ایرانیان رکورددار بالاترین حجم تولید زباله در جهان/ طلای کثیف در بی‌خیالی مسئولان بلای جان مازندرانی‌ها شده است

به گزارش بلاغ،  زباله را می‌توان جزو اصلی‌ترین تهدیدات زیست محیطی در کشور دانست، چرا که عدم مدیریت زباله می‌تواند علاوه بر آلودگی خاک، به آلودگی هوا هم منجر شده و سلامت مردم را تهدید کند.
 
ایرانیان رکورددار بالاترین حجم تولید زباله در جهان
 
زباله را می‌توان جزو اصلی‌ترین تهدیدات زیست محیطی در کشور دانست چرا که عدم مدیریت زباله می‌تواند علاوه بر آلودگی خاک، به آلودگی هوا هم منجر شده و سلامت مردم را تهدید کند. در حالی که می‌توان با برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری زمینه ایجاد مشاغل زیادی در زمینه بازیافت را فراهم کرد.
در شرایط کنونی تنها 10 درصد زباله‌های کشور در مبدا تفکیک می‌شود و فقدان مدیریت پسماند دریانوردی و گمرکی از مهم‌ترین چالش‌های حوزه پسماند کشور است. آمارها نشان می‌دهد روزانه 14 هزار تن زباله در استان‌های ساحلی کشور تولید می‌شود و بالاترین حجم زباله مربوط به خوزستان با 4800 تن تولید زباله در روز است.
 
یکی از کارشناسان محیط زیست می گوید: در جهان به طور میانگین روزانه هر فرد 350-300 گرم زباله تولید می کند و در ایران هر فرد روزانه به طور میانگین 600 گرم زباله تولید می‌کند. در واقع روزانه 50 میلیون تن زباله در ایران تولید می شود و بیش از 30 درصد این میزان را زباله‌های شهری تشکیل می‌دهند.
برخی کشورهای جهان همچون چین تجارب قابل توجهی در زمینه مدیریت پسماند دارند و در سال‌های گذشته اخبار زیادی در زمینه ورود سرمایه‌گذاران خارجی به این عرصه پر سود کشور منتشر شده که در صورت تحقق می‌تواند به وضعیت پسماند در کشور سر و سامان دهد.
 
محیط زیست همچنان زیر سایه غفلت
 
واقعیت این است که کشورمان از حیث وضعیت زیست محیطی در موقعیت چندان مناسبی قرار ندارد و برای تحول در وضعیت موجود، نیازمند تحولات بنیادین و زیرساختی در عرصه های محیط زیستی است، با این حال منابع و اعتبارات موجود تناسب چندانی با این نیاز تحولی ندارد.
 
زباله چه زمانی به طلا تبدیل می‌شود؟ 

زباله اکنون با عنوان طلای کثیف مشهور است و به‎دست آوردن و سودآوری این سرمایه با ارزش، باید با برنامه‌ریزی و فرهنگ‌سازی مناسب انجام شود و این مهم نیازمند تلاش همه‌جانبه است تا فرهنگ‌سازی مناسبی برای تفکیک زباله و اهمیت محیط‌زیست و منابع طبیعی محقق شود.
 
زيباترين شهرهاي کشورمان در مازندران به تسخير زباله‌ها درآمده‌اند؛ آمارها نشان مي‌دهند زباله‌ها در آينده‌اي نه‌چندان دور، سلامت ساکنان ساحل‌نشين خزر را خواهند بلعيد. دراين‌شرايط، استان مازندران در مقايسه با دو استان شمالي ديگر، گلستان و گيلان، اوضاعي به مراتب خطرناک‌تر دارد.
 
خطر آشکار، مالیخولیایی پنهان در مازندران
 دغدغه دفن زباله مشکل دیرینه مازندران بوده و مباحث مختلفی چون کمپوست و زباله‌سوز مطرح و اقداماتی نیز انجام شد اما به‌دلیل عدم بهره‌برداری از این کارخانجات همچنان نگرانی‌هایی وجود دارد.
 
باید با تفکیک زباله، علاوه بر رفع مشکل زباله از خانه، محله و جامعه و دفع بهداشتی آن، با تولید زباله کمتر در حفظ منابع طبیعی و بستر رودخانه‌ها نیز تلاش کنیم و علاوه بر ایجاد فضای بهداشتی در جامعه، به سوددهی اقتصادی برسیم.
 
رفع مشکل زباله در مازندران براساس نظریه‌های مختلف کارشناسان محیط‌زیست و مسئولان نیازمند فرهنگ‌سازی مناسب است و باید فعالیت‌ها را برای تحقق این مسئله متمرکز شود.
 
وضعیت زباله در مازندران
اين استان با جمعيت سه ميليون و 300 هزارنفري که نزديک به 3,7 درصد جمعيت کل کشور است، سهم 6 درصدي در توليد زباله هر ساله کشور دارد. ايرانيان در سال، 20 ميليون تن زباله توليد مي‌کنند. اگر جمعيت کشور را 80 ميليون نفر در نظر بگيريم و معيار روزهاي سال را بر 365 روز قرار دهيم، سهم هر ايراني به‌صورت ميانگين در توليد روزانه زباله 684 گرم خواهد بود.
 
حال، استان مازندران با جمعيت خود، ميانگين 1005 گرم (حدود يک کيلوگرم) توليد زباله دارد. اگرچه بي‌شک، اين توليد متعلق به مردم بومي مازندران نيست بلکه نمايي از گردشگري ناپايداري است که توانسته شمال زيبا را به زباله‌داني بدل کند.
 
تولید زباله، دستاورد دردسرساز گردشگری در مازندران
با تأمل در اين آمار مي‌توان عنوان کرد که استان مازندران نسبت به ميانگين کشوري، حدود 1,8 درصد روزانه زباله بيشتري توليد مي‌کند و زماني اين وضعيت نگران‌کننده‌تر مي‌شود که توليد روزانه زباله استان مازندران را با ميانگين توليد روزانه زباله در بزرگ‌ترين شهر ايران يعني تهران مورد مقايسه قرار دهيم.
 
نگاهی به یک مقایسه ساده
استان تهران با 12 ميليون نفر جمعيت، روزانه 7500 تن زباله توليد مي‌کند. اگر جمعيت پايتخت را 12 ميليون نفر در نظر بگيريم، به اين نتيجه مي‌رسيم که سهم روزانه توليد زباله هر فرد، 625 گرم در روز است. بر‌اين‌اساس، اگر 625 گرم، ميانگين روزانه توليد زباله تهران را با 1005 گرم ميانگين توليد زباله روزانه استان مازندران قياس کنيم، به اين نتيجه دست خواهيم يافت که مازندراني‌ها روزانه 68 درصد بيشتر از استان تهران زباله توليد مي‌کنند.
 
کارشناسان معتقدند، بحران دفع زباله و امحاي آن در استان‌هاي شمالي کشور، کمتر از بحران گردوغبار در خوزستان نيست و بايد در رابطه با حل آن، چاره‌اي انديشيده شود.
 
برخوردی ساده با معضلی پیچیده!!
متأسفانه شهرداري‌ها زباله را جمع و به‌صورت دپوشده کنار ساحل دريا انباشت مي‌کنند يا اگر کنار ساحل انباشت نکنند، وسط جنگل دپو خواهند کرد. بحران بزرگ‌تر از آن است که توسط رسانه‌ها و مسئولان اعلام مي‌شود. زباله‌هاي رهاشده توسط مردم در ساحل دريا يا جنگل‌ها در مرحله دوم يا سوم آلودگي قرار دارند و به‌اين‌ترتيب، دپوي زباله‌ها نزديک دريا يا بخشي از جنگل از رها‌سازي آنها خطرناک‌تر است.
 
کارشناسان محیط زیست می‌گویند: هنگامي که زباله‌ها روي هم انباشته مي‌شوند، شيرابه توليد مي‌کنند. اين شيرابه بسيار خطرناک و مضر است چون عصاره آلودگي زباله است. ميزان BOD يا همان اکسيژن زيستي آب کشاورزي، 20 تعيين شده و اين رقم در شيرابه به 20 هزار افزايش پيدا مي‌کند. هرچه ميزان BOD آب کمتر باشد، سلامت آب بيشتر است. به‌اين‌ترتيب، ورود شيرابه به رودخانه و آب دريا، آبزيان و زيستگاه‌هاي دريايي را تهديد مي‌کند و چرخه غذايي مختل خواهد شد و همه اين موارد به‌واسطه دپوي زباله است که به‌صورت سيستمي انجام مي‌شود و رسيدگي به آن در اولويت قرار نمي‌گيرد.
 
مازندران یکپارچه درگیر بحران زباله است
همه شهرهاي مازندران، درگير اين معضل و مشکل هستند. برخي شهرها که جمعيت بيشتري دارند، طبيعتا با اين مشکل به‌صورت جدي‌تری به ‌دليل جمعيت بيشتري از زباله درگير هستند. زباله‌هاي شهرهاي رامسر، چالوس و نوشهر بيشتر در جنگل دپو مي‌شوند. زباله‌هاي آمل در جاده هراز دپو مي‌شوند؛ حجم زباله‌هاي آمل بسيار زياد است که بايد فکری اساسي براي آن کرد چون به قدري شيرابه وارد آن خاک شده که ممکن است هر لحظه، فاجعه زیست محیطی به حد انفجار برسد. زباله‌هاي شهر ساري به فاصله 130 کيلومتري از اين شهر و بين ساري و سمنان دپو مي‌شوند.
 
شهرستان قائم‌شهر، يکي از بدترين نقاط انباشت زباله را دارد. حجم زباله‌هاي اين شهر بسيار زياد است و به فاصله يک کيلومتري دريا دپو مي‌شود و 40 سال است که در همان نقطه زباله‌ها دفع مي‌شوند. یک زمين چند هکتاري است که کوه‌هاي زباله 15 متري آنجا ديده مي‌شود. زباله در شهرهاي ساحلي، بيشتر در ساحل انباشت مي‌شود. در بابلسر، فريدونکنار و محمودآباد هم زباله با فاصله کم از دريا انباشت مي‌شود.
  
لطفاً به این واقعیت تلخ توجه بیشتری کنید
شمال کشور و مازندران، رتبه يک سرطان‌هاي گوارشي در کل کشور را دارد. اين مسئله، نشان‌دهنده ايجاد مرگ خاموش در شمال کشور است. شايد بسياري از مردم مازندران نمي‌بينند که پسماندها کجا ريخته مي‌شود، اما چون به‌صورت غير‌مستقيم، زمين‌هاي کشاورزي با شيرابه‌ها آبياري شده و دام‌ها و ماهي‌ها با اين آب تغذيه مي‌شوند، مسلما بر مردم تأثيرگذار است و نمود اين فرايند بر سلامت مردم پيداست. پيشروي اين معضل در شمال که منطقه‌ای توريستي و قطب کشاورزي کل کشور است، کل ايران را تحت‌تأثير قرار خواهد داد.
نمی‌توان دل به این راه‌حل خوش کرد
تاکنون اقدام موثری که برای امحاء زباله، این طلای  کثیف با ارزش در مازندران صورت پذیرفت، سوزاندن آنهاست.

متأسفانه اغلب شهرداري شهرهاي بزرگ در این استان به‌دنبال استفاده از دستگاه‌هاي زباله‌سوز هستند.

شوراهاي شهرهاي مختلف استان‌هاي شمالي مي‌خواهند با همکاري پيمانکارها دستگاه زباله‌سوز را براي دفع زباله مورد استفاده قرار دهند، درحالي‌که بسياري از پيمانکاران، پيوست‌هاي محيط‌زيستي را رعايت نمي‌کنند و اصلا در دستور کار خود قرار نمي‌دهند. مي‌توان با دو دستگاه زباله‌‌سوز، زباله کل شهرهاي شمالي را امحا کرد اما ميان مسئولان اين شهرها، اين اجماع نظر وجود ندارد.