تولید سرمایه اجتماعی در سایه انسجام

به گزارش بلاغ به نقل از عصرساری، در سال‌های اﺧﯿﺮ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺪلﻫﺎی رﺷﺪ درون‌زا ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ به‌عنوان ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی مورد توجه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ پس‌ از آن در ﮐﻨﺎر ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ نقش قابلیت‌های اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﯿﺰ مورد توجه ﻗـﺮار ﮔﺮﻓـﺖ، در اﯾـﻦ راﺳـﺘﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺧﺎﺻﯽ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رﺷﺪ پیدا کرد.

ﻣﻨﻈﻮر از سرمایه اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﻣﻼک، دارایی‌های ﺷﺨﺼﯽ ﯾﺎ ﭘﻮل ﻧﯿﺴﺖ. ﻣﻨﻈﻮر آن ﭼﯿﺰی اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ می‌شود اﯾﻦ اﺷﯿﺎء ﻣﺤﺴﻮس در زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮه ﻣﺮدم ﺑﯿﺸﺘﺮ به‌حساب آﯾﻨـﺪ؛ ﯾﻌﻨـﯽ ﺣـﺴﻦ ﻧﯿـﺖ، دوﺳـﺘﯽ، ﺣﺲ ﻫﻤﺪردی و ﻣﺮاودات اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﯿﻦ ﮔﺮوﻫﯽ از اﻓﺮاد ﯾﺎ خانواده‌ها ﮐﻪ ﯾﮏ واﺣﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را ﺗﺸﮑﯿﻞ می‌دهند.

آموزش و پرورش مستقیم ترین راه برای تولید سرمایه اجتماعی

احمد رشیدی کارشناس و از مدیران باسابقه آموزش‌وپرورش با تأکید بر نقش آموزش‌وپرورش در تولید و ارتقا سرمایه اجتماعی، گفت: مستقیم‌ترین راه دولت برای سرمایه‌گذاری در تولید سرمایه اجتماعی از طریق آموزش‌وپرورش است؛ زیرا آموزش‌وپرورش به مردم کمک می‌کند تا مهارت اجتماعی را بیاموزند و با هنجارها و قوانین جامعه درگیر شوند.

وی با بیان اینکه مهارت‌های اجتماعی در آموزش‌وپرورش با متون درسی حافظه محور و بمباران پی‌درپی اطلاعات متولد نمی‌شوند، خاطرنشان کرد: مهارت اجتماعی برای پیدایش و تقویت نیازمند برنامه‌های غیررسمی است؛ مهارت‌های اجتماعی در زمین ورزش مدرسه، در کافی‌شاپ‌ها و غذاخوری‌های محیط علمی، در راهروها، در اردو، خلاصه در بیرون از محوطه کلاس شکل می‌گیرد.

بخش‌نامه‌های اقتدار محور آفت سرمایه اجتماعی

این کارشناس با تأکید بر نقش روابط اجتماعی در پیدایش سرمایه اجتماعی، تصریح کرد: اگر برنامه‌های درسی یکسره معطوف به رده‌های درس باشند کمتر شاهد رشد مهارت‌های اجتماعی وزندگی خواهیم بود. مهارت‌های اجتماعی با روابط وجودی پدید می‌آیند نه با بخشنامه‌های مکرر و توصیه که در روابط اقتدارمحور نضج می‌گیرند.

رشیدی بابیان اینکه مهارت‌های اجتماعی در تعاملات و چگونه سخن گفتن متولد می‌شوند نه در سخن و شعار، اذعان کرد: آموزش‌وپرورش از آنجا که می‌تواند منابع فراوانی را فعال کند و به مردم قدرت دهد تا به اهداف توسعه دست یابند یا اهداف توسعه‌ای را بهتر محقق کنند سرمایه‌ای است از فلز اجتماعی.

وی با تأکید بر اینکه آموزش‌وپرورش می‌تواند به کارخانه عظیم تولید سرمایه تبدیل شود، افزود: در سرمایه اجتماعی، پارامترهای اخلاقی متنوعی وجود دارند همانند انصاف، خیرخواهی، صداقت، گذشت، وفای به عهد، صراحت در بیان و… که یکی از محصول‌های اساسی آن اعتماد است و اعتماد رکن جدی سرمایه اقتصادی و سرمایه فرهنگی است جایی که اعتماد نباشد سرمایه ازآنجا رخت برمی‌بندد و به‌جایی کوچ می‌کند که اعتماد باشد.

کار معلم پرورش انسان است نه ماشین‌های کارگزار

مرضیه جعفری معلم آموزش‌وپرورش نیز با تأکید بر اینکه نباید آموزش‌وپرورش را به‌مثابه مصرف‌کننده دید، اظهار کرد: باید نگاه روان درمانی به آموزش‌وپرورش داشته باشیم و در پی این نگاه به پرورش انسان‌های فرهیخته و اخلاقی و صاحب مهارت‌های اجتماعی و حساس به دردهای اجتماعی بکوشیم نه تولید ماشین‌های دانا.

وی با بیان اینکه کار معلم پرورش انسان است نه ماشین‌های کارگزار، خاطرنشان کرد: بت قرار دادن تکنیک و فناوری بهانه‌ای شده است برای نادیده گرفتن علوم انسانی، اگر دل‌شوره تحقق پارامترهای اخلاقی، حداقل به‌اندازه فراگیری محفوظات و یادگیری تکنیک‌ها مهم باشد آنگاه موفق خواهیم بود.

آموزش‌وپرورش ما تا جایی که توانسته این پارامترها را محقق کند به‌عنوان یکی از بازوهای قوی دولت در تولید سرمایه اجتماعی بوده است و هرگاه سیاست‌گذاران ما از این پارامترها دور شوند عملاً یکی از مهم‌ترین کارخانه مولّد سرمایه اجتماعی را به‌راحتی غیرفعال و زمین‌گیر می‌کنند و در پی این زمین‌گیری، باید شاهد کم‌فروغ شدن فرهنگ و رکود اقتصادی باشیم.