توجیه گری باطل اثر صفات رذیله

به گزارش بلاغ،
در دعای کمیل دارد: «وَ قَعَدَتْ‏ بِي‏ أَغْلَالِي‏ وَ حَبَسَنِي عَنْ نَفْعِي بُعْدُ أَمَلِي‏». «غل» چیست که انسان را زمین گیر می کند؟ این همان صفات رذیله است که انسان را زمین گیر نموده است. آن کس که نتواند حرکت کند، از سیر عاجز است.

در سوره «یس»، آیه 8 دارد: « إِنَّا جَعَلْنا في‏ أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ» در گردنهایشان غل قرار دادیم. وقتی بر چانهایشان غل زده شد، دیگر نمی توانند سر به آسمان بلند کنند تا به ملکون نگاه بیندازند.

او در اغلال قرار گرفته و توان سر بلند کردن ندارد. این غل چیست؟ همان صفات رذیله است. اگر صفات رذیله به جان کسی افتاد، او را از حرکت باز می دارد. او دچار چیزهای می شود که از حرکت باز می ماند؛ مثلا یکی از آنها توجیه گری کرده است. در قرآن آمده است که اگر انسان توجیه گر اعمال باطل خود شد، دیگر راه نجات را به روی خود بسته است و از این به بعد دیگر هلاکت او حتمی است. او گناه مسلّم را زیبا می بیند.[1]

جرج جرداق مسیحی کتابی در شرح زندگانی علی بن ابی طالب(علیه السلام) می نویسد به نام «علی صوت العدالة الانسانیه»«علی فریاد عدالت انسانها» با این که مسیحی است؛ اما در آن کتاب می گوید: «کار انسان به آنجا می رسد که در ماه خدا –رمضان- در خانه خدا، حجت خدا، علی را می کشند، آن هم برای رضای خدا».

اگر انسان توجیه گر زشتی ها شد، تجسم آن، صفات جلال و جمال را هم می کشد تا نتواند با آن به قرب الهی برسد. صفات رذیله باطنی او چنین راهی را برایش باز می کند تا به راحتی مرتکب قتل علی(علیه السلام) گردد.

کتاب صحیح بخاری در نزد اهل سنت بسیار با ارزش است، به حدی که مانند کتاب دعا با آن برخورد می کنند و قرائت آن را ثواب می دانند. مولف این کتاب می گوید: «قبل از نوشتن هر روایت از آن، دو رکعت نماز خواندم.» با این همه در این کتاب روایات ضعیفی آمده است که انسان از نقل بعضی از آنها شرم می‌کند.

دیگران را با عظمت یاد می کند؛ اما هر جا سخن از امام علی(علیه السلام) به میان می‌آید، به اختصارترین صورت می‌گذرد. از ضُعَفائی مانند ابوهریره نقل حدیث می‌کند؛ ولی به امام صادق(علیه السلام) که می‌رسد می‌گوید: «چون خلجانی نسبت به او در دلم بود، احتیاط نمودم و از او حدیث نقل نکردم.».

ببینید توجیه‌گری کار آدم را به جایی می‌رساند که ابوحنیفه رئیس مذهب آنان می‌گوید: «اگر امام صادق(علیه السلام) دهان باز نمی کرد و معارف و مناسک حج را بیان نمی‌داشت، معارف و مناسک حج برای عالم مخفی می‌ماند.» او نزد حضرت تلمذ می‌نمود؛ اما در آخر خط خود را از امام جدا نمود، حتی کارش به اینجا رسید که گفت: «بنای من در تمام کارها بر مخالفت با امام صادق(علیه السلام) است، چون نمی دانم امام در سجده چشم خود را باز می گذارد یا می بندد، من در سجده یک چشم خود را باز می گذارم و دیگری را می بندم تا مخالف با او تحقق پیدا کند.» توجیه گری را ببینید! یکی را باز می گذارم و دیگری را می بندم تا مخالفت با او تحقق پیدا کند. توجیه گری زشتی ها کار او را به اینجا رساند.

عده ای خواستند شهید اول را بکشند، اول نماز خواندند، بعد دعا کردند و سپس دستور دادند شهید اول را صد تازیانه زدند، آنگاه او را به شهادت رساندند و بدن مبارکش را بالای دار بردند. با این همه جنایات خواستند به اسلام خدمت کنند! چرا چنین شد؟ به خاطر آن که صفات رذیله وقتی در دل نفوذ کرد سبب گناه می شود، وقتی در وادی گناه افتاد دچار توجیه گری می شود.

[1] سوره کهف، آیه 104- 103 قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرينَ أَعْمالاً»«الَّذينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً» بگو ای رسول، آیا خبر دهیم شما را به زیانکارترین افراد از نظر اعمال، انها افرادی هستند که گم و ضایع شد سعی و اعمالشان در زندگی دنیا در حالیکه آنها خیال می کنند که کارشان خوب و زیباست.