با وجود حجم بالای مسافران ورودی به شهر چالوس در ایام تعطیلات، تنها انتخاب برای دسترسی به این شهر جاده کندوان است که با وجود مشکلات زیاد فنی و اقتصادی برای توسعه آن، فعلاً وزارت راه مجبور به کنار آمدن با این مسأله و مدیریت آن است.
۰
به گزارش بلاغ، با آغاز تعطیلات تابستان، تب و تاب پر کردن اوقات فراغت، کشور را فرا میگیرد و در این میان یکی از اولین گزینهها مسافرت است، مسافرتهایی که به لطف وضعیت نامساعد اقتصادی برای بعضیها شاید "سالی یک بار" و یا حتی چند سال یک بار باشد، اما در بیشتر موارد این مسافرتها در تابستان رخ میدهد.
در میان تمام نامزدهایی که برای مسافرت میتوان برای ایرانیان در نظر گرفت، پرطرفدارترین گزینه بیشک سفر به شمال است و برای بسیاری هم شمال، معنایی جز نوشهر و چالوس ندارد.
چالوس؛ گزینه اول مسافرت گردشگران دلایل فراوانی برای این انتخاب میتوان ذکر کرد که نزدیکی به پایتخت تنها یکی از آنها است و آبوهوای همیشه بهاری، ساحل زیبا، جنگلهای پرطراوت و نزدیک به شهر، ییلاقات دیدنی و ... نیز در انتخاب شهر چالوس به عنوان مقصد سفر تأثیر بسزایی دارند.
اگرچه چالوس حداقل روی کاغذ از بین گزینههای زیادی برای سفر انتخاب میشود، اما برای دسترسی به این شهر برای بیشتر مردم تنها یک انتخاب وجود دارد و آن هم جاده کرج-چالوس یا همان جاده کندوان است.
جادهای تاریخی که با وجود عمری قریب به هفتاد سال، همچنان برای بسیاری فاصله بین روزمرگی و تفریح است، 13 میلیون مردم پایتخت و تعداد زیادی از اهالی مرکز، جنوب، غرب وحتی شرق کشور از طریق جادهای به چالوس میرسند که بر خلاف بیشتر راههای کشور همچنان به صورت تکبانده باقی مانده است.
میلیونها مسافر راهی جادهای به عرض 10 متر! اگرچه با توجه به حجم بسیار بالای مسافران ورودی به شهر چالوس در ایام تعطیلات، شاید تکبانده بودن مهمترین راه عبوری این گردشگران تنها یک شوخی به نظر برسد، اما در حال حاضر رفتوآمد از این مسیر در حال انجام است و با وجود مشکلات زیاد فنی و اقتصادی برای توسعه این جاده، فعلا وزارت راه مجبور به کنار آمدن با این مسأله و مدیریت آن است.
البته وزارت راه برای مدیریت این مسأله در حال حاضر تنها یک گزینه را انتخاب کرده است و آن هم یکطرفه کردن مسیر در ایام خاص و جلوگیری از تردد برخی از خودرروها در آن است؛ با وجود اینکه این مسأله از پایه اشتباه است، اما با درک شرایط موجود، با اجرای درست همین ترفند، میتوان بخشی از مشکلات را کاهش داد، ولی گاهی اشکالاتی در هنگام اجراء به وجود میآید که نه تنها مشکل موجود را کم نمیکند، بلکه مسائل جدید اجتماعی را نیز در پی دارد.
رفاه بومیان منطقه، گزینه آخر مسئولان در میان راهکارهای ارائه شده برای حل این مشکل، شاید کمترین توجه به اهالی منطقه و بومیان شهرهای چالوس، کلاردشت، مرزنآباد و کجور شده است، به طوریکه در بیشتر محاسبات تنها رفاه حال مسافران و گردشگران در نظر گرفته میشود، در این میان مردم مرزنآباد بیشترین آسیب را از این مسأله تحمل کردهاند.
بسیاری از اهالی شهرهای نوشهر و چالوس، منتسب به روستاهایی هستند که یا در حاشیه جاده کندوان قرار دارند، یا برای دسترسی به آنها باید از این جاده عبور کرد، بیشتر روستاهای مرزنآباد، کلاردشت و کجور چنین شرایطی را دارند.
در حالی که ایام تعطیلات پایان هفته بهترین زمان برای حضور در این روستاها و استفاده از اوقات فراغت در مناطق ییلاقی است، اما به علت یکطرفه بودن جاده کندوان در بسیارری از ساعات مفید شبانهروز، اهالی بخشی از این اوقات فراغت را از دست میدهند.
مردمی که روزهای تعطیلات عزا میگیرند یکی از کسبه مرزنآباد در این مورد به خبرنگار بلاغ گفت: در تمام مازندران چشم امید بازاریان به مسافران است و اعتقاد دارند که با آمدن آنها وضعیت کار بهتر میشود، اما در مرزنآباد برعکس است و مردم با نزدیکی آخر هفته، عزا میگیرند، چون زندگی عادی در این روزها برای ما فلج میشود.
سام دلیری ادامه داد: مقصد گردشگران چالوس، نوشهر، رامسر و یا شهرهای دیگر است و از مرزنآباد فقط عبور میکنند، اما دردسرهای زیادی با خود برای ما به همراه دارند، از دود و آلودگی صوتی گرفته، تا آلودگی محیط زیست و ترافیک.
وی با بیان اینکه گاهی برای ساعتها جادههای مرزنآباد قفل میشود، تأکید کرد: اهالی مجبور هستند برنامههای خود را با برنامه مسافران تنظیم کنند، حتی برای رفتن به ییلاقات کوهستان و بالاتر باید قبل یا بعد ساعت یکطرفه حرکت کنیم، نه زمانی که خودمان دوست داریم.
در مقابل شاید رونق اقتصادی، مرهمی هر چند سطحی باشد بر زخمهای مردم این دیار، اما سهم اهالی شهر و روستاهای میانه راه از این رونق بسیار ناچیز است.
آشنا نبودن مسافران با اماکن تفریحی موجود در مسیر و نیز فراهم نبودن زیرساختهای گردشگری در شهر مرزنآباد از مهمترین دلایل این سهم اندک است و نیاز به برنامهریزی برای بهرهبرداری از این ظرفیت احساس میشود.
یک شهروند: ما حق استفاده از تعطیلات را نداریم! ردایی، یکی دیگر از ساکنان مرزنآباد نیز در این مورد اظهار کرد: شاید به جرأت بتوان گفت آمدن مسافران برای ما هیچ سودی ندارد و حتی سرشار از زیان است، عبورومرور برای مردم در ایام تعطیلات تقریباً غیرممکن است، در مقابل غیر از بنزین، مسافران بیشتر مایحتاج خود را همراهشان دارند و کمتر از مرزنآباد خرید میکنند.
این شهروند مرزنآبادی افزود: برای بیشتر مسافران این شهر تنها یک ایستگاه بینراهی است و اهالی باید تاوان حضور آنها را بدهند، چون علاوه بر ترافیک و آلودگی، این حضور آنان مشکلات فرهنگی زیادی برای این منطقه به همراه داشته است.
وی خاطرنشان کرد: بسیاری از اهالی روستاهای منطقه کوهستان غروب جمعه در روستا زندانی هستند و به نوعی حق استفاده از تعطیلات را ندارند، چون با وجود یکطرفه شدن جاده، امکان بازگشت به شهر برای آنان وجود ندارد و باید تا ساعات پایانی شب صبر کنند.
ردایی در پایان گفت: ما برای آبادانی شهر خودمان عوارض میدهیم، اما خرج ساخت امکانات رفاهی برای مسافران میشود یا برای تعمیر خرابیهای آنها هزینه میشود، در صورتی که عواید حاصل از گردشگران برای مرزناباد بسیار اندک است.
اما با وجود این همه مشکلات به وجود آمده برای مرزنآباد، حامیان آن بسیار اندک هستند و به گفته عضو شورای شهر مرزنآباد، تقریباً هیچ کس به فکر حل مشکلات آن نیست.
عضو شورای شهر مرزنآباد: گوش مسئولان بدهکار مشکلات ما نیست خدیجه سامدلیری در گفتوگویی تصریح کرد: مشکلات ناشی از ترافیک گردشگران در مرزنآباد دیگر از حد مشکل عبور کرده و تبدیل به معضلی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و حتی امنیتی شده است و حتی ممکن است منجر به تنشهای فیزیکی شود.
وی ادامه داد: بارها در جلسات با مسئولین شهرستانی، استانی و حتی کشوری در مورد این مسائل صحبت شده است، اما هیچ گوشی بدهکار حرفهای ما نیست.
عضو شورای شهر مرزنآباد با بیان اینکه در نگاه اول این شهر تنها هفت هزار نفر جمعیت دارد، افزود: اما در بسیاری از ایام تابستان حجم مسافران این شهر به میلیونها نفر میرسد، اما امکانات بسیار محدود است.
مشکل ملی؛ بودجهای شهری این مسئول تصریح کرد: غیر از اعتبارات داخلی، تقریباً هیچ بودجهای برای این مسأله در نظر گرفته نمیشود و شهرداری با دریافت عوارض از بومیان باید برای گردشگران امکانات ایجاد کند، در مقابل کمترین تأثیر اقتصادی از این مسأله نصیب این شهر میشود.
سامدلیری مرزنآباد را یک منطقه ویژه گردشگری دانست و یادآور شد: اما امکانات این شهر نه تنها ویژه نیست، گاهی حتی امکانات اولیه هم وجود ندارد، به نوعی میتوان گفت بیتوجهی به مرزنآباد، بیتوجهی به همه مردم ایران است، چون از تمام ایران از این شهر عبور میکنند.
وی با بیان اینکه کندوان یکی از زیباترین جادههای جهان است، تأکید کرد: اما امروز این جاده، به جاده مرگ تبدیل شده است و هیچ توجه ملی هم به آن نمیشود.
عضو شورای شهر مرزنآباد به مشکلات ناشی از آزادراه اشاره کرد و گفت: علاوه بر مسائل زیستمحیطی، دریافت عوارض از اهالی مرزنآباد نیز مشکلی به مشکلات آنان اضافه کرده است.
سامدلیری آزادراه را به منزلهی خیابانی درونشهری برای مردم مرزنآباد دانست و یادآور شد: به صرف اینکه نام آزادراه بر روی جادهای گذارده شد، نمیتوان اهالی را مجبور به پرداخت عوارض برای تردد در شهر خودشان کرد، همانطورکه در تهران بزرگراههای همت، باقری، آزادگان و ... بسیار بزرگتر از آزادراه تهران-شمال هستند، ولی عوارضی دریافت نمیشود.
وی به طرح احداث کمربندی در مرزنآباد اشاره کرد و گفت: بخشی از این جاده در حد توان شورای شهر احداث شده است، اما برای احداث پل بر روی رودخانه نیاز به اعتبار استانی و ملی است که تأمین نشده است.
یکطرفه شدن جاده از مرزنآباد غیرقانونی است نماینده مردم چالوس، نوشهر و کلاردشت نیز با اشاره به مشکلات محور کندوان و ترافیک این جاده در ایام تعطیلات اظهار کرد: با برنامهریزی اشتباه در ایام تعطیلات، اهالی آبادیهای بین راه گرفتار میشوند که باید توسط پلیس راه درست کنترل شود.
قاسم احمدی لاشکی ادامه داد: به غیر از پنج روز در سال، بقیه روزهای تعطیلات در صورت لزوم یکطرفه شدن جاده، باید از دوراهی دزدبن این کار انجام شود، اما برای سهولت کار عملاً از مرزنآباد جاده بسته میشود که بر خلاف قانون و قابل پیگیری است.
تکمیل آزادراه؛ تنها راه حل ترافیک رئیس مجمع نمایندگان مازندران با بیان اینکه تنها راه برونرفت از مشکل ترافیک جاده کندوان، تکمیل آزادراه است، تصریح کرد: قطعه یک آزادراه در بهار سال 96 زیر بار ترافیک میرود، قطعه دو نیز با پیشنویس قرارداد به مبلغ یک میلیارد و 600 میلیون یورو به شرکت دوو کره جنوبی سپرده شد و قرار است تا سال 99 تحویل داده شود.
کلام آخر... اگرچه در حال حاضر مشکل ترافیک جاده کندوان مصداق داستان فیل در تاریکی است و "هر کسی از ظن خود" برداشتی از مسأله دارد، اما همه بر یک مسأله اتفاق نظر دارند و آن هم آسیبهای ناشی از این معضل و لزوم تلاش برای حل آن است.
حجم بالای گردشگران و استفادهکنندگان از این جاده زیبا و در عین حال خطرناک و نیز حوادث مختلفی که در این مسیر رخ داده و میدهد، همگی بر لزوم توجه ملی به این مشکل دلالت دارند و اینکه برای حل آن باید کاری زیربنایی و با برنامهریزی بلندمدت انجام داد.
البته نباید از این نکته نیز غافل شد که راهحلهای کوتاهمدت و کمهزینه نیز تا زمان برطرف شدن کامل مشکل کارگشا است و صد البته انجام آنها لازم؛ اما نباید فراموش کرد با اجرای دقیق و درست این راهحلها باید مانع بروز آسیبهای جدید شد.
در پایان نیز باید گفت، تدوین پیوستهای امنیتی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی برای پروژههای بزرگی مانند آزادراه تهران-شمال و حتی راهحلهای کوتاهمدت تا حد زیادی میتوان از آسیبها و تنشهای اجتماعی پیشگیزی کرده حتی گاهی آنها را تبدیل به فرصت کند.