واگذاری‌های اشتباه در عرصه‌های منابع طبیعی عملکرد ضعیف سازمان جنگل‌ها در حفاظت از منابع طبیعی

به گزارش بلاغ، منابع طبیعی به دلیل دارا بودن اهمیت اقتصادی و زیست محیطی، یکی از شاخص‌های مهم در توسعه پایدار و به عنوان سرمایه ملی، از زیر ساخت های مهم در تقویت اقتصاد و ثبات تولیدات کشاورزی به واسطه حفظ آب، خاک جلوگیری از جاری شدن سیلاب و هرزآب‌ها و افزایش آب‌های زیرزمینی محسوب می‌شود.

منابع‌طبیعی برای همه نسل‌ها در تمام عصرها خلق شده لذا حفظ این منابع برای نسل‌های آینده باید هدفی بزرگ قلمداد شود. از آنجایی‌ که بیش از 80 درصد از عرصه کشور تحت پوشش اراضی ملی و دولتی (منابع‌طبیعی) است بنابراین حفظ، اصلاح، احیاء، توسعه و بهره‌برداری اصولی از این منابع، مستلزم تغییر نگرش‌ها، تحقق مدیریت جامع و هماهنگ و همچنین توجه به اصول و مبانی رویکردهای جدید نظیر "مشارکت کلیه دست‌اندرکاران" و "توسعه پایدار" است.

منابع‌طبیعی یکی از اصلی‌ترین حوزه‌های دارای نقش در اقتصاد مقاومتی است به لحاظ اینکه با امنیت غذایی جامعه با استقلال کشور رابطه دارد بنابراین هرچه روی این موضوع سرمایه‌گذاری کنیم، جای کار دارد و کم است و بایستی روی حوزه آب که در توسعه کشاورزی و منابع طبیعی است سرمایه‌گذاری بیشتری صورت بگیرد تا شاهد تنوع سرمایه‌گذاری و مدل‌سازی باشیم چرا که اگر استقلال غذایی داشته باشیم، مطمئناً مردم در پایداری بیشتری تلاش خواهند کرد و به نتیجه خواهیم رسید.

*دلایل تحقیق و تفحص از سازمان جنگل‌ها
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس گفت: عملکرد غیرقابل قبول سازمان جنگل ها درحفاظت از محیط زیست سبب تحقیق و تفحص از این سازمان شد.

شمس‌الله شریعت نژاد درخصوص تصویب طرح تحقیق و تفحص از سازمان جنگل ها و مراتع کشور درصحن علنی مجلس،گفت: سازمان جنگل ها و مراتع درحال حاضر شرایط قابل قبولی ندارد، متاسفانه به لحاظ اقتدار سازمانی، همچنین عملکرد این سازمان به ویژه دربخش حفاظت از منابع طبیعی و کاهش کیفیت جنگل ها و مراتع درحد قابل دفاعی نیست.

نماینده مردم رامسر و تنکابن در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه در طی سالیان گذشته تجاوز به منابع طبیعی و تخریب محیط زیست افزایش پیدا کرده است، افزود: همچنین طرح های فعال منابع طبیعی نیز درطی این سال ها تعطیل و متوقف شده است؛ ضمن اینکه سازمان جنگل ها حفاظت فنی نیز در رفع مشکلات نداشته است.

وی با انتقاد از واگذاری های اشتباه در عرصه های منابع طبیعی و جابه جایی طرح ها درحوزه محیط زیست، تصریح کرد: درحال حاضر جامعه کارشناسی سازمان جنگل ها نیز از این شرایط ناراضی بوده و نگرانی هایی از وضعیت آینده منابع طبیعی وجود دارد، متاسفانه عرصه های بسیاری از منابع طبیعی که درگذشته توسط سازمان جنگل ها حفاظت شده است، هم اکنون به افراد و یا بخش های دیگر واگذار شده است.

شریعت نژاد با اشاره به اینکه سازمان جنگل ها و مراتع درحوزه حفاظت از منابع طبیعی عملکرد ضعیفی دارد، گفت: برخلاف تاکیدات مقام معظم رهبری درحفظ محیط زیست و جلوگیری از دست اندازی به زمین ها به ویژه جلوگیری از کوه خواری متاسفانه شرایط غیرقابل قبولی دراین بخش وجود دارد، به طوری که درمسیر اوشان-فشم، شمشک، میگون بر روی سنگ ها برج ساخته شده است؛ به طورحتم این کوه ها و زمین ها جزء انفال است.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس، با بیان اینکه هیچ برخوردی با متجاوزان به منابع طبیعی و یا قلع و قمع ساخت و سازهای غیرقانونی صورت نگرفته است، افزود: تضعیف جایگاه سازمان جنگل ها به عملکرد ضعیف مدیران این مجموعه ارتباط داشته و شرایط فعلی این بخش درهیچ مقطعی مطابق وضعیت فعلی نبوده است.

مشارکت مردمی لازمه مدیریت و حفاظت از جنگل‌ها

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی نیز واگذاری مدیریت، حفاظت مشارکتی، برنامه ریزی‌های مشترک با مردم در جهت بهره برداری از ظرفیت های طبیعی کشور را امری بسیار حائز اهمیت دانست.

احمدعلی کیخا توجه به واگذاری مدیریت، حفاظت مشارکتی، برنامه ریزی های مشترک با مردم در جهت حفاظت و بهره برداری از ظرفیت های طبیعی کشور را بسیار مهم دانست و گفت: مردم زمانی که در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی ها مشارکت داشته باشند در جهت حفظ منابع تلاش می کنند اما زمانی که مردم از این وظیفه مهم کنار زده شوند و اینکه تنها دولت مجاز به حفاظت از محیط زیست است درست نبوده و در حقیقت در تقابل با مردم است و مشکلات عمده ای در حوزه محیط زیست کشور به وجود خواهد آورد.

وی یادآور شد: در گذشته که عشایر در مراتع و جنگل ها حضور داشتند جنگل ها و مراتع وضعیت بهتری داشت اما از زمانی که مردم و عشایر کنار زده شدند و با حذف نظام های سنتی که به عنوان سازوکار مناسبی محسوب و در طول قرن ها نهادینه شده بود و عملکرد مناسبی در حفظ مراتع و جنگل ها داشتند به تخریب جنگل ها و مراتع و دست اندازی به طبیعت دامن زده است.

سهیم شدن مردم در حفاظت از محیط زیست راهکار موثری برای جلوگیری از تصرف اراضی، قاچاق چوب

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه سهیم شدن بخش خصوصی و مردم در حفاظت از محیط زیست راهکار موثری برای جلوگیری از تصرف اراضی، قاچاق چوب، تخریب جنگل و مراتع و آتش سوزی جنگل ها، است، تصریح کرد: مشارکت مردم و بخش خصوصی در حفاظت از محیط زیست باید افزایش و در این رابطه باید با برنامه ریزی مناسب و فراهم نمودن زیرساخت های لازم به صورت جدی ورود کرد.

واگذاری حفاظت از ۲۰ میلیون هکتار عرصه منابع طبیعی به مردم
معاون حفاظت و امور اراضی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور نیز گفت: حفاظت از حدود ۲۰ میلیون هکتار از عرصه های منابع طبیعی در برابر تجاوز، تصرف و سایر عوامل تخریب، به مجریان طرح ها این بخش واگذار شده است.

مسعود منصور اظهار کرد: با اجرای طرح حفاظت مشارکتی و واگذاری حفاظت عرصه های منابع طبیعی به مجریان طرح های منابع طبیعی در سه سال اخیر در مجموع عوامل تخریب 6 درصد کاهش یافته است.

وی افزود: بیشترین سطح اجرا شده مربوط به محدوده طرح های مرتعداری و بیشترین میزان عرصه مربوط به جنوب کرمان و سیستان و بلوچستان است.

این مسئول تصریح کرد: تاکنون تعداد 4723 فقره تفاهم نامه حفاظت مشارکتی با مجریان طرح های منابع طبیعی در 32 استان کشور منعقد شده است.

منصور با بیان این که اثر بخشی اجرای طرح حفاظت مشارکتی دردوره سه ساله 1396-1394، روندی افزایشی داشته است، گفت: نتایج گزارش ارزیابی و اثر بخشی شیوه حفاظتی نشان می دهد، موفقیت اجرای طرح در محدوده های مرتعداری در جلوگیری از تجاوزات و تصرفات اراضی منابع ملی در سال های 95و 96 نسبت به سال نخست 8 درصد و روند جلوگیری قطع درختان و بوته کنی در سال های 95و 96 نسبت به سال پایه 6 درصد بهبود یافته است.

وی ادامه داد: در سال های 95و96 نیز با اجرای طرح حفاظت مشارکتی، روند قاچاق چوب و سایر محصولات فرعی 3 درصد بیشتر کاهش یافته ضمن این که در سال های 95و96 فقرات و سطح آتش سوزی و یا اقدام برای اطفای حریق نسبت به سال 94 با 13.5 درصد کاهش روبه رو بوده است.

معاون حفاظت و امور اراضی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور در عین حال کاهش 3 درصدی سطح کانون های بحرانی آلوده به آفات و بیماری ها درسال های 95و96 نسبت به سال 94 را از دیگر دستاورد های این طرح دانست.

این مسئول با توجه به اهمیت و اثر بخشی این طرح، خواستار تامین اعتبارات لازم برای توسعه هر چه بیشتر آن شد.

منصور گفت: موضوع حفاظت مشارکتی از سال 1393 با ابتکار این معاونت مطرح و پس از تشکیل جلسات متعدد کارشناسی و دریافتنظرات و تجربیات استان ها و همچنین تشکل های مردم نهاد، دستورالعمل های مربوط به آن تدوین و امر حفاظت از عرصه های منابع طبیعی به مجریان طرح های منابع طبیعی به ویژه دامداران دارای پروانه چرا و طرح مرتعداری احاله شد.

واگذاری‌های اشتباه در عرصه‌های منابع طبیعی/ عملکرد ضعیف سازمان جنگل‌ها در حفاظت از منابع طبیعی