تاریخ انتشاردوشنبه ۹ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۰:۰۱
کد مطلب : ۲۷۱۶۵۵
سفر غیرمنتظره وزیر خارجه سعودی به عراق را می‌توان نوعی «اعتراف به شکست در منطقه» و «تلاش برای حل بحران در روابط با همسایگان» دانست.
۰
plusresetminus
به گزارش بلاغ، از روزی که هیئت حاکمه جدید عربستان بنابر اظهارات مقام معظم رهبری وقار و متانت ظاهری در سیاست خارجی را کنار گذاشتند و به جای آن سیاست تهاجمی و جنگ‌طلبانه را اتخاذ کردند کاملا مشخص بود که روزی مقامات سعودی به بن بست می‌خورند. حمله به یمن و گرفتار شدن در باتلاق این کشور باعث شده تا آل سعود به دنبال راه حل‌های فرار از این باتلاق باشد. توطئه برای برکناری بشار اسد و شکست این توطئه نیز وجهه عربستان در بین شیوخ خلیج فارس را نابود کرده است. تلاش برای ایجاد تفرقه در عراق و شکست در این مسیر نیز خود داستان دیگری دارد. مهم‌تر از همه عقب نشینی عربستان در برابر گزینه حزب الله برای ریاست جمهوری در لبنان نشان داد که آل‌سعود توان لازم برای ادامه سیاست‌های خود را ندارد.

اما فصل مشترک تمامی این پرونده‌ها «ایران» بود. در واقع تمام این نقشه‌های سعودی درجهت سد کردن نفوذ ایران در منطقه طراحی شده بود اما آل سعود ظاهراً فراموش کرده بود که ایران چگونه کشوری است. عربستان برای تکمیل این پروژه ضد ایرانی خود با بهانه حمله به سفارت این کشور در تهران روابط با ایران را قطع کرد تا ایران‌هراسی را با تاکتیک جدیدی دنبال کند و چند ریز کشور عربی نیز به تبعیت از ریاض روابط خود با تهران را قطع کردند. اما نتیجه تمامی این توطئه‌ها شکست عربستان بود و این کشور نتوانست پروژه ضد ایرانی خود را دنبال کند. تا اینکه روز شنبه خبر رسید عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان در سفری غیرمنتظره وارد بغداد شده است، سفری که از سال 2003 به این طرف سابقه نداشته و همین مسئله اهمیت سفر را نشان می‌دهد.

«عادل الجبیر» در بغداد و در دیدار با «حیدر عبادی» نخست‌وزیر عراق، اعلام کرده ریاض از مناطق آزاد شده در عراق حمایت می‌کند. وی گفته: «عربستان تلاش بیشتری برای مقابله با تروریسم انجام می‌دهد.» الجبیر همچنین، بر همکاری بیشتر با عراق برای مقابله با تروریسم و افکار تروریستی تأکید کرده است! همان‌طور که می‌بینیم، وزیر خارجه عربستان طوری در بغداد حرف زده که انگار دولت متبوع وی طی سال‌های گذشته هم با تروریسم در عراق مقابله می‌کرده و اکنون فقط قصد دارد تلاشش را بیشتر کند! به اعتقاد برخی کارشناسان، قطعی شدن نابودی داعش در عراق از دیگر دلایل این سفر می‌تواند باشد. بغداد چند ماه پیش سفیر عربستان را به دلیل فتنه‌انگیزی از عراق اخراج کرد. اما آیا این تمام هدف الجبیر از سفر به بغداد است؟روزنامه اینترنتی «رای الیوم» مهم‌ترین علت این سفر  را «تصمیم عربستان برای خروج از انزوای منطقه‌ای» بیان کرده است. این روزنامه فرامنطقه‌ای تاکید کرده: «عراق کوتاه‌ترین و وسیع‌ترین دروازه برای رسیدن به تهران است. این جمله‌ای است که سفر عادل الجبیر به عراق را تفسیر می‌کند. الجبیر در تمامی مذاکرات خود با مقامات عراقی بر علاقه این کشور برای بازگشایی صفحه جدیدی از روابط با بغداد سخن گفت.»

با توجه به روابط بحرانی ریاض- بغداد که تا سر حد قطع روابط هم رسیده است، این سفر غافل‌گیر‌کننده بود؛ زیرا روابط بغداد و ریاض بعداز اظهارات «ثامر السبهان» سفیر سابق عربستان در عراق به اوج بحران رسیده بود. السبهان در اظهارات خود به نیروهای داوطلب مردمی «حشد الشعبی» حمله کرده بود که در نهایت با دستور وزارت خارجه عراق از این کشور اخراج شد.روزنامه «رای الیوم» یکی از مهم‌ترین اهداف این سفر را این‌گونه تفسیر کرده است. «حکام عربستان به این نتیجه رسیده‌اند که سیاست انزوا و ورود به درگیری با کشورهای همسایه براساس گرایش‌های مذهبی بسیار خطرناک است و باید سیاست نرمش را در پیش بگیرند. روابط ریاض با سوریه بحرانی است این کشور با یمن هم در جنگ قرار دارد و روابط این کشور با ایران نیز بحرانی و با عراق تقریبا قطع شده است.»

طبق این گزارش، «عربستان به این نتیجه رسیده که عراق و ایران در آینده نزدیک نقش منطقه‌ای بارزی را به ویژه در مسئله سوریه بازی خواهند کرد، ریاض به خوبی می‌داند که گفت‌وگو با ایران تنها نردبان خروج از چاه یمن است و شاید عراق بهترین واسطه در این زمینه باشد.»در این ارتباط، دفتر وزیر امورخارجه عراق هم پس از این دیدارها بیانیه‌ای منتشر و اعلام کرد: «عادل الجبیر در بغداد تاکید کرده است که موضع بی‌طرفانه عراق می‌تواند زمینه را برای بهبود روابط ایران و عربستان فراهم کند.»

سفر غیرمنتظره عادل الجیبر به بغداد شاید هم نتیجه بازنگری ریاض در سیاست‌های خود باشد و در جهت تلاش برای خروج از انزوای منطقه‌ای صورت گرفته باشد. این سفر در حقیقت اعتراف به شکست سیاست‌ درگیری مذهبی است که آل‌سعود طی سال‌های گذشته آن را در پیش گرفته است؛ چرا که الجبیر عالی‌ترین مقام سعودی است که از سال 2003 به عراق سفر می‌کند. عربستان از زمان سقوط صدام حسین دیکتاتور عراق در سال 2003 روابط چندانی با این کشور نداشت و در سال 2015 پس از 25 سال سفارت خود را در بغداد بازگشایی کرد. نوع ورود الجبیر به عراق و شرایط کنونی عربستان این گزاره را بسیار محتمل کرده است که عربستان به دنبال شکست‌های پی در پی در جست‌وجوی راه حلی برای خروج از این شرایط است. به نظر می‌رسد عربستان به صورت غیرمستقیم این پیام را به تهران مخابره کرده است که سیاست تنش و تخاصم را باید بین تهران و ریاض پایان داد. این تحلیل اگر درست باشد می‌توان گفت که شکست‌های منطقه‌ای آل سعود را به نوعی عقلانیت رسانده است عقلانیتی که لزوما حاصل تراوشات فکری سعودی‌ها نیست و می‌تواند نسخه‌ای از سوی آمریکا برای نجات عربستان باشد. پایگاه خبری العربی الجدید نیز در این مورد اعلام کرده: «برخی منابع سیاسی عراقی گفته‌اند که پیش از سفر الجبیر به عراق، هماهنگی از سوی آمریکا بین بغداد و ریاض در جریان بوده است.»
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما