31 اردیبهشت روزی که بهانهای شد برای آنان که زندگی و نفسشان را فداکارانه میبخشند تا به زندگی دیگری، امید دوباره ببخشند و روح امید را در کالبد آنان بدمند.
۰
به گزارش بلاغ، حالا یک دو سالی میگذرد از روزی که برای اولین بار در ایران، به نام «روز ملی اهدای عضو» نام گذاری شد. روزی که بهانهای باشد برای آنان که زندگی و نفسشان را فداکارانه میبخشند تا به زندگی دیگری، امید دوباره ببخشند و روح امید را در کالبد آنان بدمند.
26 هزار نفر. این، تعداد ایرانیانی است که همین الان که شما این گزارش را میخوانید، در انتظار پیوند عضوند. آماری که روی سایت انجمن اهدای عضو ایرانیان منتشر شده است و به روزرسانی میشود.
اهدای عضو هر فرد مرگ مغزی، میتواند جان 8 نفر دیگر را نجات دهد. یا این آمار قابل تأمل که در هر ۱۰ دقیقه، یک نفر به لیست انتظار اضافه میشود. هر ۲ ساعت، یک بیمار نیازمند به پیوند، جان خود را از دست میدهد و در هر ۱۲ ساعت، یک بیمار موفق به دریافت عضو حیاتی میشود و به زندگی بازمیگردد.
حالا این رقمها را اگر بگذاریم کنار آمار حوادث منجر به مرگ مغزی در ایران، اهمیت اهدای عضو صدچندان خواهد شد. آن طور که در آمار رسمی آمده است، سالانه رقمی بین 5 هزار تا 8 هزار ایرانی، به دلیل حوادث مختلف دچار مرگ مغزی میشوند؛ اما فقط اعضای بین 2500 تا 4 هزار نفر از این ارقام، قابل اهداست. این اختلاف عدد و رقم، به دلایل مختلفی است که مهمترین آنها، عدم رضایت خانوادههای افراد مرگ مغزی از اهدای عضو عزیزانشان است.
با این حال و با احتساب همان رقم 4 هزار نفر، میتوان گفت که سالانه میتوان با اهدای عضو، زندگی را به بیش از 32 هزار بیمار نیازمند اهدای عضو برگرداند. رقمی قابل توجه که البته هنوز به این آمار نرسیدهایم. هرچند، موج اقبال به اهدای عضو در ایران، چند سالی است که آغاز شده و روز به روز بر تعداد کسانی که کارت اهدای عضو به نامشان صادر شده است، افزوده میشود.
دو سال پیش، درآخرین روز بهار 95 بود که پیشنهاد نامگذاری «روز ملی اهدای عضو» مطرح شد و رییس واحد فراهم آوری اعضاء پیوندی و نسوج بیمارستان مسیح دانشوری از ثبت روز ملی اهدای عضو در تقویم ملی کشور خبر داد.
فرحناز صادق بیگی گفت: به دلیل اهمیت و ترویج فرهنگ اهدای عضو پیشنهاد ثبت و نامگذاری 31 اردیبهشت را به عنوان «روز ملی اهدای عضو» به رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ارائه کردیم.
سال گذشته از ریاست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی این درخواست را پیگیری کردیم و مشخص شد دکتر هاشمی، وزیر بهداشت نیز با این موضوع موافقت کرده و نامه به شورای عالی انقلاب فرهنگی رفته است .در حال حاضر در مرحله تصویب نهایی این درخواست هستیم و به ما قول دادند که جلسه نهایی در روزهای اخیر برگزار خواهد شد و در تقویم سال 96 روز 31 اردیبهشت به نام «روز ملی اهدای عضو» به ثبت خواهد رسید.»
کمتر از 3 ماه پس از آن یعنی 3 شهریور ماه 95، معاون فرهنگی واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با اعلام ثبت رسمی روز ملی اهدای عضو در ایران گفت:« روز 31 اردیبشهت مصادف با سالروز فتوای تاریخی امام خمینی(ره) مبنی بر جایز بودن اهدای عضو به عنوان روز ملی اهدای عضو، اهدای زندگی شناخته شد.»
حالا 31 اردیبهشت 97 رسیده است و امروز، اولین روز ملی اهدای عضو است. روزی که قرار است سرشار از امید و فداکاری و نمادی باشد برای فرهنگ سازی درباره اهدای عضو؛ عملی که در آخرین آمار جهانی مربوط به سال 2015، ایران را در رتبه 31 دنیا نشان میدهد.
آماری که به گفته مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان و رییس اداره شبکه فراهمآوری اعضای پیوند وزارت بهداشت، همچنان نیازمند فرهنگ سازی بیشتر است. کتایون نجفی زاده در این باره میگوید:« اگرچه روند اهدای عضو در کشور ما رو به افزایش بوده و توانستیم جایگاه خود را درجهان ارتقا ببخشیم و از رتبه ۴۲ در ۱۰ سال قبل، امروزه در جایگاه ۳۱ جهان قرار بگیریم، اما همچنان نیازمند بهبود این وضعیت هستیم. چراکه با توجه به قابلیتهای فرهنگی کشور ما که جامعهای نوعدوست و ایثارگر هستیم و همچنین فزونی تعداد موارد مرگ مغزی، میتوان این آمار را افزایش داد، زیرا در حال حاضر روزانه بین 7 تا 10 بیمار متقاضی پیوند عضو به دلیل نرسیدن عضو پیوندی فوت میکنند.»
نجفی زاده آمار جهانی اهدای عضو را به ازای هر 20 میلیون نفر، یک نفر میداند و میگوید:« این رقم در کشوری نظیر اسپانیا که بیشترین آمار اهدای اعضای بیماران مرگ مغزی را داراست، رقمی نزدیک به ٣/٣۴ نفر در یکمیلیون است. این رقم در آلمان ۱۵/۸ نفر است و برزیل و لوکزامبورگ، بهترتیب، با ۹/۹ و ۶ نفر به ازای هر یکمیلیون نفر در انتهای فهرست قرار دارند؛ البته تلاشهای انسان دوستانه بسیاری درسراسر جهان نیز شکل گرفته است، چنان که در این زمینه جمعیت «من احیاها» وابسته به حزب الله لبنان نیز فعالیت خود را آغاز کرده است. این در حالی است که آمار رسمی شورای ملی پیوند اعضا در لبنان نشان میدهد که در پنج سال گذشته موارد پیوند کلیه به رشد پنج برابری رسیده است.کشورهای مختلف برای رشد آمارهای خود راهکارهای متعددی دارند.» به گفته او، تا به حال 4 میلیون نفر در ایران، کارت اهدای عضو دریافت کردهاند. رقمی که او این طور با کشورهای دیگر دنیا مقایسه میکند: « در آمریکا ۴۶ درصد افراد بزرگسال متقاضی اهدای عضوند؛ همچنین درانگلیس یک سوم جمعیت یادشده کارت اهدای عضو دارند. این درحالی است که در کشور ما کمتر از ۱۰ درصد به این مقوله رضایت نشان دادهاند.»
به هرحال به نظر میرسد موج فرهنگسازی درباره اهدای عضو که در سالهای اخیر شدت گرفته است، میتواند کمک کند تا ضمن بهبود آمار اهدای اعضای ایرانیان، زندگی را به کالبد تعداد بیشتری از هموطنان بدمد.