به گزارش
بلاغ، بحران کمآبی یکی از چندین بحرانی است که کشورمان را در برگرفته است، بهطوری که در برخی از نقاط کشور حتی آب آشامیدنی هم بهصورت تانکر حمل میشود و به دست مردم میرسد.
استان مازندران بهعنوان یک استانهای همجوار با دریا، کوه و پر از جنگلهای انبوه به گمان، منطقهای پر آب بهحساب میآید اما در سالهای اخیر، کمبود آب بهویژه در بخش کشاورزی زنگ خطر بیآبی را برای مردم این دیار به صدا درآورده است.
کشاورزی و باغداری، که پیشه اصلی بیشتر مردم مازندران است، در این سالها با کمبود آب مواجه شده و احتمال دست کشیدن از این پیشه آباء و اجدادی نیز قابلتصور است.
شهرستان جویبار یکی از شمالیترین نقاط کشور و حدود آن از شمال به دریای مازندران از جنوب به شهرستان قائمشهر، از شرق به شهرستان ساری و از طرف غرب به شهرستان بابلسر میرسد.
پیشه بیشتر مردم این شهرستان با جمعیت بیش از 77 هزارنفری؛ کشاورزی، باغداری و دامداری است، اما در چند سال اخیر مانند سایر نقاط دیگر کشور با کمبود آب در بخش کشاورزی و آشامیدنی مواجه است. با توجه به وجود سدهای شهید رجایی، البرز و مرحوم صالحی مازندرانی، اما هرساله با مشکل آب در هر دو بخش مرکزی و گیلخواران مواجه است، بهطوریکه بیش از یک هزار و پانصد هکتار از اراضی کشاورزی جویبار در معرض خشکی قرار دارد.
پاییندست قرار داشتن شهرستان جویبار و عدم لایروبی رودخانهها و نداشتن الگوی صحیح مصرف آب در بین کشاورزان از عوامل کمبود آب در این بخش است. همچنین ذخیره نامناسب آب در آببندانها و اصرار برکشت مجدد نیز مزید بر علت این بحران است.
بحران آب در شهرستان جویبار جدی استهادی نیکاختر مدیر امور منابع آب قائمشهر ، سوادکوه ، جویبار و سیمرغ در گفتوگو با خبرنگار ما با بیان اینکه ایران قدمبهقدم به خشکسالی نزدیک میشود، گفت: تغییر اقلیم، افزایش گازهای گلخانهای، کاهش 40 درصدی باران در سه سال اخیر، کاهش 20 درصدی آورد رودخانهها در فصل زمستان، نصف شدن آب چشمههای زیرزمینی، کاهش ذخیره برف ازجمله عوامل حرکت به سمت خشکسالی است.
وی با اشاره به اینکه 9 هزار و 850 هکتار اراضی شهرستان جویبار زیر کشت شالی میرود، اظهار کرد: آب موردنیاز این اراضی در زمان کشت 98 میلیون مترمکعب است که 7 میلیون مترمکعب آن توسط آببندانهای جویبار ذخیره و مصرف آب کشاورزی را تأمین میکند.
مدیر امور منابع آب قائمشهر و جویبار افزود: زمانی میتوانیم از آب ذخیرهشده در آببندانها استفاده کنیم که زمان کشت، آوردی از طرف رودخانه داشته باشیم تا بتوانیم به آببندانها تزریق کنیم، بنابراین باوجود وضعیت جوی نباید دلگرم آببندانها باشیم.
نیکاختر با بیان اینکه 2 هزار و 400 هکتار از زمینهای جویبار باید از آب سد شهید رجایی بهرهمند شوند، گفت: این مقدار از اراضی به حدود 25 میلیون مترمکعب آب این سد نیاز دارد که این مقدار به دلیل کمبود منابع آب در پشت سد ذخیره نشده است.
وی بیان کرد: 6 هزار 342 حلقه چاه وجود دارد، که 20 میلیون مترمکعب از طریق چاهها آب تأمین میشود، اما اگر برداشتهای بیرویه از چاهها ادامه پیدا کند، بدون شک آب این منطقه شور خواهد شد.
مدیر امور منابع آب قائمشهر و جویبار آب مورد نیاز کشاورزی و باغات شهرستان جویبار را 115 میلیون مترمکعب دانست، اظهار کرد: 9 هزار و 850 هکتار اراضی شالیزاری جویبار به 98 میلیون مترمکعب و 4 هزار و 200 هکتار اراضی باغی این شهرستان به 17 میلیون مترمکعب آب نیاز دارد که از این مقدار فقط آب مورد اطمینان و قابل تأمین 6/2 میلیون مترمکعب از محل آب آببندانها و چاهها است.
این مسئول به برخی از راهکارها برای مقابله با این بحران اشاره و عنوان کرد: انتقال آب میان حوزهای از سد البرز به رودخانههای سیاه رود، اراضی که قابلکشت برای شالی نیستند نباید کشت شوند، الگوی مصرف بهینه آب، استفاده از کمترین آب و بهرهبرداری از بیشترین محصول، شخم و شیار به هنگام، ذخیره آبهای روان زمستانی، مدیریت منابع آب، تشکیل جلسات مستمر در رابطه با آب و آب تخت مناسب و سریع زمین از جمله موارد سازگاری با این وضعیت است.
محمد مدانلو بخشدار مرکزی شهرستان جویبار در این رابطه گفت: با توجه به کاهش نزولات آسمانی و ذخیرهسازی منابع آبی کشاورزان، این حوزه باید در مصرف آب در بخش کشاورزی مدیریت درستی داشته باشند.
وی افزود: در بخش باغی نیز باغداران میتوانند با آبیاری تحتفشار و تسهیلاتی که جهاد در این رابطه برای آنان قرار داده بهرهمند شوند.
بخشدار مرکزی جویبار از اتصال آب سد مرحوم صالحی مازندرانی به رودخانه سیاه رود خبر داد و گفت: امیدواریم با تزریق آب به رودخانه سیاه رود کشاورزان در زمان کشت شالی با مشکل کمآبی مواجه نشوند.
مدانلو تصریح کرد: در چند سال اخیر مشکل کمآبی در بخش کشاورزی و مصرف خانگی مشکلاتی را برای مردم این بخش به وجود آورده، که از مردم تقاضا داریم با توجه به شرایط اقلیمی کشور در مصرف آب مدیریت بهینهای داشته باشند تا به مشکلات کمتری مواجه شوند.
اولویت کار در جویبار تأمین آب کشاورزی استمحمدحسین فقیه بخشدار گیلخواران در گفتوگو با خبرنگار
بلاغ اظهار کرد: تأمین آب کشاورزی از اولویت کار ما در شهرستان جویبار است.
وی به بهسازی و لایروبی آببندانها در این بخش اشاره و عنوان کرد: امسال برای لایروبی و بهسازی آببندانها 6 میلیارد تومان اعتبار تخصیص پیدا کرد.
بخشدار گیلخواران خاطرنشان کرد: روستاها و اراضی، که در مسیر سد شهید رجایی قرار دارند، در معرض شدید کمآبی هستند.
فقیه از تبدیل اراضی ملی در روستاهای شهرستان به آببندان خبر داد و گفت: مجموعه فرمانداری بر این امر تأکید دارند روستاهایی که فاقد آببندان هستند و در آن روستاها اراضی ملی قرار دارد، این زمین جهت احداث آببندان در اختیار مردم روستا قرار میگیرد.
وی افزود: روستاهایی، که دارای آببندان هستند، مدیریت توزیع آب را در دستور کار خود قرار دهد و لایروبی آببندانها را هرچه سریعتر انجام دهند زیرا که سال سختی در پیش است.
بخشدار گیلخواران یادآور شد: احداث آببندان سبب تقویت سفره زیرزمینی آب و مدیریت بهینه آب جهت تأمین آب موردنیاز کشاورزی روستائیان خواهد شد.
کاهش شدید ذخیره سازی آب در سدهافرزین فرهادی مدیر آبوخاک جهاد کشاورزی مازندران در گفتوگو با خبرنگار ما گفت: شهرستان جویبار، که در حوزه پاییندست سدها قرار دارد، با مشکل کمآبی بیشتری در سال جاری برخوردار است.
وی به ذخیرهسازی 46 میلیون مترمکعب در سد شهید رجایی اشاره و عنوان کرد: ظرفیت ذخیرهسازی در سد شهید رجایی 168 میلیون مترمکعب است با ذخیرهسازی کنونی قطعاً اراضی پاییندست در تأمین آب کشاورزی دچار مشکل میشوند.
مدیر آبوخاک جهاد کشاورزی مازندران تصریح کرد: سد البرز سال گذشته ۱۰۰ درصد آبگیری انجامشده بود که در سال جاری تاکنون ۶۵ درصد در این سد ذخیرهسازی آب انجامشده است.
فرهادی با اشاره به کاهش بارندگی در سالهای اخیر گفت: در سفرههای زیرزمینی با کاهش ۵۱ میلیون مترمکعبی آبهای مواجه هستیم.
وی بر ذخیرهسازی آب در آببندانها تأکید کرد و گفت: باوجود 79 قطعه آببندان در شهرستان جویبار و ذخیرهسازی 65 درصدی آب در آنها، میتواند به مشکل کمآبی در فصل کشاورزی به کشاورزان کمک بسیاری کند.