چرا براي قلوب قفل شده، كليدي تعبيه نشده؟

«اقفال» جمع  «قفل» در اصل از ماده «قفول» به معنى بازگشت كردن يا «قفيل» به معنى اشياء خشك است؛ از آنجا كه وقتى در را ببندند و بر آن قفل زنند هر كس بيايد از آنجا بازمى‏ گردد و همانند موجود خشك و صلب چيزى در آن نفوذ نمى‏ كند اين كلمه به اين ابزار مخصوص گفته شده است. از اين رو امام صادق (ع) در تفسير آيه فوق فرموده اند:

«ان لك قلبا و مسامع، و ان اللَّه اذا اراد ان يهدى عبدا فتح مسامع قلبه، و اذا اراد به غير ذلك ختم مسامع قلبه، فلا يصلح ابدا و هو قول اللَّه عز و جل: أَمْ عَلى‏ قُلُوبٍ أَقْفالُها» : «براى تو قلبى است و گوش هايى كه (راه نفوذ در آن است) و خداوند هر گاه بخواهد بنده ‏اى را (بخاطر تقوايش) هدايت كند، گوش هاى قلب او را مى ‏گشايد، و هنگامى كه غير از اين بخواهد بر گوش هاى قلبش مهر مى ‏نهد، به گونه ‏اى كه هرگز اصلاح نخواهد شد، و اين معنى سخن خداوند است" أَمْ عَلى‏ قُلُوبٍ أَقْفالُها»[1].

در نهايت مي دانيم اضلال و گمراهي ابتدايي بر خداوند محال است، يعني خداوند هيچ كس را گمراه نمي كند. اما وقتي فردي خود بر مسير روح و جان خويش، سد مي زند تا مانع رسيدن مفتاح و نور الهي شود، هر چه بيشتر پيش رود خود را بيشتر در تاريكي غرق خواهد يافت. از اين رو در اينجا اضلال به عنوان كيفر و مجازات گناهان، نه تنها محال نيست و دليلي بر امتناع آن وجود ندارد، بلكه قرآن مجيد در موارد بسياري آن را اثبات نموده است. 

پي نوشت:
[1] نورالثقلين، ج5، ص41.

تفسير نمونه، ج‏21، ص 470-467.