سالهاست رهبر انقلاب از غارت فرهنگی دشمنان انقلاب هشدار می‌دهند، اما بی‌تحرکی مسئولان نشان می‌دهد که فرهنگ اساساً در اولویت آنها قرار ندارد.
داشته‌های فرهنگی ایران در تاراج و تخریب بیگانگان
لشکرکشی خاموش غرب بر مرزهای فرهنگی و خانوادگی ایرانیان/ چند درصد دشمن، مسئولان ما بیدار و کوشایند؟
تاریخ انتشارشنبه ۲۰ آذر ۱۳۹۵ - ۰۰:۰۳
کد مطلب : ۲۴۰۸۴۹
۰
به گزارش بلاغ، تاثیر برنامه‌های ماهواره بر افکار عمومی و عملکرد مخاطبان به ویژه از نظر تربیتی و جامعه پذیری امر روشنی است. کانال‌های ماهواره‌ای موجب می شوند زنان و دختران جوان، با دیدن فیلم‌ها و سریال‌های شبکه‌های فارسی زبان، مطابق حس همزاد پنداری، به تقلید از نوع پوشش برای خود بر می گزینند و از رفتارهای آنان پیروی می‌کنند، یکی از جامعه شناسان معتقد است که عوامل مختلفی کنترل رفتار انسان را در دست دارد که سبب بروز چنین رفتارهای نابهنجارانه می‌شود.
امروزه، ماهواره و اینترنت و وسایل ارتباط جمعی با نفوذ در حریم خلوت و خصوصی خانواده‌ها و به خصوص نسل جوان ما تبدیل به فرمانروای اجتماعی و فرهنگی شده تا فرهنگ و ارزشهای جامعه غربی را بتدریج و بدون مقاومت جایگزین دغدغه و هویت کاربران خود کند. این رسانه‌ها و ابزارهای تبلیغاتی قدرتمند غربی، امروز بیش از پیش جایگاه ویژه‌ای بخصوص نزد خانواده‌های ایرانی یافته است.
ظهور تکنولوژی‌های نوین ارتباطی به همراه تحولاتی بسیاری از این ناهنجاری‌ها را ایجاد نموده است. به همین دلیل برنامه ریزی برای شناسایی، پیشگیری، کاهش آسیب‌های مخرب و تاثیرگذار این وسایل ارتباطی بخصوص بر رفتار و عملکرد نسل جوان و نوجوان مورد هدف این نوشتار بوده است که محقق به بررسی مهمترین آسیب‌های ناشی از آثار این وسایل ارتباطی بر رفتار و نگرش نوجوانان و خانواده‌ها پرداخته و راهکارهایی جهت مقابله و کاهش تهدیدات این وسایل مذکور ارائه داده است.
خانواده در تمام فرهنگ‌ها کانون شکل گیری هویت فرد می‌باشد. هیچ فردی جدا از خانواده اش قابل تعریف نسیت و خانواده رکن اصلی سازنده ی فرد و شخصیت آناست. (ثنایی، 1379). خانواده پایه بنیادین اجتماع، سلول سازنده زندگی انسان، خشت بنای جامعه، کانون اصلی حفظ سنتها، هنجارها و ارزشهای اجتماعی است وشالوده ی استوار پیوندهای اجتماعی و روابط خویشاوندی و کانونی برای بروز و ظهور عواطف انسانی و پرورش اجتماعی است.
خانواده واحدی است که براساس ازدواج پدید می آید و ازآغاز پیدایی خود، همچون حریمی امن، زندگی را پایدار و این بنیان کوچک اجتماعی است که تاثیر آن بر تمام شئون زندگی افراد به ویژه فرزندان غیر قابل انکاراست. با این حال این سیستم نیز مانند هر سیستم دیگر دستخوش حوادث تلخی می‌شود و همیشه در امان و به دور از تهدید نیست. پایه‌های هرجامعه، ریشه در ارزشها و نظام عقیدتی آن دارد؛ بنابراین برای تضعیف هرجامعه، تنها کافی است تا فرهنگ آن تضعیف گردد. با اینکار افراد جامعه از خودبیگانه شده و برخلاف آنچه که حقیقت فرهنگی آنها را تشکیل می دهد، رفتارمی‌کنند.
امروزه شیوه‌های ضربه زدن به فرهنگ وهویت ملی یک کشور تغییر یافته و دشمنان سعی می‌کنند ازطریق جنگ نرم افزاری به فروپاشی بنیان خانواده و آرا و عقایدجوانان آن مرز و بوم نایل آیند. شبکه‌های ماهواره‌ای و اینترنتی درصدد تضعیف بنیان خانواده و تغییر الگوهای اسلامی و جایگزینی با الگوهای غربی ومصرف گرا می باشند. باتوجه به مطالب فوق الذکر به طورکلی می توان آثارمخرب شبکه‌های ماهواره‌ای و اینترنتی را براساس تحقیقات انجام شده به قرار ذیل دسته بندی کرد:
1-القاء ضد ارزشها به جای ارزشها 2- الگودهی ماهواره به خانواده‌ها 3- اثرگذاری ماهواره و اینترنت بر ارتباط عاطفی زوجین 4- ترویج خانواده‌های بدون ازدواج( هم خانگی‌ها) 5- تاثیر این وسایل ارتباطی در تزلزل بنیان خانواده 6- سست شدن بنیان خانواده
آثار و آسیب‌های مخرب ماهواره، اینترنت و رسانه‌های جمعی بر بنیان خانواده:
1-القاء ضد ارزشها به جای ارزشها:
شبکه‌های ماهواره‌ای و اینترنت قادرند احساس شخص از واقعیت را تغییر و الگوهای ارزشی و باورهای آن را دچار دگرگونی نمایند. به طوریکه می تواند با برنامه ریزی‌های دقیق وکنترل شده، اندیشه‌های آنان را تحت تاثیر خود قرار داده و رفتار آنها را در جهت اهداف خود طوری سوق دهد که بدون هیچ اجباری شخص آن را بپذیرد و همراه گردد. شبکه‌های ماهواره‌ای در قالب میان برنامه‌ها و آگهی ها، ارزشهای متفاوتی چون فرهنگ برهنگی، مصرف گرایی، تجمل پرستی، ترویج بی مبادلاتی اخلاقی و … را به نمایش گذاشته و به تدریج فرهنگ وقار و پوشیدگی به فراموشی سپرده شده، رقابت برای عرضه هرچه بیشتر جذابیت‌های جنسی، به فرهنگ غالب در کشور تبدیل شده است. قدرت تاثیرگذاری این وسایل ارتباطی محدود به تغییر ارزشها تنها در حوزه تضعیف ارزشها و ارزشهای جایگزین در رفتار بینندگان نمی‌باشد، بلکه این رسانه‌ها توانایی دارند درحوزه‌های مربوط به حریم خصوصی افراد نیزبه طور خاص، تغییراتی ایجاد کنند، و گاهی به فرد بدون اینکه در جریان باشد تحمیل می‌شود، یعنی وجدان آدمی را دستکاری می‌کند» (هوور، 2004). چنین تغییراتی، بسترهای مناسبی برای این پیامدهای ناگوار فراهم می‌سازد.
2- الگودهی ماهواره به خانواده‌ها:
تاثیر برنامه‌های ماهواره بر افکار عمومی و عملکرد مخاطبان به ویژه از نظر تربیتی و جامعه پذیری امر روشنی است. کانال‌های ماهواره‌ای موجب می شوند زنان و دختران جوان، با دیدن فیلم‌ها و سریال‌های شبکه‌های فارسی زبان، مطابق حس همزاد پنداری، به تقلید از نوع پوشش برای خود بر می گزینند و از رفتارهای آنان پیروی می‌کنند. یکی از جامعه شناسان معتقد است که عوامل مختلفی کنترل رفتار انسان را در دست دارد که سبب بروز چنین رفتارهای نابهنجارانه می‌شود. برحسب یک تعامل دوجانبه بین شخص و عوامل تعیین کننده ی محیطی تبیین می شوند، به طور دقیق «شخص»، «محیط»، «رفتار شخص» برهم تاثیر و تاثر متقابل دارند، به طوری که هیچ کدام ازاین سه مولفه را نمی توان جدا از اجزای دیگربه عنوان تعیین کننده رفتار انسان در نظر گرفت. مصادیقی همچون؛ خیانت به همسر، افزایش سن ازدواج، بی تفاوتی به حریم خانواده و بی بند وباری فکری و فرهنگی در جامعه، نمونه بارزی از نتیجه الگوپذیری از الگوهای غلط برنامه‌های ماهواره‌ای است. (آزاد، 1372)
3- اثرگذاری ماهواره و اینترنت بر ارتباط عاطفی زوجین:
گسترش و استفاده افراطی ماهواره با کارکرد متنوع خود و دگرگون سازی‌های پیوسته اش، رفته رفته آسیب پذیر شده و استحکام خانواده را به مخاطره می اندازد. دراین صورت خانواده قویترین عامل دوام و رشدخود را که عاطفه وصمیمیت میان اعضاست، به دست فراموشی می سپارد. برنامه‌های ماهواره به تدریج جای ارتباط بین فردی از نوع چهره به چهره را گرفته و توانسته اند فضای انفرادی را به جای فضای جمعی و اجتماعی خانواده حاکم کنند، بگونه‌ای که در ابتدا به افزایش فردگرایی و کاهش جمع گرایی منجر شده و با رخنه در محیط گرم خانواده ترویج مفاسد دینی باعث شده برنامه‌های این نوع شبکه‌ها با هدف قرار دادن شخصیت زن و القاء کردن فرهنگ غربی به او بتوانند شخصیت حقیقی زن مسلمان ایرانی را متزلزل ساخته و بنیان خانواده را به شدت تضعیف کنند. (شکربیگی، 1391)
4- ترویج خانواده‌های بدون ازدواج( هم خانگی‌ها):
تاثیر خانواده‌ها در دو بعد قابل توجه است. یک جنبه مربوط به ثبات در الگوهای رفتاری- ارتباطی خانواده می‌باشد و دیگری بحث تحکیم و ثبات شخصیتی افراد خانواده است. شبکه‌های ماهواره‌ای با هدف قرار دادن تحکیم خانواده، هم الگوهای رفتاری خانواده و هم شخصیت افراد را به سوی سستی و تزلزل هدایت می‌کند.
یکی از الگوهایی که ماهواره برای مخاطبان خود بخصوص نسل جوان درنظر گرفته است، ارضای غریزه جنسی جوانان ازطریق روش” انتخاب دوست و رفیق” می‌باشد. روشی که در غرب معمول است و آغازگر یک زندگی مشترک بدون ازدواج می‌باشد. غیر رسمی شدن ازدواج که به عنوان یک فرهنگ وارداتی به خصوص در شهرهای بزرگ پدید آمده، به معنای کمرنگ شده هنجارهای اجتماعی است که رفتار مردم را در رسوم معمول جامعه مانند ازدواج تعریف می‌کنند. این و شیوه از زندگی به تدریج در جوامع طبیعی جلوه نمود می یابد و سعی در تغییر بنیان‌های فکری جوامع بخصوص نسل جوان دارد، این شیوه زندگی به نام ” ازدواج سفید یا هم خونه همیشگی” معروفیت دارد.
5- تاثیر این وسایل ارتباطی در تزلزل بنیان خانواده:
برنامه‌های نامناسب ماهواره و شبکه‌های ارتباطی به دنبال ترویج احساس آزادی مطلق و یا همان لیبرالیسم جنسی به دنبال ایجاد آزادی برای روابط جنسی مطلق بوده و با ترویج فرهنگ خود، تمامی افکار مخاطبان خود را متوجه تلذذ جنسی کرده است.
ماهواره سطح تعمیم پذیری مسائل خصوصی را افزایش داده و سکس را لازمه زندگی امروز می شمارد و با برنامه‌های غیر اخلاقی انتظارات کاذب جنسی را در مردان به وجود می آورد. زنان نیز در پاسخگویی به این تنوع طلبی دچار مشکل می شوند، این یک نوع مزاحم به شمار می رود و تعهد و پایبندی به بودن در کنار همسر بی معنی می‌باشد و با این تلقین که زنان موجوداتی آسیب پذیر هستند و باید مورد سوء استفاده پرخاشگری، تجاوز جنسی و آزار جنسی قرار گیرند، چرا که این نوع رفتار از دید آنها علامت تداوم سیستم مردسالاری است. (ثنایی، 1379).
گزارشات تحقیقی حاکی از این است این تصاویر زنان را مطیع و تسلیم پذیر نشان می دهند وارزشهای اخلاقی وحقیقی یک انسان را تاحد سکس تنزل می دهد. نقش و جایگاه افراد خانواده مبهم و نامشخص می‌شود، به ویژه در مورد زنان و دختران صورت معضلی جهانی در آمده، به طوریکه بسیاری از افراد از آن طریق به هیجانات و لذتهای آنی دست می یابند. این رسانه‌ها به واسطه بار فرهنگی که دارند، تاثیر بسیار زیادی بر چگونگی فرهنگ و نظام آموزشی افراد جامعه می گذارد، چرا که قدرت فوق العاده‌ای روی اذهان آدمی دارند، قدرتی که تاکنون سابقه نداشته است. اگر درمقابل نفوذ آن مقاومت نکنیم ما را از جامعه تمدن دور خواهد کرد. (رفیعی، 1384)
6- سست شدن بنیان خانواده:
ازدیگر تبعات حضور بدون کنترل و حتی با کنترل ماهواره بر خانواده ورود به ساختار و بنیان خانواده می‌باشد، به طوریکه مجاز شمردن خیانت زن و شوهر و زشتی زدایی از روابط قبل از ازدواج و حتی حاملگی بدون روابط قانونی و شرعی، اهانت به والدین و بی توجهی به آنها، نفوذ جادو و طلسم در زندگی روزمره بازیگران همه و همه باعث شده فیلم‌ها و سریال‌های ماهواره به
طور هدفمند، عفت و اخلاق اجتماعی را نشانه گیری کنند. پیامدهای سست شدن بنیان خانواده به چند مورد قابل اشاره می‌باشد که عبارتنداز؛(خیری، 1389)
-دختران فراری:
– بدحجابی و زنان خیابانی:
-تاثیر منفی بر روابط بین افراد، اختلاف خانوادگی و شکستن حریم‌های خانواده:
-ترویج هوس خواهی و تنوع طلبی:
-ایجاد خانواده بی قید دربرابر خانواده‌های سنتی:
-ترویج و عادی جلوه کردن خیانت زوجین به یکدیگر:
راهکارهای پیشنهادی:
تقویت فرهنگ خودی و نشان دادن ارزشهای بالای آن به سطوح پایین جامعه، دفاع از ارزشهای ملی، ارتقاء سطح آگاهی افراد، ترویج زندگی معنوی و بر مبنای تقوا، ترویج الگوهای رفتاری صحیح در خانواده و جامعه، حرکت مقابله‌ای صدا وسیما برای ساختن و بازنمایی مجدد ارزشهای جامعه و صیانت از حریم خانواده به منظور مقابله با اثرات منفی فیلم‌های ماهواره ای، حرکت آگاهانه و صحیح مدیران فرهنگی جامعه برای کاهش اثرات منفی برنامه‌های ماهواره‌ای و اینترنتی، تبیین صحیح پیامدهای منفی ماهواره و فضای اینترنتی برای خانواده‌ها و بخصوص نسل جوان به شکل برگزاری سیمنارها، جلسات فرهنگی درمساجد و مدارس و همچنین بهره مندی از مطبوعات، رسانه‌ها و انجمن اولیاء و مربیان مدارس.
بدون شک محدود سازی در استفاده از برنامه‌های ماهواره بدون جایگزین کردن برنامه‌های سازنده و مورد علاقه جوانان در رسانه‌های ملی به نتیجه نخواهد رسید؛ بنابراین توسعه برنامه‌های گوناگون، متنوع و متناسب با نیاز این نسل، باید جزو برنامه‌های اصلی و اساسی دولت مردان به خصوص مسئولان رسانه ملی باشد.
برنامه ریزی جهان غرب درجهت هویت زدایی، دین زدایی، خانواده ستیزی و خانواده گریزی است و براساس این محورها به تولید فیلم و برنامه می پردازد. نگاه اساسی فیلم هایی که توسط رسانه‌های غربی تولید و ازطریق شبکه‌های ماهواره‌ای بطور رایگان در اختیار خانواده‌ها قرار می گیرند، به دنبال ازمیان بردن نگاه عفیفانه مرد و زن در خانواده است. آنها تلاش می‌کنند تا زیور عفاف را به عنوان یک عامل مخرب جلوه دهند و این حریم بین زوجین شکسته شود و عادی گردد.
رسانه‌های دیداری و شنیداری بخشی از منش و اخلاق افراد جامعه را تحت تاثیر خود قرار می دهند. اگر خانواده‌ها به صورت مداوم و مستمر مخاطب برنامه‌های ماهواره باشند، قطعا تاثیر بسیار عمیقی بر آنها خواهد گذارد به ویژه دختر و پسر جوانی که آمادگی افکار مختلفی را دارند. تبلیغات سوء شبکه‌های ماهواره‌ای اثرات مخربی در اعتقادات، تفکرات، شخصیت و تربیت خانواده‌ها به ویژه زنان و جوانان دارند و افراد را از تفکرات و اعتقادات صحیح خود جدا می‌کنند. تمام هدف این برنامه‌ها نابودی سلامت فکر و روان اشخاص و تغییر این ذهنیت از مسیر اصلی تربیتی و اخلاقی متعارف به سمت پذیرش الگوهای غربی به گونه‌ای که از بنیان خانواده و ریشه اصلی مکتب اسلامی- شیعی فاصله بگیرند و تابع اصول منحط لیبرال غربی گرایی شوند.
منابع:
-آزاد، تقی رسانه‌ها و فرهنگ ها، انتشارات سروش، تهران، 1372.
-ثنایی، باقر (1379)، «آسیب شناسی خانواده»، نشریه ی پژوهشی- تربیتی، سال اول، شماره 3.
-خیری، حسن، دین، رسانه، ارتباطات اجتماعی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، چاپ اول، 1389.
-رفیعی، زهرا«آسیب شناسی خانواده‌های ایرانی»، نشریه همشهری، 1384
-شکربیگی، عالیه (1391)، « رسانه، زنان و مناسبات خانواده» نشست پژوهشی انجمن جامعه شناسی ایران.
-هوور، استورات، برگزیده دانش نامه ی دین، ارتباطات و رسانه، هنر و اندیشه، ترجمه: مجید اخگر، انتشارات قم، چاپ اول، 1388
انتهای پیام/
برچسب‌هاتکنولوژی‌های نوین, فرمانروای اجتماعی و فرهنگی, مرزهای فرهنگی
امروزه، ماهواره و اینترنت و وسایل ارتباط جمعی با نفوذ در حریم خلوت و خصوصی خانواده‌ها و به خصوص نسل جوان ما تبدیل به فرمانروای اجتماعی و فرهنگی شده تا فرهنگ و ارزشهای جامعه غربی را بتدریج و بدون مقاومت جایگزین دغدغه و هویت کاربران خود کند. این رسانه‌ها و ابزارهای تبلیغاتی قدرتمند غربی، امروز بیش از پیش جایگاه ویژه‌ای بخصوص نزد خانواده‌های ایرانی یافته است.
ظهور تکنولوژی‌های نوین ارتباطی به همراه تحولاتی بسیاری از این ناهنجاری‌ها را ایجاد نموده است. به همین دلیل برنامه ریزی برای شناسایی، پیشگیری، کاهش آسیب‌های مخرب و تاثیرگذار این وسایل ارتباطی بخصوص بر رفتار و عملکرد نسل جوان و نوجوان مورد هدف این نوشتار بوده است که محقق به بررسی مهمترین آسیب‌های ناشی از آثار این وسایل ارتباطی بر رفتار و نگرش نوجوانان و خانواده‌ها پرداخته و راهکارهایی جهت مقابله و کاهش تهدیدات این وسایل مذکور ارائه داده است.
خانواده در تمام فرهنگ‌ها کانون شکل گیری هویت فرد می‌باشد. هیچ فردی جدا از خانواده اش قابل تعریف نسیت و خانواده رکن اصلی سازنده ی فرد و شخصیت آناست. (ثنایی، 1379). خانواده پایه بنیادین اجتماع، سلول سازنده زندگی انسان، خشت بنای جامعه، کانون اصلی حفظ سنتها، هنجارها و ارزشهای اجتماعی است وشالوده ی استوار پیوندهای اجتماعی و روابط خویشاوندی و کانونی برای بروز و ظهور عواطف انسانی و پرورش اجتماعی است.
خانواده واحدی است که براساس ازدواج پدید می آید و ازآغاز پیدایی خود، همچون حریمی امن، زندگی را پایدار و این بنیان کوچک اجتماعی است که تاثیر آن بر تمام شئون زندگی افراد به ویژه فرزندان غیر قابل انکاراست. با این حال این سیستم نیز مانند هر سیستم دیگر دستخوش حوادث تلخی می‌شود و همیشه در امان و به دور از تهدید نیست. پایه‌های هرجامعه، ریشه در ارزشها و نظام عقیدتی آن دارد؛ بنابراین برای تضعیف هرجامعه، تنها کافی است تا فرهنگ آن تضعیف گردد. با اینکار افراد جامعه از خودبیگانه شده و برخلاف آنچه که حقیقت فرهنگی آنها را تشکیل می دهد، رفتارمی‌کنند.
امروزه شیوه‌های ضربه زدن به فرهنگ وهویت ملی یک کشور تغییر یافته و دشمنان سعی می‌کنند ازطریق جنگ نرم افزاری به فروپاشی بنیان خانواده و آرا و عقایدجوانان آن مرز و بوم نایل آیند. شبکه‌های ماهواره‌ای و اینترنتی درصدد تضعیف بنیان خانواده و تغییر الگوهای اسلامی و جایگزینی با الگوهای غربی ومصرف گرا می باشند. باتوجه به مطالب فوق الذکر به طورکلی می توان آثارمخرب شبکه‌های ماهواره‌ای و اینترنتی را براساس تحقیقات انجام شده به قرار ذیل دسته بندی کرد:
1-القاء ضد ارزشها به جای ارزشها 2- الگودهی ماهواره به خانواده‌ها 3- اثرگذاری ماهواره و اینترنت بر ارتباط عاطفی زوجین 4- ترویج خانواده‌های بدون ازدواج( هم خانگی‌ها) 5- تاثیر این وسایل ارتباطی در تزلزل بنیان خانواده 6- سست شدن بنیان خانواده
آثار و آسیب‌های مخرب ماهواره، اینترنت و رسانه‌های جمعی بر بنیان خانواده:
1-القاء ضد ارزشها به جای ارزشها:
شبکه‌های ماهواره‌ای و اینترنت قادرند احساس شخص از واقعیت را تغییر و الگوهای ارزشی و باورهای آن را دچار دگرگونی نمایند. به طوریکه می تواند با برنامه ریزی‌های دقیق وکنترل شده، اندیشه‌های آنان را تحت تاثیر خود قرار داده و رفتار آنها را در جهت اهداف خود طوری سوق دهد که بدون هیچ اجباری شخص آن را بپذیرد و همراه گردد. شبکه‌های ماهواره‌ای در قالب میان برنامه‌ها و آگهی ها، ارزشهای متفاوتی چون فرهنگ برهنگی، مصرف گرایی، تجمل پرستی، ترویج بی مبادلاتی اخلاقی و … را به نمایش گذاشته و به تدریج فرهنگ وقار و پوشیدگی به فراموشی سپرده شده، رقابت برای عرضه هرچه بیشتر جذابیت‌های جنسی، به فرهنگ غالب در کشور تبدیل شده است. قدرت تاثیرگذاری این وسایل ارتباطی محدود به تغییر ارزشها تنها در حوزه تضعیف ارزشها و ارزشهای جایگزین در رفتار بینندگان نمی‌باشد، بلکه این رسانه‌ها توانایی دارند درحوزه‌های مربوط به حریم خصوصی افراد نیزبه طور خاص، تغییراتی ایجاد کنند، و گاهی به فرد بدون اینکه در جریان باشد تحمیل می‌شود، یعنی وجدان آدمی را دستکاری می‌کند» (هوور، 2004). چنین تغییراتی، بسترهای مناسبی برای این پیامدهای ناگوار فراهم می‌سازد.
2- الگودهی ماهواره به خانواده‌ها:
تاثیر برنامه‌های ماهواره بر افکار عمومی و عملکرد مخاطبان به ویژه از نظر تربیتی و جامعه پذیری امر روشنی است. کانال‌های ماهواره‌ای موجب می شوند زنان و دختران جوان، با دیدن فیلم‌ها و سریال‌های شبکه‌های فارسی زبان، مطابق حس همزاد پنداری، به تقلید از نوع پوشش برای خود بر می گزینند و از رفتارهای آنان پیروی می‌کنند. یکی از جامعه شناسان معتقد است که عوامل مختلفی کنترل رفتار انسان را در دست دارد که سبب بروز چنین رفتارهای نابهنجارانه می‌شود. برحسب یک تعامل دوجانبه بین شخص و عوامل تعیین کننده ی محیطی تبیین می شوند، به طور دقیق «شخص»، «محیط»، «رفتار شخص» برهم تاثیر و تاثر متقابل دارند، به طوری که هیچ کدام ازاین سه مولفه را نمی توان جدا از اجزای دیگربه عنوان تعیین کننده رفتار انسان در نظر گرفت. مصادیقی همچون؛ خیانت به همسر، افزایش سن ازدواج، بی تفاوتی به حریم خانواده و بی بند وباری فکری و فرهنگی در جامعه، نمونه بارزی از نتیجه الگوپذیری از الگوهای غلط برنامه‌های ماهواره‌ای است. (آزاد، 1372)
3- اثرگذاری ماهواره و اینترنت بر ارتباط عاطفی زوجین:
گسترش و استفاده افراطی ماهواره با کارکرد متنوع خود و دگرگون سازی‌های پیوسته اش، رفته رفته آسیب پذیر شده و استحکام خانواده را به مخاطره می اندازد. دراین صورت خانواده قویترین عامل دوام و رشدخود را که عاطفه وصمیمیت میان اعضاست، به دست فراموشی می سپارد. برنامه‌های ماهواره به تدریج جای ارتباط بین فردی از نوع چهره به چهره را گرفته و توانسته اند فضای انفرادی را به جای فضای جمعی و اجتماعی خانواده حاکم کنند، بگونه‌ای که در ابتدا به افزایش فردگرایی و کاهش جمع گرایی منجر شده و با رخنه در محیط گرم خانواده ترویج مفاسد دینی باعث شده برنامه‌های این نوع شبکه‌ها با هدف قرار دادن شخصیت زن و القاء کردن فرهنگ غربی به او بتوانند شخصیت حقیقی زن مسلمان ایرانی را متزلزل ساخته و بنیان خانواده را به شدت تضعیف کنند. (شکربیگی، 1391)
4- ترویج خانواده‌های بدون ازدواج( هم خانگی‌ها):
تاثیر خانواده‌ها در دو بعد قابل توجه است. یک جنبه مربوط به ثبات در الگوهای رفتاری- ارتباطی خانواده می‌باشد و دیگری بحث تحکیم و ثبات شخصیتی افراد خانواده است. شبکه‌های ماهواره‌ای با هدف قرار دادن تحکیم خانواده، هم الگوهای رفتاری خانواده و هم شخصیت افراد را به سوی سستی و تزلزل هدایت می‌کند.
یکی از الگوهایی که ماهواره برای مخاطبان خود بخصوص نسل جوان درنظر گرفته است، ارضای غریزه جنسی جوانان ازطریق روش” انتخاب دوست و رفیق” می‌باشد. روشی که در غرب معمول است و آغازگر یک زندگی مشترک بدون ازدواج می‌باشد. غیر رسمی شدن ازدواج که به عنوان یک فرهنگ وارداتی به خصوص در شهرهای بزرگ پدید آمده، به معنای کمرنگ شده هنجارهای اجتماعی است که رفتار مردم را در رسوم معمول جامعه مانند ازدواج تعریف می‌کنند. این و شیوه از زندگی به تدریج در جوامع طبیعی جلوه نمود می یابد و سعی در تغییر بنیان‌های فکری جوامع بخصوص نسل جوان دارد، این شیوه زندگی به نام ” ازدواج سفید یا هم خونه همیشگی” معروفیت دارد.
5- تاثیر این وسایل ارتباطی در تزلزل بنیان خانواده:
برنامه‌های نامناسب ماهواره و شبکه‌های ارتباطی به دنبال ترویج احساس آزادی مطلق و یا همان لیبرالیسم جنسی به دنبال ایجاد آزادی برای روابط جنسی مطلق بوده و با ترویج فرهنگ خود، تمامی افکار مخاطبان خود را متوجه تلذذ جنسی کرده است.
ماهواره سطح تعمیم پذیری مسائل خصوصی را افزایش داده و سکس را لازمه زندگی امروز می شمارد و با برنامه‌های غیر اخلاقی انتظارات کاذب جنسی را در مردان به وجود می آورد. زنان نیز در پاسخگویی به این تنوع طلبی دچار مشکل می شوند، این یک نوع مزاحم به شمار می رود و تعهد و پایبندی به بودن در کنار همسر بی معنی می‌باشد و با این تلقین که زنان موجوداتی آسیب پذیر هستند و باید مورد سوء استفاده پرخاشگری، تجاوز جنسی و آزار جنسی قرار گیرند، چرا که این نوع رفتار از دید آنها علامت تداوم سیستم مردسالاری است. (ثنایی، 1379).
گزارشات تحقیقی حاکی از این است این تصاویر زنان را مطیع و تسلیم پذیر نشان می دهند وارزشهای اخلاقی وحقیقی یک انسان را تاحد سکس تنزل می دهد. نقش و جایگاه افراد خانواده مبهم و نامشخص می‌شود، به ویژه در مورد زنان و دختران صورت معضلی جهانی در آمده، به طوریکه بسیاری از افراد از آن طریق به هیجانات و لذتهای آنی دست می یابند. این رسانه‌ها به واسطه بار فرهنگی که دارند، تاثیر بسیار زیادی بر چگونگی فرهنگ و نظام آموزشی افراد جامعه می گذارد، چرا که قدرت فوق العاده‌ای روی اذهان آدمی دارند، قدرتی که تاکنون سابقه نداشته است. اگر درمقابل نفوذ آن مقاومت نکنیم ما را از جامعه تمدن دور خواهد کرد. (رفیعی، 1384)
6- سست شدن بنیان خانواده:
ازدیگر تبعات حضور بدون کنترل و حتی با کنترل ماهواره بر خانواده ورود به ساختار و بنیان خانواده می‌باشد، به طوریکه مجاز شمردن خیانت زن و شوهر و زشتی زدایی از روابط قبل از ازدواج و حتی حاملگی بدون روابط قانونی و شرعی، اهانت به والدین و بی توجهی به آنها، نفوذ جادو و طلسم در زندگی روزمره بازیگران همه و همه باعث شده فیلم‌ها و سریال‌های ماهواره به
طور هدفمند، عفت و اخلاق اجتماعی را نشانه گیری کنند. پیامدهای سست شدن بنیان خانواده به چند مورد قابل اشاره می‌باشد که عبارتنداز؛(خیری، 1389)
-دختران فراری:
– بدحجابی و زنان خیابانی:
-تاثیر منفی بر روابط بین افراد، اختلاف خانوادگی و شکستن حریم‌های خانواده:
-ترویج هوس خواهی و تنوع طلبی:
-ایجاد خانواده بی قید دربرابر خانواده‌های سنتی:
-ترویج و عادی جلوه کردن خیانت زوجین به یکدیگر:
راهکارهای پیشنهادی:
تقویت فرهنگ خودی و نشان دادن ارزشهای بالای آن به سطوح پایین جامعه، دفاع از ارزشهای ملی، ارتقاء سطح آگاهی افراد، ترویج زندگی معنوی و بر مبنای تقوا، ترویج الگوهای رفتاری صحیح در خانواده و جامعه، حرکت مقابله‌ای صدا وسیما برای ساختن و بازنمایی مجدد ارزشهای جامعه و صیانت از حریم خانواده به منظور مقابله با اثرات منفی فیلم‌های ماهواره ای، حرکت آگاهانه و صحیح مدیران فرهنگی جامعه برای کاهش اثرات منفی برنامه‌های ماهواره‌ای و اینترنتی، تبیین صحیح پیامدهای منفی ماهواره و فضای اینترنتی برای خانواده‌ها و بخصوص نسل جوان به شکل برگزاری سیمنارها، جلسات فرهنگی درمساجد و مدارس و همچنین بهره مندی از مطبوعات، رسانه‌ها و انجمن اولیاء و مربیان مدارس.
بدون شک محدود سازی در استفاده از برنامه‌های ماهواره بدون جایگزین کردن برنامه‌های سازنده و مورد علاقه جوانان در رسانه‌های ملی به نتیجه نخواهد رسید؛ بنابراین توسعه برنامه‌های گوناگون، متنوع و متناسب با نیاز این نسل، باید جزو برنامه‌های اصلی و اساسی دولت مردان به خصوص مسئولان رسانه ملی باشد.
برنامه ریزی جهان غرب درجهت هویت زدایی، دین زدایی، خانواده ستیزی و خانواده گریزی است و براساس این محورها به تولید فیلم و برنامه می پردازد. نگاه اساسی فیلم هایی که توسط رسانه‌های غربی تولید و ازطریق شبکه‌های ماهواره‌ای بطور رایگان در اختیار خانواده‌ها قرار می گیرند، به دنبال ازمیان بردن نگاه عفیفانه مرد و زن در خانواده است. آنها تلاش می‌کنند تا زیور عفاف را به عنوان یک عامل مخرب جلوه دهند و این حریم بین زوجین شکسته شود و عادی گردد.
رسانه‌های دیداری و شنیداری بخشی از منش و اخلاق افراد جامعه را تحت تاثیر خود قرار می دهند. اگر خانواده‌ها به صورت مداوم و مستمر مخاطب برنامه‌های ماهواره باشند، قطعا تاثیر بسیار عمیقی بر آنها خواهد گذارد به ویژه دختر و پسر جوانی که آمادگی افکار مختلفی را دارند. تبلیغات سوء شبکه‌های ماهواره‌ای اثرات مخربی در اعتقادات، تفکرات، شخصیت و تربیت خانواده‌ها به ویژه زنان و جوانان دارند و افراد را از تفکرات و اعتقادات صحیح خود جدا می‌کنند. تمام هدف این برنامه‌ها نابودی سلامت فکر و روان اشخاص و تغییر این ذهنیت از مسیر اصلی تربیتی و اخلاقی متعارف به سمت پذیرش الگوهای غربی به گونه‌ای که از بنیان خانواده و ریشه اصلی مکتب اسلامی- شیعی فاصله بگیرند و تابع اصول منحط لیبرال غربی گرایی شوند.
منابع:
-آزاد، تقی رسانه‌ها و فرهنگ ها، انتشارات سروش، تهران، 1372.
-ثنایی، باقر (1379)، «آسیب شناسی خانواده»، نشریه ی پژوهشی- تربیتی، سال اول، شماره 3.
-خیری، حسن، دین، رسانه، ارتباطات اجتماعی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، چاپ اول، 1389.
-رفیعی، زهرا«آسیب شناسی خانواده‌های ایرانی»، نشریه همشهری، 1384
-شکربیگی، عالیه (1391)، « رسانه، زنان و مناسبات خانواده» نشست پژوهشی انجمن جامعه شناسی ایران.
-هوور، استورات، برگزیده دانش نامه ی دین، ارتباطات و رسانه، هنر و اندیشه، ترجمه: مجید اخگر، انتشارات قم، چاپ اول، 1388
انتهای پیام/
برچسب‌هاتکنولوژی‌های نوین, فرمانروای اجتماعی و فرهنگی, مرزهای فرهنگی
منبع : طنین یاس
پربيننده ترين
پنجشنبه ۳۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۰:۰۰
چهارشنبه ۲۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۰:۰۰
چهارشنبه ۲۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۲:۵۲
دوشنبه ۲۷ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۱:۵۲
دوشنبه ۲۷ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۸:۱۴
پنجشنبه ۳۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۰
سه شنبه ۲۸ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۲
شنبه ۲۵ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۴