به گزارش
بلاغ، صنعت، کشاورزی و خدمات سه پایه اقتصاد را تشکیل میدهند و بخش صنعت با توجه به گستردگی فعالیتها، حجم اشتغالزایی، تاثیر مستقیم در قالبدهی به زندگی اجتماعی منطقه و تاثیرگذاری بر سایر بخشها سهم بزرگتری را در اقتصاد بر عهده دارد.
شهرکهای صنعتی با هدف پاسخگویی به نیاز جامعه برای توسعه اشتغال و ایجاد بسترهای لازم به منظور جذب سرمایهگذاران راهاندازی شد و شکلگیری آن بارقههای امیدی را در دلهای مردم ایجاد کرد و بخشهای مختلفی از کشور را در برگرفت تا به دغدغههای مسئولان و مردم در زمینه اشتغالزایی پاسخ داده شود.
کشور ما نیز از سالها قبل در این بخش گامهای خوبی را برداشت. شهرکهای صنعتی موفق که در بعضی از استانهای صاحب صنعت فعالیت دارند زمینه ساز رشد اقتصادی و کاهش بیکاری در این استانها شدند، استانهایی مانند: سمنان، مرکزی، اصفهان، آذربایجان شرقی و تهران از نمونههای موفق در این زمینه هستند.
استان مازندران در انتهای جدول صنعتدر استان مازندران اما، وضع به گونهای دیگر است، سالها شعار رونق اقتصادی به وسیلۀ منابع خدادادی مانند کوه، جنگل و دریا و اینکه مازندران نیاز به صنایع بزرگ ندارد، این استان را در انتهای جدول صنعتیها قرار داد.
در این سالها نه تنها صنایع مناسبی در استان ایجاد نشد، بلکه طرحهای جامع و مناسبی در زمینۀ بهرهبرداری اقتصادی موفق از راه طبیعت و گردشگری هم اجراء نشد تا ما در هر دو حوزه نمرۀ قبولی نگیریم.
شهرکهای صنعتی، خانه اول اشتغالفعالیت شرکت شهرکهای صنعتی در استان مازندران با 7 سال فاصله زمانی از سایر استانهای کشور آغاز شد، که به دلیل وجود عامل محدودکنندهای به نام زمین، شاهد تاخیر زمانی قابل توجه و عقبماندگی صنعتی از سایر استانها به همراه معرفی استان به عنوان قطب کشاورزی بدون ایجاد زیرساختهای لازم آن بودیم.
سهم مازندران در شهرکهای صنعتی حدود 750 هزار نفر در قریب 760 شهرک و ناحیه صنعتی کشور مشغول به کارند، که به دلایل مختلف فصلی، مشکل نقدینگی، سیاستهای اقتصادی و حوادث دچار نوسان میشوند.
شهرکهای صنعتی ناخوش احوال مازندران
وجود حدود 40 ناحیه و شهرک صنعتی در مازندران با حدود 1450 واحد صنعتی بهرهبردار، بیانگر نمای صنعتی در استان مازندران است که تعداد اشتغالزایی در این شهرکها نیز حدود 10 هزار نفر است.
با نگاهی بر آخرین آمار شرکت شهرکهای صنعتی مازندران، تعداد حدود 175 واحد بهرهبردار صنعتی در 3 شهرک و ناحیه صنعتی شهرستانهای سوادکوه و سوادکوهشمالی وجود دارد که میزان اشتغالزایی آن به صورت رسمی بیان نشده است ولی تعداد اشتغالزایی مستقیم آن حدود 4 هزار نفر است.
ظهور شهرکهای صنعتی بدون مطالعات کافیبا مشخص شدن اینکه استانهای شمالی هم میتوانند صنعت داشته باشند و بدون ایجاد مزاحمت برای طبیعت، در بخش صنعتی هم فعالیت کنند، نوبت به ایجاد شهرکهای صنعتی رسید. ظهور شهرکهای صنعتی بدون مطالعات کافی دربارۀ مکان ایجاد، نوع صنایع فعال در آن، احراز صلاحیت صاحبان صنایع، تناسب این صنایع با محیط شمال و …، باعث شد تا بسیاری از این صنایع یا اصلاً به مرحلۀ افتتاح نرسند یا در همان سالهای اولِ فعالیت تعطیل شوند که نمونههای فراوانی را میتوان در این زمینه نام برد.
بیشترین ضرر برای شهرستان سوادکوه و سوادکوه شمالیشهرستان سوادکوه و سوادکوه شمالی در این میان شاید بیشترین ضرر را تحمل کردند، تنها شهرستانهای محروم استان مازندران در اواخر دهۀ هفتاد و اوایل دهۀ هشتاد شاهد هجوم سرمایهگذاران جهت فعالیت در شهرکهای صنعتی خود بودند، شهرکهایی که به دلیل استفاده از معافیتهای مالیاتی و تسهیل در ساخت و ساز به خاطر محروم بودن، فرصت مناسبی برای سرمایهگذاری بود.
شهرک صنعتی شورمست در سوادکوه و شهرکهای بشل و اسلام آباد در شهرستان سوادکوه شمالی با استقبال بسیار خوبی از طرف علاقمندان به فعالیت در حوزۀ صنعت مواجه شد، بهطوریکه در این سه منطقه و در فاصلۀ بسیار کم مجوز و موافقت اصولی برای آنها صادر شد و سرمایهگذاران از همه جای کشور و با فرهنگهای مختلف برای کسب درآمد، تولیدات صنعتی و رفع بیکاری جوانان منطقه به سوادکوه آمدند.
بهره بردن سودجویان از فضای باز ایجاد شدهفرزندان سوادکوه و سوادکوه شمالی چقدر خوشحال شدند، ولی در کمتر از دو سال اصل قضیه برای همگان روشن شد، استفاده از معافیتهای مالیاتی بعضاً بیست ساله، تسهیلات کم بهرۀ مخصوص مناطق محروم، نزدیکی به تهران و … تنها دلیل بسیاری از سرمایهگذاران این طرحها بود، البته اگر درست بخواهیم بگوئیم سرمایهگذار که نه، سوءاستفادهکنندگانی که از فضای باز ایجاد شده نهایت بهره را بردند.
این افراد بدون اینکه از جیب خود ریالی هزینه کنند، با استفاده از رانتهای مختلف و البته قوانینی که دست آنان را باز گذاشته بود از وامهای موجود استفاده کردند، چند سوله را سر همبندی کردند، خط تولید محقری هم راهاندازی شد و مهمتر از همه دفتر کار مجلل و اتومبیلهای لوکس برای خود و خانواده فراهم ساختند.
رکود صنعت یکی از مشکلات عمده کشورعبدالله رضیان در نشست خبری با خبرنگاران، رکود صنعت را یکی از مشکلات عمده کشور دانست و اظهارکرد: حوزه انتخابیه قائمشهر، جویبار، سوادکوه، سوادکوه شمالی و سیمرغ با توجه به گستردگی حوزه، با چالشهای جدی مواجهاند که میتوان شهرکهای صنعتی، نساجی، البرز مرکزی و بشل را جزء دغدغهها دانست.
فقط 30 درصد از ظرفیت شهرک صنعتی بشل فعال استعضو کمسیون صنعت معدن و تجارت، تصریح کرد: در شهرک صنعتی بشل 172 واحدصنعتی وجود دارد که فقط 30 درصد از این ظرفیت فعال است و این درحالیست که باید 20 هزار شغل ایجاد میشد، اما درحال حاضر فقط 2 هزار نفر در این واحدها اشتغال دارند.
رکود در شهرکهای صنعتی سوادکوه و سوادکوه شمالیاختصاص زمینهای شالیزاری و جنگلی و باغی برای احداث شهرکهای صنعتی به منظور اشتغال فرزندان شهرستان ارائه شد، ولی دارا بودن بیشترین تعداد بیکار نسبت به جمعیت در شهرستانهای سوادکوه و سوادکوهشمالی بیانگر عدم موفقیت طرحهای توسعه 2 شهرستان در اشتغالزایی مناسب است و البته غیرفعال بودن شهرکهای صنعتی را هم باید به دلایل رکود و مشکلات آن افزود.
ظرفیتی که در حال نابودی است
همه فعالان اقتصادی معتقدند که شهرکهای صنعتی با سرمایهگذاری ملی توانست بستر اشتغال و تولید و شبکه هرچند نیمبند توزیع را در کشورمان بوجود آورد؛ اما بهدلیل فاصله گرفتن سیاستهای اقتصادی سالهای اخیر از اقتصاد مقاومتی و رویآوردن دولت به واردات، این ظرفیت ایجادشده بتدریج در حال نابودی است.
بهترین خدمت دولت به موضوع نامگذاری امسال، اعطای تسهیلات به واحدهای تولیدی مستقر در شهرکهای صنعتی و بموازات آن، قطع واردات بیرویه است.
حل معضلات شهرکهای صنعتی و کاهش آلام چالش برانگیز آنها، چندان دشوار به نظر نمیرسد و دولت نیز مکرر به راه حل ساماندهی اوضاع این شهرکها اشاره داشته و قولهای لازم را نیز داده است، اما ...