تاریخ انتشارسه شنبه ۱۵ خرداد ۱۳۹۷ - ۰۹:۰۰
کد مطلب : ۳۶۰۵۵۰
با انجام سخنرانی امام خمینی(ره)، علم نخست وزیر وقت به کماندوهای تحت فرمان دستور دستگیری امام را صادر کرد و این نیروها در صبحگاه روز 15 خرداد ایشان را در منزل خود در قم دستگیر و به پادگان قصر تهران منتقل کردند. قیام 15 خرداد سال 42 نقطه عطفی در انقلاب اسلامی و تاریخ معاصر ایران به عنوان روزی است که مردم با رهبری امام خمینی(ره) نهضت اسلامی را برای سرنگونی رژیم شاه آغاز کردند محسوب می‌شود.
۰
plusresetminus
قیام جاودان/ رسوایی چهره مزدورانه رژیم نزد مردم بعد از 15 خرداد
به گزارش بلاغ، قیام 15 خرداد مردم ایران در سال 1342 نقطه عطفی در آغاز نهضت اسلامی است.

دوران حکومت پهلوی دوم به چند دسته تقسیم می‌شود که بعد از اشغال ایران توسط نیروهای متفقین در جنگ جهانی دوم و برکناری رضا شاه و بر مسند قدرت تکیه زدن پسرش فرزندش با کمک‌های محمد علی فروغی و خواست انگلیس صورت می‌گیرد.

* نفوذ سیاستمداران وابسته به انگلیس

در این دوران محمد رضا جوانی بی‌تجربه و وابسته به انگلیس است که تحت تأثیر افکار افرادی چون فروغی قرار دارد و شاهد نفوذ سیاستمداران وابسته به انگلیس در کشور هستیم.

محمدرضا از شهریور سال 1320 شاه ایران شده است. این دوران با فراز و نشیب‌هایی پشت سر می‌گذارد و در دهه 30 با نخست وزیری دکتر محمد مصدق و آغاز نهضت ملی شدن نفت با حمایت‌های روحانیت و در رأس آن آیت الله کاشانی توان مقابله با خواست ملت را ندارد و حتی قبل از انجام کودتای 28 مرداد 32 از کشور خارج شده بود تا در صورت شکست طرح کودتا پناهگاهی برای خود در خارج داشته باشد.

* حاکمیت جو خفقان سیاسی بعد از کودتای 28 مرداد 1332

با انجام کودتای 28 مرداد توسط امریکاییان شاه به کشور بازگشت و دوران نسبتاً باز سیاسی در ایران کنار گذاشته شد و فضای خفقان و سخت سیاسی بر جامعه حاکم شد.

* حرکت در مسیر غربی شدن ایران بعد از کودتای 28 مرداد

شاه بعد از کودتای 28 مرداد و افزایش قابل توجه درآمدهای نفتی با سرعت زیادی قصد داشت ایران را در مسیر ترقی غربگرایانه قرار دهد و در این راستا با حذف سیاستمداران مخالف و هر گونه صدای مخالف، طرح‌های خود را یکی پس از دیگری اجرا کرد و ایران را فضایی از یأس و نومیدی با نفوذ فرهنگ غربی در برابر اسلام فراگرفت.

کابینه اسدالله علم در اجرای برنامه‌های غربی خود در 16 مهر 1341 لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی را به مجلس برد که در این برنامه شوراهای محلی روستایی و شهری با انجام انتخاباتی تشکیل می‌شد.

این طرح در ظاهر خیلی خوب به نظر می‌رسید اما سه موضوع حذف قید اسلام از شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان، انجام مراسم تحلیف با هر کتاب آسمانی به جای قرآن و حق رأی زنان گنجانده شده بود.

* اعتراض امام خمینی و علما به لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی

علما و روحانیون به محض اطلاع از این طرح به شاه اعتراض کردند و در رأس معترضان امام خمینی(ره) قرار داشت که با سخنرانی‌های خود شاه و عملکرد حکومت را به باد انتقاد گرفت و با فشاری که مردم با رهبری امام خمینی(ره) به حکومت وارد کردند شاه از تصویب و اجرای این طرح خودداری کرد.

از این جا به طور رسمی تخاصم بین مذهبیون و شاه آغاز شد و شاه نیز وارد دوران جدیدی از حکومت‌داری خود شد.

* اجرای طرح انقلاب سفید شاه و ملت از سال 41

یکی دیگر از حوادثی که باعث فاصله عمیق‌تر بین مردم و شاه شد اجرای طرح انقلاب سفید شاه و مردم در سال 1341 است که در این سال اسدالله علم در تیرماه این سال تلاش‌های زیادی را برای اجرای آن کرد.

امام خمینی(ره) و روحانیون در اعتراض به این طرح ملت مبارزات جدی خود را با رژیم آغاز کردند و از بهمن 41 بحران میان علما و روحانیون شدت بیشتری به خود گرفت.

* حمله نیروهای نظامی شاه به مدرسه فیضیه در دوم فروردین 42

با شدیدتر شده مقابله مذهبیون و در رأس آنها حضرت امام خمینی(ره) نیروهای نظامی و امنیتی در تاریخ دوم فروردین سال 1342 به مدرسه فیضیه قم حمله کردند و این برخورد سخت رژیم با نهاد روحانیت باعث ایجاد فاصله و شکاف بین مردم و حکومت طاغوت شد و مردم به رهبری امام خمینی برای آغاز نهضت علیه نظام شاهنشاهی به صورتی منسجم متشکل شدند.

ماه محرم سال 42 مصادف بود با خرداد و با آغاز محرم و عزاداری‌های سالار شهیدان امام حسین(ع)؛ روحانیون، مداحان و وعاظ از عملکرد دولت در برابر دین اسلام و نوع حکومت داری در منابر و سخنرانی‌های خود به شدت انتقاد کردند.

با گسترش اعتراضات روحانیون و به خصوص سخنرانی بسیار معروف حضرت امام خمینی در 14 خرداد در اعتراض به دستگیری روحانیون و انتقاد از عملکرد شاه که او را با شدیدترین لحن به باد انتقاد گرفت، رژیم تنها راهکار مقابله را دستگیری علما و روحانیون دید اما با دستگیری علما و روحانیون در روزهای 13 و 14 خرداد در شهرهای قم و تهران تظاهرات اعتراضی گسترده‌تر شد.

تظاهرات مردم در این دو شهر و اعتراضات بسیار شدید امام راحل به شاه نشان از این می‌داد که این دو شهر آبستن حوادث ناگواری هستند.

* دستگیری امام خمینی در 15 خرداد 42

با انجام سخنرانی امام خمینی(ره)، علم نخست وزیر وقت به کماندوهای تحت فرمان دستور دستگیری امام را صادر کرد و این نیروها در صبحگاه روز 15 خرداد ایشان را در منزل خود در قم دستگیر و به پادگان قصر تهران منتقل کردند.

* شکل گیری قیام 15 خرداد در اعتراض به دستگیری امام خمینی(ره)

با انتشار خبر دستگیری امام خمینی در قم مردم معترض در قالب گروه‌های زیاد در اعتراض به دستگیری امام به خیابان‌ها ریختند و در واقع قیام 15 خرداد را شکل دادند.

در تهران نیز مردم به تبعیت از مردم قم با شنیدن خبر دستگیری امام به خیابان‌ها ریختند و در این روز مردم قم، تهران، مشهد و ورامین در اعتراض به اقدام رژیم در دستگیری مرجع عالیقدر شیعه به خیابان‌ها ریخته و تظاهرات کردند.

* شهادت هزاران نفر از مردم در 15 خرداد 42 توسط نیروهای شاه

اسدالله علم نخست وزیر وقت با مشاهده این وضعیت و از ترس اینکه مبادا حکومت سقوط کند راه مقابله سخت و برخورد با تظاهرکنندگان را دستور کار خود قرار داد و در این روز هزاران نفر از مردم مسلمان این شهرها توسط دژخیمان رژیم به شهادت رسیدند.

* کشتار کفن پوشان ورامین فجیع‌ترین حادثه 15 خرداد

فجیع‌ترین حادثه روز 15 خرداد کشتار دهقانان کفن‌پوش ورامین بود که برای دفاع از ارزش‌های اسلام به سمت تهران حرکت کردند که در مسیر با سلاح‌های سنگین همه آنها را به شهادت رساندند.

قیام 15 خرداد در واقع نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران محسوب می‌شود که مردم به این باور رسیدند که هر موقع پشت سر علما و روحانیون حرکت کردند موفق به برخورد با رژیم‌های حکومتی شدند.

این قیام به مردم اثبات کرد که راه دیگری جز برای احقاق حقوق ملت در برابر این رژیم ندارند و باید با رهبری امام خمینی و حول محور اسلام با حکومت شاه مبارزه کنند.

کشتار مردم بی‌گناه ایران در 15 خرداد چهره مزدورانه رژیم را به مردم نشان داد و ملت بزرگ ایران فهمیدند که حکومت شاه هیچ حقی برای آنها قائل نیست و باید برای کسب آزادی این رژیم ساقط شود.

قیام در 15 خرداد 1342 پیروزی در 22 بهمن 57

در سحرگاه 15 خرداد 1342، عوامل رژیم شاه به خانه ساده و بی‌آلایش حضرت امام در قم یورش بردند و امام خمینی(س) که روز پیش از آن در روز عاشورای حسینی در مدرسه فیضیه قم، طی سخنان کوبنده‌ای پرده از جنایات شاه و اربابان آمریکایی و اسرائیلی او برداشته بودند، ‌دستگیر و به زندانی در تهران منتقل شدند.

هنوز چند ساعتی از این حادثه نگذشته بود که خیابان‌های شهر قم زیر پای مردان و زنان مسلمان و انقلابی که به قصد اعتراض از خانه‌هایشان بیرون آمده و به حمایت از رهبرشان فریاد برآورده بودند، به لرزه درآمد. همین صحنه در تهران و چند شهر دیگر به وجود آمد تظاهرات مردم رژیم را سخت به وحشت افکند و برای سرکوب این قیام تاریخی به اسلحه روی آورد.

در این روز حدود 15 هزار نفر مسلمان انقلابی به خاک و خون کشیده شدند و بدین ترتیب تاریخ ایران اسلامی در روز 15 خرداد ورق خورد و فصل جدیدی در رویارویی مستضعفان با مستکبران گشوده شد.

پس از این واقعه در تهران و قم و سایر شهرها دولت به دستگیری و محاکمه روحانیون و مردم ادامه داد. زندان‌ها از روحانیون و بازاری‌ها و کسبه پر شد و عده‌ای نیز محاکمه و اعدام شدند.

جریان 15 خرداد هر چند ظاهرا با سرکوب خونین به نفع شاه تمام شد اما در حقیقت ماهیت رژیم ستمشاهی را بیش از پیش برای همگان آشکار کرد و نقطه آغازی برای توفان عظیم انقلاب اسلامی شد که ظرف 15 سال با مجاهدت و ایثار و جانبازی عده زیادی از حق طلبان و مجاهدان راه خدا به پیروزی رسید و تاروپود رژیمی که اقتدار خود را در وابستگی به ابرقدرت‌ها و نیروی نظامی می‌دانست مانند تار عنکبوت از هم گسست.

از واپسین سال‌های دهه 1330ش که رژیم پهلوی آشکارا دچار بحرانهای عدیده سیاسی، اقتصادی و اجتماعی شد به ویژه حامیان آمریکایی آن درصدد برآمدند با انجام برخی اقدامات به اصطلاح اصلاحی مشکلات سیاسی ـ اقتصادی و اجتماعی پیش روی رژیم را از میان بردارند و عمر رژیم را در برابر خطرات بالقوه و بالفعلی که آن را تهدید می‌کرد طولانی‌تر سازند.

با این احوال و به رغم انجام برخی اقدامات اولیه و مقدماتی عمدتاً به خاطر مخالفت‌های حضرت آیت‌الله العظمی بروجردی مرجع علی‌الاطلاق شیعیان پیشبرد این طرحها تا هنگام درگذشت ایشان در آغاز دهه 1340ش به تعویق افتاد. با فقدان ایشان رژیم پهلوی و حامیان آمریکایی آن احساس کردند شرایط لازم برای پیاده کردن طرح‌های اصلاحی موردنظر (که به زودی به انقلاب سفید موسوم گردید) به وجود آمده است.

با آغاز نخست‌وزیری علی امینی در اردیبهشت 1340 اولین گام‌ها برای پیاده کردن طرحهای اصلاحی مذکور برداشته شد اما به دلایل عدیده فقط پس از پایان دوران نخست‌وزیری امینی و آغاز زمامداری اسدالله علم در تیر ماه 1341 بود که رژیم پهلوی درصدد برآمد طرح‌های اصلاحی دیکته شده آمریکاییها را تحت عنوان «انقلاب سفید» یا «انقلاب شاه و ملت» در کشور پیاده کند.

در واقع شاه و حامیان خارجی او بر این تصور بودند که در آن برهه، شرایط داخلی کشور برای این اقدامات به اصطلاح اصلاحی آماده است. اما این تصور سخت غلط می‌نمود و اقشار گسترده‌ای از مردم کشور که از سوی علما و روحانیون رهبری و هدایت می‌شدند، به زودی در برابر طرح‌های اصلاحی حکومت ایستادگی کردند.

در این میان به ویژه حضرت آیت‌الله امام خمینی در صدر مخالفان طرحهای در دست اقدام شاه، آمریکا و اسدالله علم نخست‌وزیر وقت قرار گرفت.

بدین ترتیب حداقل از مهر ماه 1341 روندی شکل گرفت که نهایتاً در جریان قیام 15 خرداد 1342 به اوج خود رسید و به نقطه عطفی عظیم در مبارزات ملت ایران در برابر رژیم پهلوی و حامیان خارجی آن تبدیل شد.
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما

«محفل»، نمادی از تحول موفق
سه شنبه ۲۸ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۰:۰۹
نقش هنر و هنرمندان در انقلاب اسلامی
دوشنبه ۲۷ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۰:۰۰
بهار نارنج، ظرفیتی که فدای نام و نشان شد
سه شنبه ۲۸ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۲
حجاب نماد سلامت و توازن
شنبه ۲۵ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۴
«حجاب» امنیت‌آفرین و آرامش‌بخش
جمعه ۲۴ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۷