5خبر ویژه با طعم‌های مختلف

چند حلقه از زنجیره خود تحریمی در داخل
چند اتفاق نه چندان ساده در عرصه مدیریتی و تصمیم‌سازی برخی دستگاه‌های اجرایی در هفته‌های اخیر نشان از حرکتی آگاهانه برای مهار نیروها و ظرفیت‌های انقلابی کشور دارد.

روزنامه جوان در تحلیلی نوشت: برای رصد این اتفاقات نیاز به نقب تاریخی و ردگیری آن در گذشته نیست، چرا که آنقدر پرشمار است که اشاره به تعداد محدودی از آنها که مربوط به همین روزهای اخیر است، کفایت می‌کند، دو هفته پیش دولت لایحه پیوستن ایران به «پروتکل اختیاری کنوانسیون حقوق کودک در مورد به کارگیری کودکان در منازعه مسلحانه» را تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد که به زودی قرار است در صحن علنی مجلس مطرح شود. در این پروتکل تعریف کودک عبارت است از افراد زیر 18 سال که در صورت پیوستن به آن، بهانه‌های زیادی به دست کشورهای غربی برای تحریم ایران می‌افتد، چرا که در غیر این صورت باید برنامه آموزش دفاعی در مدارس حذف شود، سازمان بسیج دانش‌آموزی تعطیل شود، هر گونه شرکت دانش‌آموزان در بسیج محله و... ممنوع شود.

شورای عالی انقلاب فرهنگی روز 23 تیر ماه،‌روز امضای توافق هسته‌ای را به عنوان روز گفت‌وگو و تعامل سازنده با جهان نامگذاری می‌کند. انتخاب این واژه که به نظر می‌آید پذیرش آن از سوی بعضی از شخصیت‌های حاضر در این شورا بسیار بعید باشد، به معنی این است که عامل همه مشکلات و نارسایی‌هایی که در طی 37 سال گذشته ناجوانمردانه بر مردم ایران تحمیل شده، خود ایران بوده که تعامل سازنده با جهانخواران را نداشته است.

جوان ادامه می‌دهد: به رغم هشدارهایی که نسبت به تبعات پیوستن ایران به اتحادیه بین‌المللی مبارزه با پولشویی (FATF) داده شده بود، اقدام خودتحریمی دو بانک ملت و سپه در تحریم قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا یکی از زیرمجموعه‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملاً باعث شد که بانک‌های داخلی عامل اجرای تصمیمات ناجوانمردانه قدرت‌های سلطه‌ در داخل شوند، بانک ملت در پاسخ قرارگاه خاتم می‌نویسد «کارسازی کلیه خدمات ارزی (بین‌المللی) برای آن دسته از مشتریان که نامشان در لیست تحریم اتحادیه اروپا یا لیست تحریم مشترک اتحادیه اروپا و سازمان ملل است، امکان‌پذیر نیست.»

این اقدام در حالی صورت گرفته که پس از برجام که قرار بود براساس آن زنجیر تحریم‌ها پاره شود، علاوه بر آنکه بخش‌های بزرگی از سپاه پاسداران، وزارت دفاع، وزارت اطلاعات و... در تحریم آمریکا و سازمان ملل باقی می‌مانند، بلکه از تعاملات بانکی در داخل هم محروم می‌شوند و ظاهراً باید این نهادها برای هر یک از قراردادهای خود از آقای ظریف بخواهند که برای آنها از آمریکایی‌ها «امان‌نامه» بگیرد.

اما تک اصلی را نیروهای دفاعی در جایی دیگر باید متحمل شوند و آن هم در سی و سومین اجلاس رؤسای آموزش و پرورش است، جایی که آقای هاشمی رفسنجانی پنبه نیروهای نظامی را زد و با این ادعا که «آلمان و ژاپن پس از جنگ جهانی دوم نیروی نظامی‌شان را تعطیل کردند و همین باعث شد که منابع‌شان برای توسعه اقتصادی آزاد شود.» او سپس مدعی می‌شود که اکنون در ایران هم این راه باز شده است. جالب این است که ایشان در این نشست رسمی وزارت آموزش و پرورش کلید زودهنگام تبلیغات انتخاباتی را هم می‌زند و می‌گوید که من مطمئنم که دور دوم آقای روحانی می‌تواند ما را به آنجا برساند!

مجموعه روندهای فوق که مصادیق بسیار دیگری را نیز برای آن می‌توان برشمرد، در خوشبینانه‌ترین حالت مهار نیروهای انقلابی و اقتدار دفاعی و ایستادگی و مقاومت ملت ایران در برابر فزون‌خواهی نظام سلطه را هدف گرفته است، نکته‌ای که سران نظام سلطه بارها از آن به نام «روح برجام» نام برده‌اند که باید در عرصه داخلی ایران محقق شود، برخلاف برخی تصورات، هدف اصلی این اقدامات، انتخابات آینده نیست، گرچه ثمره آن باید خود را در انتخابات آینده نشان دهد بلکه انقلابی‌زدایی و ایدئولوژی‌زدایی است.

دستکاری در شاخص‌های بورس نشریات حامی دولت را هم نگران کرد
دستکاری‌های عجیب و غریب در شاخص‌های بورس برای القای رشد و رونق اقتصادی صدای روزنامه‌های حامی دولت را هم درآورده است.

روزنامه اعتماد در این زمینه ضمن انتشار کاریکاتوری که ضمن آن نشانگرهای روی نمودار دستکاری شده‌اند نوشت: علت نوسانات پی‌درپی در بورس، دستکاری شاخص بورس است.

روزنامه آرمان نیز نوشت: افت بورس، سرمایه‌گذاران را نامطمئن کرده است. سبزپوش شدن نمادهای بازار سرمایه در شرایطی که عنوان می‌شود شاخص‌های بورس دستکاری می‌شود چندان جلب توجه نکرده است. اقتصاد شفاف بسیاری از روندهای اقتصادی با تحلیل شاخص‌های بورس مشخص می‌شود. بازار سرمایه را دماسنج اقتصاد می‌دانند، چرا که بالا و پایین شدن شاخص‌های بازار سرمایه نشان می‌دهد اقتصاد چه وضعیتی دارد. در سال‌های اخیر مسئولان دولتی عنوان کرده‌اند که قصد دارند با ارتقای سطح بازار سرمایه، سرمایه‌هایی را که در بخش‌های مختلف و به ویژه در فعالیت‌های سوداگرانه حضور دارند، جذب بازار سرمایه کنند. در پسابرجام متأثر از لغو تحریم‌ها و چند عملکرد اقتصادی از جمله کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی بازار سرمایه جذاب‌تر شد. متأثر از این موارد زمستان سال گذشته بورس تهران طی روزهای متوالی سبزپوش بود. با وجود این، بهار بازار سرمایه با آمدن سال جدید خزان شد و در ماه‌های سپری شده از سال جاری در دفعات مکرر شاهد ریزش در بورس بودیم.»

آرمان ادامه می‌دهد: در این میان در روزهای اخیر موضوع دستکاری در شاخص‌های بورس مطرح شده که اعتراض سهامداران خرد را به همراه داشته است. برخی اظهارنظرها حاکی از این است که در شاخص‌های بورس برای جلوگیری از افت مکرر دستکاری شده است. این موضوع مورد اعتراض کارشناسان اقتصادی نیز قرار دارد، چرا که آنها شفافیت را تنها عامل تأثیرگذاری بورس می‌دانند.

این روزنامه خاطرنشان کرد: در روزهای اخیر با شدت یافتن این شایعه که در شاخص‌های بورس دستکاری می‌شود، گزارش‌ها و تحلیل‌های متعددی منتشر شده است. هنوز مسئولان این مسئله را تأیید نکرده‌اند، اما براساس گزارشی که 13 شهریور جاری منتشر شد محمد فطانت‌فرد، رئیس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار عنوان کرده است «دستکاری شاخص بیشتر در بورس تهران رخ می‌دهد» از نظر کارشناسان دستکاری شاخص بورس تبعات زیادی دارد. یک کارشناس بازار سرمایه معتقد است این شبهه وجود دارد که برای جلوگیری از ریزش بازار سرمایه شاخص را دستکاری می‌کنند.

برخلاف گزارش مسئولان دولتی از دوره رونق، آقادوست کارشناس اقتصادی می‌گوید: متأسفانه در این روزها خیلی بیشتر از آنکه شاخص ریزش داشته باشد سرمایه‌گذاران ضرر دیده‌اند.

این کارشناس بازار سرمایه درباره وضعیت کلی بازار سرمایه در روزهای اخیر نیز تصریح کرد: وضعیت بازار سرمایه اصلاً خوب نیست و حجم معاملات به شدت پایین است.

شرق: دولت شرمنده خواهد شد /گرای غلط خروج از رکود به روحانی می‌دهند
روزنامه شرق نوشت؛ دولتمردانی که اعلام کرده‌اند اقتصاد از رکود خارج شده، باعث می‌شوند دولت چند مدت دیگر دوباره شرمنده شود.

این روزنامه اصلاح‌طلب در ویژه‌نامه خود و به قلم محسن رنانی کارشناس اقتصادی می‌نویسد: نگارش سرمقاله ویژه‌نامه «خروج از رکود» روزنامه «شرق» را آغاز کردم و تقریباً هفت، هشت ساعتی وقت مرا گرفت؛ اما وقتی که بخش اعظم محتوای آن آماده شد و فقط تنظیم آن باقی مانده بود، تصمیم گرفتم ادامه کار را رها کنم. من چاره‌ای نداشتم اما می‌توانم علت آن را توضیح دهم، امید که قانع شوید.

وی می‌افزاید: نقل قول‌هایی از برخی دوستان مسئول در دولت خوانده بودم که اقتصاد از رکود خارج شده است. می‌دانید که هیچ پروایی از نقد هیچ مسئله‌ای و هیچ کسی ندارم و استاندارد من و انتظار مخاطبان من نیز همین است؛ اما همواره در نوشته‌هایم از تخریب پرهیز کرده‌ام. از آنجا که انتشار این سرمقاله به تخریب دکتر طیب‌نیا و دکتر نیلی می‌انجامد، تصمیم گرفتم آن را منتشر نکنم. من گرچه مخالف شیوه عمل دوستان در هدایت اقتصادی دولت روحانی هستم و معتقدم که آنها گرای غلط به روحانی دادند و فرصت‌های دولت یازدهم را سوزاندند. با اینکه معتقدم آنها اکنون نیز با اعلام اینکه از رکود خارج شده‌ایم، باعث خواهند شد دولت دوباره در آینده ای نه چندان دور، شرمنده شود و قدرت دفاعش در برابر مخالفان کاهش یابد، با این حال صلاح نمی‌دانم این دو نفر تخریب شوند و روشن است که تخریب آنها، تخریب دولت هم خواهد بود.

نویسنده شرق تصریح کرد: اشکال طیب‌نیا و نیلی این بوده است که بعد از اتمام رسمی درس‌شان، به سرعت در مناصب دولتی سطح بالا قرار گرفته‌اند و فرصتی برای تعمیق مطالعات خود در حوزه‌های اقتصاد نهادی و اقتصاد رفتاری و جامعه‌شناسی اقتصادی و تاریخ سنجی اقتصادی و اقتصاد سیاسی نداشته‌اند. در هر صورت نقد اصلی به خود آقای روحانی باز می‌گردد که به جای آنکه مدیریت و نسخه‌پیچی برای اقتصاد بحران‌زده ایران را به یک «کمیته نجات اقتصاد ملی» که متشکل از اندیشمندان و صاحب‌نظران حوزه‌های مختلف اقتصادی باشد، بسپارد، آن را به تکنوکرات‌هایی از یک نحله خاص اقتصادی سپرد. به هر حال عذر مرا بپذیرید و هر جور صلاح می‌دانید برای سرمقاله چاره‌ای بیندیشید.

شرق همچنین از قول یک کارشناس اقتصادی دیگر نوشت: یک سال از اعلام بسته خروج از رکود غیر تورمی گذشت؛ اما متأسفانه این بسته نتوانست باعث تحریک تقاضای مصرفی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی شود و به عبارتی، نتیجه‌ای که همگان انتظارش را داشتند، حاصل نشد. برای علت‌یابی چنین اتفاقی باید ببینیم پاسخ به پرسش‌های زیر مثبت بوده است یا خیر؛ آیا مردم برنامه‌های دولت را باورپذیر می‌دانند؟

پنهان‌کاری با مردم درز اسرار به بیگانگان!
«رئیس مجمع تشخیص مصلحت جلوی طرح شفاف‌سازی اموال مسئولین را گرفت. حالا چه شده که سردمداران عدم شفافیت به شفافیت معتقد شده‌اند؟»

مسیرآنلاین نوشت: منتقدین امروز FATF کسانی هستند که سال‌ها به دنبال شفافیت حساب‌های بانکی و اموال افراد به خصوص مسئولین بوده‌اند. اما تا همین چند ماه پیش رئیس‌جمهور محکم ایستاد و گفت نباید به حساب‌های مردم سرک کشید.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت جلوی طرح شفاف‌سازی اموال مسئولین را گرفت. حالا چه شده که سردمداران عدم شفافیت به شفافیت معتقد شده‌اند؟ افرادی که باعث شدند اندک طرح‌ها و سامانه‌های شفافیت‌زا مانند شبنم، کارت سوخت و کد رهگیری املاک نیز از کشور حذف شوند امروز به صف مدافعان شفافیت پیوسته‌اند؟
مسیر آن‌‌لاین می‌افزاید: تا دیروز شفاف شدن حساب‌های بانکی برای مردم قبح داشت امروز برای آمریکا حسن دارد؟ مسئله  در FATF مسئله شفافیت نیست مسئله در عدالت است که آنها می‌توانند به منافقین پول بدهند و ما اینجا نمی‌توانیم حقوق قاسم سلیمانی را پرداخت کنیم چرا که تروریسم و مصادیق آن را آنها معین می‌کنند نه ما مسئله در اجرای ناعادلانه است.

چک‌های برگشتی 30 هزار میلیاردی نشانه تشدید رکود اقتصادی
«بالارفتن آمار چک‌های برگشتی، نشانه رکود اقتصادی است.»

روزنامه جام جم در گزارشی نوشت: چک‌های برگشتی هر روز انباشت می‌شود به طوری که فقط در سه ماهه بهار سال جاری درنظام بانکی دو میلیون و 400 هزار برگه چک به ارزش 30 هزار میلیارد تومان برگشت خورد.

رقم بالای چک‌های برگشتی در شرایطی بین شاخص‌های بانکی خودنمایی می‌کند که کارشناسان دلیل عمده این موضوع را گسترش حجم اقتصاد، نقدینگی و مبادلات بانکی ارزیابی می‌کنند، اما ریشه چک‌های برگشتی را کسادی بازار و رکود اقتصاد می‌دانند.

به گفته کارشناسان، بالا رفتن آمار چک‌های برگشتی نشانه مستقیمی از رکود در اقتصاد کشور و کسادی بازارهای اقتصادی است و مهر تائیدی بر بی‌اعتمادی مردم بر بازار و شرایط اقتصادی کشور است.

دکتر حمید تهرانفر، معاون سابق نظارتی بانک مرکزی درباره علت افزایش چک برگشتی گفت: رکود حاکم در اقتصاد باعث شده تا مشکلاتی مانند چک برگشتی بیشتر جلوه کند. برخی بیان می‌کنند که مشکل از نظام بانکی است و مقررات رعایت نمی‌شود در حالی که اگر بخواهیم درصد رعایت نکردن مقررات را برای چک‌های برگشتی در نظر بگیریم، زیر نیم‌درصد است. بیشترین مشکلی که در این بخش وجود دارد، کمبود نقدینگی و منابع است و همه کارخانجات تولیدی را تحت تاثیر قرار داده است.

در همین خصوص عبدالحمید انصاری مدیرعامل اسبق بانک ملی گفت: وقتی فضای کسب و کار اقتصاد مشکل دارد  و کارها روان پیش نمی‌رود، نباید انتظاری جز این داشته باشیم، چون هم‌اکنون چک یکی از ابزارهای بسیار مهم در معاملات در همه جای دنیا به شمار می‌رود.

مدیرعامل اسبق بانک ملی تصریح کرد: رکود سال‌های اخیر که اقتصاد کشور با آن دست به گریبان شده، در دهه‌های گذشته سابقه نداشته است. در حال حاضر دو برابر شدن آمار چک‌های برگشتی در کمتر از سه سال باعث شده ریسک معاملات افزایش یابد. اشاره کارشناسی به تشدید رکود اقتصادی درحالی است که مقامات دولتی مدعی رشد اقتصادی 4 درصدی و شروع دوره رکود از 4 فصل پیش هستند.