اما و اگرهای اجرای طرح تُن کیلومتر در مازندران/ احتمال افزایش نرخ کرایه‌ها پس از اجرای طرح

به گزارش بلاغ، شورای عالی هماهنگی ترابری کشور، سرانجام در دویست و نهمین جلسه خود در 21 مهرماه امسال، پیشنهاد تعیین کرایه حمل و نقل جاده‌ای داخلی بار براساس تن-کیلومتر را پس از بررسی‌های کارشناسان و محاسبات دقیق هزینه‌های رانندگان، تصویب کرد.

اهداف اجرای طرح تُن کیلومتر در کشور
در مستندات این طرح، کامیون‌ها به‌عنوان بنگاهای اقتصادی کوچک و زود بازده فرض شده‌اند که در حال حاضر سرمایه‌گذاری در آنها توجیه اقتصادی ندارد و با اجرای این طرح، کامیونداری به‌عنوان سرمایه‌گذاری سودآور تلقی شده و فعالیت در آن، اقتصادی خواهد شد.

آنچه از این طرح و اهداف آن بر می‌آید سعی بر اقتصادی کردن این حرفه برای شاغلان و در واقع رانندگان است، امری که با اجرای این طرح، فعالیت را مقرون به صرفه و کرایه‌ها را واقعی‌تر خواهد کرد و این به زبان ساده بیانگر افزایش نرخ کرایه حمل یا همان مقرون به صرفه شدن حمل‌ونقل باری خودروهای سنگین خواهد بود.

قوت‌ها و چالش‌های احتمالی اجرای طرح تُن کیلومتر
از سویی دیگر باید این نکته را هم متذکر شویم که بنا بر آمارهای ارائه شده، تعداد کامیون‌های باری فعال در کشور نزدیک به دو برابر میزان ظرفیت جابه‌جایی در کشور است که این خود موجب رکود در فعالیت شاغلان این حرفه طی سالیان اخیر شده است و با اقتصادی‌تر شدن این حرفه و همان‌طور که در این طرح آمده بنگاه‌های کوچک اقتصادی، بی شک شاهد ظهور و حضور سرمایه‌گذاران و رانندگان جدید به این حرفه خواهیم بود که بیشتر از قبل این تناسب ناهمگون را بهم می‌ریزد.

به هر حال اجرای این طرح، یکی از مطالبات کامیون‌داران بوده است که همواره از عدم هماهنگی نرخ کرایه و هزینه‌های جاری نالیده‌اند و باید دید در ادامه و در کوران اجرای این طرح، کمکی به بهتر شدن اوضاع اقتصادی آنان خواهد کرد.

نحوه محاسبه کرایه در طرح تُن کیلومتر چگونه است؟
سازمان راهداری در تشریح  چگونگی اجرای این شیوه جدید محاسبه  اعلام کرده که در چارچوب محاسبه کرایه بر اساس تن ــ کیلومتر هزینه‌ها به دو بخش مجزا تقسیم شده است. بر این اساس  هزینه‌هایی مانند بیمه بدنه، بیمه شخص ثالث، عوارض سالانه خودرو، دستمزد راننده و کمک راننده، بیمه آن‌ها و موارد این چنینی جزو هزینه‌های ثابت به شمار می‌روند و مسائلی مانند  تعمیر و نگهداری خودرو، هزینه لاستیک، هزینه سوخت و عوارض آزادراهی به عنوان هزینه‌های متغیر در نظر گرفته شده است.
 
در این شیوه جدایی از نرخ هزینه‌های ثابت که متناسب با هر خودرو در نظر گرفته شده است، هزینه‌های متغیر نیز در رابطه با  مسائل جزئی دیگری که در حمل و نقل  وجود دارد در نظر گرفته می‌شود و در این چارچوب نرخ نهایی بر اساس جابه جایی هر یک تن در هر یک کیلومتر اجرایی می‌شود.
 
احتمال افزایش نسبی نرخ کرایه‌ها پس از اجرای طرح
سازمان راهداری پیش‌بینی کرده است که بر این اساس احتمالا نرخ کرایه در قیاس با روش‌های قبلی محاسبه افزایشی نسبی پیدا خواهد کرد. در طرح جدید خودروهای سنگین به هفت کلاس مختلف تقسیم بندی شده و به نسبت شرایطی که بار دارند، محموله‌ها نیز در هفت مدل مختلف تقسیم بندی خواهند شد که نرخ هر یک از آن‌ها متفاوت می‌شود.

نرخ تُن کیلومتر با نرخ تورم مطابقت ندارد
احمد کریمی در این باره طی گفت‌وگویی اظهار کرد: در ابتدا مقرر شده بود که طرح تُن کیلومتر در برخی از استان‌ها به صورت پایلوت انجام شود اما اجرایی کردن این طرح‌ به صورت آزمایشی باعث می‌شد که حجم انبوهی از ناوگان به این استان‌ها منتقل شود بنابراین تصمیم گرفته شد تا این طرح به صورت کلی در سطح کشور اجرا شود.

رئیس تشکل‌های صنفی کامیون‌داران با بیان اینکه نرخ کنونی در نظر گرفته شده  برای محاسبه تُن کیلومتر  با نرخ تورم مطابقت ندارد، گفت: با دستور حسن‌نیا معاون وزیر راه و شهرسازی ظرف یک ماه پس از اجرایی شدن این طرح، نرخ‌ها به روز رسانی می‌شوند و آیتم‌های مورد نیاز این طرح، بعد از گذشت یک ماه کامل خواهد شد.
 
وی تأکید کرد: هر ماه به صورت مستمر جلساتی برگزار می‌شود و ضرایب تشویقی و نرخ‌های موجود در طرح تُن کیلومتر مورد بازنگری قرار می گیرد.
 
کریمی توضیح داد: نباید نرخ‌های موجود در تُن کیلومتر را با نرخ‌های گذشته مقایسه کنیم. در این طرح هدف ما کشف قیمت نیست، بلکه  هزینه حمل یک کالا در مبدأ و مقصد مشخص می‌شود و ممکن است این نرخ پایین‌تر و یا بالاتر باشد.
 
رئیس تشکل‌های صنفی کامیون‌داران بیان کرد:‌ ملاک ما این است که سرمایه گذاران و رانندگان با اجرای طرح تُن کیلومتر انگیزه لازم را برای حمل و جابجایی کالا داشته باشند و بتوانند تأمین درآمد و هزینه‌های انجام داده در این جابجایی‌ها را به دست آورند.
 
اگر نرخ تن کیلومتر کمتر از نرخ فعلی باشد، ملاک نرخ بالاتر است
وی ادامه داد: اگر نرخی هم اکنون بالاتر از نرخ تُن کیلومتر برای جابجایی و حمل کالا باشد، آن نرخ  فعلی، ملاک  قرار می‌گیرد.
 
کریمی با بیان اینکه هیچ چاره و گریزی برای جلوگیری از افزایش قیمت کالا ناشی از اجرای طرح تُن کیلومتر وجود ندارد، گفت: هدف ما افزایش قیمت نیست؛ بلکه ما سعی داریم با طرح تُن کیلومتر نرخ‌ها را واقعی کنیم.

حال با توجه به بررسی علل اجرای طرح تن- کیلومتر، نحوه محاسبه و اثرات آن بر اوضاع اقتصادی رانندگان و نیز احتمال افزایش نرخ کرایه، اجرای این طرح طبق اعلام قبلی، اول دی‌ماه اعلام شده است و برای اطلاع از اجرای این طرح در استان مازندران به سراغ محمدعلی فرجی رئیس اتحادیه حمل و نقل تعاونی مازندران رفتیم تا آخرین خبرها را از او جویا شویم؛ که شرح این گفت‌وگو را در ذیل می‌خوانید:

طرح تن کیلومتر در مازندران به اجرا در نیامده است/ درحال بررسی طرح هستیم
محمدعلی فرجی در پاسخ به سوال خبرنگار ما در خصوص اینکه آیا طرح تن کیلومتر در استان مازندران همزمان با سایر استان‌های کشور آغاز شده است یا خیر، گفت: این طرح تاکنون در استان به اجرا نیامده است و کرایه‌ها بر طبق روال قبل در حال محاسبه است.

وی افزود: ما فعلا در حال بررسی نقاط ضعف و قوت اجرای این طرح در استان مازندران هستیم و پس از اتمام این موضوع، این طرح اجرا خواهد شد، اما در حال حاضر این طرح در استان به اجرا در نمی‌آید.

رئیس اتحادیه حمل و نقل تعاونی مازندران خاطرنشان کرد: یکی از اعتراضات رانندگان بومی کامیون، حمل زیر قیمت بار از سوی رانندگان سایر استان‌ها است که در زمان بازگشت از استان مازندران توسط آنان صورت می‌گیرد که این امر موجب بیکاری رانندگان استان می‌شود که با اجرای طرح تن کیلومتر و یکسان شدن نرخ کرایه‌ها، این موضوع مرتفع خواهد شد.

فرجی تصریح کرد: این طرح یک طرح ملی است که می‌بایست در استان مازندران هم اجرا شود و هم اکنون ما به اتفاق سایر دستگاه‌های متولی حمل و نقل در استان در حال بررسی اجرای این طرح هستیم تا در اسرع وقت، عملیاتی شود.

وی بیان کرد: اجرای این طرح در برخی موارد به نفع راننده و در برخی موارد نظیر مسافت‌های کوتاه به زیان راننده است که ما نسبت به این موضوع اعتراض کردیم و پیشنهاد کردیم که در این موارد، نرخ کرایه بر اساس کرایه فعلی محاسبه شود که مورد موافقت قرار گرفته است.

رئیس اتحادیه حمل و نقل تعاونی مازندران با بیان اینکه استان مازندران 3.5 درصد از ظرفیت جابه‌جایی کالا از سوی خودروهای سنگین را به خود اختصاص داده است؛ مطرح کرد: ما اکنون در حال بررسی این طرح هستیم تا در جاهایی که نرخ محاسبه شده از این طریق کمتر از نرخ فعلی است به آن اضافه کنیم و در جاهایی هم که نزدیک به نرخ فعلی است هم تکلیف مشخص است.

فرجی در خاتمه متذکر شد: این طرح در واقع در راستای کمک به رانندگان و مقرون به صرفه شدن فعالیت در این حرفه و نیز یکسان سازی نرخ کرایه‌ها در کشور به اجرا در آمده است.

رئیس اتحادیه حمل و نقل تعاونی مازندران در پاسخ به سوال آخر ما در خصوص نسبت تعداد رانندگان کامیون در استان و ظرفیت موجود جابه‌جایی کالا بیان کرد: ظرفیت رانندگان ما خیلی بیشتر از ظرفیت موجود جابه‌جایی کالا در استان است و همین امر نیز یکی از دلایل رکود و کاهش دفعات نوبت حمل‌ونقل در بین رانندگان است.

طی سال‌جاری اعتصابات رانندگان یکی از خبرسازترین اتفاقات در میان سایر گزینه‌های موجود بوده است که تبعات فروانی هم داشته است که با ورود دستگاه‌های متولی و با گذشت چندین ماه از این اتفاق، مشکلات آن‌‌ها، مورد به مورد در حال رفع است، امری که در نهایت به بهبود شرایط کاری و اقتصادی فعالان این حرفه، خواهد انجامید.

انتهای پیام/