یکی از استاتید رشته علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه فردوسی مشهد با تشریح مهمترین دلایل کمرنگ شدن جایگاه و شأن کتابدار در دوران معاصر، رویکرد جدید نهاد کتابخانههای عمومی کشور را باعث توسعه خدمات و همچنین ارتقاء هرچه بیشتر منزلت کتابداران دانست.
فتاحی: اجتماعی شدن کتابخانهها به توسعه خدمات و ارتقاء منزلت کتابداران میانجامد
21 آبان 1398 ساعت 11:30
یکی از استاتید رشته علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه فردوسی مشهد با تشریح مهمترین دلایل کمرنگ شدن جایگاه و شأن کتابدار در دوران معاصر، رویکرد جدید نهاد کتابخانههای عمومی کشور را باعث توسعه خدمات و همچنین ارتقاء هرچه بیشتر منزلت کتابداران دانست.
به گزارش بلاغ رحمتالله فتاحی، استاد رشته علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه فردوسی مشهد، در گفتوگو با خبرنگار درباره موضوع منزلت اجتماعی کتابداران همزمان با فرارسیدن ایام هفته کتاب اظهار داشت: کتابداران در طول تاریخ ایران همواره دارای جایگاهی ویژه و ارزشمند بودند، به طوری که بهترین دانشمندان ما خود کتابدار بودند. اما منزلت کتابدار در دوران معاصر، به دلیل ارتباط مستقیمی که با سایر عوامل دیگر در جامعه دارد، دچار کاستی بزرگی شد.
وی درباره برخی از مهمترین عوامل موثر در ایجاد این کاستی بزرگ گفت: نظام آموزشی ما از ابتدای شکلگیری، مبتنی بر نظام تک کتابی، یعنی استفاده از کتاب از پیش آماده شده بود که روخوانی و از بر کردن کتاب، شیوه استفاده از آنها بود. این اتفاق با نادیده گرفتن کتابخانهها، ضربه بزرگی به منزلت کتابداران در جامعه زد که متأسفانه همچنان نیز این روند ادامه دارد و نشانه بارز آن حذف پست کتابدار از مدارس در سال ۱۳۹۰ توسط وزیر وقت آموزش و پرورش بوده است.
فتاحی ادامه داد: اما عامل دیگر این کاستی که یک عامل درونزا بوده است، خلاء دانشآموختگان کتابداری در برههای از تاریخ معاصر است. به طوری که حدود سه دهه گذشته تعداد دانشآموختگان کتابداری بسیار کم بود و کتابداران حاضر در کتابخانهها طی این سالها بیشتر به عنوان کتاببان و حافظان کتاب به ایفای نقش میپرداختند و نتوانستند بر اساس نیازهای روز و آن گونه که شایسته است به ارائه خدمات به مخاطبان بپردازند؛ به همین دلیل رفته رفته یک دید واپسگرا در جامعه نسبت به کتابداری شکل گرفت.
این استاد رشته علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: خوشبختانه طی سالهای اخیر تعداد ورودیها و دانشآمختگان این رشته افزایش قابل ملاحظهای داشته، اما دلیل مهمی که همچنان مانع از ارتقاء منزلت کتابداران شده، عدم توجه فراوان به موضوع «خدمت» در این رشته و حرفه است. فلسفه وجودی رشته و حرفه کتابداری ارائه خدمت است و متاسفانه ما به دلیل محدودیتهای مختلف نتوانستیم انواع خدمات را به جامعه ارائه کنیم.
وی مهمترین عامل ارتقاء منزلت کتابداران را همت خود کتابداران دانست و گفت: حتی باوجود اینکه طی سالهای اخیر درسهایی در حوزه ارائه خدمات به دروس دوره کارشناسی ارشد این رشته افزوده شد، اما در عمل به توفیق چندانی منجر نشد. بنده هم در رابطه با توسعه خدمات در کتابخانهها همایشهایی برگزار کردهام، اما در نهایت مهمترین عامل در توسعه خدمات و ارتقاء منزلت کتابدار، همت خود کتابداران است.
فتاحی با تأکید بر توسعه خدمات کتابخانهها در جامعه، گفت: بارها در مقاطع مختلف عنوان کردهام که کتابخانهها باید وارد زندگی اجتماعی مردم شوند؛ چرا که راه حل تمام مشکلات خانوادگی، فرهنگی، اجتماعی و حتی معیشتی خانوادهها از طریق کتاب قابل حل است. اتفاقی که سالها است در کتابخانههای کشورهای پیشرفته در حال انجام است.
این استاد رشته علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به رویکرد جدید نهاد کتابخانههای عمومی کشور در تبدیل کتابخانهها با مراکز فرهنگی و اجتماعی چندمنظوره گفت: این رویکرد و اقداماتی که تا کنون در این جهت صورت گرفته گامی رو به جلو در جهت پررنگ کردن نقش کتاب و کتابخانه در زندگی مردم بوده که در ادامه قطعا به ارتقاء هرچه بیشتر منزلت کتابدار در جامعه منجر خواهد شد.
خوشبختانه امروز به لحاظ آموزش کتابداران با مشکلی روبهرو نیستیم، چرا که ظرفیت خوبی هم از لحاظ آکادمیک در دانشگاهها و هم از لحاظ تجربی وجود دارد که نیاز آموزشی در حوزه کتابداران را پاسخ خواهد داد. ما نیز آمادگی خود را برای ایفای نقش در این رویکرد جدید اعلام میکنیم تا بتوانیم نقش کوچکی در ارتقاء هرچه بیشتر منزلت کتابداران در جامعه داشته باشیم.
بلاغ: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانههای داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای منتشر میشود.
کد مطلب: 406714