کارشناسان مسائل اقتصادی در گفتگو با خبرنگار ما در خصوص راهکارهای مهار تورم و رشد تولید به سوالات پاسخ دادند.
۰
به گزارش بلاغ، مهار تورم پروسه بسیار بزرگی است و با تحقق این پروسه بزرگ، میتوان اطمینان را به مردم برگرداند؛ مهار تورم یکی از اهداف بزرگ و عالیهای است که برای کنترل آن همه باید با هم همبستگی داشته باشند و مانند ابتدای انقلاب که بین ملت و حاکمیت همبستگی شدیدی وجود داشت و وقتی که جنگ تحمیلی رخ داد، ملت در کنار حاکمیت با تمام توان در مقابل دشمن دفاع کرد؛ باید آن شرایط را دوباره ایجاد کرد تا بتوانیم به مهار تورم بپردازیم.
اگر بتوان سرمایهها را در مسیر تولید و آن هم تولیدی که در آن رانت و حمایتهای غلط نباشد، هدایت کرد، تولید به صورت خودکار تورم را کنترل میکند، اما اگر به سمت تولیدی پر از رانت و یا تولیدی که هدف آن نجات یک بخش از اقتصاد است، حرکت کنیم نه تنها مشکلی حل نمیشود بلکه قطعا به مشکلات کشور افزوده خواهد شد.
هر سال مقام معظم رهبری به مفاهیمی برای نامگذاری سال اشاره میکنند و نامگذاری دقیق، درست و صحیح برای سال جدید دارند، اما اینکه چرا ما به نتیجه مطلوب درباره این شعارها دست نیافتهایم، نیازمند کار تحقیقاتی است که باید دلایل آن را پیدا کنیم و باید برای رفع آن تلاش کنیم.
کارشناسان مسائل اقتصادی در خصوص راهکارهای مهار تورم و رشد تولید به سوالات پاسخ دادند.
در چند جلسهای که با کارشناسان صحبت میکردیم به این نتیجه رسیدیم که ما چند تورم داریم؛ تورم ناشی از تقاضا، تورم ناشی از فشار هزینه ها، فشار وارداتی و تورم ساختاری داریم، به نظر شما مهمترین مدل تورمی که کشور ما با آن درگیر است چه مدل از تورم است؟
حامد عباسی؛ کارشناس مسائل اقتصادی گفت: علت اصلی تورم، بحث پولی است که اقتصاد کشور را درگیر خود کرده است و این تورم دو دلیل عمده دارد. دلیل اولش؛ ناترازی بانکها است و دلیل دوم؛ ناترازی دولت است.
وقتی این ناترازیها در اقتصاد کشور وجود داشته باشند، باعث میشود دولت مجبور شود برای این که این خواستهها را جواب دهد و پاسخگوی این خواستهها باشد ناگزیر به چاپ پول اقدام کند و وقتی به چاپ پول اقدام میکند یک نااطمینانی در اقتصاد کشور به وجود میآید و فعالین اقتصادی نسبت به آینده کمی مردد میشوند و شک میکنند لذا به فعالیتهایی اقدام میکنند که خلاف جهت تولید است؛ لذا آن چیزی که ما باید به آن توجه کنیم این است و این سیکل همیشه در اقتصاد ایران اتفاق افتاده، یعنی همیشه دولتها ناتراز بودند، حالا کم یا زیاد در اقتصاد کشور به صورت ساختاری و این ناترازی شان را از راههای مختلف که راحت ترینش چاپ پول بوده جبران کردند لذا اولین چیزی که مقام معظم رهبری در بیانات اولیه سال شان اشاره کردند بحث تحول است.
آن چیزی که میخواهد اتفاق بیفتد این است که باید یک تحولی در اقتصاد کشور انجام بگیرد و آن تحول اصلی که در اقتصاد کشور باید انجام بگیرد این است که این ناترازیها جبران شود.
یک راهکار خیلی پیچیدهای در این قضیه وجود ندارد. دلیل این که دولت مان ناتراز است؛ سه علت عمده دارد. اولین علتی که در این قضیه وجود دارد این است که تعداد کارکنانش نسبت به بقیه کشورها بالاست؛ یعنی تعداد افرادی که حقوق بگیر دولت هستند به نسبت بقیه کشورها قطعاً بالاست که این هزینه بالایی به دولت وارد میکند. بحث دوم این است که دولت یک سری از موارد را باید تأمین کند و به انرژی و یارانه انرژی اختصاص دهد؛ و ناگزیر است که این کار را انجام دهد.
به عنوان مثال یکی از حاملهای انرژی که دولت یارانه خاصی به آن اختصاص میدهد، بحث بنزین است؛ یعنی بنزین حدوداً ۵۰ سنتی که میتواند بفروشد یا کشورهای مختلف به این قیمت میفروشند به قیمت بسیار نازل به مردم میدهد و این اختلافش را از کجا تأمین میکند؟ از چاپ پول و این باعث میشود که در آینده تورم ایجاد کند و بحث سوم که باعث ناترازی دولت میشود؛ صندوقهای بازنشستگی است.
صندوقهای بازنشستگی یک مقدار دچار مشکل شدند و دولت مجبور است که به این صندوقها کمک کند که بتوانند به کار خود ادامه دهند. دولت جایی که پول ندارد، آن منبعی که میتواند از آن تأمین کند منبع پول است لذا اولین چیزی که مقام معظم رهبری در سخنانشان بیان کردند بحث تحول است، یعنی ما باید تحول ایجاد کنیم روی هر سه مورد ترازی که اتفاق افتاده است.
الآن از چه راهکارهایی ما میتوانیم این نقدینگی را هدایت کنیم به سمت تولید؟
خانم طاهرخانی؛ کارشناس مسائل اقتصادی نیز گفت: کلیدواژهای به اسم سرمایه گذاری در سخنان رهبری بود. این موضوع سرمایه گذاری که از آن صحبت میکنیم نیاز به تأمین مالی دارد، یعنی شما تا پولی نداشته باشی سرمایه گذاری اتفاق نمیافتد، حالا این تأمین مالی در بازار اقتصادی ما در حال حاضر از بازار پول انجام میشود یعنی ما آماری که از سال ۹۰ تا ۱۴۰۰ داریم یعنی طی ۱۰ ساله منتهی به ۱۴۰۰ سهم بازار پول ما ۸۰ درصد بود و بازار سرمایه ۲۰ درصد، در حالی که بازار سرمایه؛ بازار تأمین مالی خرد است و همین طور تأمین مالی بلندمدت برای شرکت ها.
جمع بندی ام این است که در ۱۰ سالی که گذشته بازار ما تقریباً چیزی حدود ۱۲۵ میلیارد دلار توانسته تأمین مالی انجام دهد بازار سرمایه برای اقتصاد کشورمان، که از این میزان تأمین مالی شرکتهای ما ۷۰ میلیارد دلار بوده است که از این ۷۰ تا یک عدد بسیار ناچیزی شش میلیارد دلارش برای تأمین مالی از محل اوراق بدهی است. اوراق بدهی؛ اوراقی هستند که در حال حاضر در نظامهای اقتصادی پیشرفته دنیا از آنها استفاده میشود و در بازار سرمایه ما هم چند سالی است آمده و شرکتها هم استقبال خوبی از آن کردند، قطعاً استفاده از پتانسیلی که این اوراق دارد خیلی خوب میتواند کمک کند به شعار اصلی که ما در حوزه سرمایه گذاری داریم.
طبیعتاً در حال حاضر با توجه به ظرفیت بسیار محدودی که به درستی به آن اشاره کردند در حوزه بازار پول ما داریم، بازار سرمایه پتانسیل بسیار بسیار خوبی را دارد که پیشنهاد جدی ما به دولت این است که بیاید و بازار بدهی را در بازار سرمایه تعمیق دهد.
امسال ما یک اوراقی به اسم اوراق گام داشتیم، مخفف گواهی اعتبار مولد. این اوراق چه کار میکرد؟ میآمد تأمین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی را انجام میداد به ویژه واحدهای کوچک و متوسط. آماری که ما داریم تا پایان ۱۴۰۰، پنجاه همت توانسته تأمین مالی از این محل برای واحدهای تولیدی ما اتفاق بیفتد.
به راحتی این بازار میتواند نیاز سرمایه گذاری و نیاز افزایش تولید را پاسخ دهد، اما این صرفاً راه اول نیست، شما از آن طرف در کنار این که میآیی از این ابزارها استفاده میکنی یک موضوع خیلی مهمتری را مورد توجه قرار میدهی؛ آن هم رفع موانع تولید است.
در حال حاضر در بازار سرمایه که شاید بگوییم به اسم ویترین اقتصاد کشور میشناسیم، ما چالشهایی را به شکل بسیار بسیار اساسی داریم که دارد خود را نشان میدهد.