کارگردان «فقط چهل روزه بودم» عنوان کرد: علت اینکه خیلی هنرمندان این روزها اعتقاد دارند، تئاتر باید در شرایط کرونایی تعطیل شود ، این است که تئاتر را یک تفریح می دانند و تا زمانی که خود ما حرفه مان را جدی نگیریم، ضربه اصلی را به تئاتر وارد کرده ایم.
تاریخ انتشارجمعه ۳۱ مرداد ۱۳۹۹ - ۱۰:۲۵
کد مطلب : ۴۳۵۴۶۴
۰
در دو اجرای اول نمایش براساس ساختار بازیگری «میکرواکتینگ» طراحی شده که در این شرایط، فضایی کاملاً سورئالیستی همراه با گسست زمان بر اجرا حاکم بود اما برای دور سوم اجرای این نمایشنامه تغییرات عمده‌ای در اثر نمایشی به لحاظ تکنیک کارگردانی و بازی بازیگران اعمال شده است.
این نمایش قبلا نیز به صحنه رفته و امسال نیز به تئاتر شهر رسیده است. اجرای جدید این نمایش به لحاظ مفهومی مبتنی بر شرایط کنونی است که ایران و همه جهان تحت تاثیر اوج‌گیری بیماری کرونا در شرایط قرنطینه، یک سبک زندگی متفاوت و جدید را تجربه می‌کنند. در این دیدگاه نمایشنامه «فقط چهل روزه بودم» به مضمونی کاملاً شخصی و اجتماعی اشاره می شود که ذهن همه انسان‌ها را به ویژه این روزها درگیر کرده است.
کارگردان نمایش «فقط چهل روزه بودم» به «محتوای اجتماعی» این اثر نمایشی نیز اشاره کرد و یادآور شد: از نظر اجتماعی نیز نمایش به ناگفته‌ها و حرف‌هایی در دل مانده در روابط عاطفی میان زن و شوهر می‌پردازد. «فقط چهل روزه بودم» داستان زندگی زنی است که چهل روز با روح همسر نویسنده‌اش که در اثر کرونا فوت کرده، زندگی می‌کند و حالا نقطه اوج داستان در چهلمین شب رخ می‌دهد. نمایش «فقط چهل روزه بودم» داستان زندگی نویسنده‌ای است که از دنیا رفته و روحش تا چهل روز در خانه با همسرش زندگی می‌کند.
درباره این نمایش و وضعیت فعلی تئاتر با مسعود طیبی کارگردان این نمایش به گفت وگو نشستیم که در ادامه مشروح آن را می خوانیم:
*به عنوان سوال نخست بفرمایید با این شرایط کرونایی فکر می کنید چطور اقبال عموم را کسب کردید؟
ببینید همه ما مثل مردم نسبت به سلامتی خودمان و گروه و مخاطبان حساسیت داریم، شاید یک عده فکر کنند این چیزها برای ما مهم نیست اما واقعیت این نیست اینها شاید درک درستی از ما ندارند و یا ادای چنین چیزی را در می آورند وگرنه من کسی را ندیدم که جانش برایش مهم نباشد!
ما هم می دانیم که شرایط برای اجرا رفتن سخت است، اما چون تقریبا پروتکل های بهداشتی در تئاتر شهر رعایت می شود ما هم تلاش می کنیم همه مسائل را رعایت کنیم تا مشکلی برای هیچ کس پیش نیاید.
بهرحال ایجاد این اعتماد هم بین مردم کار دشواری است و همین الان هم مردم سخت به سالن ها می آیند منتها اصول بهداشتی همه مدله در تئاتر شهر رعایت می شود مثلا ورود هر سالن تونل ضدعفونی تعبیه شده، تب سنجی صورت می گیرد ، الزام استفاده از ماسک و فاصله گذاری در سالن صورت می گیرد با این حال خیلی ها که حساسیتشان زیاد است به سالن های تئاتر نمی آیند و تماشاگران تئاتر تقریبا به یک چهارم افول کرده است.
*مشکلی که در این شب ها برای کسی به لحاظ کرونایی پیش نیامده؟
نه خدا را شکر، به هرحال ساختار طبیعی سالن ها خوب است، قبل از ورود تماشاگران هم کل صندلی ها ضدعفونی می شود و زمان اجرا هم غیر از تهویه مناسب، درب عقب سالن باز گذاشته می شود با این حال باز هم شرایط بهداشتی نسبی است.
*استقبال مخاطب در این شب ها به چه صورت است؟
تا همین امروز که با شما صحبت میکنم کل صندلی های قابل رزرو تا یک شنبه آتی خریداری شده است یعنی با حداکثر ظرفیت به اجرا می رویم البته با همین حداکثر ظرفیت هم پیش بینی مان این است که قطعا بین 15 تا 20 میلیون تومان ضرر خواهیم کرد. یعنی پیش بینی من این است که اواسط هفته آینده به مخاطب ماه محرم ریزش مخاطب داشته باشیم منتها اگر هم نداشته باشیم و با همین شرایط اجرا برویم باز هم به لحاظ مالی ضرر می کنیم.
*دغدغه تان برای اجرا در این شرایط چه بود، ریسک های کار در این وضعیت مشخص است، عده ای ترجیح می دهند در این وضعیت اجرا نروند؟
واقعیت این است که گاهی عاشق یک کار بودن چرایی برنمی دارد و منطقی در آن وجود ندارد، شرایط کار تئاتر همیشه همینطور بوده بدون حمایت کار می کنیم بهرحال از سال 90 که قراردادهای تیپ تمام شد دیگر ما شرایط ویژه و حمایتی نداشتیم البته تا قبل از آن هم شرایط خوبی نبود، منتها بعد از آن دیگر بدتر شد . بهرحال اگر ما تئاتر کار نکنیم چه کار کنیم؟
*برگردیم به نمایشنامه و درباره «وقتی چهل روزه بودم» صحبت کنیم ، طرح اصلی این کار و موضوع چطور مورد تأییدتان قرار گرفت؟
پروسه تولید این کار از مهر ماه 97 شکل گرفت زمانی که من با دانشجویانم کلاسی داشتم و حس کردم می توانم تئاتری با چند تا از این بچه ها برای بخش اساتید جشنواره تئاتر دانشگاهی کار کنم این کار را شروع کردیم و به متنی از مسعود هاشمی نژاد رسیدم من مدت ها بود که کارهای او را کار می کردم و بسیار به قلم و نگاه او علاقه دارم. اردیبهشت 98 در بخش اساتید جشنواره تئاتر دانشگاهی در کارگاه نمایش کارمان روی صحنه رفت و بعد در مجموعه حوزه هنری در تماشاخانه ماه شهریور ـ مهر 98 اجرا رفتیم. امسال هم قرار بود اردیبهشت ماه به صحنه برویم که به دلیل مسائل کرونایی کار عقب افتاد.
*درباره نمایشنامه و درام آن نیز توضیح بفرمایید؟
این نمایش دغدغه نوع بشر به مقوله مرگ است ، این تجربه که چه اتفاقی برای بازماندگان پس از مُردن یک عزیز رخ می دهد، حال کار نداریم که آن دنیا برای کسی که فوت کرده چه اتفاقی می افتد اما مهم اینجا برایمان بازماندگان بودند. یونگ از یک اصطلاح به نام شوک شخصیتی نام می برد که باعث جابه جایی ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه می شود و دچار دوگانگی های شدید و حتی بیماری های سایکوسوماتیک می شوند.
ما تا زمانی که زنده هستیم و همه کنار هم هستیم قدر هم را شاید ندانیم و این خاصیت بشری است که زمانی که همدیگر را از دست می دهیم تازه می فهمیم چه اتفاقی افتاده و باید قدر هم را می دانستیم و زمانی که یک نفر میرود تازه خلآء او را حس میکنیم شاید برخی بگویند این مُرده پرستی است البته نمی گویم که این مختص کشور ما است اما در جامعه ما بیشتر نمود پیدا می کند.
*برخی در این شرایط اعتقاد دارند که می بایست کارهای کمدی و خنده آور روی صحنه بیاوریم تا کار مخاطب جذب کند، شما به این فکر نکردید؟
ببینید من فکر نمیکنم اندیشه ورزی در طول تاریخ به دلیل بیماری های مسری قطع شده باشد، اگر به تاریخ نگاه کنیم بیماری مثل طاعون مثلا نزدیک به پنجاه میلیون اگر اشتباه نکرده باشم کشته از انسان گرفته است منتها اندیشه ورزی قطع نشده است حتی زمانی که من نمایش زندگی گالیله برشت را کار می کردم ، یک جمله جالبی گالیله داشت، زمانی که طاعون آمده بود و همه از شهر در حال فرار بودند، گالیله می گفت؛ من نتیجه سال ها و ماه ها تلاشم اینجاست اگر بروم به کجا بروم ، نتیجه تلاش من اینجاست. در نهایت او می ماند و کار می کند و نتیجه مقاومت خود را می گیرد.
بنابراین من اصلا نمی خواهم بگویم که اجرای نمایش های کمدی خوب یا بد است ، به نظرم خیلی خوب است اما اینکه من می توانم انجام دهم یا اصلا علاقه دارم یا خیر باید بگویم که این سبک کارها اصلا علاقه من نیست ولی درباره خوب و بد آن قضاوت نمی کنم. قرار نیست ما همیشه در ظلمات یا روشنایی مطلق فرو برویم، خیلی وقت ها شرایط مثل مثل امروز است ما می بایست راهی برای تخلیه روانی پیدا کنیم، مثلا ورزش کنیم .
منتها اینها دلیل نمی شود که الان در این شرایط کرونایی که باز هم ما کارمان را با آن همخوان کردیم، درباره اش حرف نزنیم ما باید کار کنیم و به آن فکر کنیم.
*درباره بازیگران کار هم برایمان بگویید آیا اجرای این نمایش برای بازیگران تجربه متفاوتی بود؟
البته درباره بازی بازیگران باید خودشان صحبت کنند اما من به عنوان کارگردان می گویم که تجربه سختی برایشان بود و خیلی اذیت شدند چرا که در طول تمرینات بارها از هوش رفتند و تجربه مرگ برایشان سخت بود . بارها کفن پیچ شدند و سرمای زیاد را تحمل کردند، اینکه ساعت ها تنها و تاریکی با دست و پای بسته این تجربیات را داشتند و این واقعیت خیلی سخت بود.
بهرحال بازی در این نقش ها تجربه زیست می خواهد وگرنه نمی تواند درست خلق شود اینکه چطور یک بازیگر این میزانسن ها را تجربه کند، کار دشواری است بهرحال این کار اشتراک گذاری یک تجربه حسی است و این هم از سوی بازیگر صورت می گیرد من هم به عنوان کارگردان دنبال درام و اتفاق دراماتیک نبودم بلکه در یک تایم محدود 45 دقیقه یک اثر را خلق کردم ولی هر روز بعد از اجرا بازیگرانم گریه می کردند چرا که تجربه برایشان سخت بود.
بازخوردهای خوبی از کار داشتم حتی از منتقدین که برایشان جدا شدن از فضاپس از اتمام نمایش سخت بوده است و این برایم خیلی دوست داشتنی است البته من خیلی به این حرفه ها اعتماد نمیکنم و همیشه از اتاق فرمان تماشاگر را رصد میکنم که ببینم چطور مواجهه ای با کار دارد اینکه کار را میبیند یا میخوابد یا با گوشی همراهش بازی می کند اما این مسائل را در این کار ندیدم.
یکی از مسائلی که برایم در این کار مهم بود، زمان نمایش بود اینکه تماشاگر دچار شوک میشود اما خیلی طول نمی کشد که با آن شوک یا ضربه عادت کند.
*آیا قرار است پرونده این نمایش با این اجرا در تئاتر شهر به پایان برسد؟
ببینید این سی و دومین باری است که من تجربه کارگردانی در تئاتر را با این نمایش کسب کردم، من از سال 76 یعنی زمانی که سیزده ساله بودم کار میکنم و اولین کارم را به عنوان کارگردان در جشنواره تئاتر دانش آموزی انجام دادم که اولین کار رسمی ام بود، من خودم هم به شدت به این کار دلبستگی دارم، خیلی ها به من می گفتند که پرونده این نمایش را ببند، اما من مقاومت کردم ، اصرار ورزیدم و خوشحال هم هستم چرا که بازخورد مخاطب خیلی خوب بوده است، بنابراین اجرای مجدد این نمایش در آینده به وضعیت من و تئاتر بستگی دارد.
*به عنوان سوال آخر ، عده ای این روزها معتقد هستند که نباید در این شرایط سخت تئاتر کار کرد، شما که خودتان تجربه کار در این شرایط را داشتید ، نظرتان چیست؟
چرا که نه! من خیلی خودمانی به شما بگویم مگر مغازه ها این روزها بسته هستند؟ اگر کسی این روزها اعتقاد دارد که نباید تئاتر کار کرد علتش این است که تئاتر را یک تفریح می داند و معتقد است باید تعطیل شود. ذهن همه ما نیاز به تغذیه دارد که یک بخشی موسیقی و یک بخش سینما و فیلم و سریال و تئاتر است وگرنه ذهن می میرد.
فکر میکنید علت اینکه خیلی ها تئاتر را دوست ندارند و به ما بی توجهی می شود، چیست؟ چون ما خودمان حرفه خودمان را جدی نگرفتیم و به نظرم اولین ضربه را خود هنرمندان تئاتر به این حرفه می زنند. الان همه مشاغل باز است چرا تئاتر باید تعطیل باشد؟ خیلی از این افراد خودشان در انواع مهمانی ها، جلسات و مسافرت ها شرکت می کنند ، همه جا هستند و شمال هم میروند اما منبع کرونا را انگار به جای ووهان چین در مجموعه تئاتر شهر و سالن های تئاتر می دانند! متأسفانه این نگاه عجیبی است.
بنابراین نظر من این است که حتما باید این روزها کار کرد ما هم مثل سایر مشاغل باید رعایت کنیم وگرنه نباید کار را تعطیل کنیم فقط کار ما هم مثل سایر کارها شرایطش تغییر کرده است. من هم دوست دارم که تمام سالنم پر از تماشاگر باشد اما وقتی نمی شود به همین هم می توان رضایت داد، کار و زندگی را ادامه داد.
بلاغ: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر میشود.
پربيننده ترين
پنجشنبه ۶ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۰۰
چهارشنبه ۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۰
چهارشنبه ۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۶:۰۲
چهارشنبه ۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۶:۴۹
سه شنبه ۴ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۶:۵۵
سه شنبه ۴ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۲۳
يکشنبه ۲ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۷
شنبه ۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۴