یادنامه بیست‌وششم:: همه‌زمانی و همه‌مکانی شدن سفر؛ طرحی بر روی کاغذ

به گزارش بلاغ، این گزارش در 25 مردادماه 93 در رسانه‌های مجازی مازندران منتشر شد: بعد از پایان مسابقات فوتبال جام جهانی 2014 و روزهای ماه مبارک رمضان اولین فرصتی که برای انجام سفرهای تابستانی بوجود آمد، تعطیلات عید فطر آن هم در روزهای سه شنبه تا جمعه هفته گذشته بود که چهار روز را برای انجام یک سفر نسبتا طولانی فراهم می کرد.

به همین علت بیشتر خانواده های ایرانی به خصوص تهرانی ها بار و بندیل خود را بستند تا اولین سفرهای تابستانی خود را شروع کنند. از آنجا که آغاز فصل سفرهای تابستانی در نیمه مرداد ماه با گرمای بسیار زیاد هوا مواجه شد، اولویت مقاصد سفر شهرهایی با آب و هوای خنک بود مانند شهرهای شمالی کشور و نیمه شمال غربی.

در این بین مازندران و گیلان و خراسان رضوی هم که همیشه مقصد گردشگران هستند. معاون گردشگری کشور هم فهرست مقاصد گردشگران در تعطیلات عید فطر را علاوه بر اینها، شهرهای اردبیل، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و همدان اعلام کرد.

در این شهرها همانطور که محمد قانعی، رئیس اتحادیه هتلداران استان خراسان رضوی نیز بیان کرد میزان اشغال هتلها 100 درصد بود. در شهرهایی مانند همدان نیز گردشگران از نبود مراکز اقامتی ناراضی بودند بطوریکه برخی از مراکز اقامتی در این شهر تا دو برابر قیمت اجاره داده شد و شهرهای ساحل دریای خزر نیز پر شده بود از چادرهای مسافرتی که چهره شهر را نازیبا می کرد.

با این حال مرتضی رحمانی موحد، معاون گردشگری کشور از ثبت بیش از 10 میلیون نفر شب اقامت در این ایام خبر داد.

بخشیدن عطای ماندن در خانه به لقای سفر در ایام تعطیلات

علاوه بر این مسافرانی که در این روزها قصد سفر کرده بودند و سعی داشتند حتی از روزهای دوشنبه و یکشنبه سفر خود را آغاز کنند به ترافیکی برخورد کردند که در نوع خود بی سابقه بود چرا که راه های سه ساعته تهران رشت را تا 18 ساعت و تهران مازندران که همیشه 4 تا 5 ساعت طول می کشید را 15 ساعته طی کرده بودند. برخی دیگر از مسافران مسیر بین امامزاده هاشم تا پلور را 5 ساعت در راه ماندند و مجبور بودند در برخی از جاده ها که تونل داشت، ساعت های زیادی را در هوای نامطبوع تونل سپری کنند. به همین علت خودروها را خاموش می کردند و در تونل می ماندند و یا کنار جاده ها به انتظار باز شدن راهها می نشستند.

وضعیت جاده های کشور تنها معضل مسافران عید فطر نبود، مراکز پذیرایی با حجم انبوهی از مسافران رو به رو شده بود و دیگر نمی توانستند آن طور که باید خدمات ارائه کنند. در این میان بسیاری از آنها فرصتی پیدا کرده بودند تا جبران نبود مسافر در ایام دیگر سالشان را جبران کنند به همین علت نرخ ها را تا دو و یا سه برابر قیمت هم اعلام می کردند. آنطور که پلیس راهور ناجا اعلام کرد 62میلیون و 160هزار تردد جاده‌ ای توسط دوربین‌ها ثبت شده است.

در این میان مسافرانی که می خواستند از تعطیلات عید فطر برای استراحت و تغییر آب و هوا استفاده کنند چنان در جاده های کشور ماندند و با مشکل کمبود جا و شلوغی بیش از حد مواجه شدند که افراد دیگری که در منزل شان ماندند و به سفر نرفتند راضی تر از مسافران بودند چون با این مشکلات مواجه نشدند و شهرشان خلوت شده بود.

اما دور از انتظار بودن سفرهای تعطیلات عید فطر که بیش از میزان سفرهای دو هفته ای عید نوروز بود، باعث شد تا بار دیگر طرح همه زمانی و همه مکانی کردن سفرهای داخلی به خاطر بیاید.

این طرح سال ها پیش در معاونت گردشگری پیشنهاد شد و تا کنون متولیان گردشگری نتوانسته اند آن را اجرا کنند چرا که اصولا مسافران داخلی منتظر طرحهای سازمان نمی مانند آنها به شهرهای شمالی کشور می روند چرا که آّب و هوای مناسبی در ایام نوروز و تابستان دارد.

چرا گردشگران وسط گرمای تابستان به کیش می روند؟

اگر آنها در ایام تعطیلات عید فطر اردبیل را نیز انتخاب کردند به علت آب و هوای خنک آن بوده است. در این باره، جمشید جابری از کارشناسان گردشگری، گفت: مسیر سفر مردم را نمی توان تغییر داد مگر با طرح های ویژه به عنوان مثال چرا مردم در تعطیلات تابستانی به شهرهایی مانند بندرعباس نمی روند ولی کیش یکی از پر گردشگرترین شهرهاست؟ چون این جزیره برای ایام تابستان طرحی دارد به نام جشنواره تابستانی کیش که در ان برنامه های متفاوتی را اجرا می کند اما در فاصله کمی از آن جزیره قشم خالی از گردشگر است درحالی که جاذبه های زیادتری دارد.

وی ادامه داد: در ایام تعطیلات عید فطر کمتر گردشگری به استان مرکزی رفت درحالی که این استان هم آب و هوای مناسبی دارد ولی چون هیچ تبلیغی برای جاذبه های گردشگری آن نشده کسی سراغ این شهر و یا حتی ایلام و کردستان و کرمانشاه را نگرفت.

جابری گفت: طرح توزیع سفر در ایام سال یک طرح شعاری است چون وقتی برای آن تبلیغاتی انجام نشود اجرای این طرح نیز شعاری است که بگوییم به فکر ایام پیک سفر هستیم. چون از سالها پیش این برنامه در دستور کار بود اما آیا مقصد جدیدی برای مسافران پیشنهاد شده است؟ آیا اعلام کرده ایم می توان در ایام تابستان به ایلام رفت و برای پذیرایی از مسافران امکانات جدیدی ایجاد کرده ایم؟ و یا اگر در ایام تعطیلات نوروز به سفر نرفتید می توانید در زمستان مرخصی تشویقی بگیرد و به سر بروید؟

در زمستان به تعطیلات عیدانه بروید

طرح تعطیلی یک هفته ای که جابری مد نظرش است را مدتی پیش مسعود سلطانی فر رئیس سازمان میراث فرهنگی به رسانه ها اعلام کرده بود. وی گفته بود که طرح پیشنهاد در نظر گرفتن یک هفته تعطیلی در زمستان در حال بررسی است تا پس از اجماع، به دولت ارائه شود. نباید همه‌ فشارها در نوروز یا نیمه‌ دوم شهریورماه باشد، مثلا جمعیت میلیونی بازنشسته‌ها می‌توانند در هشت‌ماه از سال به سفر بروند و بار کمتری را در نوروز و اواخر تابستان وارد کنند. با اجرای این طرح می توان امیدوار بود که هر بار با حجم انبوهی از سفر در ایام تعطیلات سال مواجه نشویم به شرط آنکه رئیس سازمان میراث فرهنگی مانند روسای قبلی این سازمان تنها پیشنهاد دهنده و سخنرانی کننده نباشد و این وعده را به کمک هیات دولت به سرانجام برساند.

رحمانی موحد معاون گردشگری هم گفت: سیاست سازمان میراث فرهنگی تنوع مکانی و زمانی سفر در طول سال است تا بتوان حجم مسافران را بین زمان های مختلف سال توزیع کرد. به تبع نیمه دوم سال نیمه ای است که برخی از مخاطبانی که دغدغه خاصی ندارند می توانند هدف برنامه ریزیها باشند و سازمان میراث فرهنگی نیز پیشنهاد داد که اگر یک هفته تعطیلات زمستانی به صورت ثابت وجود داشته باشد افراد مختلفی که شاغل نیستند و بنا به هر دلیل می توانند زمان سفرشان را به زمستان موکول کنند از این تعطیلات زمستانی استفاده کنند.

حتی دانش آموزان هم می توانند در این تعطیلات زمستانی به سفر بروند به این ترتیب نه تنها در زمستان شاهد گردشگر و سفر هستیم بلکه حجم سفرها تنها به ایام پیک محدود نمی شود. این پیشنهاد اکنون در حال پیگیری است و هنوز به نتیجه خاصی نرسیده است چون پیشنهادی است که باید دستگاه های دیگر نیز نظر دهند.

وی در پاسخ به اینکه چرا تا کنون این طرح عملیاتی نشده گفت: در تلاشیم که بتوان این طرح را در زمستان امسال اجرا کرد.

بخش خصوصی به کمک بیاید

جبار کوچکی نژاد رئیس فراکسیون گردشگری و میراث فرهنگی مجلس، نقبی به گذشته زد و از طرح حذف یک هفته ای تعطیلات عید نوروز و انتقال آن به تعطیلات بهمن ماه خبر داد و گفت: با اجرای این طرح قرار بود که میزان زیاد تعطیلات عید نوروز در طول سال توزیع شود تا با هجمه سفر در دو هفته ابتدایی سال رو به رو نشویم ولی این طرح معطل ماند. اکنون درحال بررسی این موضوع هستیم تا بالاخره به نتیجه برسد. چون گردشگران در ایام تعطیلات عید فطر به مشکلات زیادی برخورد کردند.

وی ادامه داد: اجرای این طرح در اختیار دولت است. اگر در دولت اراده ای برای انجام آن وجود نداشته باشد، نیاز است وارد شده و بر حسب وظیفه با طرح های یک فوریتی و دو فوریتی دولت را مجبور به اقدام برای اجرای این طرح کند.

کوچکی نژاد از برگزاری جلساتی با مسئولان دستگاه های مختلف خبر داد و گفت: باید نشست های متعددی با مسئولان دستگاههای مختلف برگزار کنیم و به آسیب شناسی سفرها بپردازیم و از راهکار بخش خصوصی فعال در زمینه گردشگری برای توزیع سفر استفاده کنیم.

توزیع سفر در شهرها و ایام سال نیازمند فرهنگ سازی است. شاید بسیاری از افرادی که ساعتها زمان سفر و استراحتشان را در جاده ها و ترافیک گذرانده اند این موضوع برایشان تجربه شده باشد که دیگر مدتهاست سفر رفتن در ایام تعطیل سال باید با برنامه ریزی انجام شود و بهتر است از سفرشان در روزهای دیگری از سال لذت ببرند در این صورت بازهم این مردم هستند که برای انجام سفرشان تصمیم گیری می کنند نه متولیان گردشگری.چون حداقل می بایست جلسات ویژه ای برای آسیب شناسی سفرهای عید فطر انجام می شد ولی تاکنون متولیان گردشگری چنین اقدامی را انجام نداده اند.