به گزارش بلاغ، سهم شبکه‌های اجتماعی بومی در جذب مخاطبان ایرانی ناچیز است و بر مبنای آمارهایی که از سوی دست‌اندرکاران فضای مجازی کشور اعلام می‌شود بیش از ۴۰ میلیون گوشی موبایل هوشمند در اختیار کاربران ایرانی قرار دارد و شبکه‌های اجتماعی و پیام رسان‌های موبایلی خارجی، ابزار استفاده بیش از ۳۰ میلیون کاربر ایرانی هستند.

این در حالی است که مطابق با اهداف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، یکی از ملزومات عمل به ۱۰ برابر کردن تولید محتوای داخلی، استفاده از ابزارهای بومی متناسب با فرهنگ ایرانی اسلامی است و در این زمینه پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی می‌توانند نقش پررنگی ایفا کنند.

حسین اعتصامی کارشناس رسانه با بیان اینکه موضوع توسعه فعالیت شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی در جهت افزایش محتوای بومی در فضای مجازی، آن‌چنان از اهمیت برخوردار است که شورای عالی فضای مجازی که سران سه قوه در آن حضور دارند، در جلسات متعددی به حمایت از این شبکه‌های بومی و ساماندهی استفاده از شبکه‌های خارجی برای ایجاد بازار متناسب شبکه‌های بومی، پرداخته است، تصریح کرد: از سوی دیگر، از سه سال گذشته تاکنون و با گسترش نقش شبکه‌های اجتماعی در تبادل اطلاعات، موضوع حمایت از شبکه‌های اجتماعی مورد تاکید دولت قرار گرفت و وزارت ارتباطات بارها حمایت از ایجاد این شبکه‌ها را وعده داد.

وی به اشاره به اینکه شبکه‌های اجتماعی بومی، از نظر جذب مخاطب آن‌طور که باید موفق نیستند، خاطرنشان کرد: وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با عضویت فعال در پنج شبکه اجتماعی داخلی از جمله تبیان، کلوب، آپارات، زیگور و لنزور و نیز حمایت از دو شبکه پیام رسان موبایلی ساینا و بیسفون، سعی خود را به‌کار گرفت تا شبکه‌های اجتماعی در ایران رونق دهد و اعلام کرد که بازار یک هزار میلیارد تومانی برای فعالیت شبکه‌های اجتماعی بومی مهیاست، اما با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که و در زندگی کاربران ایرانی نقش مهمی ندارند.

مشاور مدیرکل صدا و سیمای مرکز مازندران با بیان اینکه آمار دقیقی از فعالیت شبکه‌‌های اجتماعی در ایران موجود نیست، گفت: بررسی‌ها حاکی از آن است که شبکه‌های اجتماعی مانند تبیان، کلوب، فیس نما، فارس توئیتر، هم‌میهن و افسران در رده‌های نخست پرطرفدارترین شبکه‌های بومی قرار دارند و هریک دارای چند ده هزار کاربر هستند، حتی یکی از این شبکه‌ها مدعی شده که 6 میلیون کاربر دارد. با وجود این، در حوزه پیام رسان‌های موبایلی شبکه بومی با کاربر قابل توجه دیده نمی‌شود، این در حالی است که شبکه‌های اجتماعی و پیام رسان‌های خارجی هر یک چندین میلیون کاربر در ایران دارند و با وجودی که بخش عمده‌ای از اهداف این شبکه‌ها با اهداف ملی ما سازگاری ندارد، اما کاربران ایرانی اقبال زیادی به این شبکه‌ها نشان می‌دهند.

این کارشناس رسانه در ادامه افزود: آماری که پیش از این از سوی مرکز ملی فضای مجازی ارائه شده نشان می‌دهد که برای مثال در شبکه اجتماعی تلگرام بالغ بر 100 هزار کانال توسط ایرانی‌ها ایجاد شده و در طول یک شبانه روز بیش از یک میلیون و 200 هزار مطلب در فضای کانال تلگرام تولید می‌‌شود، در همین حال به طور متوسط هر مطلب حدود 500 هزار بار در روز دیده می‌شود و برخی کانال‌ها بیش از یک میلیون عضو دارند، در مورد فعالیت کاربران ایرانی در شبکه اجتماعی اینستاگرام نیز اوضاع به همین نحو است، ایرانی‌ها چندین میلیون فالوئر در صفحات اینستاگرام دارند و بسیاری از این صفحات در ظرف 24 ساعت بیش از 2 تا 3 هزار کامنت به خود اختصاص می‌دهند و حتی شاهد آن هستیم که برخی اخبار در این شبکه که حتی جزو اولین‌های شبکه‌های اجتماعی نیست، بیش از 100 تا 150 هزار لایک می‌خورد.

باید گفت به طور کلی زیرساخت‌های فنی برای شکل گیری شبکه‌های اجتماعی و پیام رسان‌ها به طور دقیق در کشور فراهم نیست و سرمایه‌گذاری مالی درستی از این بابت انجام نشده است.

این در حالی است که شبکه‌هایی مانند تلگرام و اینستاگرام، صدها میلیون دلار هزینه کرده‌اند، اما ما چه در بخش خصوصی و چه در بخش حاکمیتی شرایط را فراهم نکرده‌ایم و به موضوع به صورت مقطعی نگاه می‌کنیم و برنامه بلند مدت نداریم.

محمد داداش‌نژاد کارشناس IT و تولید‌کننده محتوا در شبکه‌های اجتماعی با تاکید بر اینکه مجموعه‌ای از عوامل، تجربه ناموفق شبکه‌های اجتماعی بومی را رقم زده‌اند، بیان کرد: باید در حوزه شبکه‌های اجتماعی و پیام رسان‌ها مجموعه عواملی از جمله منابع مالی و درآمدی، ترویج فرهنگی و توسعه علمی در یک بسته دیده شود و با وجود این، موضوع آموزش متخصصان نیز دارای اهمیت بسیار است.

وی با بیان اینکه 10 برابر کردن تولید محتوای داخلی در فضای مجازی موفقیت محسوب می‌شود یا نه را امری نسبی دانست و گفت: نباید شبکه‌های اجتماعی داخلی را با شبکه‌های خارجی مانند تلگرام و اینستاگرام مقایسه کرد، چرا که این شبکه‌ها بازار مشابهی ندارند و اگر میزان موفقیت آنها را در تعداد کاربرانشان بسنجیم، اصلا قابل مقایسه نیستند، به همین دلیل نباید انتظار داشت شبکه‌های بومی در حد شبکه‌های خارجی کاربر داشته باشند.

داداش‌نژاد مهم‌ترین علتی که جلوی راه موفقیت شبکه‌های اجتماعی بومی را می‌گیرد، موضوع قوانین و مقررات عنوان کرد و افزود: قوانین و مقرراتی که در کشور برای فعالیت‌های بومی وضع می‌شود به هیچ عنوان برای شبکه‌های خارجی مصداق ندارد و حتی اگر شبکه‌های خارجی خلاف مقررات عمل کنند، کسب و کارشان تحت تاثیر قوانین داخلی کشور قرار نمی‌گیرد، این در حالی است که برخی قوانین در حوزه کسب و کارهای دیجیتال سبب شده تا ریسک سرمایه‌گذاری از سوی بخش خصوصی کاهش یابد.

حمایت از تولید بومی نیازمند عزم در راستای برندسازی محصول است تا همتی از طرف دولت و عوامل تبلیغاتی کشور به پرچمداری صدا و سیما دیده نشود قطعا هرچه شبکه و پیام‌رسان داخلی با کیفیت رقابتی تولید شود جایگاهی در جامعه ایرانی پیدا نمی‌کند.