شوراها و چهار نکته مهم

به گزارش بلاغ، مشورت، یکی از مسائل بسیار مهم در دین مبین اسلام است، به گونه‌ای که در جامعه اسلامی، رهبران به مشورت کردن با افراد باصلاحیت امر شده‌اند.

در راستای مشارکت توده مردم مسلمان ایران در تعیین سرنوشت خویش، امام خمینی(ره) در نهم اردیبهشت 58، فرمان تاریخی خویش را مبنی بر تثبیت حاکمیت ملت ایران بر سرنوشت خویش و تشکیل شوراهای اسلامی، به شورای انقلاب صادر فرمود.

«در جهت استقرار حکومت مردمی در ایران و حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش که از ضرورت‌های نظام جمهوری اسلامی است، لازم می‌دانم بی‌درنگ به تهیه آیین‌نامه اجرایی شورا، برای اداره امور محل شهر و روستا در سراسر ایران اقدام و پس از تصویب به دولت ابلاغ نمایید تا دولت بلافاصله به مرحله اجرا درآورد.» (بخشی از پیام امام خمینی(ره) در تاریخ 9/2/58)

در تقویم رسمی کشور ما ایران، روز نهم اردیبهشت به عنوان روز شوراها یاد شده است. شورا یک اصل عقلی است که آموزه‌های دین اسلام در کتاب و سنت نیز بر آن صحه گذاشته است.

نهاد شورا با آن درجه از اهمیت عقلی و اسلامی و این میزان از تأکید قانون اساسی بر نقش و ضرورت آن در اداره امور جامعه، به دلایل مختلف در 20 سال اول پس از پیروزی انقلاب چندان مورد توجه قرار نداشت. به طوری که اولین انتخابات رسمی شوراها در چارچوب اجرای قانون اساسی روز هفتم اسفند 1377 یعنی 20  سال بعد از پیروزی انقلاب در چارچوب برنامه توسعه سیاسی و گسترش نهادهای مدنی و مشارکت عمومی برگزار شد و حدود 185 هزار نفر اعضای اصلی و علی‌البدل از سوی مردم برگزیده شدند، و بالاخره در روز نهم اردیبهشت 1378 شوراهای شهر و روستا به طور رسمی دوره چهار ساله مسئولیت خویش را آغاز کردند.

اکنون پس از گذشت چندسال از آغاز به کار شوراها چند نکته بیش از پیش آشکار شده است. بدون تردید نوع برخورد جامعه ما با این مسائل بر تقویت یا تضعیف نهاد شورا و چشم‌انداز آینده این نهاد در اداره امور کشور بسیار تأثیرگذار است.

بسترهای قانونی و حقوقی، تحقق رفتار شورایی برای اعضای شوراها، ارتباط بین شوراها و سایر سازمان‌های اجرایی و همچنین فراهم نمودن بسترهای فرهنگی و اجتماعی فعالیت شوراها، چهار نکته مهمی است که در عملکرد شوراها بسیار نقش دارند.

در پایان باید گفت، قطعا اگر بهترین قوانین نیز برای فعالیت شوراها به تصویب برسد، و اگر بهترین افراد دارای منش شورایی به عضویت این نهادها درآیند و اگر ارتباط شوراها با سایر نهادها در بهترین سطح ممکن برقرار گردد، اما مردم به عنوان کسانی که اعضای شوراها به عنوان نمایندگان آنها قصد تحقق اراده و حاکمیت آنها را نداشته باشند و در این مسیر جدی گرفته نشوند، بدون تردید شوراها در نیل به اهداف خود ناتوان خواهند بود.