نامه داخلی درباره این طرح را در اولویت رسیدگی صحن علنی قرار دهید».

 * مجلس در 6 ماه اخیر برای شفافیت چه کرد؟

طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس شورای اسلامی از نخستین طرح‌هایی بود که در مجلس یازدهم با ۱۷۰ امضای نمایندگان تقدیم هیئت رئیسه شد و نمایندگان در شش ماه اول فعالیت خود این طرح را در کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس نهایی کردند و سپس مهلتی برای نمایندگان تعیین شد تا نظرات و پیشنهادات خود را درباره طرح اعلام کنند. بعد از آنکه نمایندگان مجلس یازدهم تا 11 آذر ماه مهلت داشتند تا نظرات خود را  در مورد طرح شفافیت آرا در سامانه جامع قانونگذاری و نظارت مجلس شورای اسلامی بارگذاری کنند این طرح در دستور کار نشست‌های هفتگی مجلس قرار گرفت؛ برخی نمایندگان بر ضرورت تصویب هر چه سریعتر این طرح اصرار دارند و برخی دیگر نیز معتقدند باید با بررسی های دقیق و در فرصت مناسب این کار انجام شود.

*روندهایی که قرار است در مجلس شفاف شود

طرح فعلی مشتمل بر ۱۰ ماده است که هرچند به طرح شفافیت آرا مشهور شده اما سایر فعالیت نمایندگان مجلس و روند قانون گذاری را نیز شفاف خواهد کرد. مواردی همچون توزیع و انتشار عمومی تمامی مذاکرات مجلس، انتشار برنامه های مجلس ۳ روز قبل از تشکیل جلسه علنی برای عموم، انتشار اسامی حاضران به غایبان جلسه همراه با آرای نمایندگان به تفکیک مخالف، موافق و ممتنع و عدم شرکت در رای گیری، ارائه گزارش عملکرد کمیسیون در رسیدگی به طرح‌ها، لوایح، سوال و تذکرات و ... به صورت عمومی و امکان حضور نماینده صدا و سیما در جلسات علنی کمیسیون ها و اطلاع رسانی به صورت زنده و صوتی، اطلاع رسانی درباره ماموریت های فردی و جمعی نمایندگان مجلس و همچنین تعیین شرایط رای گیری مخفی در طرح پیش بینی شده است.

طراحان شفافیت آرا در توجیه ضرورت این اقدام تاکید کرده‌اند با عنایت به منطق قانون اساسی به ویژه اصل ۶۹ و رویه تصویب اصول آن در مشروح مذاکرات تصویب قانون اساسی در خبرگان سال‌های ۱۳۵۸ و ۱۳۶۸ و تجارب موفق جهانی درباره شفافیت و با عنایت به اینکه عملکرد و رای وکیل نمی‌تواند از موکل پنهان باشد و با توجه به مطالبه عمومی مردم و تعهد اکثر نمایندگان مجلس یازدهم به مردم برای پیگیری موضوع و به دلیل نقش مهم شفافیت در مبارزه با فساد و ویژه خواری و نظر به اینکه پیش از استفاده از سیستم الکترونیکی آرای نمایندگان در جلسات علنی شفاف بوده است؛ این طرح را تهیه کرده اند.

* طرح شفافیت چه شد؟

علاوه بر اینکه در هفته‌های اخیر در دستور کار چاپ شده مجلس، طرح شفافیت آرای نمایندگان در نوبت رسیدگی قرار گرفته است، محمدحسین فرهنگی سخنگوی هیات رئیسه مجلس در نشست خبری که روز ششم دی ماه داشت درباره طرح شفافیت آرای نمایندگان، گفته بود: چون این طرح به صورت فوریتی نیست، در دستور کار مجلس است و پس از بررسی طرح‌های در دستور کار مجلس، در صحن علنی مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.

سخنگوی هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه در حال حاضر مجلس در حال بررسی طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری است، تصریح کرد: یکی دیگر از طرح‌های در دستور کار مجلس درباره ساماندهی بازار فولاد است چرا که بازار فولاد بازار حساسی است، لازم است که درباره آن مصوباتی داشته باشیم و امیدواریم پس از بررسی این طرح‌ها، طرح شفافیت آرای نمایندگان در دستور کار قرار گیرد.

در روزهای اخیر هم  محسن پیرهادی، عضو هیئت رئیسه مجلس در گفت وگویی با اشاره به آخرین وضعیت بررسی طرح شفافیت آرا در پارلمان اظهارکرد: طرح هنوز در مرحله تدوین و بررسی جزییات است؛ عزم مجلس رسیدن به طرحی پخته و مفید است که در اجرا با کمتر مشکلات مواجه شود، شاید به دلیل این حساسیت روند ارجاع آن از کمیسیون به صحن علنی کمی طولانی شده باشد، اما عزم مجلس برای تحقق این مهم که به یک مطالبه عمومی بدل شده، جدی است.

این عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه طرح شفافیت آرای نمایندگان موجب ارتقای نقش مردم در امور نظارتی و قانون گذاری می‌شود اظهار کرد: با شفاف شدن آرا نمایندگان، وکلای ملت با دقت بیشتری به مباحث حساس و اثرگذار کشور ورود می‌کنند، رأی می‌دهند و مجبور می‌شوند بدون توجیه و فرافکنی‌های مرسوم مسئولیت رأی‌شان را بپذیرند، همچنین مردم از تصمیمات نمایندگان‌شان درباره اسناد مهم کشور و قوانین سرنوشت‌ساز مطلع می‌شوند و می‌توانند علل موافقت یا مخالف نماینده با مباحث مرتبط را جویا شوند.

وی با اشاره به فرا رسیدن فصل بودجه نویسی و اهتمام نمایندگان به اصلاح ساختار بودجه تصریح کرد: تدوین بودجه در یک ماه اخیر بیشترین زمان و انرژی را از شمار زیادی از نمایندگان گرفته است، بنابراین بعد از تعیین تکلیف جزییات لایحه بودجه که از ۱۲ بهمن ماه در دستور کار مجلس قرار خواهد گرفت، مجلس به دیگر طرح‌های مهم و ضروری که شعار و وعده پرداختن به آن‌ها را داده بود وارد خواهد شد که از جمله آن‌ها طرح شفافیت آرای نمایندگان است.

* شفافیت باید قاعده باشد نه استثناء

واقعیت این است که طرح شفافیت آرای نمایندگان با تمام دشواری‌هایی که دارد اما در مجلس، کمتر به ابراز مخالفت درباره آن پرداخته شده و اکثر نمایندگانی که اظهار نظر کرده‌اند نیز موافق بوده اند. محمدحسین حسین زاده بحرینی ، رئیس کمیسیون تدوین آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه «باید شفافیت در مجلس قاعده باشد و عدم شفافیت، استثنا» به فارس می‌گوید: مجلس فقط صحن علنی نیست؛ صحن علنی مجلس آخرین مرحله تکوین یک قانون است. یک طرح و یا لایحه از زمانی که نوشته شده و اعلام وصول می‌شود تا زمانی که به قانون تبدیل شده و ابلاغ می‌شود، مراحل مختلفی را طی می‌کند. عملا شاکله قانون در کمیته‌ها، کارگروه‌ها و کمیسیون ها شکل می‌گیرد؛ اما مردم فقط آخرین بخش از این فرایند طولانی را می‌بینند و از مراحل تکوین قانون اطلاعی ندارند و مذاکرات کمیسیون ها به اندازه صحن علنی شفاف نیست.

به گفته وی بخش مهمی که در گزارش کمیسیون آئین‌نامه داخلی مجلس آمده، شفافیت کمیسیون‌هاست. شفاف شدن کمیسیون ها ‌می‌تواند بهره‌وری مجلس را به شدت بالا ببرد. در این طرح، همان شفافیتی که قانون‌ اساسی برای صحن مجلس پیش‌بینی کرده، برای کمیسیون‌ها هم پیش‌بینی شده است.


* مطالبه شفافیت از مجلس تا مردم

الیاس نادران در گفت وگوی اخیر خود البته به یک نکته هم اشاره کرد که کمتر دیده شد و آن اینکه شفافیت آرای نمایندگان البته مطالبه ای است که از سوی خود نمایندگان هم مطرح می شود و این مورد از سوی آنها در مجلس هم پیگیری می شود.

انتهای پیام/


کد مطلب: 447530

آدرس مطلب :
https://www.bloghnews.com/news/447530/آیا-مجلس-یازدهم-شفافیت-عقب-نشینی-کرده

بلاغ نیوز
  https://www.bloghnews.com