برای کاهش آسیب‌های ناشی از شبکه‌های اجتماعی باید به اقدامات پیشگیرانه‌ای مانند آگاهی‌بخشی به مردم از طریق رسانه‌های جمعی و تصویب قوانین مختلف مبارزه با جرایم اینترنتی توجه کرد.
وقتی شبکه‌های اجتماعی از نان شب واجب‌تر می‌شود
از ضرورت تبیین فرهنگ استفاده از شبکه‌های اجتماعی تا ارائه راهکارهای سالم‌سازی
تاریخ انتشارپنجشنبه ۲ شهريور ۱۳۹۶ - ۰۸:۳۰
کد مطلب : ۳۰۹۲۵۷
۰
به گزارش بلاغ، در سال‌های اخیر تلگرام، اینستاگرام، توییتر، لینکدین، فیسبوک و... جزو پرکاربردترین شبکه‌های اجتماعی در ایران شدند، به طوریکه امروزه حداقل هر فرد ایرانی در یک یا دو شبکه اجتماعی عضو است و تقریباً کاربران ایرانی بخش قابل توجهی از فعالیت‌های روزانه خود را در شبکه‌های اجتماعی انجام می‌دهند به طوریکه همه اقشار سنی از کودکان تا بزرگسالان به استفاده از آن تمایل دارند که به تبع این موضوع بر نحوه سبک زندگی افراد تاثیر می‌گذارد.
فرهنگ استفاده از شبکه‌های اجتماعی در ایران نیست
مریم قربانی دانشجوی 24 ساله رشته گرافیک با اشاره به مضرات برخی از شبکه‌های اجتماعی اظهار کرد: متاسفانه هنوز فرهنگ استفاده درست از شبکه‌های اجتماعی را برخی افراد رعایت نمی‌کنند و همین مسئله باعث بروز مشکلاتی می شود.
وی در مورد پیام‌رسان تلگرام که اکنون پرکاربردترین شبکه اجتماعی در بین کاربران ایرانی است، گفت: خطر شبکه‌های اجتماعی و گروه‌های موجود در پیام رسانهای موبایلی مانند تلگرام بسیار بیشتر از سایت‌های غیراخلاقی است، ارتباطی که از طریق اتاق‌های گفت‌وگو بین جوانان شکل می‌گیرد، صدمات زیادی را به بار می‌آورد زیرا در این برنامه‌ها امکان ارتباط با نام جعلی وجود دارد و شخص به راحتی می‌تواند هویت واقعی خود را پنهان کند.
این دانشجوی گرافیک یادآور شد: البته کانال‌ها و گروه‌هایی نیز در شبکه‌های اجتماعی وجود دارند که در حوزه‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی متناسب با فرهنگ و سبک زندگی اسلامی و ایرانی تلاش می‌کنند اما از طرفی آن‌قدر تعداد کانال‌های مستهجن زیاد است که گاهی در کانال‌های مذهبی نیز بنرهای تبلیغاتی این کانال‌ها دیده می‌شود.
وی می‌گوید: بارها پیش آمده است که در گروه‌های محلی و علمی تلگرامی عضو بودم و چون اسم پروفایل انتخاب شده دخترانه بود شاهد درخواست‌های ناجور از سوی برخی اعضای گروه بودم که با عوض کردن اسم تاحدودی این مشکل برطرف شد و هم در گروه‌های مختلفی که عضو هستم دیدم که بارها اعضای خانم از این موارد نیز شاکی هستند.
قربانی ادامه داد: گاهی حتی صبح که از خواب بیدار می‌شوم و اینترنت خود را روشن می‌کنم می‌بینم در گروه‌ها و کانال‌های مختلفی من را عضو کردند که محتوای آن اصلاً نه با کار نه با علائق من مرتبط است، نمی‌دانم چگونه افراد یا ارگان‌ها به راحتی به شماره‌ی دیگران دسترسی پیدا می‌کنند و آن را عضو گروه و کانال خود می‌کنند.
وقتی تلگرام از نان شب واجب‌تر می‌شوند
زمانی که اسم شبکه‌های اجتماعی موبایلی بر سر زبان می‌‌آید، تلگرام اولین پیام‌رسانی است که به ذهن انسان خطور می‌کند زیرا این پیام‌رسان توانسته در بین کاربران ایرانی به محبوبیت دست یابد. گروه‌های مختلف تلگرامی اعم از سیاسی، اجتماعی، فرهنگی هنری، ورزشی و... که هرکدام سعی دارند تا با اضافه‌کردن مخاطبین خود بتوانند به قول خودشان رکورد دار تعداد ممبر باشند. در این بین هم یک سری از افراد ناشناس از این فرصت استفاده کرده و با ایجاد کانال‌های مختلف یکطرفه تبلیغات و خبرهای خود را رسانهای می‌کنند.
اگر در شهرهای کوچک نگاهی به استفاده مردم از این برنامه پرطرفدار بیندازیم متوجه می‌شویم که محبوبیت این برنامه تا جایی پیش رفته که علاوه بر گروه‌ها و کانال‌های خبری اطلاع‌رسانی از سوی خبرگزاری‌ها، روزنامه‌ها و پایگاه‌های خبری معتبر و ادارات و دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی، هر فرد به طور جداگانه یا خانوادگی نیز گروه و کانال ایجاد کرده است.
عده‌ای نیز با استفاده از قابلیت‌های تلگرام مشاغل اینترنتی راه انداخته‌اند و در قبال اضافه‌کردن ممبر برای گروه‌ها و کانال‌ها و یا تبلیغ محصول، مکان یا شرکت و یا هرچیز دیگری مبلغی مبلغ هنگفتی پول می‌گیرند.
در این میان شغل‌های کاذبی در جامعه نیز به عناوینی چون مدیر گروه یا مدیر کانال ایجاد شده است که این افراد در میان شهروندان از محبوبیت بالایی برخوردار هستند و دیده شده است که حتی محبوبیت بعضی از این افراد از یک سوپراستار سینما یا ورزشکار مطرح کشوری نیز در شهرشان بالاتر رفته و بسیاری از جوانان این افراد را الگوی خود می‌دانند و سعی می‌کنند مانند فلان مدیر لباس بپوشند یا در مکان‌هایی که او حضور می‌یابد حضور یابند و این فرد مدیر نیز معمولاً قبل از به محبوبیت رسیدن تلگرام فردی بیکار بوده است اما اکنون شب و روز خود را صرف اضافه یا حذف دیگران در گروه یا کانال خود می‌کند و همیشه به قول خودشان چراغ روشن می‌آیند که مبادا کسی در گروه خلاف قانون نانوشته خودشان عمل کند و یا اینکه مبادا از دیگر گروه‌ها و کانال‌ها در کپی‌کردن اخبار عقب بیفتند و این‌جور که معلوم است تلگرام برایشان از نان شب هم واجب‌تر شده است.
بعضی از این گروه‌ها و کانال‌ها نیز که توسط افراد ناشناس اداره می‌شود حتی به خودشان اجازه می‌دهند تا در امور اجرای شهر هم تصمیم‌گیری کنند و با راه‌اندازی یک نظرسنجی داخلی که هیچگونه رسمیت ندارد عنوان می‌کنند که فلان مدیر باید برود و فلانی باید باشد جالب اینجاست که عزیزانی هم در این گروه‌ها و کانال‌ها هستند که دست به قلم هستند به کام خودشان و به نام مسئولین بیانیه صادر می‌کنند و باعث تحریک افراد جامعه می شوند درحالی که از اصل ماجرا خبر ندارند.
در این میان هوشیاری مردم نیز باید بیش از گذشته باشد چراکه با سرعت و شتاب زیاد این شبکه‌ها اخبار صحیح از ناصحیح به راحتی قابل تشخیص نیست و نیاز است تا مردم تنها منابع معتبر خبری را برای اطلاع از اخبار انتخاب کنند. بنابراین ضرورت دارد تا با ورود تکنولوژی‌های جدید "فرهنگ استفاده‌کردن" نیز در میان افکار عمومی جایگاه خود را بدست آورد.
شبکه‌های اجتماعی، ابزاری برای سلطه فرهنگی نظام سلطه بر دیگران
کبری موسوی کارشناس مسائل فرهنگی با بیان اینکه فضای مجازی همانند تیغ دولبه کارکرد مثبت و منفی دارد، گفت: با پیشرفت اقسام تکنولوژی فضای مجازی می‌تواند در صورت استفاده درست در مواردی مانند آموزش نسل جوان و نوجوان مفید باشد و در صورت استفاده نادرست به آسیبی جدی برای این نسل تبدیل شود.
وی تسریع در روند انجام امور اداری و دانشگاهی، استفاده از داده‌های گوناگون به منظور انجام پروژه‌های علمی، سهولت گفت‌وگو و تبادل با دیگران، دستیابی به اطلاعات با هر موضوعی و... را به عنوان مزایای استفاده از اینترنت بیان کرد و افزود: استفاده از اینترنت در میان نوجوانان و جوانان در صورتى که نظارت والدین را به دنبال نداشته باشد، می‌تواند بستری برای بروز ناهنجاری اخلاقی و رفتاری باشد.
این کارشناس مسائل فرهنگی بر ضرورت تسلط کامل والدین بر مهارت‌های مربوط به استفاده از رایانه و اینترنت تاکید کرد و گفت: هوشیاری والدین در استفاده صحیح از فضای مجازی می‌تواند نسل نوجوان و جوان را در فراگیری مهارت‌های مختلف زندگی کمک کند.
وی ادامه داد: گسترش روزافزون جرائم اینترنتی باتوجه به اینکه نسل جوان بیشتر از دیگر گروه‌های سنی آسیب‌پذیر هستند لزوم آگاه‌سازی این نسل را افزایش می‌دهد و بنابراین مسئولان کشور باید خطرهای این جرائم را جدی تلقی کرده و استراتژی‌هایی را در راستای آگاهی دادن به نسل جوان جامعه در راستای استفاده صحیح از تکنولوژی رایانه‌ای اتخاذ کنند.
موسوی یکی از کارکردهای منفی شبکه‌های مجازی را "سلطه فرهنگی" برشمرد و گفت: امروزه رسانه‌های گروهی دنیا از جمله شبکه‌های مجازی از سیاست دقیقی پیروی می‌کنند که قدرت‌های سیاسی و اقتصادی جهان تدوین کرده‌اند و این رسانه‌ها هنجارها، سبک‌زندگی، رفتارها و ارزش‌های این کشورهای دارای قدرت را به کشورهای دیگر تحمیل می‌کنند.
وی با بیان اینکه این قدرت‌ها برنامه‌های حساب‌شده‌ای را برای بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی مجازی برای نفوذ و سلطه بر دیگر کشورها دارند، اضافه کرد: کشورهایی نظیر آمریکا از اینترنت به عنوان مهم‌ترین ابزار دیپلماسی مردمی نام می‌برند و برنامه‌ریزی‌های خود را به گونه‌ای انجام می‌دهند که تمامی این شبکه‌ها در جهت منافع امپریالیستی خودشان باشد.
این کارشناس مسائل فرهنگی با اشاره به اینکه این سیاست امپریالیستی می‌تواند آسیب‌هایی را برای ملت‌های جهان به ویژه کشورهای مسلمان دربر داشته باشد، خاطرنشان کرد: بسیاری از مردم آنچه را که در شبکه‌های اجتماعی می‌بینند فارغ از درست یا غلط بودن به عنوان معیار می‌پذیرند و به همین دلیل از فرهنگ غربی الگو می‌گیرند.
موسوی یادآور شد: شبکه‌های اجتماعی بهترین ابزارها برای سلطه فرهنگی هستند و تبلیغات ابزارش رسانه است بنابراین در شبکه‌های اجتماعی نسل جوان خطر ازدست‌دادن حریم زندگی خود را با دست خودشان تجربه می‌کنند که باید در این زمینه مراقب و آگاه باشند.
اعتیاد نسل جوان جامعه به شبکه‌های اجتماعی
سارا احمدی کارشناس ارشد جامعه‌شناسی به گسترش روزافزون استفاده از شبکه‌های مجازی در ایران اشاره کرد و گفت: متاسفانه استفاده بی‌رویه و نادرست قشر جوان جامعه و تحصیل‌کرده از شبکه‌های اجتماعی به حدی افزایش پیدا کرده است که جای نگرانی دارد زیرا بسیاری از جوانان بدون دانستن کارکرد صحیح از این شبکه‌ها استفاده می‌کنند.
وی با بیان اینکه "اعتیاد اینترنتی" اختلال جدید جامعه ایرانی است، افزود: وابستگی افراطی کاربران به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در ایران نگرانی‌هایی را ایجاد کرده زیرا افراد وابسته به اینترنت با مجموعه‌ای از مشکلات اجتماعی، روانی و جسمانی مواجه می‌شوند که برای جامعه نیز مضرر هستند.
احمدی ادامه داد: کاربران افراطی فشارهای روانی نظیر اضطراب، افسردگی، تنهایی و بی‌کفایتی را تجربه می‌کنند و با فرورفتن در دنیای مجازی از دنیای واقعی فاصله گرفته و مهارت‌های اجتماعی خود را از دست می‌دهند.
این کارشناس ارشد جامعه‌شناسی یکی از دلایل اعتیاد اینترنتی را جدیدبودن فضای موجود برای افراد عنوان کرد و گفت: برای حل این معضل باید همزمان با توسعه تکنولوژی، فرهنگ استفاده از آن را آموزش داده و مصرف‌کنندگان را از ابعاد منفی آن نیز آگاه سازند.
احمدی خاطرنشان کرد: ممکن است افراد به دلیل عدم تامین نیازها در دنیای واقعی به جهان مجازی وابسته شوند که در این زمینه نقش دولت و نهادهای آموزشی و فرهنگی و رسانه‌ها برای آموزش افراد و نیز خانواده‌ها موثر است و نیاز به آسیب‌شناسی بیشتر توسط مسئولین امر را دارد.
به جای انکار شبکه‌های اجتماعی باید راهکار سالم‌سازی ارائه داد
داود اکبری کارشناس فضای مجازی با اشاره به چالش‌های استفاده ازرسانه‌های دیجیتالی و شبکه‌های اجتماعی گفت: بحث شبکه‌های اجتماعی بسیار گسترده است و در ایران نیز با ورود گوشی‌های هوشمند نسل جدید استفاده از شبکه‌های اجتماعی موبایلی نظیر توییتر، اینستاگرام و پیام‌رسان تلگرام با اقبال عمومی مواجه شد و رشد قارچ‌گونه آن‌ها علاوه بر آسانی در برخی کارها، آسیب‌های فردی، اجتماعی و ملی را هم به دنبال داشته است.
وی معتقد است که موضوع شبکه‌های اجتماعی را نباید رد کرد بلکه باید آن را به عنوان یک واقعیت پذیرفت و راهکارهایی برای سالم‌سازی فضای آن ارائه داد.
اکبری خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم به درستی از برخی شبکه‌های اجتماعی استفاده کنیم شاید بتوان گفت برخی از داده‌های آماری موجود در این شبکه‌ها، چهره واقعی‌تری از فرهنگ و جامعه را به ما ارائه می‌دهند، زیرا مخاطبان بدون واسطه به عنوان یک شهروند خبرنگار داده‌های خود را به اشتراک می‌گذارند و در این بین کسانی که در حوزه‌های مختلف تحقیقاتی فعالیت می‌کنند می‌توانند با مطالعه، تحلیل و جمع‌بندی این داده‌ها به پیشرفت دست یابند.
کلام آخر
فضای مجازی و به تبع آن شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب به عنوان جادوی جام جهان‌نمای هزاره سوم یکی از ابزارهایی است که در آینده بشریت نقش مهمی را ایفا می‌کند و با توجه به تغییراتی که به صورت مداوم در آن ایجاد می‌شود باید مسیر درست استفاده از آن را نیز شناسایی کرد.
بنابراین برای جلوگیری یا کاهش آسیب‌های ناشی از شبکه‌های اجتماعی باید به اقدامات پیشگیرانه‌ای مانند آگاهی‌بخشی به مردم از طریق رسانه‌های جمعی، آموزش دانش‌آموزان و دانشجویان و تصویب قوانین مختلف مبارزه با جرایم اینترنتی نیز توجه کرد.
فرهنگ استفاده از شبکه‌های اجتماعی در ایران نیست
مریم قربانی دانشجوی 24 ساله رشته گرافیک با اشاره به مضرات برخی از شبکه‌های اجتماعی اظهار کرد: متاسفانه هنوز فرهنگ استفاده درست از شبکه‌های اجتماعی را برخی افراد رعایت نمی‌کنند و همین مسئله باعث بروز مشکلاتی می شود.
وی در مورد پیام‌رسان تلگرام که اکنون پرکاربردترین شبکه اجتماعی در بین کاربران ایرانی است، گفت: خطر شبکه‌های اجتماعی و گروه‌های موجود در پیام رسانهای موبایلی مانند تلگرام بسیار بیشتر از سایت‌های غیراخلاقی است، ارتباطی که از طریق اتاق‌های گفت‌وگو بین جوانان شکل می‌گیرد، صدمات زیادی را به بار می‌آورد زیرا در این برنامه‌ها امکان ارتباط با نام جعلی وجود دارد و شخص به راحتی می‌تواند هویت واقعی خود را پنهان کند.
این دانشجوی گرافیک یادآور شد: البته کانال‌ها و گروه‌هایی نیز در شبکه‌های اجتماعی وجود دارند که در حوزه‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی متناسب با فرهنگ و سبک زندگی اسلامی و ایرانی تلاش می‌کنند اما از طرفی آن‌قدر تعداد کانال‌های مستهجن زیاد است که گاهی در کانال‌های مذهبی نیز بنرهای تبلیغاتی این کانال‌ها دیده می‌شود.
وی می‌گوید: بارها پیش آمده است که در گروه‌های محلی و علمی تلگرامی عضو بودم و چون اسم پروفایل انتخاب شده دخترانه بود شاهد درخواست‌های ناجور از سوی برخی اعضای گروه بودم که با عوض کردن اسم تاحدودی این مشکل برطرف شد و هم در گروه‌های مختلفی که عضو هستم دیدم که بارها اعضای خانم از این موارد نیز شاکی هستند.
قربانی ادامه داد: گاهی حتی صبح که از خواب بیدار می‌شوم و اینترنت خود را روشن می‌کنم می‌بینم در گروه‌ها و کانال‌های مختلفی من را عضو کردند که محتوای آن اصلاً نه با کار نه با علائق من مرتبط است، نمی‌دانم چگونه افراد یا ارگان‌ها به راحتی به شماره‌ی دیگران دسترسی پیدا می‌کنند و آن را عضو گروه و کانال خود می‌کنند.
وقتی تلگرام از نان شب واجب‌تر می‌شوند
زمانی که اسم شبکه‌های اجتماعی موبایلی بر سر زبان می‌‌آید، تلگرام اولین پیام‌رسانی است که به ذهن انسان خطور می‌کند زیرا این پیام‌رسان توانسته در بین کاربران ایرانی به محبوبیت دست یابد. گروه‌های مختلف تلگرامی اعم از سیاسی، اجتماعی، فرهنگی هنری، ورزشی و... که هرکدام سعی دارند تا با اضافه‌کردن مخاطبین خود بتوانند به قول خودشان رکورد دار تعداد ممبر باشند. در این بین هم یک سری از افراد ناشناس از این فرصت استفاده کرده و با ایجاد کانال‌های مختلف یکطرفه تبلیغات و خبرهای خود را رسانهای می‌کنند.
اگر در شهرهای کوچک نگاهی به استفاده مردم از این برنامه پرطرفدار بیندازیم متوجه می‌شویم که محبوبیت این برنامه تا جایی پیش رفته که علاوه بر گروه‌ها و کانال‌های خبری اطلاع‌رسانی از سوی خبرگزاری‌ها، روزنامه‌ها و پایگاه‌های خبری معتبر و ادارات و دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی، هر فرد به طور جداگانه یا خانوادگی نیز گروه و کانال ایجاد کرده است.
عده‌ای نیز با استفاده از قابلیت‌های تلگرام مشاغل اینترنتی راه انداخته‌اند و در قبال اضافه‌کردن ممبر برای گروه‌ها و کانال‌ها و یا تبلیغ محصول، مکان یا شرکت و یا هرچیز دیگری مبلغی مبلغ هنگفتی پول می‌گیرند.
در این میان شغل‌های کاذبی در جامعه نیز به عناوینی چون مدیر گروه یا مدیر کانال ایجاد شده است که این افراد در میان شهروندان از محبوبیت بالایی برخوردار هستند و دیده شده است که حتی محبوبیت بعضی از این افراد از یک سوپراستار سینما یا ورزشکار مطرح کشوری نیز در شهرشان بالاتر رفته و بسیاری از جوانان این افراد را الگوی خود می‌دانند و سعی می‌کنند مانند فلان مدیر لباس بپوشند یا در مکان‌هایی که او حضور می‌یابد حضور یابند و این فرد مدیر نیز معمولاً قبل از به محبوبیت رسیدن تلگرام فردی بیکار بوده است اما اکنون شب و روز خود را صرف اضافه یا حذف دیگران در گروه یا کانال خود می‌کند و همیشه به قول خودشان چراغ روشن می‌آیند که مبادا کسی در گروه خلاف قانون نانوشته خودشان عمل کند و یا اینکه مبادا از دیگر گروه‌ها و کانال‌ها در کپی‌کردن اخبار عقب بیفتند و این‌جور که معلوم است تلگرام برایشان از نان شب هم واجب‌تر شده است.
بعضی از این گروه‌ها و کانال‌ها نیز که توسط افراد ناشناس اداره می‌شود حتی به خودشان اجازه می‌دهند تا در امور اجرای شهر هم تصمیم‌گیری کنند و با راه‌اندازی یک نظرسنجی داخلی که هیچگونه رسمیت ندارد عنوان می‌کنند که فلان مدیر باید برود و فلانی باید باشد جالب اینجاست که عزیزانی هم در این گروه‌ها و کانال‌ها هستند که دست به قلم هستند به کام خودشان و به نام مسئولین بیانیه صادر می‌کنند و باعث تحریک افراد جامعه می شوند درحالی که از اصل ماجرا خبر ندارند.
در این میان هوشیاری مردم نیز باید بیش از گذشته باشد چراکه با سرعت و شتاب زیاد این شبکه‌ها اخبار صحیح از ناصحیح به راحتی قابل تشخیص نیست و نیاز است تا مردم تنها منابع معتبر خبری را برای اطلاع از اخبار انتخاب کنند. بنابراین ضرورت دارد تا با ورود تکنولوژی‌های جدید "فرهنگ استفاده‌کردن" نیز در میان افکار عمومی جایگاه خود را بدست آورد.
کبری موسوی کارشناس مسائل فرهنگی با بیان اینکه فضای مجازی همانند تیغ دولبه کارکرد مثبت و منفی دارد، گفت: با پیشرفت اقسام تکنولوژی فضای مجازی می‌تواند در صورت استفاده درست در مواردی مانند آموزش نسل جوان و نوجوان مفید باشد و در صورت استفاده نادرست به آسیبی جدی برای این نسل تبدیل شود.
وی تسریع در روند انجام امور اداری و دانشگاهی، استفاده از داده‌های گوناگون به منظور انجام پروژه‌های علمی، سهولت گفت‌وگو و تبادل با دیگران، دستیابی به اطلاعات با هر موضوعی و... را به عنوان مزایای استفاده از اینترنت بیان کرد و افزود: استفاده از اینترنت در میان نوجوانان و جوانان در صورتى که نظارت والدین را به دنبال نداشته باشد، می‌تواند بستری برای بروز ناهنجاری اخلاقی و رفتاری باشد.
این کارشناس مسائل فرهنگی بر ضرورت تسلط کامل والدین بر مهارت‌های مربوط به استفاده از رایانه و اینترنت تاکید کرد و گفت: هوشیاری والدین در استفاده صحیح از فضای مجازی می‌تواند نسل نوجوان و جوان را در فراگیری مهارت‌های مختلف زندگی کمک کند.
وی ادامه داد: گسترش روزافزون جرائم اینترنتی باتوجه به اینکه نسل جوان بیشتر از دیگر گروه‌های سنی آسیب‌پذیر هستند لزوم آگاه‌سازی این نسل را افزایش می‌دهد و بنابراین مسئولان کشور باید خطرهای این جرائم را جدی تلقی کرده و استراتژی‌هایی را در راستای آگاهی دادن به نسل جوان جامعه در راستای استفاده صحیح از تکنولوژی رایانه‌ای اتخاذ کنند.
موسوی یکی از کارکردهای منفی شبکه‌های مجازی را "سلطه فرهنگی" برشمرد و گفت: امروزه رسانه‌های گروهی دنیا از جمله شبکه‌های مجازی از سیاست دقیقی پیروی می‌کنند که قدرت‌های سیاسی و اقتصادی جهان تدوین کرده‌اند و این رسانه‌ها هنجارها، سبک‌زندگی، رفتارها و ارزش‌های این کشورهای دارای قدرت را به کشورهای دیگر تحمیل می‌کنند.
وی با بیان اینکه این قدرت‌ها برنامه‌های حساب‌شده‌ای را برای بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی مجازی برای نفوذ و سلطه بر دیگر کشورها دارند، اضافه کرد: کشورهایی نظیر آمریکا از اینترنت به عنوان مهم‌ترین ابزار دیپلماسی مردمی نام می‌برند و برنامه‌ریزی‌های خود را به گونه‌ای انجام می‌دهند که تمامی این شبکه‌ها در جهت منافع امپریالیستی خودشان باشد.
این کارشناس مسائل فرهنگی با اشاره به اینکه این سیاست امپریالیستی می‌تواند آسیب‌هایی را برای ملت‌های جهان به ویژه کشورهای مسلمان دربر داشته باشد، خاطرنشان کرد: بسیاری از مردم آنچه را که در شبکه‌های اجتماعی می‌بینند فارغ از درست یا غلط بودن به عنوان معیار می‌پذیرند و به همین دلیل از فرهنگ غربی الگو می‌گیرند.
موسوی یادآور شد: شبکه‌های اجتماعی بهترین ابزارها برای سلطه فرهنگی هستند و تبلیغات ابزارش رسانه است بنابراین در شبکه‌های اجتماعی نسل جوان خطر ازدست‌دادن حریم زندگی خود را با دست خودشان تجربه می‌کنند که باید در این زمینه مراقب و آگاه باشند.
اعتیاد نسل جوان جامعه به شبکه‌های اجتماعی
سارا احمدی کارشناس ارشد جامعه‌شناسی به گسترش روزافزون استفاده از شبکه‌های مجازی در ایران اشاره کرد و گفت: متاسفانه استفاده بی‌رویه و نادرست قشر جوان جامعه و تحصیل‌کرده از شبکه‌های اجتماعی به حدی افزایش پیدا کرده است که جای نگرانی دارد زیرا بسیاری از جوانان بدون دانستن کارکرد صحیح از این شبکه‌ها استفاده می‌کنند.
وی با بیان اینکه "اعتیاد اینترنتی" اختلال جدید جامعه ایرانی است، افزود: وابستگی افراطی کاربران به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در ایران نگرانی‌هایی را ایجاد کرده زیرا افراد وابسته به اینترنت با مجموعه‌ای از مشکلات اجتماعی، روانی و جسمانی مواجه می‌شوند که برای جامعه نیز مضرر هستند.
احمدی ادامه داد: کاربران افراطی فشارهای روانی نظیر اضطراب، افسردگی، تنهایی و بی‌کفایتی را تجربه می‌کنند و با فرورفتن در دنیای مجازی از دنیای واقعی فاصله گرفته و مهارت‌های اجتماعی خود را از دست می‌دهند.
این کارشناس ارشد جامعه‌شناسی یکی از دلایل اعتیاد اینترنتی را جدیدبودن فضای موجود برای افراد عنوان کرد و گفت: برای حل این معضل باید همزمان با توسعه تکنولوژی، فرهنگ استفاده از آن را آموزش داده و مصرف‌کنندگان را از ابعاد منفی آن نیز آگاه سازند.
احمدی خاطرنشان کرد: ممکن است افراد به دلیل عدم تامین نیازها در دنیای واقعی به جهان مجازی وابسته شوند که در این زمینه نقش دولت و نهادهای آموزشی و فرهنگی و رسانه‌ها برای آموزش افراد و نیز خانواده‌ها موثر است و نیاز به آسیب‌شناسی بیشتر توسط مسئولین امر را دارد.
به جای انکار شبکه‌های اجتماعی باید راهکار سالم‌سازی ارائه داد
داود اکبری کارشناس فضای مجازی با اشاره به چالش‌های استفاده ازرسانه‌های دیجیتالی و شبکه‌های اجتماعی گفت: بحث شبکه‌های اجتماعی بسیار گسترده است و در ایران نیز با ورود گوشی‌های هوشمند نسل جدید استفاده از شبکه‌های اجتماعی موبایلی نظیر توییتر، اینستاگرام و پیام‌رسان تلگرام با اقبال عمومی مواجه شد و رشد قارچ‌گونه آن‌ها علاوه بر آسانی در برخی کارها، آسیب‌های فردی، اجتماعی و ملی را هم به دنبال داشته است.
وی معتقد است که موضوع شبکه‌های اجتماعی را نباید رد کرد بلکه باید آن را به عنوان یک واقعیت پذیرفت و راهکارهایی برای سالم‌سازی فضای آن ارائه داد.
اکبری خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم به درستی از برخی شبکه‌های اجتماعی استفاده کنیم شاید بتوان گفت برخی از داده‌های آماری موجود در این شبکه‌ها، چهره واقعی‌تری از فرهنگ و جامعه را به ما ارائه می‌دهند، زیرا مخاطبان بدون واسطه به عنوان یک شهروند خبرنگار داده‌های خود را به اشتراک می‌گذارند و در این بین کسانی که در حوزه‌های مختلف تحقیقاتی فعالیت می‌کنند می‌توانند با مطالعه، تحلیل و جمع‌بندی این داده‌ها به پیشرفت دست یابند.
کلام آخر
فضای مجازی و به تبع آن شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب به عنوان جادوی جام جهان‌نمای هزاره سوم یکی از ابزارهایی است که در آینده بشریت نقش مهمی را ایفا می‌کند و با توجه به تغییراتی که به صورت مداوم در آن ایجاد می‌شود باید مسیر درست استفاده از آن را نیز شناسایی کرد.
بنابراین برای جلوگیری یا کاهش آسیب‌های ناشی از شبکه‌های اجتماعی باید به اقدامات پیشگیرانه‌ای مانند آگاهی‌بخشی به مردم از طریق رسانه‌های جمعی، آموزش دانش‌آموزان و دانشجویان و تصویب قوانین مختلف مبارزه با جرایم اینترنتی نیز توجه کرد.
پربيننده ترين
دوشنبه ۳ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۲۳:۵۷
دوشنبه ۳ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۰
دوشنبه ۳ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۲۳:۱۸
دوشنبه ۳ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۲۲:۱۷
دوشنبه ۳ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۹:۲۰
سه شنبه ۴ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۲۳
يکشنبه ۲ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۷
شنبه ۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۴