معناى بخش اول آيه اين است: اي ابليس! با آوازت از ذريه آدم هر كه را كه مى توانى گمراه و به معصيت وادار كن. منظور از «استفزاز با نغمه» كنايه از خوار كردن پيروان با وسوسه هاى باطل و خالى از حقيقت است. در اين ترسيم شيطان و پيروانش در موقعيت چوپان و رمه قرار مي گيرند، بطوري كه با يك صدا به راه مى افتند، و با صدايى ديگر مى ايستند و معلوم است كه اين صداها و فريادها، آوازهايى بى معنى است. ابزار ابليس در هدايت اين رمه، لشكريان اويند كه برخي سرعت عمل بالايي دارند (سواره نظامها) و برخي كُندند (پياده نظامها)؛ پيادهها را به كارى مى گمارند كه حاجت به سرعت عمل نداشته باشد. در نهايت منظور از اينكه فرمود: "وَ أَجْلِبْ عَلَيْهِمْ بِخَيْلِكَ وَ رَجِلِكَ" اين است كه براى به راه انداختن آنان به سوى معصيت به لشگريانت اعم از سواره نظام و پياده نظام دستور بده تا پيوسته بر سر آنان بزنند.[2]
پي نوشت:
[1] روح المعانى، ج 15، ص 110. مجمع البيان، ج 4 ص 68. تفسير نمونه، ج12، ص 183.
[2] ترجمه تفسير الميزان، ج13، ص 201.