بانک‌ها هم سفته بازی می‌کنند/چرا پزشکان متخصص مالیات نمی پردازند

اخیرا مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی نیز با انتشار گزارشی با عنوان «برنامه اداره کشور بدون نفت» با تاکید بر اینکه خلع سلاح طرف مقابل از بازی تسلیحاتی سازی نفت علیه کشورمان راه اصلی پیروزی در نبرد تحریمی و فرصتی بزرگ برای اصلاح ساختار اقتصاد ایران است، اعلام کرده است: «حتی در صورت صفر شدن صادرات نفت، امکان مدیریت تراز پرداخت ها و بازار ارز با ایجاد اصلاحاتی وجود دارد».

در همین رابطه با موسی الرضا ثروتی نماینده ادوار مختلف مجلس شورای اسلامی گفت‌وگو کردیم که در ادامه متن این گفت‌وگو را ملاحظه می کنید.

فارس: برای سوال نخست در طول سالهای مختلف موضوع جداکردن بودجه از نفت مطرح می شود اما همواره دیده ام که این موضوع فقط در حد حرف باقی مانده است و دولت ها به این مطالبه مقام معظم رهبری توجه نمی کنند علتش چیست ایا توانایی این کار وجود ندارد یا اینکه توانایی وجود دارد ولی امکاناتش نیست؟

ثروتی: همانطورکه گفتید سالهاست که این موضوع مطرح می شود و همه دولتها هم در زمان ارائه بودجه می گویند که وابستگی ما به بودجه کم شده و سال به سال هم این موضوع مطرح می شود اما واقعیت اینگونه نیست همین امسال حدود 140 تا 150 هزار میلیارد تومان بودجه از نفت تامین می شود اما سال قبل این رقم کمتر بود الان بیش از 30 درصد از بودجه به نفت وابسته است.

امسال حدود 400 هزار میلیارد تومان  رقم کل بودجه است که نشان می دهد حدود 30 درصد از بودجه به نفت وابسته است اما وقتی دیگر کشورهای صاحب صنعت نفت را بررسی می کنیم می بینیم که اینگونه نیست و آنها سعی دارند تا درآمد نفت را در بودجه نبینند یا حداقل این درآد را کاهش دهند. الان نروژ وابستگی بودجه کشورش به نفت صفر است این کشور نفتخیز نفت خود را می فروشد و صادر می کند و درآمد نفتی هم دارد اما یک دلار هم در بودجه کشورش نمی آورد.

وقتی به این کشور نگاه می کنیم می بینیم که می توان کشور را بدون نفت هم اداره کرد موضوع این است که چرا باید نفت خود را مفت به خارجی ها بدهیم اگر این نفت خام در داخل کشور به فراورده تبدیل شود، این فراورده را با قیمت بالا می توانیم صادر کنیم و کاری کنیم که کشورهای دیگر به فراورده های نفتی ایران محتاج باشند اگر این شرایط را رعایت کنیم آنوقت  آمریکا می تواند به تحریم روی آورد.

*وزارت نفت توجهی به صادرات فرآورده ها به جای نفت نمی کند

فارس: موضوعی که به آن اشاره می کنید دغدغه کارشناسان صنعت نفت است و از مطالبات مقام معظم رهبری است اما متاسفانه توجه چندانی نسبت به این موضوع نمی شود

ثروتی: الان در پتروشیمی هم همین وضعیت است ما محصولات پتروشیمی را خام فروشی می کنیم در صورتیکه می توانیم از این محصولات کالاهای نهایی تولید کنیم و صادر کنیم که درآمدش به مراتب بیشتر از صادرات نفت خام و خام فروشی محصولات پتروشیمی است.

امروزه یک نفتکش ژاپنی وقتی نفت را بارگیری می کند در همان کشتی فراورده تولید می کند و وقتی به ژاپن می رسد این نفت تبدیل به فراورده شده و همانجا صادر می کند ما هم امکاناتش را داریم و می توانیم که نفت را تبدیل به فراورده های باارزش افزوده بالاکنیم اما مسئولان وزارت نفت سعی می کنند که این نفت را به صورت خام  صادر کنند.

دو سال قبل باکلی دوندگی به دنبال احداث پالایشگاه 100 هزار بشکه ای در یکی از استانهای کشور بودیم که بتوانیم فراورده تولید کنیم و این فراورده را در داخل همان استان مصرف کنیم به جای انکه کیلومترها فروارده با خط لوله طی شود اما مسئولان وزارت نفت حاضر نشدند که نفت در اختیار ما قراردهند.

آنها حاضرند نفت خام را صادر کنند اما یک لیتر نفت برای تبدیل به فراورده نمی دهند و با این سیاستی که در پیش گرفتیم معلوم است که آمریکایی ها به ما فشار وارد می کنند و ما را تحریم می کنند در صورتیکه مقام معظم رهبری بارها فرموده اند که به جای صادرات نفت خام به دنبال صادرات فراورده باشید اما این آقایان کمترین توجهی به فرمایشات مقام معظم رهبری نمی کنند.

فارس: موضوع بعدی که میتوان در اینجا به آن پرداخت موضوع قاچاق بنزین و فروارده های نفتی است اگر دولت تصمیم میگرفت این موضوع را کنترل کند حداقل میشد بخشی از درآمدهای ارزی را از این طریق جبران کرد

ثروتی: الان ایران با تصمیمات این آقایان سالهاست که واردکننده بنزین است در صورتیکه همین کشورهای همسایه به وفور نیازمند بنزین و گازوئیل هستند اما چون خودمان محتاج بنزین هستیم نمیتوانیم به این کشورها بنزین و گازوئیل صادر کنیم ما قانون بانکرینگ داریم اما وزارت نفت کاربانکرینگ را رسما تعطیل کرده است که از این بخش می توانستیم ارزآوری خوبی داشته باشیم صحت این گفته های من را نیز اعضای کمیسیون انرژی مجلس میتوانند تایید کنند زیرا که آنها مدتها به دنبال این بودند که قانون بانکرینگ اجرایی شود.

آنچه که امروز اتفاق می افتد 180 درجه در خلاف ابلاغیه اقتصاد مقاومتی است زیرا فراورده هایی که در داخل هم تولید می شود به جای انکه دولت این ها را سر و سامان دهد می بینیم که قاچاق می شود و همین نفت کوره قاچاق می شود در صورتیکه میتوانیم از ان برای بانکرینگ استفاده کنیم. در همین یک ماه گذشته سپاه پاسداران چندکشتی که قاچاق سوخت انجام می دادند را کشف و شناسایی کرده اند درصورتیکه اگر دولت و وزارت نفت به درستی به وظایفش عمل می کرد اصلا نباید اجازه قاچاق سوخت می داد.

الان چه قدر قاچاق سوخت در استان سیستان وبلوچستان وجود دارد چه قدر قاچاق سوخت در استان های غربی وجود دارد در صورتیکه دولت می تواند آنها را با برپایی ایستگاه های عرضه بنزین مرزی مدیریت کند و بنزین و گازوئیل را 1000 تومان یا 2000 تومان ارزان تر از آن سوی مرز داد.

سالهاست که در مورد اقتصاد مقاومتی و صفر کردن نفت در بودجه حرف می زنیم اما از ساده ترین راهکارها برای اجرای ان فاصله داریم الان بسیاری از فعالان بخش خصوصی در خارج از کشور حاضرند بیایند در داخل ایران پالایشگاه احداث کنند اما وزارت نفت زیر بار دادن نفت به آنها نمی رود.

فارس: موضوع بعد که باید به آن پرداخت بحث تولید و رونق تولید است به نظر می رسد اگر دولت در این بخش ورود پیدا کند و شرایط را برای تولید باکیفیت تسهیل کند می توان از نفت و درآمدنفتی جدا شد چرا دولت به این شرایط توجه نمی کند 

ثروتی: الان در کشور نقدینگی وجود دارد و می توان آن را به تولید بست اما نمیدانم چرا دولت به آن توجهی نمی کند اولین کشوری که از نقدینگی استفاده کرد ژاپن بود که میبینم چه رشدی در تولید کردند ایران هم میتواند از این نقدینگی استفاده کند اما می‌بینیم که این نقدینگی به جای آنکه به سمت تولید برود به سمت سفته بازی می رود متاسفانه ما دولت مقتدری نداریم که جلوی این کار را بگیرد.

حتی بانک ها هم به این سمت حرکت کرده اند و سفته بازی می کنند. بانکها سکه می خرند و دلار می خرند و با قیمت بالا می فروشند و وارد کارهای تولیدی نمی شوند در صورتیکه اگر دولت به اقتصاد مقاومتی ایمان و اعتقاد داشت هرگز اجازه نمی داد بانک ها چنین کاری انجام دهند و اگر مجلس نماینده مردم و در راس امور بود باید دولت را زیر سوال می برد که چرا به این موضوع توجهی نمی کند در صورتیکه متاسفانه می بینیم نماینده ها نماینده دولت هستند و توجهی به این موضوعات نمی کنند.

*چرا پزشک متخصصی که ماهانه 100 میلیون تومان درآمد دارد مالیات نمی پردازد؟

فارس: اگر تولید رونق بگیرد دولت می تواند روی درآمدمالیاتی حساب ویژه ای باز کند در صورتیکه دولت به سهل الوصلو ترین درآمد یعنی نفت نگاه می کند 

ثروتی: بله. یکی از موضوعاتی که میتوان از ان استفاده کرد مالیات است اما موضوع مهم این است که ابتدا باید جلوی فرار مالیاتی را گرفت. پزشک متخصصی که ماهانه 100 میلیون تومان درآمد دارد چرا مالیات نمی پردازد؟ بنابراین تا شفاف سازی صورت نگیرد نمی توان انتظار داشت تا از این درآمد استفاده کرد.

 دولت باید به سمت طرح جامع مالیاتی حرکت کند و ان را اجرا کند در حال حاضر 70  درصد این طرح استقرار پیدا کرده و مابقی نیز به نرم‌افزار این طرح و مباحث ارادی بازمی‌گردد یعنی تا اراده نباشد این کار صورت نمی گیرد.

اگر دولت همتی برای اجرای این راه‌حل‌ها داشته باشد و فضای کسب‌وکار را بهبود ببخشد با رونق تولید می‌توان مالیات بیشتری اخذ کند و وابستگی کمتری به نفت داشته باشد.